Τι ισχύει με τη λίστα χωρών που «καταργούν» τα μέτρα έναντι της COVID-19

Ανάμεσα σε χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης διαμοιράζεται μια λίστα χωρών οι οποίες, σύμφωνα με τον επίμαχο ισχυρισμό, εγκαταλείπουν τα μέτρα για την αποτροπή διάδοσης της COVID-19. Ωστόσο, οι εξεταζόμενες αναρτήσεις περιέχουν ανακρίβειες και ψευδείς ισχυρισμούς. Ας δούμε τι ισχύει.

Παράδειγμα σχετικής ανάρτησης στο Facebook:

Τι ισχύει

Για την ανάλυση της εν λόγω ανάρτησης, κρίνουμε σκόπιμο να εξετάσουμε κάθε ισχυρισμό ξεχωριστά. Τα παρακάτω στοιχεία που παρουσιάζονται είναι αποφάσεις χωρών έως τις 8 Φεβρουαρίου του 2022.

Αυστρία

ΑΥΣΤΡΙΑ: αναβάλλει τον υποχρεωτικό εμβολιασμό για τα μέσα Μαρτίου αντι τον Φεβρουάριο.

Αρχικά, αξίζει να αναφέρουμε πως η Επιτροπή της Υγείας της Αυστρίας (Gesundheitsausschuss) έδωσε θετική γνωμοδότηση στο νομοσχέδιο που ορίζει υποχρεωτικό τον εμβολιασμό των αυστριακών πολιτών, ηλικίας άνω των 18 ετών. Χαρακτηριστικά, το εν λόγω νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε (137 “Ναι” έναντι 33 “Όχι”) από την πλειοψηφία μελών του αυστριακού κοινοβουλίου (Tagesordnung). Στην καταληκτική συνεδρίαση της άνω Βουλής της Αυστρίας (Bundesrat), που ήταν προγραμματισμένη για την 3η Φεβρουαρίου, εγκρίθηκε και τυπικά ο νόμος για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό του ενήλικου πληθυσμού, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου του 2022.

Το μέτρο εκτελείται σε τρεις επιμέρους φάσεις, με την πρώτη να εκτείνεται χρονικά έως και την 15η του Μάρτη του 2022. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, τα νοικοκυριά θα ενημερώνονται γραπτώς σχετικά με την υποχρέωση τους να είναι εμβολιασμένοι, ενώ δεν θα επιβάλλονται χρηματικά πρόστιμα. Από την 16η Μαρτίου του 2022 και εφεξής θα διενεργούνται έλεγχοι δειγματοληπτικά και θα επιβάλλεται το πρόστιμο των 600 ευρώ σε όσους παραμένουν ανεμβολίαστοι. Για εκείνους που δεν καταβάλλουν το τέλος των 600 ευρώ ή εναντιώνονται στο νόμο, το πρόστιμο θα αυξάνεται και θα φτάνει μέχρι τα 3600 ευρώ, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του καθένα. Το πρόστιμο των 3600 ευρώ μπορεί να επιβάλλεται μέχρι και δύο φορές το χρόνο. [πηγή]

Συνεπώς, από τα παραπάνω καθίσταται σαφές πως δεν τίθεται θέμα αναβολής του υποχρεωτικού εμβολιασμού για το Μάρτιο, αλλά μάλλον διάθεσης μιας περιόδου εκπλήρωσης της νομικής υποχρέωσης των πολιτών να εμβολιαστούν. Η Αυστρία είναι η πρώτη Ευρωπαϊκή χώρα που κατέστησε υποχρεωτικό τον εμβολιασμό του συνόλου των ενηλίκων.

Γερμανία

ΓΕΡΜΑΝΙΑ: εγκαταλείπει την ιδέα του υποχρεωτικού εμβολιασμού.

Ούτε αυτός ο ισχυρισμός είναι ακριβής. Ειδικότερα, στα τέλη του Ιανουαρίου του 2022, η Γερμανία έσπασε το ρεκόρ των ημερήσιων καταγεγραμμένων κρουσμάτων από την αρχή της πανδημίας της COVID-19. Ως εκ τούτου, στο Γερμανικό Κοινοβούλιο (Bundestag) οι συζητήσεις για τη θέσπιση υποχρεωτικότητας σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό έναντι της νόσου, εντείνονται.

