Παραπληροφόρηση σχετικά με κρούσματα κορωνοϊού ανάμεσα σε Ρομά στη Λάρισα

Στα όρια της θεωρίας συνωμοσίας έχει φτάσει μέρος των πληροφοριών που κυκλοφορούν σχετικά με θετικά στον κορωνοϊό SARS-CoV-2 κρούσματα στη Νέα Σμύρνη Λάρισας, στα μέσα Μαΐου 2020. Διατυπώθηκε ή υπονοήθηκε ευθαρσώς ο συνωμοσιολογικός ισχυρισμός ότι εξαπατήθηκαν οι θετικοί στον νέο κορωνοϊό πολίτες, καθώς σε τεστ στα οποία επανυποβλήθηκαν βρέθηκαν αρνητικοί, ξεσκεπάζοντας απάτη σε βάρος τους. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν ισχύει, ούτε τα προσκομιζόμενα αποτελέσματα εξετάσεων δείχνουν κάτι μεμπτό. Τα περιστατικά που εκτυλίχθηκαν σχετίζονται με ορισμένες παρανοήσεις σχετικά με τους εργαστηριακούς ελέγχους.

Παραδείγματα: ιστοσελίδες και ιστολόγια [dionnh.blogspot.com, nikosxeiladakis.gr, apagoreuetai-group.blogspot.com, sfagi.gr, ksipnistere.com, skeftomasteellhnika.blogspot.com, alarm.rodos-island.gr], σελίδες στο Facebook [όπως εδώ κι εδώ], προσωπικά προφίλ [παράδειγμα 1, 2]

Συγκεκριμένα, κυκλοφόρησαν, αφενός, βίντεο χρηστών του Facebook με ισχυρισμούς για “στημένα” κρούσματα και απόπειρα εξαπάτησης των Ρομά του συνοικισμού της Νέας Σμύρνης. Αφετέρου, δημοσιοποιήθηκαν φωτογραφίες αρνητικών αποτελεσμάτων εξετάσεων που διενεργήθηκαν σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα της πόλης, ως πειστήρια για την καταγγελία ότι προσπάθησαν δολίως να “χρεώσουν” κρούσματα σε μέλη της κοινότητας.

Στο παραπάνω βίντεο, ο ομιλητής αναφέρει:

“Μας δουλεύανε κανονικά παιδιά. Ούτε ιός υπάρχει, ούτε κορωνοϊός […]. Βγάλανε 37 κρούσματα σήμερα, και λέγανε ότι είναι θετικά. Πήγανε σήμερα σε ιδιωτικές κλινικές, και βγήκαν αρνητικά, παιδιά! […] Κατάλαβες φίλε; Μας δουλεύανε… […] Να το δούνε όλοι, ότι δεν υπάρχει ιός!“

Τι ισχύει;

Στις 13 Μαΐου 2020 διεξήχθη εκτεταμένη και οργανωμένη ιχνηλάτηση στον οικισμό Ρομά της Νέας Σμύρνης, στη Λάρισα, μετά τα 10 επιπλέον κρούσματα κορωνοϊού SARS-CoV-2 που εντοπίστηκαν στις 12 του μηνός. Στο πλαίσιο της επιχείρησης αυτής διενεργήθηκαν – από 17 συνεργεία της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του ΕΟΔΥ, της Πολιτικής Προστασίας, της 5ης ΥΠΕ, του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας και του Δήμου Λαρισαίων με την επιχειρησιακή υποστήριξη των αστυνομικών δυνάμεων – εκατοντάδες δειγματοληψίες. Για το σχέδιο είχε γνώση και ο εισαγγελέας, ο οποίος είχε ήδη καλέσει προς ενημέρωση νωρίς το πρωί της ημέρας τους εκπροσώπους-διαμεσολαβητές των Ρομά. Ο στόχος ήταν η λήψη τουλάχιστον 500 δειγμάτων, και συνολικά ελήφθησαν πάνω από 600 δείγματα, 652 την 13η και 72 την 14η του μηνός. [πηγή 1] [πηγή 2] [πηγή 3]

Τα αποτελέσματα των περισσοτέρων δειγμάτων έγιναν γνωστά το βράδυ της 14 Μαΐου [δηλαδή αργότερα από την καθιερωμένη απογευματινή ενημέρωση του Υπουργείου, συνεπώς συμπεριελήφθησαν στα ανακοινωθέντα την 15η Μαΐου από τον ΕΟΔΥ θετικά κρούσματα]. Συγκεκριμένα, έγινε γνωστό ότι 35 από τα 637 δείγματα βρέθηκαν θετικά στον νέο κορωνοϊό.

