Κινδυνολογική παραπληροφόρηση για παρουσία οξειδίου του αιθυλενίου σε μπατονέτες rapid test

Σε ιστολόγια και αναρτήσεις στο Facebook εντοπίζουμε τον ισχυρισμό πως οι μπατονέτες που χρησιμοποιούνται στα rapid test για τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 περιέχουν επικίνδυνες συγκεντρώσεις οξειδίου του αιθυλενίου, μιας δυνητικά καρκινογόνας ένωσης. Ωστόσο οι εν λόγω ισχυρισμοί διαστρεβλώνουν τα πραγματικά δεδομένα.

Παραδείγματα: alarmcall.org (αρχική πηγή), pronews.gr, syrospress.gr

Στα υπό εξέταση δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:

Εργαστηριακή επιβεβαίωση ύπαρξης απαγορευμένου καρκινογόνου Οξειδίου του Αιθυλενίου σε μπατονέτες rapid και PCR

Η ομάδα AlarmCall προχώρησε σε εργαστηριακή ανάλυση δειγματοληπτικών μπατονέτων rapid test για CoViD-19 που αποστειρώνονται με Οξείδιο του Αιθυλενίου (sterilized ΕΟ – Ethylene Oxide) σε διαπιστευμένο εργαστήριο. Η εργαστηριακή ανάλυση κατέδειξε την ύπαρξη της απαγορευμένης καρκινογόνου, μεταλλαξιογόνου και τοξικής αυτής ουσίας σε επίπεδο συγκέντρωσης 36 φορές πιο πάνω από το όριο ανίχνευσης της μεθόδου που χρησιμοποιήθηκε. Η μέθοδος ανίχνευσης που χρησιμοποιήθηκε στηρίζεται στο γερμανικό πρότυπο L53.00-11999-11 με ανάλυση σε GC-EAD σύστημα αέριας χρωματογραφίας.

Σημειώνουμε ότι:

• Βάσει του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών (ECHA), το Οξείδιο του Αιθυλενίου είναι απαγορευμένη ουσία με μηδενικό όριο λόγω του ότι έχει αναγνωριστεί και ταξινομηθεί ως καρκινογόνος, μεταλλαξιογόνος και τοξική.
• Τρόφιμα στα οποία ανιχνεύεται οποιαδήποτε ποσότητα Οξειδίου του Αιθυλενίου αποσύρονται άμεσα από την αγορά για λόγους ασφάλειας της δημόσιας υγείας σύμφωνα με επίσημα έγγραφα της ΚΔ.
• Οι μπατονέτες που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό τον εργαστηριακό έλεγχο είναι του ίδιου τύπου με αυτές που χρησιμοποιήθηκαν ή/και χρησιμοποιούνται ευρέως σε δημόσια ή/και ιδιωτικά νοσηλευτήρια και εργαστήρια.

Εν όψει των πιο πάνω επικίνδυνων για την δημόσια υγεία εργαστηριακών αποτελεσμάτων δημιουργούνται τα εξής εύλογα ερωτήματα:

• Σε πόσο κίνδυνο για καρκινογενέσεις και μεταλλάξεις εκτίθενται παιδιά και ενήλικες από την τακτική επαφή τους με την επικίνδυνη αυτή ουσία; Σύμφωνα με τα ισχύοντα διατάγματα του Υπ. Υγείας της ΚΔ πρέπει να προβαίνουν σε αυτή την ιατρική πράξη ελέγχου τουλάχιστον 121 φορές ανά έτος.
• Ποιοι είναι οι αρμόδιοι φορείς της ΚΔ που είναι επιφορτισμένοι με τον έλεγχο και πιστοποίηση της καταλληλότητας του ιατρικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται τακτικά και μαζικά για την διαχείριση της πανδημίας του CoViD-19;
• Έχει γίνει έλεγχος από τους αρμόδιους φορείς της ΚΔ των επιπέδων συγκέντρωσης της επικίνδυνης αυτής ουσίας σε ιατρικό εξοπλισμό που χρησιμοποιείται για την διαχείριση της πανδημίας του CoViD-19 από τον Μάρτιο του 2020;
• Έχει γίνει ανάλυση ρίσκου, επικινδυνότητας και συνεπειών για πολίτες που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες (παιδιά και έγκυες) και μη, οι οποίοι υποχρεώνονται βάσει των διαταγμάτων του Υπ. Υγείας της ΚΔ να προβαίνουν σε αυτή την ιατρική πράξη ελέγχου τακτικά και μαζικά από τον Μάρτιο του 2020;
• Γιατί τρόφιμα στα οποία ανιχνεύεται οποιαδήποτε ποσότητα Οξειδίου του Αιθυλενίου αποσύρονται άμεσα από την αγορά, ενώ δεν γίνεται το ίδιο για τον ιατρικό εξοπλισμό που έρχεται σε άμεση επαφή με εσωτερικούς ιστούς της αναπνευστικής οδού;