Τις προτάσεις τους σχετικά με το ζήτημα της νομοθέτησης διατάξεων για την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού κατέθεσαν βουλευτές στην ολομέλια της 26ης Ιανουαρίου του 2022. Για παράδειγμα, η Dagmar Schmidt του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας, τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού των ενήλικών πολιτών, υπογραμμίζοντας ότι ο καθολικός εμβολιασμός είναι το ισχυρότερο όπλο στη φαρέτρα μας. Την ίδια στιγμή, στελέχη του συντηρητικού AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) τίθενται ενάντια στην υποχρεωτικότητα. Πάντως, υπήρξαν κι εκείνοι που υποστήριξαν την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού για τους άνω των 50 ετών. Τονίζεται πως ήδη από το Δεκέμβρη του 2021, το Κοινοβούλιο έχει ψηφίσει σχετική διάταξη για υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών, η οποία θα τεθεί εν ισχύι από τα μέσα Μαρτίου του 2022.

Επομένως, η Γερμανία ουδέποτε «εγκατέλειψε την ιδέα του υποχρεωτικού εμβολιασμού». Νέα πανδημικά κύματα καθιστούν καίρια ζητήματα όπως αυτό της υποχρεωτικότητας, πιέζοντας τους πολιτικούς να τα εντάξουν στις ατζέντες τους. Άλλωστε, από τις 15 Μαρτίου του 2022 στη Γερμανία τίθεται σε εφαρμογή νόμος σχετικά με τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών υπαλλήλων.

Ισπανία

ΙΣΠΑΝΙΑ: θέλει να εμπιστευτεί τη φυσική ανοσία και κατατάσσει το Covid ως γρίπη. Αφαιρεί το Green Pass.

Αρχικά, αξίζει να αναφέρουμε πως αν θέλουμε σήμερα (8/2/2022) να ταξιδέψουμε από την Ελλάδα –και άλλες 28 ευρωπαϊκές χώρες– στην Ισπανία οφείλουμε, σύμφωνα με το ισχύον υγειονομικό πρωτόκολλο, να επιδείξουμε κατά την είσοδό μας στη χώρα το Ευρωπαϊκό Πιστοποιητικό για την COVID-19 (βεβαίωση εμβολιασμού ή αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου). Σε κάθε περίπτωση, είναι αλήθεια πως μερικές αυτόνομες περιφέρεις της Ισπανίας, όπως για παράδειγμα οι Αστούριες και η Κανταβρία, κατήργησαν το μέτρο της επίδειξης πιστοποιητικού για την είσοδο σε χώρους εστίασης και διασκέδασης. [πηγή]

Πρέπει επίσης να τονιστεί πως ο ισχυρισμός ότι η Ισπανία κατατάσσει την COVID-19 ως γρίπη είναι παραπλανητικός, ενώ το συμπέρασμα ότι εμπιστεύεται τη φυσική ανοσία, ανυπόστατο. Πιο συγκεκριμένα, η συζήτηση που γίνεται σήμερα στην Ισπανία αφορά την «επόμενη μέρα» του 6ου πανδημικού κύματος που πλήττει την χώρα και, ειδικότερα, τον μετασχηματισμό του συστήματος παρακολούθησης και καταγραφής της COVID-19, η οποία αναμένεται να γίνει ενδημική νόσος.

Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο μας, σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα ο καθολικός εμβολιασμός αποτελεί τον πλέον ασφαλή τρόπο για τη μετάβαση στην ενδημική περίοδο. Αξίζει να σημειωθεί πως στην Ισπανία το ποσοστό εμβολιασμού του συνολικού πληθυσμού ξεπερνά το 80%, ενώ το 94,5% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 40 ετών είναι πλήρως εμβολιασμένο. Ως εκ τούτου, καθίσταται εφικτή η μετάβαση σε μια νέα φάση με λιγότερους περιορισμούς. [πηγή 1][πηγή 2]

Η νέα στρατηγική παρακολούθησης της COVID-19 θα βασίζεται στο μηχανισμό καταγραφής της γρίπης, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η Ισπανία «κατατάσσει την COVID-19 ως γρίπη». Μια αλλαγή του μοντέλου καταγραφής της πανδημίας στην Ισπανία δεν πρόκειται να επηρεάσει την αντιμετώπιση της νόσου από το υγειονομικό προσωπικό, το οποίο θα συνεχίσει να περιθάλπτει ασθενείς σύμφωνα με το υγειονομικό πρωτόκολλο. [πηγή]

Ηνωμένο Βασίλειο και Ιρλανδία

ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ: καταργεί όλους τους περιορισμούς.

ΙΡΛΑΝΔΙΑ: ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο.

Είναι αλήθεια πως ήδη από την 26η Ιανουαρίου του 2022 έχει ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό της Αγγλίας η άρση ορισμένων υγειονομικών μέτρων, και η μετάβαση από το σκληρότερο πακέτο μέτρων “Plan B” στο “Plan A” που περιλαμβάνει λιγότερους περιορισμούς. Ωστόσο, είναι ανακριβές ότι το ΗΒ καταργεί όλους τους περιορισμούς καθώς, για παράδειγμα, στη Σκωτία την Ουαλία αλλά και την νότια Ιρλανδία η χρήση της προστατευτικής μάσκας στα μέσα μαζικής μεταφοράς παραμένει υποχρεωτική. Η χρήση της μάσκας στην Αγγλία δεν είναι υποχρεωτική, ωστόσο υπάρχει σύσταση χρήσης της σε εσωτερικούς χώρους. [πηγή 1][πηγή 2]

Στις 29 Ιανουαρίου του 2022, ο Ιρλανδός πρωθυπουργός, Micheál Martin, ανακοίνωσε με διάγγελμα την απόφαση για άρση της πλειοψηφίας των περιοριστικών μέτρων στην Ιρλανδία. Βέβαια, η μη χρήση μάσκας στα ιρλανδικά μέσα μαζικής μεταφοράς τιμωρείται με πρόστιμο που ανέρχεται στα 80 ευρώ. [πηγή]

Τσεχία

ΤΣΕΧΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ: η ιδέα του υποχρεωτικού εμβολιασμού εγκαταλείπεται.

Η κυβέρνηση του Petr Fiala πράγματι καταψήφισε και απέσυρε το υποστηριζόμενο από την προηγούμενη κυβέρνηση του Andrej Babiš διάταγμα (č. 466/2021 Sb), το οποίο όριζε υποχρεωτικό τον εμβολιασμό των πολιτών άνω των 60 ετών.

Ισραήλ

ΙΣΡΑΗΛ: δεν χρειάζεται πλέον τέταρτη δόση, καθώς δεν έχει κανένα αποτέλεσμα και αφαιρεί το Green Pass.

Από τη Δευτέρα 7 Φεβρουαρίου του 2022, η επίδειξη του Green Pass είναι υποχρεωτική μόνο σε συνεδριακά κέντρα και νυχτερινά μαγαζία. Η είσοδος σε εστιατόρια, σινεμά, γυμναστήρια και ξενοδοχεία θα γίνεται, πράγματι, χωρίς την επίδειξη του εν λόγω πιστοποιητικού. [πηγή]

