ΕΡΕΥΝΑ – Θάνατος Χριστόδουλου και θεωρίες συνωμοσίας

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος πέθανε στις 28 Ιανουαρίου 2008, έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο. Σχεδόν αμέσως μετά το θάνατό του ξεκίνησαν φήμες που ήθελαν να είχε δολοφονηθεί εξαιτίας των θέσεών του σε εθνικά ζητήματα καθώς και της δημοφιλίας του. Η φημολογία έφτασε μέχρι την Ελληνική Βουλή με τον βουλευτή Νίκο Νικολόπουλο να υποβάλει επερώτηση για τις συνθήκες θανάτου του Χριστόδουλου. Στις μέρες μας, ο ισχυρισμός περί δολοφονίας Χριστόδουλου ανακυκλώνεται ακόμη και από mainstream ΜΜΕ, όπως η εφημερίδα “Δημοκρατία”.

Οι υποστηρικτές της θεωρίας συνωμοσίας, περί “δολοφονίας Χριστόδουλου”, επικεντρώνονται σε τρεις παραμέτρους γύρω από το θάνατο και την ταφή του:

• Ο Αρχιεπίσκοπος υπέφερε από δυο πρωτογενείς καρκίνους, στο κόλον και το ήπαρ, κάτι που όπως ισχυρίζονται είναι “αδύνατο να συμβεί” και αυτή είναι η “απόδειξη” πως δηλητηριάστηκε.
• Ουδέποτε έγινε νεκροψία-νεκροτομή στη σορό του, γεγονός που υποδηλώνει “προσπάθεια συγκάλυψης των αιτιών του θανάτου του”.
• “Ουδείς γνωρίζει ποιος υπέγραψε το πιστοποιητικό θανάτου και τι αναγράφεται σε αυτό”.

Πριν αναλύσουμε τους ισχυρισμούς, θα πρέπει να παραθέσουμε όλο το χρονικό της ασθένειας τους Χριστόδουλου, που τελικά οδήγησε στο θάνατό του.

Στις 9 Ιουνίου 2007, ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος εισάγεται στο Αρεταίειο για να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπιση στένωσης του αυλού του εντέρου. Στις 13 Ιουνίου μπαίνει στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας όπου παραμένει για 21 ημέρες. Η κατάσταση της υγείας του εξελίσσεται ομαλά και είναι σταθερή.

Στις 22 Ιουνίου 2007, γίνεται γνωστό πως ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος έχει καρκίνο του παχέος εντέρου, ο οποίος αφαιρέθηκε μαζί με τμήμα του οργάνου κατά την εγχείρηση της 13ης Ιουνίου. Πάσχει επίσης από καρκίνο του ήπατος και έχει την πιο συχνή μορφή της νόσου, που λέγεται ηπάτωμα. Δεν πρόκειται για μετάσταση του καρκίνου του παχέος εντέρου, αλλά έχει δημιουργηθεί εξαιτίας «χρόνιας ηπατοπάθειας σχετιζόμενης με ηπατίτιδα», είπε σε συνέντευξη Τύπου ο καθηγητής Χειρουργικής Διονύσιος Βώρος. “Οι αιτίες ήταν πολύποδας και ιός ηπατίτιδας από τον οποίο “μολύνθηκε πριν πολλές δεκαετίες, πριν από τα είκοσί του χρόνια, και εξαιτίας του ανέπτυξε ηπατίτιδα, η οποία όμως δεν του προκάλεσε συμπτώματα. Με το πέρασμα του χρόνου, η ηπατίτιδα οδήγησε σε κίρρωση -πρόκειται για εκτεταμένες βλάβες στους ιστούς του ήπατος- δίχως πάλι συμπτώματα, με συνέπεια να αναπτυχθεί τελικά καρκίνος, ο οποίος ανακαλύφθηκε τυχαία κατά τις διαγνωστικές εξετάσεις που έκανε ο Αρχιεπίσκοπος όταν πρωτομπήκε στο Αρεταίειο. Οι εξετάσεις έδειξαν επίσης διόγκωση του σπλήνα, που όμως οφείλεται στην κίρρωση.” 
Την Παρασκευή 20 Ιουλίου 2007, έπειτα από 41 ημέρες παραμονής στο «Αρεταίειο», ο Αρχιεπίσκοπος επιστρέφει στην οικία του.

