Καμία απόδειξη ότι το βίντεο δείχνει δυτικά όπλα προερχόμενα από την Ουκρανία να βρίσκονται στα χέρια καρτέλ στο Μεξικό

Στις αρχές Ιουνίου 2023, κυκλοφόρησε ένα βίντεο από μεξικανική τηλεοπτική εκπομπή, που φέρεται να αποκάλυψε πως αμερικανικά όπλα που προορίζονταν για την Ουκρανία έφτασαν στα χέρια μελών καρτέλ στο Μεξικό. Πρόκειται για εσφαλμένη μεταφορά του σχετικού ρεπορτάζ.

Παραδείγματα άρθρων: el.gr, aitoloakarnanianews.gr, iskra.gr

Παραδείγματα δημοσιεύσεων στο Facebook:

Το βίντεο διαμοιράστηκε και από την Πρεσβεία της Ρωσίας στο Μεξικό, ως πιθανή συνέπεια της προμήθειας από τη Δύση όπλων στην Ουκρανία.

Τι ισχύει

Το βίντεο που συνοδεύει τους ισχυρισμούς προέρχεται από τον μεξικανικό τηλεοπτικό σταθμό Milenio Televisión, σε εκπομπή με παρουσιάστρια τη δημοσιογράφο Azucena Uresti, και είναι το εξής:

Φέρεται να απεικονίζει μέλος του μεξικανικού καρτέλ Cártel del Golfo (το Καρτέλ του Κόλπου) στην παραμεθόρια πόλη Matamoros, στην πολιτεία Tamaulipas του Μεξικού, να κρατά αναρτημένο στον ώμο του ένα αντιαρματικό όπλο δυτικής τεχνολογίας.

Η μόνη αναφορά στην Ουκρανία γίνεται στο 0:08 του βίντεο, όπου η παρουσιάστρια αναφέρει στα Ισπανικά ότι ο συγκεκριμένος τύπος όπλου έχει χρησιμοποιηθεί, για παράδειγμα, στον πόλεμο στην Ουκρανία.

«Ένα φερόμενο ως μέλος του Καρτέλ του Κόλπου στο Tamaulipas καταγράφηκε να κουβαλά ένα από τα πιο αποκλειστικά και ισχυρά όπλα, ένα «Javelin», το οποίο θεωρητικά πωλείται μόνο στον στρατό και έχει χρησιμοποιηθεί κατά την εισβολή στην Ουκρανία, για παράδειγμα», έλεγε σε αυτό το σημείο.

Η ηλεκτρονικά γραπτή έκδοση του ρεπορτάζ στον ιστότοπο του τηλεοπτικού σταθμού milenio.com, χρησιμοποιεί παρόμοια διατύπωση, που παραπέμπει στον τύπο του όπλου και όχι στο ίδιο το τεμάχιο που φέρει ο άνδρας του καρτέλ.

«Το όπλο, το οποίο πωλείται μόνο σε στρατούς και έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως κατά την εισβολή στην Ουκρανία, βρισκόταν στα χέρια ενός εκτελεστή από τους Los Escorpiones, ένα παρακλάδι του καρτέλ του Κόλπου, το οποίο δρα στη Reynosa.

Τις επόμενες ημέρες, έγινε γνωστό ότι ο άνδρας που κατεγράφη το βίντεο συνελήφθη. Ούτε και σε αυτό το ρεπορτάζ μεταδόθηκαν πληροφορίες για προέλευση του οπλισμού από την Ουκρανία ή ότι προοριζόταν για αυτήν.

Πέραν της εσφαλμένης μετάφρασης του παραπάνω ρεπορτάζ, που προκάλεσε την κυκλοφορία παραπλανητικών ισχυρισμών για δήθεν αποδείξεις λαθρεμπορίας ή κλοπής αμυντικού υλικού από την Ουκρανία ή προοριζόμενου για την Ουκρανία, δεν έχει προκύψει κανένα στοιχείο που να υποδεικνύει ότι το όπλο που έφερε στον ώμο του ο άνδρας – φερόμενος ως μέλος μεξικανικού καρτέλ – προήλθε από την Ουκρανία.

Στις αναρτήσεις αναφέρεται ότι καταγράφηκε να χρησιμοποιεί το αμερικανικής κατασκευής αντιαρματικό Javelin (φορητό σύστημα αντιεροπορικής άμυνας FGM-148 Javelin), φωτογραφίες του οποίου βλέπετε παρακάτω. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν ισχύει.

Η εταιρία αμυντικής & αεροπορικής τεχνολογίας Raytheon Technologies που παράγει το “Javelin” από κοινού με την Lockheed Martin, έχει διαψεύσει στον οργανισμό διασταύρωσης ειδήσεων Lead Stories ότι εικονίζεται Javelin στο βίντεο-ντοκουμέντο.

Συγκεκριμένα, ο Chris Johnson, ανώτερος διευθυντής εξωτερικών σχέσεων με διεθνή ΜΜΕ στη Raytheon, δήλωσε στο Lead Stories:

«Αυτή η εικόνα δεν δείχνει ένα Javelin, το οποίο είναι αρκετά μεγαλύτερο. Δεν μπορούμε να επαληθεύσουμε τι ακριβώς είναι, αλλά φαίνεται να είναι ένα αντιαρματικό όπλο AT-4. Αλλά αυτό είναι απλώς μια εικασία με βάση την εικόνα».