Στις 26 Ιανουαρίου του 2022, στο Ισραήλ εγκρίθηκε η χορήγηση τέταρτης δόσης εμβολίου έναντι της COVID-19 για ενήλικους πολίτες (18+) που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες αλλά και για εκείνους που εκτίθενται περισσότερο στον ιό λόγω της εργασίας τους. Η απόφαση του Υπουργείου Υγείας του Ισραήλ στηρίχθηκε σε προκαταρκτικά δεδομένα μελέτης που συνέκρινε την προστασία έναντι στη λοίμωξη 400,000 εμβολιασμένων πολιτών με τέσσερεις δόσεις, ηλικίας 60 ετών και άνω, με εκείνη 600,000 εμβολιασμένων πολιτών με τρεις δόσεις. Συγκεκριμένα, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι πρώτοι ήταν δύο φορές περισσότερο προστατευμένοι από εκείνους που είχαν εμβολιαστεί προηγουμένως με τρεις δόσεις. Ομοίως, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, έδωσε θετική γνωμοδότηση στη χορήγηση τέταρτης δόσης, πέντε μήνες μετά την ενισχυτική, τρίτη δόση στους ανοσοκατασταλμένους. Λαμβάνοντας υπόψιν τα επιστημονικά δεδομένα, ο ισχυρισμός ότι η τέταρτη δόση δεν έχει κανένα αποτέλσμα είναι παραπλανητικός.

Καναδάς

ΚΑΝΑΔΑ > Κουβέκ (sic) : η τρίτη δόση δεν συνιστάται πλέον για άτομα άνω των 70 ετών, οι παρενέργειες είναι πάρα πολλές.

Ούτε αυτός ο ισχυρισμός ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ειδικότερα, στην επίσημη σελίδα για την Υγεία του Κεμπέκ, υπάρχει σύσταση για τη λήψη αναμνηστικής τρίτης δόσης προς τους πολίτες άνω των 18 ετών.

Ελβετία

ΕΛΒΕΤΙΑ: καταργεί το Green Pass και ορισμένους περιορισμούς.

Είναι αλήθεια πως στις 3 Φεβρουαρίου του 2022, στην Ελβετία άρθηκαν μερικοί περιορισμοί όπως για παράδειγμα το μέτρο της υποχρεωτικής τηλεργασίας – η υποχρέωση έγινε σύσταση – και της υποχρεωτικής καραντίνας των πολιτών που έρχονταν σε επαφή με θετικό στην COVID-19 κρούσμα, με εξαίρεση τις περιπτώσεις επαφών του στενού οικογενειακού κύκλου (για παράδειγμα τα μέλη μιας οικογένειας που ζουν στο ίδιο σπίτι).

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη ενημέρωση για τις αποφάσεις του επταμελούς ομοσπονδιακού συμβουλιού (Bundesrat), η χρήση του Ελβετικού Πιστοποιητικού για την COVID-19 (Schweizer Covid-Zertifikate) αναμένεται, πράγματι, να καταργηθεί . Ωστόσο, επί του παρόντος και έως και την 16η Φεβρουαρίου του 2022, το εν λόγω μέτρο θα βρίσκεται σε ισχύ. Νέες άρσεις περιοριστικών μέτρων αναμένεται να ανακοινωθούν στα μέσα Φεβρουαρίου. [πηγή]

Βοσνία-Ερζεγοβίνη

ΒΟΣΝΙΑ-ΕΡΖΕΓΟΒΙΝΗ: γίνεται η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που αρνείται το διαβατήριο Covid.

Η είσοδος στη Βοσνία- Ερζεγοβίνη γίνεται με την επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού, νόσησης ή αρνητικού διαγνωστικού ελέγχου για την COVID-19. [πηγή]

Αναλυτικότερα, η επίμαχη «είδηση» έχει τις ρίζες της σε μια σειρά από αγωγές που είχε καταθέσει ο πρόεδρος του πολιτικού κόμματος Bosanska Stranka, κ. Mirnes Ajanović προς ανώτερους και ανώτατους κυβερνητικούς αξιωματούχους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, σχετικά με την «καταπάτηση των ελευθεριών» των πολιτών από τα μέτρα καταπολέμησης της πανδημίας.

Στις 17 Νοεμβρίου του 2022, ο πρόεδρος του BOSS μήνυσε τον πρωθυπουργό της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Fadil Novalić, καθώς και τον αναπληρωτή υπουργό δημόσιας υγείας, δρ. Goran Čerkez, με την αιτιολογία ότι έθεσαν σε εφαρμογή πληθώρα «παράνομων μέτρων», όπως η χρήση των πιστοποιητικών για την COVID-19.

ΗΠΑ

ΗΠΑ: Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ μπλόκαρε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των εργαζομένων.