Στις 18 Αυγούστου 2007, αναχωρεί για το Μαϊάμι προς αναζήτηση ηπατικού μοσχεύματος. Στις 7 Οκτωβρίου 2007 μπαίνει στο χειρουργείο για μεταμόσχευση ήπατος, αλλά οι γιατροί με επικεφαλής τον Δρ. Ανδρέα Τζάκη, ανακαλύπτουν μεταστατικές νεοπλασίες στην περιτοναϊκή κοιλότητα, γεγονός που καθιστά απαγορευτική την επέμβαση.

Ο Χριστόδουλος θα επιστρέψει στην Ελλάδα στις 26 Οκτωβρίου 2007, και λίγες ημέρες αργότερα ξεκινά χημειοθεραπείες. Στις 25 Νοεμβρίου 2007, παρουσιάζει περαιτέρω επιδείνωση η κλινική του κατάσταση και οι θεράποντες ιατροί αποφασίζουν να διακόψουν προσωρινά τις χημειοθεραπείες. Σύμφωνα με το ιατρικό ανακοινωθέν: “Προς το παρόν εκρίθη αναγκαία η αναστολή της αντινεοπλασματικής αγωγής και η συνέχιση της συμπτωματικής και υποστηρικτικής αγωγής του“.

Στο τελευταίο ιατρικό ανακοινωθέν, που εξεδόθη στις 14 Ιανουαρίου 2008, οι θεράποντες ιατροί αναφέρονται σε «περαιτέρω επιδείνωση» της υγείας του και ανακοινώνουν την αναστολή της χημειοθεραπείας. Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος θα φύγει από τη ζωή τα ξημερώματα της 28ης Ιανουαρίου 2008.

Οι ισχυρισμοί

Οι φήμες περί “δολοφονίας Χριστόδουλου” εμφανίστηκαν σχεδόν αμέσως μετά το θάνατό του και λίγο αργότερα άρχισαν να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, όπου ανακυκλώνονται ανά διαστήματα. Τα περί “δολοφονίας” βασίζονται στο γεγονός πως ο Αρχιεπίσκοπος υπέφερε από δυο ταυτόχρονους πρωτογενείς όγκους (κόλον και ήπαρ), κάτι που είτε “είναι αδύνατο”, είτε θα πρέπει να προηγηθεί κάποιου είδους “δηλητηρίαση” για να συμβεί.

Στις 31 Ιανουαρίου 2013, ο βουλευτής Νίκος Νικολόπουλος υποβάλει την ερώτηση με Α.Π. Α.Π. 6562/31-1-2013 στη Βουλή, με την οποία ζητά να μάθει:

• Υπήρξε νεκροτομή και νεκροψία;
• Ποια Αρχή βεβαίωσε τα ακριβή αίτια του θανάτου του;
• Υπάρχει η βούληση να ανοίξουν οι Αρμόδιες Αρχές τον φάκελο «ασθένεια και θάνατος του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου», έστω και μετά από 8 χρόνια, και να διατάξουν εκταφή και νεκροψία, ώστε να αποκλεισθεί η όποια υπόνοια υπάρχει στον λαό για την αιτία θανάτου του;

Πριν λίγες ημέρες ο κ. Νικολόπουλος απασχόλησε πάλι μερίδα του Τύπου ζητώντας να μάθει ποιος υπέγραψε το πιστοποιητικό θανάτου του Χριστόδουλου.

Ένας ακόμη ένθερμος υποστηρικτής της θεωρίας περί “δολοφονίας Χριστόδουλου”, είναι και ο πρώην συνεργάτης του Αρχιεπισκόπου Σωτήρης Τζούμας.

Επικοινωνήσαμε με τον κ. Τζούμα ο οποίος δεσμεύτηκε να μας μιλήσει, ωστόσο ουδέποτε μας απάντησε.

Ο Κυριάκος Βελόπουλος ήταν από τους πρώτους που μίλησε για “δολοφονία Χριστόδουλου”, διότι -όπως υποστηρίζει- “…ήταν ο μοναδικός άνθρωπος στα χρονικά που είχε πολλές μορφές καρκίνου“.

Ανάλογες θέσεις φαίνεται να υιοθετεί και η Χρυσή Αυγή.

Τα Wikileaks

Εσχάτως ανακαλύφθηκε από την ελληνική “μπλογκόσφαιρα” ένα “απόρρητο τηλεγράφημα” της Αμερικανικής Πρεσβείας, σύμφωνα με το οποίο οι Αμερικανοί ήλπιζαν να πεθάνει ο Χριστόδουλος ή επιχείρησαν να επηρεάσουν τη διαδοχή του.

