Ψευδής ο ισχυρισμός ότι 108 άτομα στις ΗΠΑ έχουν πεθάνει από το εμβόλιο για την ιλαρά τα τελευταία 11 χρόνια

Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο σε ελληνικό μέσο ενημέρωσης, τα τελευταία 11 χρόνια έχουν πεθάνει περίπου 108 άνθρωποι από το εμβόλιο της ιλαράς στις ΗΠΑ ενώ από την ίδια τη νόσο δεν έχει πεθάνει κανένας. Ο συγκεκριμένος ισχυρισμός είναι ψευδής.

Το επίμαχο άρθρο δημοσιεύτηκε στη σελίδα zoogla.gr και την επιλογή του κειμένου έκανε ο ψυχίατρος Κλεάνθης Γρίβας. [πηγή]

Κατ’ ουσίαν πρόκειται για αναπαραγωγή ενός άρθρου του 2015 από στη σελίδα “Health Impact News” η οποία δημοσιεύει συχνά άρθρα με μηδενική επιστημονική τεκμηρίωση τα οποία αφορούν τον ψευδοεπιστημονικό τομέα της “εναλλακτικής ιατρικής”. [πηγή]

Στο άρθρο διαβάζουμε:

Με τη συζήτηση σχετικά με την ιλαρά και το εμβόλιο για την ιλαρά να παίρνει χαρακτηριστικά φρενίτιδας στο Διαδίκτυο, είναι πάντα χρήσιμο να προβάλουμε κάποια στοιχεία σχετικά με την ιλαρά.

Έτσι, παρατίθενται είναι μερικά -εύκολα επαληθεύσιμα- στοιχεία σχετικά με τους θανάτους που σχετίζονται με την ιλαρά και τους θανάτους που σχετίζονται με εμβόλια κατά της ιλαράς κατά τη διάρκεια της περιόδου 2004-2015, στις ΗΠΑ.

Πρώτον, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) κάνουν (και δημοσιοποιούν) μια εβδομαδιαία καταμέτρηση των ασθενειών και των θανάτων. Όπως δήλωσε η κ. Anne Schuchat, διευθύντρια του «Εθνικού Κέντρου για την Ανοσοποίηση και τις Αναπνευστικές Παθήσεις» των CDC, στο Associated Press και δημοσιεύθηκε στο Fox News στις 25 Απριλίου 2014: «Δεν έχουν αναφερθεί θάνατοι από ιλαρά στις ΗΠΑ από το 2003».

Ο ισχυρισμός ότι δεν έχουν καταγραφεί θάνατοι από ιλαρά στις ΗΠΑ από το 2003 είναι ψευδής. Το CDC κατέγραψε 2 θανάτους από ιλαρά στις ΗΠΑ το 2009 και άλλους δυο θανάτους το 2010. [πηγή 1][πηγή 2]

Το άρθρο έχει στο τέλος ένα σημείο με 2 προσθήκες, στη μια εκ των οποίων αναφέρει:

ΠΡΟΣΘΗΚΗ 1: Μετά τη δημοσίευση αυτού του άρθρου, ορισμένοι μας επεσήμαναν ότι κάποιες ιστοσελίδες υπέρ των εμβολίων ισχυρίζονται ότι τα National Vital Statistics Reports των CDC αναφέρουν 2 θανάτους που σχετίζονται με την ιλαρά το 2009 και 2 θανάτους το 2010. Αυτό σημαίνει 4 θανάτους από ιλαρά (σύμφωνα με τις Αναφορές των CDC) και όχι κανένα θάνατο (όπως δήλωσε η Dr. Anne Schuchat των CDC στη συνέντευξη του Associated Press το 2014). Ήταν οι δηλώσεις της λάθος;

Ένας αναγνώστης μας έστειλε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έλαβε από το Τμήμα Ιολογικών Ασθενειών των CDC, όπου δηλώνεται ότι δεν υπήρξαν θάνατοι από ιλαρά στις ΗΠΑ από το 2003. Φαίνεται ότι αυτή είναι η «επίσημη» θέση των CDC.