ΗΠΑ > ΦΛΩΡΙΔΑ: Απαγόρευσαν με νόμο την εισαγωγή απαιτήσεων ή περιορισμών εμβολιασμού, μάσκες εξωτερικού και εσωτερικού χώρου ακόμη και στα σχολεία. Όσοι προσπαθούν να επιβάλουν τη χρήση μασκών σε εσωτερικούς χώρους κινδυνεύουν με διοικητικές κυρώσεις (πρόστιμα).

Αληθεύει ότι το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ απέρριψε (3 υπέρ – 6 κατά) το προτεινόμενο από την κυβέρνηση Μπάιντεν νομοσχέδιο για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των εργαζομένων σε επιχειρήσεις που απασχολούν ανθρώπινο δυναμικό που ξεπερνά τα 100 άτομα. Ωστόσο, ο επίμαχος ισχυρισμός είναι παραπλανητικός, καθότι το Ανώτατο Δικαστήριο έδωσε έγκριση (5 υπέρ – 4 κατά), στον υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών σε εθνικό επίπεδο. [πηγή]

Την επομένη της κοινοποίησης της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια Ron Desantis, έσπευσε να “ακυρώσει“, μέσω της εκπροσώπου του Christina Pushaw, το νέο νομοσχέδιο. Η πολιτική που ακολουθεί ο Desantis ήδη από το Νοέμβριο του 2021 περιλαμβάνει την θέσπιση νόμων για τη μη χρήση προστατευτικής μάσκας στα σχολεία, και την υπό προϋποθέσεις εξαίρεση εργαζομένων από τη διενέργεια διαγνωστικών ελέγχων και τη χρήση της μάσκας. [πηγή 1] [πηγή 2]

Ινδία

ΙΝΔΙΑ: σταμάτησε το Covid-19 σταματώντας τους εμβολιασμούς και διανέμοντας ένα δωρεάν σετ φαρμάκων.

Ο ισχυρισμός ότι η Ινδία «σταμάτησε την COVID-19» διακόπτοντας τους εμβολιασμούς του πληθυσμού είναι εξ’ολοκλήρου ψευδής. Αρχικά, οι εμβολιασμοί στην Ινδία ουδέποτε σταμάτησαν. Για παράδειγμα, σύμφωνα με δεδομένα του Υπουργείου Υγείας της Ινδίας, το τελευταίο 24ωρο έγιναν 55,078,297 εμβολιασμοί. [πηγή]

Η χορήγηση εμβολίων σε αμείωτους ρυθμούς, σε συνδυασμό με την τήρηση των υγειονομικών μέτρων συνέβαλλαν στην καλύτερη διαχείρηση του νέου πανδημικού κύματος της όμικρον στην Ινδία. Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση των ημερήσιων καταγεγραμμένων κρουσμάτων (μέσος όρος εβδομάδας) αυξήθηκε κατακόρυφα, όπως φαίνεται στο ακόλουθο γράφημα. Όπως γράψαμε και παραπάνω, η πανδημία δεν αναμένεται να τελειώσει αλλά, με μέσο τον καθολικό εμβολιασμό, να περάσει σε μια ενδημική περίοδο. Ως εκ τούτου, ο ισχυρισμός ότι η Ινδία «σταμάτησε την COVID-19» είναι ανυπόστατος.

Καταληκτικά, η αναφορά σε «διανομή δωρεάν σετ φαρμάκων» μας οδηγεί σχεδόν αναπόφευκτα στην απόφαση του Υπουργείου Υγείας της Ινδίας να διανέμει ιβερμεκτίνη ως προφύλαξη στους πολίτες από τις 6 Αυγούστου του 2020. Πιο συγκεκριμένα, η κυβέρνηση του Uttar Pradesh, που έδινε ιβερμεκτίνη ήδη από τον Μάιο-Ιούνιο του 2020, ισχυρίστηκε πως χάρη στην έγκαιρη χορήγησή της, το Uttar Pradesh είχε λιγότερους θανάτους και μείωση στα ημερήσια κρούσματα κορωνοϊού, το Μάιο του 2021. Εντούτοις, αυτή η εκτίμηση έχει δεχθεί κριτική.