Καλούμε τις αρχές της ΚΔ να αποσύρουν άμεσα τον επικίνδυνο αυτό ιατρικό εξοπλισμό για λόγους δημόσια υγείας, μέχρι να προβούν σε ενδελεχή έλεγχο για την ύπαρξη της επικίνδυνης αυτής ουσίας ή και άλλων.

Τι ισχύει

Η σελίδα από την οποία ξεκίνησε ο εξεταζόμενος ισχυρισμός είναι η AlarmCall η οποία φαίνεται πως έχει ιστορικό αναπαραγωγής ψευδοεπιστημονικών ισχυρισμών αναφορικά με την ασφάλεια των εμβολίων.

Στο εξεταζόμενο δημοσίευμα παρουσιάζονται αποτελέσματα από εργαστηριακή εξέταση που έγινε σε μπατονέτα από rapid test για τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 για παρουσία την ένωσης οξείδιο του αιθυλενίου.

Το οξείδιο του αιθυλενίου είναι μια χημική ένωση που, μεταξύ άλλων, χρησιμοποιείται στην αποστείρωση ιατρικών εργαλείων και εξαρτημάτων, όπως για παράδειγμα στις μπατονέτες των self test.

Η εν λόγω ένωση όντως έχει χαρακτηριστεί ως καρκινογόνα για τους ανθρώπους και βρίσκεται στη σχετική κατηγορία (Group 1) της Διεθνούς Υπηρεσίας Έρευνας πάνω στον Καρκίνο (International Agency for Research on Cancer – IARC). Ωστόσο το ζήτημα με ενώσεις όπως το οξείδιο του αιθυλενίου είναι σε τι συγκεντρώσεις ερχόμαστε σε επαφή σε ένα δεδομένο χρονικό διάστημα και σε ποιο πλαίσιο, καθώς ένας εργαζόμενος σε βιομηχανική μονάδα έρχεται σε πολύ μεγαλύτερη επαφή με συγκεκριμένες χημικές ενώσεις συγκριτικά με έναν απλό πολίτη. Αυτό καθορίζει το επίπεδο του κινδύνου που διατρέχει ο μέσος πολίτης και με βάση αυτή την αρχή οι εκάστοτε επίσημοι φορείς υγείας έχουν θεσμοθετήσει ιδιαίτερα χαμηλά και αυστηρά όρια παρουσίας της ένωσης σε εμπορικά προϊόντα. Σε αντίθεση με τα όσα αναφέρουν τα υπό εξέταση δημοσιεύματα, αυτά τα όρια, ενώ όπως εξηγήσαμε είναι ιδιαίτερα χαμηλά, δεν είναι σε καμία περίπτωση μηδενικά για τη περίπτωση προϊόντων όπως οι μπατονέτες των rapid test. Αυτό ισχύει τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Συγκεκριμένα, η σχετική νομοθεσία στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρει ως αποδεκτό ανώτατο όριο τα 1.8 χιλιοστογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (mg/m3) ή αλλιώς 1.5 χιλιοστογραμμάρια ανά κιλό (mg/Kg). [πηγή – σελίδα 16]