Επιπλέον, ειδικοί αναλυτές έχουν επισημάνει ότι το εικονιζόμενο αντιαρματικό είναι το σουηδικής κατασκευής AT-4. Πρόκειται για ένα σαφώς «φθηνότερο» φορητό αντιαρματικό σύστημα, που παράγεται ή χρησιμοποιείται σε δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων χωρών της Λατινικής Αμερικής, και έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν ότι χρησιμοποιείται από μεξικανικά καρτέλ.

Ενδεικτικά, ο Alexander Mitchell, διευθυντής εξωτερικών υποθέσεων για τον μη κερδοσκοπικό, μη κυβερνητικό, οργανισμό Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (Institute for the Study of War – ISW), δήλωσε στο Lead Stories:

«Το όπλο στο βίντεο είναι ξεκάθαρα ένα AT-4, όχι ένα Javelin. Τα AT-4 αναπτύχθηκαν από τη Σουηδία, αλλά έχουν λάβει άδεια παραγωγής σε πολλές χώρες. Το AT-4 είναι ένα μη κατευθυνόμενο ελαφρύ αντιαρματικό όπλο, ενώ το Javelin είναι ένας πιο προηγμένος αντιαρματικός κατευθυνόμενος πύραυλος (ATGM). Το ISW δεν έχει παρατηρήσει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι Javelins ή άλλα όπλα έχουν «μεταφερθεί λαθραία» από την Ουκρανία στο Μεξικό».

Ο Mark Hvizda, αμυντικός αναλυτής στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό RAND Corporation, δήλωσε στον οργανισμό διασταύρωσης ειδήσεων του Γαλλικού Πρακτορείου AFP Fact Check ότι «το Javelin κλειδώνει σε έναν στόχο πριν πυροβολήσει και έχει μέγιστο βεληνεκές 2.500 μέτρα, ενώ οι πύραυλοι AT4 είναι χειροκίνητοι και χωρίς ανάκρουση, με μικρότερη εμβέλεια – περίπου 400 μέτρα. Μια σουηδική εταιρεία είναι ο κύριος κατασκευαστής τους», είπε ο Hvizda.

«Αυτά τα όπλα είναι σε υπηρεσία με έναν αριθμό διαφορετικών στρατευμάτων σε όλο τον κόσμο, επομένως (το AT4 στο βίντεο) θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι από απόθεμα εκτός των ΗΠΑ», σχολίασε στο AFP.

Ερωτηθείς και από το Lead Stories, ο Mark Hvizda διευκρίνισε:

«Το M136 AT-4 είναι ένα μη κατευθυνόμενο όπλο, χωρίς ανάκρουση, των 84 mm, ενώ το FGM-148 Javelin είναι ένας αντιαρματικός κατευθυνόμενος πύραυλος (ATGM). Αυτό σημαίνει ότι το Javelin χρησιμοποιεί μια μονάδα Command Launch Unit (CLU) για να κλειδώσει σε έναν στόχο πριν ο χρήστης πυροβολήσει το όπλο. Ένα AT-4 είναι καθαρά μη καθοδηγούμενο».

Η σύγκριση στιγμιοτύπων από το βίντεο με διαθέσιμες στο διαδίκτυο φωτογραφίες του ΑΤ4 δείχνει ότι ο άνδρας που κατεγράφη στο βίντεο φέρει προφανώς αυτό τον τύπο αντιαρματικού όπλου.

Ένας εκπρόσωπος του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, ο Υπολοχαγός Tim Gorman, επαναλαμβάνοντας τη θέση των αμερικανικών αρχών στο θέμα, ανέφερε στο AFP Fact Check τα εξής μέσω email:

«Όπως είπαν πρόσφατα πολλοί ανώτεροι αξιωματούχοι (του Υπουργείου Άμυνας), συμπεριλαμβανομένης της κατάθεσης στο Κογκρέσο, δεν έχουμε δει αξιόπιστα στοιχεία για την παράνομη εκτροπή του εξοπλισμού βοήθειας ασφαλείας που προοριζόταν αρχικά για την Ουκρανία».

Συμπέρασμα

Το βίντεο με άνδρα να φέρει από τον ώμο του ένα φορητό αντιαρματικό ή αντιαεροπορικό οπλικό σύστημα κυκλοφόρησε συνοδεία ανακριβών ή ψευδών ισχυρισμών.

Το σχετικό ρεπορτάζ μεξικανικού τηλεοπτικού σταθμού ανέφερε ότι καταγράφηκε η χρήση ενός τύπου όπλου που κανονικά προορίζεται για εθνικές ένοπλες δυνάμεις και έχει χρησιμοποιηθεί και στον πόλεμο στην Ουκρανία ως παράδειγμα, και όχι ότι το συγκεκριμένο οπλικό σύστημα προήλθε από την Ουκρανία ή προοριζόταν για αυτήν.

Επίσης, δεν είναι ακριβές ότι πρόκειται για το αμερικανικής κατασκευής Javelin, αλλά το σουηδικής κατασκευής και ευρύτερης χρήσης AT-4.