Το συνακόλουθο επιχειρησιακό σχέδιο που περιελάμβανε άμεση μεταφορά και απομόνωση των θετικών κρουσμάτων στο Κέντρο Αποκατάστασης «Αρωγή», και το οποίο έγινε γνωστό τις πρώτες πρωινές ώρες της 15ης του μηνός, όπως θα αναλύσουμε παρακάτω, προκάλεσε την αμφισβήτηση των αποτελεσμάτων εκ μέρους ορισμένων Ρομά που κατεγράφησαν ως επιβεβαιωμένα κρούσματα. Από τα βίντεο που αναρτήθηκαν σε ζωντανή αναμετάδοση των διαμαρτυριών και επεισοδίων που έλαβαν χώρα αργότερα, αλλά και τα παραπάνω δημοσιευθέντα αποτελέσματα εξετάσεων στις 15 Μαΐου, προκύπτει ότι τις πρωινές ώρες ορισμένα από αυτά τα πρόσωπα εξετάστηκαν σε ιδιωτικό εξεταστικό κέντρο-κλινική. Προέβησαν, συγκεκριμένα, σε ταχύ έλεγχο (τεστ) ανίχνευσης αντισωμάτων (rapid COVID-19 test) για τη νόσο COVID-19 που προκαλεί ο κορωνοϊός που προσέφερε το ΙΑΣΩ Θεσσαλίας. Τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά, σε τουλάχιστον τέσσερις περιπτώσεις των οποίων οι εξετάσεις δημοσιοποιήθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα.

Ωστόσο, δεν συμβαίνει κάτι αξιοπερίεργο. Σε αντίθεση με τον, καθιερωμένο διεθνώς ως μόνο και αξιόπιστο διαγνωστικό εργαλείο έως σήμερα, μοριακό έλεγχο για την ανίχνευση του γενετικού υλικού υλικού (RNA) του ιού – δηλαδή το μοριακό τεστ αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR), τα τεστ αντισωμάτων (IgG/IgM) χρησιμοποιούνται κυρίως για επιδημιολογικούς σκοπούς και εμφανίζουν διαφορές στην αξιοπιστία και στον χρόνο “θετικοποίησης”.

Σύμφωνα με τους Γιώργο Παυλάκη (ιατρός, διευθυντής Ερευνών του εργαστηρίου ρετροϊών στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας στο Μέριλαντ, ΗΠΑ) Έλενα Πιτέλου (μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Ελέγχου Λοιμωδών Νοσημάτων Ευρωπαϊκής Ενωσης) και Αναστάση Περράκη (διευθυντή Ερευνών στο Ολλανδικό Ινστιτούτο για τον Καρκίνο και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης) “το PCR είναι ευαίσθητο και ειδικό για τον ιό, θετικοποιείται μετά 3 περίπου μέρες από τη μόλυνση και μένει θετικό για περίπου δύο εβδομάδες. Τα σημερινά [σ.σ. 06/04] PCR τεστ δίνουν ψευδή αρνητικά αποτελέσματα έως και σε 30% των δειγμάτων. Το τεστ αντισωμάτων θετικοποιείται μετά μία εβδομάδα περίπου, παραμένει θετικό για μήνες και είναι τεχνικά απλούστερο με λίγα ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα”. [πηγή]

Δηλαδή, στο διάστημα περίπου 3 έως 7 ή και έως 20 ημέρες από τη μόλυνση με τον κορωνοϊό είναι πολύ πιθανό το ίδιο άτομο να βρίσκεται θετικό σε μοριακούς ελέγχους, αλλά αρνητικό σε τεστ αντισωμάτων, καθώς κανείς δεν έχει αναπτύξει εκ των προτέρων αντισώματα εναντίον του ιού πριν τη μόλυνση. Τα τεστ αντισωμάτων αντικατοπτρίζουν, ακριβώς, την αντίδραση στον ιό, και δεν προδικάζουν την παρουσία του ιού στον ανθρώπινο οργανισμό. Δείτε και όσα αναφέρθηκαν από τον ΕΟΔΥ σχετικά εδώ.

Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο με τίτλο «Δρ. Γεώργιος Παυλάκης: Τεστ για τον κορωνοϊό».

Τα προαναφερθέντα διευκρίνισε και ο ιδιωτικός φορέας υγείας, στον οποίο προσέφυγαν για εξετάσεις ορισμένα εκ των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων:

«Το ΙΑΣΩ Θεσσαλίας στο πλαίσιο των κανόνων λειτουργίας του, όπως έχουν διαμορφωθεί από την επιδημία Covid-19, υποβάλλει τους προσερχόμενους στην Κλινική ασθενείς σε λεπτομερές ερωτηματολόγιο σχετικά με ενδείξεις προσβολής από τον αντίστοιχο ιό και στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο (οικίσκο) διενεργείται τεστ αντισωμάτων COVID RAPID (IgG/IgM). Ακολουθεί κλινική εκτίμηση, ως πρώτο στάδιο των πρωτοκόλλων ασφάλειας για την αποφυγή εξάπλωσης στο προσωπικό και τους ασθενείς του.