Φυσικά το τηλεγράφημα με κωδικό 07ATHENS2095_a και ημερομηνία 23 Οκτωβρίου 2007 (ήδη έχει γίνει γνωστή η αποτυχία μεταμόσχευσης) δεν λέει κάτι τέτοιο, αλλά περιγράφει τους πιθανούς διαδόχους του Χριστόδουλου, μεταξύ των οποίων ο Χρυσόστομος Ζακύνθου, ο Ιερώνυμος Θηβών (που τελικά εξελέγη), ο Άνθιμος Θεσσαλονίκης κτλ. Σε κανένα σημείο του τηλεγραφήματος δεν διατυπώνεται “προτίμηση” ως προς τον διάδοχο του Χριστόδουλου.

Σε κάθε περίπτωση, το “αποκαλυπτικό τηλεγράφημα” της Αμερικανικής Πρεσβείας που εσχάτως ανακαλύφθηκε από τον ελληνικό Τύπο και διαστρεβλώθηκε για να εξυπηρετήσει μια θεωρία συνωμοσίας, δεν είναι καινούργιο αλλά διέρρευσε μέσω των Wikileaks το 2011.

Ποια είναι η αλήθεια για το θάνατο του Χριστόδουλου;

Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος πέθανε έπειτα από πολύμηνη μάχη με το καρκίνο. Οι θεράποντες ιατροί διέγνωσαν δυο πρωτογενείς όγκους, έναν στο κόλον και έναν στο ήπαρ και κατόπιν πολλές μεταστάσεις στην κοιλιακή χώρα.

Η εμφάνιση ωστόσο δυο ή περισσοτέρων ταυτόχρονων όγκων σε ασθενή δεν είναι κάτι πρωτοφανές. Ενδεικτικά, σε ένα case report του 1989, μαθαίνουμε για έναν ασθενή που παρουσίασε ακριβώς τους ίδιους πρωτογενείς όγκους σε κόλον και ήπαρ ταυτόχρονα. Το 2013, ένας άλλος ασθενής εμφανίζει ταυτόχρονους πρωτογενείς όγκους σε κόλον, ήπαρ και τυφλό έντερο. Σε μελέτη του 2015 μαθαίνουμε πως η εμφάνιση ταυτόχρονων πρωτογενών όγκων σε ασθενείς είναι ένα φαινόμενο που συναντάται πιο συχνά, εξαιτίας της αυξημένης επιβιωσιμότητας των ασθενών και τις εξελίξεις σε διαγνωστικές μεθόδους και θεραπείες.

Σύμφωνα με τον Γεώργιο Παυλάκη M.D., Ph.D. του Center for Cancer Research, “η πιθανότητα για την ύπαρξη δυο ανεξάρτητων καρκίνων είναι βεβαιωμένη στα ιατρικά χρονικά, αν και είναι σπάνια. Υπάρχει αρκετή βιβλιογραφία που αναφέρει αρκετές βεβαιωμένες περιπτώσεις δυο διαφορετικών καρκίνων στο ίδιο άτομο”. (Ο Δρ. Παυλάκης μας παρέθεσε περισσότερη βιβλιογραφία που μπορείτε να βρείτε εδώ, εδώ, εδώ και εδώ)

Επιπλέον, επικοινωνήσαμε με τον διεθνούς φήμης ιατρό-χειρουργό Δρ. Ανδρέα Τζάκη, ο οποίος επιχείρησε μεταμόσχευση ήπατος στον μακαριστό Χριστόδουλο. Μας δήλωσε: “Οι μεταστάσεις δεν είναι ασυνήθιστες στο ήπαρ. Πιστεύω ότι η υπόθεση ότι δολοφονήθηκε είναι ανόητη.”

Επομένως η περίπτωση των δυο ταυτόχρονων όγκων στον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο δεν είναι πρωτάκουστη και δεν μπορεί να αποδοθεί σε “δολοφονική ενέργεια”.

Γιατί δεν έγινε νεκροψία-νεκροτομή;

Οι υποστηρικτές της θεωρίας “δολοφονία Χριστόδουλου”, παρουσιάζουν ως επιχείρημα το γεγονός πως δεν έγινε νεκροψία-νεκροτομή στη σορό του.

Ο τότε προϊστάμενος της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών Φίλιππος Κουτσάφτης, είχε απαντήσει στην επερώτηση του κ. Νικολόπουλου, λέγοντας πως “ουδέποτε ακολουθείται αυτή η διαδικασία, εάν δεν υπάρχει εισαγγελική παραγγελία”.

