Ελλάδα και Κύπρος “συνεργάτες του Κρεμλίνου” στο θέμα των fake news σύμφωνα με ευρωπαϊκό think tank

Πριν λίγα εικοσιτετράωρα, κυκλοφόρησε άρθρο της El Pais με τίτλο “Ποιες Ευρωπαϊκές Δημοκρατίες καταπολεμούν καλύτερα τη ρωσική παραπληροφόρηση” που επικαλείται έρευνα του think tank European Values με έδρα τη Τσεχία, η οποία θα δημοσιευτεί τις προσεχείς ημέρες. Οι πρώτες πληροφορίες για την έρευνα, έρχονται από έναν ευρωπαϊκό χάρτη στον οποίο η Ελλάδα και οι Κύπρος απεικονίζονται με κόκκινο χρώμα και χαρακτηρίζονται ως “Kremlin collaborators”, δηλαδή “συνεργάτες του Κρεμλίνου”, στο θέμα της διασποράς της ρωσικής παραπληροφόρησης.

Ο παραπάνω χάρτης που προέρχεται από πληροφορίες του European Values και δημοσίευσε η El Pais, απεικονίζει το βαθμό με τον οποίο οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν θωρακιστεί απέναντι στα fake news και τη παραπληροφόρηση που προέρχεται από ρωσικά ΜΜΕ και αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα.

Οι χώρες που είναι καλύτερα “προστατευμένες” είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία, η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία. Στον αντίποδα βρίσκονται Ελλάδα και Κύπρος, με τον προσβλητικό μάλιστα χαρακτηρισμό των “συνεργατών του Κρεμλίνου.” Για να είμαστε πιο ακριβείς, η λέξη “collaborator” χρησιμοποιείται συνήθως για να περιγράψει το συνεργάτη ενός εχθρού, αυτός δηλαδή που είναι δωσίλογος σε ελεύθερη μετάφραση.

Αν και όπως αναφέραμε στην εισαγωγή, η έρευνα δεν έχει ακόμη δημοσιοποιηθεί για να δούμε που στηρίζει αυτούς τους χαρακτηρισμούς, θα μπορούσαμε να κάνουμε κάποιες υποθέσεις για τη προέλευση των συμπερασμάτων της.

Είναι γνωστό πως στην Ελλάδα, ο Ρώσος ηγέτης Βλαντιμίρ Πούτιν απολαμβάνει μεγάλης δημοφιλίας. Η Ρωσία θεωρείται από πολλούς ως “ομόδοξος χώρα”, με κοινούς στόχους και εχθρούς. Αν και αυτή η διαπίστωση ουσιαστικά δεν έχει βάση, διότι τόσο η Ελλάδα και περισσότερο η Ρωσία ως υπερδύναμη, χαράσσουν τις πολιτικές τους με βάση το προσωπικό τους συμφέρον, η αντίληψη της “συμμαχίας” των δυο χωρών, είναι βαθιά ριζωμένη στο μυαλό πολλών Ελλήνων. Η γεωπολιτική προσέγγιση της Ρωσίας με την Τουρκία, και οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο με τον σχεδιαζόμενο αγωγό EastMed που θα μεταφέρει φυσικο αέριο στην Ευρώπη, βοηθώντας στην διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας που στο μεγαλύτερο βαθμό προέρχονται από τη Ρωσία, είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα άσκησης εξωτερικής πολιτικής που καθορίζεται από τα εκάστοτε συμφέροντα και όχι από συμμαχίες βάση “συναισθήματος”.

Ένας άλλος λόγος αναφορικά με τα συμπεράσματα της έρευνας, ίσως έχει να κάνει με τη (σεβαστή σε όγκο) μερίδα του ηλεκτρονικού κυρίως τύπου, που προωθεί την ιδέα της ελληνορωσικής προσέγγισης σε θέματα που κυμαίνονται από οικονομικές μέχρι εξοπλιστικές συνεργασίες. Στο ίδιο πλαίσιο μπορούμε να εντάξουμε αυτούς που συστηματικά προωθούν την φιλία των δυο χωρών μέσω αγίων και προφητειών περί ξανθού γένους και εκπληρώσεως ποθουμένων. Πρόκειται για μια αντίληψη που ανάγεται στα χρόνια πριν της Ελληνικής Επαναστάσεως και ήθελε τη Ρωσία να αναλαμβάνει το ρόλο προστάτιδας της χώρας μας, λόγω κοινής θρησκείας. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως τα ανωτέρω ΜΜΕ, αναπαράγουν πολύ συχνά fake news και προπαγάνδα που διακινείται από ρωσικά μέσα, πάντα με τις ευλογίες του Κρεμλίνου.

Ο τρίτος λόγος μπορεί να είναι η έλλειψη μηχανισμού προστασίας για το σταμάτημα της διασποράς ρωσικών fake news στην Ελλάδα, διότι σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν λάβει ενεργά μέτρα “θωράκισης”, η Ελλάδα δεν διαθέτει κάτι ανάλογο.

Εν κατακλείδι, αν δεν δούμε την έρευνα και τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα και η Κύπρος χαρακτηρίζονται ως συνεργάτες του Κρεμλίνου, είναι αδύνατο να την αξιολογήσουμε επί της ουσίας. Μπορεί στη χώρα μας να βλέπουμε συχνά παραδείγματα ρωσικής παραπληροφόρησης, ωστόσο το να φτάσει ένα think tank να χαρακτηρίζει δυο χώρες ως τα απόλυτα μιντιακά “θύματα” του Κρεμλίνου, είναι μάλλον υπερβολή.