Ο λόγος που πολλοί επίσημοι φορείς όπως ο CDC δήλωναν το 2003 ως τη χρονιά που καταγράφηκε ο τελευταίος θάνατος από ιλαρά ήταν επειδή εκείνη η περίπτωση είχε λάβει το χαρακτηρισμό “επιβεβαιωμένη”, ενώ οι επόμενες αναφέρονταν ως “καταγεγραμμένη” ή “πιθανή” αλλά όχι “επιβεβαιωμένη”. Σε κάθε περίπτωση ωστόσο οι θάνατοι που καταγράφονται στα προαναφερθέντα έγγραφα είναι επιβεβαιωμένοι και έχουν αποδοθεί στην ιλαρά.

Ωστόσο οι θάνατοι από ιλαρά είναι όντως ελάχιστοι τη περίοδο μεταξύ 2003 μέχρι σήμερα και ο λόγος είναι η ύπαρξη αποτελεσματικού εμβολίου κατά της ιλαράς. Το εμβόλιο για την ιλαρά έλαβε άδεια κυκλοφορίας το 1971 ενώ τα δεδομένα μετά την εισαγωγή του εμβολίου δείχνουν ξεκάθαρη πτωτική τάση των περιπτώσεων ιλαράς καθώς και των θανάτων από τη νόσο. Στις μελέτες που έχουν γίνει πάνω στο θέμα μάλιστα δεν παρουσιάζεται απλά συσχέτιση αλλά και αιτιατή σύνδεση μεταξύ της εισαγωγής του εμβολίου και της μείωσης των περιπτώσεων εμφάνισης της νόσου. Ακριβώς λόγω της εφαρμογής εμβολιασμού η ιλαρά δεν αποτελεί πλέον ενδημική νόσο στις ΗΠΑ. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4]

Το άρθρο συνεχίζει αναφέροντας τα εξής:

Τι συμβαίνει με τους θανάτους που σχετίζονται με το εμβόλιο της ιλαράς κατά την ίδια χρονική περίοδο;

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ διατηρεί μια βάση δεδομένων που ονομάζεται VAERS [Vaccine Adverse Event Reporting System / Σύστημα Αναφοράς Ανεπιθύμητων Συμβάντων Εμβολίων]. Αυτή η βάση δεδομένων είναι διαθέσιμη στο κοινό, που μπορεί να τη χρησιμοποιήσει επισκεπτόμενος το Medalerts.org.

Κάναμε μια έρευνα για μια περίοδο δέκα ετών για τους θανάτους που αναφέρθηκαν στο VAERS εξαιτίας των εμβολίων της ιλαράς, εμβολίων στα οποία συμπεριλαμβάνονταν και μερικά που δεν παράγονται πλέον.

Η έρευνα εντόπισε 108 θανάτους που συνδέονται με 4 διαφορετικά εμβόλια ιλαράς τα οποία πωλούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία 10 χρόνια.

Η βάση δεδομένων VAERS χρησιμοποιείται συχνά από ομάδες που προσπαθούν να βρουν σύνδεση μεταξύ διαφόρων εμβολίων και αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία. Ωστόσο το πρόβλημα με τη χρήση της εν λόγω βάσης δεδομένων είναι πως ο σκοπός της δεν ήταν η καταγραφή αποδεδειγμένων αρνητικών επιδράσεων από τη χρήση εμβολίων.