Ειδικότερα, όπως σημειώνει ο επιδημιολόγος Gideon Meyerowitz-Katz (Gideon MK), δεν είναι σαφές πόσοι ακολούθησαν τη σύσταση για χρήση ιβερμεκτίνης από τα 230 εκατομμύρια κατοίκους του Uttar Pradesh. Το Μάιο του 2021, κινητές μονάδες υγειονομικών επιχείρησαν σε αγροτικές περιοχές και επαρχίες διενεργώντας διαγνωστικούς ελέγχους, διανέμοντας πληροφορίες και δωρεάν κιτ φαρμάκων. Σε παρόμοιο πρόγραμμα που απευθυνόταν σε παιδιά αυτά τα κιτς περιείχαν, μεταξύ άλλων, και ιβερμεκτίνη. Ο Gideon σημειώνει πως ακόμα και αν η ιβερμεκτίνη ήταν 100% αποτελεσματική στην προφύλαξη της νόσου, ο αριθμός ωφελούμενων από το πρόγραμμα δεν θα μπορούσε να απεικονιστεί στην καμπύλη του διαγράμματος που περιγράφει την εικόνα των ημερήσιων καταγεγραμμένων κρουσμάτων σε ολόκληρη τη χώρα. Ακόμη, για τον Gideon η απόδοση της βελτίωσης της επιδημιολογικής εικόνας αποκλειστικά στην ιβερμεκτίνη είναι προβληματική, διότι δεν λαμβάνονται υπόψιν άλλοι, καθοριστικοί παράγοντες όπως για παράδειγμα η εφαρμογή καθολικού lockdown από τις 30 Απριλίου του 2021, το ποσοστό των πολιτών που είχαν ήδη νοσήσει στο παρελθόν, και το ποσοστό των εμβολιασμένων. [πηγή]

Ευρύτερα, μετα-ανάλυση των μελετών για τη θεραπευτική αξία της ιβερμεκτίνης έναντι της COVID-19, διαπίστωσε πως όσο πιο ποιοτική ήταν μια μελέτη, τόσο έφθιναν τα οφέλη της χορήγησης της ιβερμεκτίνης. Θεσμοί της Υγείας όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων και ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων, ομόφωνα συμβουλεύουν κατά της χρήσης της Ιβερμεκτίνης ως θεραπείας της COVID-19, καθώς ύστερα από συστηματικό έλεγχο δεδομένων από κλινικές μελέτες, δεν διαπιστώθηκε όφελος. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

Δανία

Η Δανία αποφάσισε ότι από την 1η Φεβρουαρίου θα άρει όλους τους περιορισμούς κατά του covid.

Αληθεύει πως από την 1η Φεβρουαρίου του 2022, η Δανία ήρε τα περιοριστικά μέτρα έναντι της COVID-19. [πηγή]

Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι, σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, καθίσταται σαφές ότι στην υπό εξέταση λίστα μεταφέρονται ψευδείς ειδήσεις και ανακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις αποφάσεις ευρωπαϊκών χωρών για άρση περιοριστικών μέτρων ή για τη νομοθέτηση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού για ομάδες του πληθυσμου. Κανείς θα μπορούσε ακόμη να ισχυριστεί, ότι η απόκρυψη των υψηλών ποσοστών εμβολιασμού των εν λόγω ευρωπαϊκών χωρών, είναι προβληματική. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με το επιστημονικό consensus, ο καθολικός εμβολιασμός είναι ο ασφαλέστερος τρόπος μετάβασης στην επόμενη φάση της πανδημίας, και, άρα της άρσης των περιορισμών.

10 Φεβρουαρίου 2022 – Στο κείμενο σχετικά με τη Βοζνία-Ερζεγοβίνη είχε γραφτεί εκ περαδρομής ότι ο δρ. Goran Čerkez ήταν Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ. Στην πραγματικότητα, ο δρ. Goran Čerkez διατελεί Αναπληρωτής Υπουργός Υγείας.