Έρευνα αποκάλυψε ότι οι χορτοφάγοι εμφανίζουν διπλάσια ποσοστά σε αλλεργίες, καρκίνο και ψυχικά νοσήματα;

Είναι αλήθεια πως σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2014, οι χορτοφάγοι εμφανίζουν διπλάσια ποσοστά σε αλλεργίες, καρκίνο και ψυχικά νοσήματα;

Στο pronews.gr πρόσφατα και παλιότερα στο onmed.gr, diaforetiko.gr, searchnews.gr, ihunt.gr, koytsompolio.gr κτλ, διαβάζουμε:

Είναι αλήθεια;

Ο ισχυρισμός βασίζεται σε μια μελέτη που διεξήγαγαν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Γκρατς στην Αυστρία και δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο του 2014. (δείτε τη μελέτη σε pdf εδώ).

Πριν τα “συμπεράσματα” της μελέτης φτάσουν στην Ελλάδα, έγιναν viral μέσω σκανδαλοθηρικών ιστοσελίδων του εξωτερικού όπως η Daily Mail, άλλα και άλλων πιο “σοβαρών” μέσων, όπως ο Independent.

Σύμφωνα όμως με το nhs.uk, ο ισχυρισμός πως οι χορτοφάγοι είναι πιο επιρρεπής σε κάποιες σοβαρές ασθένειες, δεν είναι ακριβής.

Η έρευνα πήρε μια ομάδα 330 ανθρώπων και τους κατέταξε στην κατηγορία των “χορτοφάγων” (vegeterian και όχι vegan), με κάποιους από αυτούς να μην είναι αποκλειστικά χορτοφάγοι. Η ομάδα κατόπιν συγκρίθηκε με 3 ομάδες “κρεατοφάγων”, που διαχωρίζονταν με βάση την ποσότητα κρέατος που κατανάλωναν. Οι έρευνα βρήκε αρκετές διαφορές, άλλες θετικές και άλλες αρνητικές.

Οι “χορτοφάγοι” βρέθηκαν να έχουν χαμηλότερο δείκτη σωματικής μάζας (BMI) και χαμηλότερη κατανάλωση αλκοόλ, αλλά μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν από 3 χρόνιες παθήσεις (αλλεργίες, καρκίνο, ψυχικές νόσους), από σύνολο 18 παθήσεων.

Η μελέτη είχε πολλούς περιορισμούς, όπως για παράδειγμα το γεγονός πως δεν πετυχαίνει να εδραιώσει συσχετισμό μεταξύ αίτιου και αποτελέσματος (cause and effect).

Επιπλέον, η μελέτη (που συνολικά εξέτασε 15.474 Αυστριακούς την περίοδο 2006-2007), βασίστηκε σε προφορικές μαρτυρίες αυτών των ανθρώπων. Από αυτούς, επιλέχθηκαν 1.330 οι οποίοι, όσον αφορά τη διατροφή τους, ερωτήθηκαν εάν είναι αποκλειστικά χορτοφάγοι (vegan), χορτοφάγοι που καταναλώνουν γαλακτοκομικά και αυγά (vegeterian), χορτοφάγοι που καταναλώνουν γαλακτοκομικά, αυγά και ψάρια, κρεατοφάγοι που καταναλώνουν πολλά φρούτα και λαχανικά, κρεατοφάγοι που καταναλώνουν λίγο κρέας και κρεατοφάγοι που καταναλώνουν πολύ κρέας. Αξίζει να σημειωθεί πως οι 330 “χορτοφάγοι” ανήκαν και στις 3 πρώτες κατηγορίες. Οι vegan, δηλαδή οι αποκλειστικά χορτοφάγοι, ήταν μόλις 31 ερωτηθέντες. Στις κατηγορίες των “κρεατοφάγων”, οι ερωτηθέντες ήταν 330, 300 και 330 αντίστοιχα.

Τα προβλήματα και οι περιορισμοί της μελέτης

Αδυνατεί να εδραιώσει συσχετισμό μεταξύ αίτιου και αποτελέσματος, διότι τα δεδομένα λήφθηκαν σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο. Ενδέχεται για παράδειγμα κάποιοι που έπασχαν από καρκίνο το διάστημα που ερωτήθηκαν, να είχαν υιοθετήσει χορτοφαγική δίαιτα για να βελτιώσουν την ήδη επιβαρυμένη υγεία τους, και όχι να έπαθαν καρκίνο εξαιτίας αυτής της δίαιτας.

Χρησιμοποιήθηκαν πολύ γενικές κατηγορίες “χορτοφάγων” και τρεις κατηγορίες “κρεατοφάγων”. Καθώς η δίαιτα που ακολουθούσαν οι ερωτηθέντες, προκύπτει από τις απαντήσεις τους, οι κατηγορίες δεν είναι σαφώς προσδιορισμένες. Οι άνθρωποι που ομαδοποιήθηκαν σε αυτές τις κατηγορίες θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να έχουν πολύ διαφορετικά διαιτητικά πρότυπα, και κάποιοι θα μπορούσαν να ταξινομηθούν λανθασμένα.

Χρησιμοποιήθηκαν πολύ γενικές κατηγορίες ασθενειών. Οι ερευνητές επιχείρησαν να επαληθεύσουν την ύπαρξη 18 ασθενειών, αλλά αυτές δεν φαίνεται να έχουν ιατρική επαλήθευση. Δεν ερευνήθηκε εάν οι ερωτηθέντες είχαν όντως διαγνωστεί για αυτές τις παθήσεις, πόσο καιρό υπέφεραν από αυτές και εάν λάμβαναν θεραπεία. Οι ερευνητές βρήκαν συσχετισμό χορτοφαγίας με 3 από τις 18 ασθένειες, αλλά το δείγμα των 330 “χορτοφάγων” είναι μικρό και η ανεύρεση ασθένειας μπορεί να ήταν τυχαία. Κάλλιστα, ένα άλλο δείγμα 330 ανθρώπων, θα μπορούσε να βρει διαφορετική επικράτηση ασθενειών.

Όπως με τις ασθένειες και τις διατροφικές συνήθειες, χρησιμοποιήθηκαν πολύ γενικευμένοι τρόποι εξέτασης των συνηθειών και μεταβλητών υγείας, ανάμεσα στους ερωτηθέντες.

Η μελέτη περιλαμβάνει μόνο δείγμα ανθρώπων από την Αυστρία, που μπορεί να έχει διαφορετικές διατροφικές συνήθειες, συνήθειες υγείας και τρόπου ζωής από άλλες χώρες.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης πως η επιδημιολόγος Nathalie Burkert, επικεφαλής της επίμαχης έρευνας, δήλωσε (μετά τον σάλο που προκάλεσαν τα δημοσιεύματα) πως “Έχουμε ήδη αποστασιοποιηθεί από αυτόν τον ισχυρισμό (σ.σ. πως οι χορτοφάγοι είναι πιο επιρρεπείς στις 3 προαναφερθείσες ασθένειες), διότι είναι λανθασμένη ερμηνεία των δεδομένων μας. Δεν υπάρχει επιβεβαίωση αιτίου και αποτελέσματος. Χρειάζονται περισσότερες μελέτες πριν αυτό το ερώτημα απαντηθεί“.

Σύνοψη

Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, η έρευνα δεν κατάφερε να πετύχει συσχετισμό μεταξύ χορτοφαγικής διατροφής και αυξημένου κινδύνου για εμφάνιση αλλεργιών, καρκίνου και ψυχικών νόσων. Με αυτή τη διαπίστωση, συμφωνεί και η επικεφαλής της επίμαχης έρευνας.