Όπως αναφέρεται και στην ίδια τη σελίδα:

Όταν αξιολογείτε δεδομένα από το VAERS, είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι δεν έχει τεκμηριωθεί σχέση αίτιου-αιτιατού μεταξύ του προβλήματος που καταγράφεται και της λήψης εμβολίου. Όλοι οι πιθανοί συσχετισμοί μεταξύ εμβολίων και ανεπιθύμητων ενεργειών (πιθανές παρενέργειες) καταγράφονται στο VAERS. Συνεπώς το VAERS συλλέγει δεδομένα από κάθε ανεπιθύμητη ενέργεια η οποία προκύπτει μετά τον εμβολιασμό, τυχαία ή προκαλούμενη όντως από εμβολιασμό. Η αναφορά ανεπιθύμητης ενέργειας στο VAERS δεν συνιστά απόδειξη ότι η εν λόγω βλάβη προκλήθηκε από το εκάστοτε εμβόλιο. [πηγή]

Με απλά λόγια, το γεγονός ότι ένα περιστατικό εντός του VAERS αναφέρεται ως “θάνατος από εμβόλιο” δε σημαίνει ότι αυτό ισχύει όντως. Στο VAERS μπορεί να καταθέσει στοιχεία ο οποιοσδήποτε πολίτης και η πλατφόρμα δεν κάνει κανενός είδους έλεγχο για εξακρίβωση της αιτιώδους σύνδεσης μεταξύ εμβολίου και του αναφερόμενου προβλήματος υγείας. Κατά καιρούς έχουν αναφερθεί περιπτώσεις γιατρών οι οποίοι πειραματίστηκαν με το VAERS για να εξακριβώσουν αν παίρνει όντως κάθε αναφορά, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη περίπτωση ενός αναισθησιολόγου ο οποίος ανέφερε ότι το εμβόλιο που έλαβε άρχισε να τον μετατρέπει στον ήρωα της Marvel, Hulk. Η αίτηση πέρασε στη βάση δεδομένων και μετά φυσικά αφαιρέθηκε. [πηγή]

Κατά συνέπεια το συμπέρασμα ότι στη περίοδο 2003-2014 πέθαναν 108 άτομα λόγω του εμβολίου της ιλαράς δεν έχει απολύτως καμία αξιοπιστία.

Κλείνοντας την ανάλυση του εν λόγω άρθρου είναι σκόπιμο να αναφέρουμε ότι τόσο ο κύριος Γρίβας όσο και η σύζυγος του, η παθολόγος Αλεξάνδρα Ευθυμιάδου Γρίβα, αποτελούν δυο εκ των πιο γνωστών περιπτώσεων αντιεμβολιαστών στην Ελλάδα. Αμφότεροι έχουν αρθρογραφήσει και συμμετάσχει σε ομιλίες και σεμινάρια στα οποία διατείνονται ότι ο εμβολιασμός για ασθένειες όπως η ιλαρά είναι επικίνδυνος και πρέπει να αποφεύγεται. Οι εν λόγω απόψεις, ειδικά όταν εκφέρονται από μέλη της ιατρικής κοινότητας αποτελούν σημαντικό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία καθώς με το μανδύα της επιστήμης μπορούν να παροτρύνουν γονείς να αφήσουν τα παιδιά τους απροστάτευτα και κατ’ επέκταση να φέρουν σε κίνδυνο άλλα παιδιά με τα οποία θα έρθουν σε επαφή.

Στο παρελθόν έχουμε καλύψει ξανά ισχυρισμούς του κύριου Γρίβα και της συζύγου σχετικά με το θέμα του εμβολιασμού και μάλιστα την ίδια περίοδο η κυρία Αλεξάνδρα Ευθυμιάδου Γρίβα είχε παραπεμφθεί σε πειθαρχικό συμβούλιο του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης μετά από καταγγελίες για τις δηλώσεις της περί αντιεμβολιασμού. [πηγή 1][πηγή 2]

Με βάση όλα τα διαθέσιμα δεδομένα λοιπόν το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε είναι πως ο ισχυρισμός ότι στο χρονικό διάστημα 2003-2014 πέθαναν 108 άτομα από το εμβόλιο της ιλαράς είναι ψευδής.