Πράγματι, όταν υφίσταται ιατρική βεβαίωση θανάτου που αναγράφει και την αιτία θανάτου, δεν υφίσταται λόγος νεκροψίας-νεκροτομής. Η σχετική νομοθεσία απαγορεύει αυτή τη διαδικασία, εφόσον δεν υπάρχει εισαγγελική παραγγελία.

Επικοινωνήσαμε με το κ. Φίλιππο Κουτσάφτη που μας επιβεβαίωσε τα ανωτέρω και μας τόνισε πως σε ανάλογες περιπτώσεις δεν γίνονται νεκροψίες-νεκροτομές, παρά μόνο ταριχεύσεις, όπως έγινε και με τις σορούς του Ανδρέα Παπανδρέου και Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Με απλά λόγια, όταν η αιτία θανάτου κάποιου είναι εξακριβωμένη ιατρικά, όπως στη περίπτωση Χριστόδουλου, δεν γίνεται νεκροψία-νεκροτομή.

Ποιος υπέγραψε το πιστοποιητικό θανάτου;

Δημοσιεύματα που βασίζονται στη θεωρία συνωμοσίας που αναπαράγει ο Νικολόπουλος αναρωτιούνται ποιος υπέγραψε το πιστοποιητικό θανάτου του Χριστόδουλου.

Κατόπιν έρευνάς μας, το πιστοποιητικό θανάτου του Μακαριστού Χριστόδουλου υπογράφτηκε από τον Καθηγητή Παθολογίας – Εντατικής Θεραπείας Σεραφείμ Ν. Νανά, έναν από τους γιατρούς που ήταν παρών στην οικία του Χριστόδουλου την ώρα που εξέπνευσε. Επικοινωνήσαμε μαζί του και μας επιβεβαίωσε ότι αυτός υπέγραψε το πιστοποιητικό, με αιτία θανάτου “καρκίνος” (“τι άλλο θα μπορούσε να ήταν”), ενώ χαρακτήρισε “γελοίους” και “ανάξιους σχολιασμού” τους ισχυρισμούς πως ο Χριστόδουλος δολοφονήθηκε. 

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και ο θεράπων ιατρός του Μακαριστού Χριστόδουλου, Καθηγητής Χειρουργικής Διονύσιος Βώρος, με τον οποίο επικοινωνήσαμε. Μας επισήμανε πως δεν επιθυμεί να εμπλακεί με ένα “αστείο και βλακώδες θέμα”, όπως χαρακτήρισε τις θεωρίες συνωμοσίας για το θάνατο του Χριστόδουλου.

Σύνοψη

Ο ισχυρισμός πως ο Μακαριστός Χριστόδουλος δολοφονήθηκε καταρρίπτεται, διότι σύμφωνα με δηλώσεις του θεράποντος ιατρού Διονυσίου Βώρου το 2007, οι καρκίνοι σε κόλον και ήπαρ οφείλονταν σε πολύποδα και μόλυνση με τον ιό της ηπατίτιδας από τον οποίο «μολύνθηκε πριν πολλές δεκαετίες, πριν από τα είκοσί του χρόνια”.

Σύμφωνα με τον Δρ. Γεώργιο Παυλάκη, η πιθανότητα για την ύπαρξη δυο ανεξάρτητων καρκίνων είναι βεβαιωμένη στα ιατρικά χρονικά, αν και είναι σπάνια.

Όσον αφορά τη νεκροψία-νεκροτομή, σύμφωνα με τον ιατροδικαστή Φίλιππο Κουτσάφτη, όταν υπάρχει πιστοποιητικό θανάτου δεν υφίσταται λόγος νεκροψίας-νεκροτομής. Η σχετική νομοθεσία απαγορεύει αυτή τη διαδικασία, εφόσον δεν υπάρχει εισαγγελική παραγγελία.

Τέλος, σύμφωνα με τον καθηγητή Σεραφείμ Ν. Νανά, αυτός ήταν που υπέγραψε το πιστοποιητικό θανάτου του Χριστόδουλου με αιτία τον καρκίνο που τον ταλαιπωρούσε για μήνες.

Από τα ανωτέρω γίνεται κατανοητό πως οι ισχυρισμοί περί “δολοφονίας Χριστόδουλου” και “μη φυσιολογικού θανάτου” είναι ανυπόστατοι, καθώς δεν τεκμηριώνονται από κανένα στοιχείο.