Στην εργαστηριακή ανάλυση που παρουσίασε η σελίδα AlarmCall αναφέρεται ότι η συγκέντρωση που εντοπίστηκε ήταν 0.36 mg/Kg ή περίπου 4.2 φορές μικρότερη από το ανώτατο όριο. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολο έως απίθανο να πάρουμε όλη αυτή τη ποσότητα με την επαφή της μπατονέτας στο εσωτερικό της μύτης ή του φάρυγγα. Συνεπώς η πραγματική μας έκθεση σε φυσιολογικές συνθήκες είναι πολύ μικρότερη από 4.2 φορές. Ωστόσο, ακόμα και αν με κάποιο τρόπο απορροφούσαμε όλη τη ποσότητα που αναφέρει η σελίδα AlarmCall εντός 8ώρου θα ήταν πάλι 4.2 φορές κάτω από το ανώτατο επιτρεπτό όριο στην ΕΕ. [πηγή]

Στο εξεταζόμενο άρθρο και στις αναπαραγωγές του στα διάφορα ιστολόγια και στο Facebook παρουσιάζεται με παραπλανητικό τρόπο το όριο ανίχνευσης ως ταυτόσημο του ασφαλούς ορίου έκθεσης. Με απλά λόγια, το όριο ανίχνευσης μιας ουσίας είναι το κατώτατο όριο συγκέντρωσης που πρέπει να έχουμε διαθέσιμο ώστε να την εντοπίσουν τα εργαστηριακά μας εργαλεία. Αυτό το όριο δεν έχει καμία σχέση με το ασφαλές όριο έκθεσης στην ουσία.

Το οξείδιο του αιθυλενίου είναι πλήρως απαγορευμένο στην Ευρωπαϊκή Ένωση στη περίπτωση των τροφίμων, καθώς, στο πλαίσιο της πέψης, η ουσία απορροφάται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι θα μπορούσε να απορροφηθεί μέσω έκθεσης από τις μπατονέτες των rapid test.

Όπως είχαμε εξηγήσει και σε παλαιότερο άρθρο μας, ενώ η έκθεση στην ουσία μπορεί δυνητικά να προκαλέσει καρκινογένεση και άλλα προβλήματα υγείας, σχετικός κίνδυνος έχει επαληθευτεί μόνο μετά από έκθεση σε σημαντικές ποσότητες της ουσίας σε περιβάλλον εργασίας και σε βάθος χρόνου (για παράδειγμα σε βιομηχανική εργασία), και δεν υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι η έκθεση που έχει ο μέσος πολίτης είναι επικίνδυνη. [πηγή]

Όσον αφορά τους κοινούς χρήστες, λαμβάνουν χώρα αυστηροί έλεγχοι που εξασφαλίζουν ότι μετά την χρήση της ουσίας για την αποστείρωση των εν λόγω συσκευών, η ουσία αυτή αφαιρείται μέχρι να παραμείνουν υπολείμματα της που βρίσκονται αρκετά κάτω από τα εθνικά και διεθνή όρια ασφαλείας. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4][πηγή 5][πηγή 6]

Μάλιστα, σε πρόσφατη υγειονομική ανασκόπηση του οξειδίου του αιθυλενίου (Νοέμβριος 2020), η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ, δε σημείωσε ουσιαστικούς κινδύνους για τους κοινούς καταναλωτές λόγω έκθεσης στην ουσία, και αντίθετα έγραψε πως τη “θεωρεί ουσιώδη για την αποστείρωση ιατρικού εξοπλισμού και απαραίτητη για την προστασία της δημόσιας υγείας“. [πηγή]

Συμπέρασμα

Με βάση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, ο ισχυρισμός ότι τα αποτελέσματα από πρόσφατη εργαστηριακή εξέταση σε μπατονέτες από rapid test έδειξε παρουσία επικίνδυνων συγκεντρώσεων οξειδίου του αιθυλενίου είναι ψευδής. Η σχετική εργαστηριακή εξέταση βρήκε συγκέντρωση 0.36 mg/Kg στη μπατονέτα που αναλύθηκε, η οποία συγκέντρωση είναι 4.2 φορές κάτω από το ανώτατο θεσμοθετημένο όριο ασφαλούς έκθεσης στην ΕΕ. Η πλήρης απαγόρευση επαφής με την ουσία για τους πολίτες αφορά τη παρουσία της στα τρόφιμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ η οποία τόνισε πρόσφατα ότι η ουσία δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τους κοινούς καταναλωτές ενώ αντίθετα είναι ουσιώδης για την αποστείρωση ιατρικού εξοπλισμού και τη προστασία της δημόσιας υγείας.