Η συγκεκριμένη εξέταση αντισωμάτων δεν υποκαθιστά τη μοριακή εξέταση αναζήτησης του ιού, η οποία αποτελεί και την εξέταση αναφοράς για μόλυνση από τον ιό.

Ως εκ τούτου σε καμία περίπτωση τα αποτελέσματα του τεστ COVID RAPID (IgG/IgM) δεν υποκαθιστούν και δε μπορεί να αποκλείσουν ή να επιβεβαιώσουν λοίμωξη από τον ιό».

[πηγή]

Συνοψίζοντας, η διενέργεια τεστ αντισωμάτων την 15η Μαΐου σε καμία περίπτωση δεν “ανατρέπει” την θετική εξέταση σε δείγματα μοριακού τεστ PCR που ελήφθησαν στις 13 (ή 14) Μαΐου. Δεν μπορεί να υποστηριχθεί, δηλαδή, ότι τα τεστ αντισωμάτων αποκάλυψαν απόπειρα εξαπάτησης των συγκεκριμένων ανθρώπων.

Ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Λάρισας είχε, επιπροσθέτως, σχολιάσει ότι θα ήταν θεμιτό εάν ζητούνταν νέος μοριακός έλεγχος στα ίδια πρόσωπα, καθώς θα επρόκειτο για συγκρίσιμα αποτελέσματα, σε αντίθεση με τεστ αντισωμάτων, που δεν χρησιμοποιούνται για διαγνωστικούς σκοπούς και μπορεί σε ανθρώπους που έχουν μολυνθεί πρόσφατα να είναι αρνητικά. [δείτε εδώ]

Τέλος, η αναφορά ότι είχε σχεδιαστεί να “σκοτώσουν παιδιά”, βγάζοντάς τα δολίως θετικά στον ιό και έπειτα απομονώνοντάς τα, δεν έχει καμία βάση.

Μα τα τεστ PCR που δημοσιεύθηκαν;

Δημοσιοποιήθηκαν, ωστόσο, και φωτογραφίες με αρνητικά αποτελέσματα εξετάσεων σε μοριακό τεστ PCR από τις 14 Μαΐου.

Εν πρώτοις, παρατηρούμε ότι είναι χρονικά αδύνατον να αφορούν τυχόν εθελούσια επανεξέταση διαγνωσθέντων ως θετικών στον νέο κορωνοϊό. Τα αποτελέσματα επί 637 δειγμάτων έγιναν γνωστά στις αρμόδιες αρχές σε χρονικό σημείο μεταγενέστερο του απογεύματος της 14ης Μαΐου, καθότι τα 35 κρούσματα δεν συμπεριλαμβάνονταν στην ενημέρωση του Υπουργείου Υγείας εκείνη την ημέρα, εν αναμονή των αποτελεσμάτων. [πηγή]

Όταν αυτά έγιναν γνωστά αργότερα, σε κάθε περίπτωση μετά τις απογευματινές ώρες της 14/05. Και, κατόπιν σύσκεψης που ολοκληρώθηκε τις μεταμεσονύκτιες ώρες της 15/05, στο Θάλαμο Επιχειρήσεων της Πολιτικής Προστασίας υπό τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά, σε ανοικτή επικοινωνία με τον Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό, τον Καθηγητή Επιδημιολογίας και εκπρόσωπο του ΕΟΔΥ Χρήστο Χατζηχριστοδούλου και τον Δήμαρχο Λαρισαίων Απόστολο Καλογιάννη, αποφασίστηκε η άμεση μεταφορά και απομόνωση των θετικών κρουσμάτων στο Κέντρο Αποκατάστασης «Αρωγή» και η συνέχεια των εκτεταμένων ιχνηλατήσεων των στενών επαφών των κρουσμάτων. [πηγή 1] [πηγή 2] [πηγή 3]

Σε συνδυασμό με τα βίντεο που κυκλοφόρησαν από τις σκηνές έντασης και διαμαρτυριών των κατοίκων της περιοχής, και στα οποία αναφέρεται από τους καταγγέλοντες ότι “σήμερα” μετέβησαν για εξετάσεις σε ιδιωτικό ιατρικό κέντρο, είναι πρακτικώς αδύνατον τα αποτελέσματα εξετάσεων από τις 14 Μαΐου να αφορούν επανεξέταση Ρομά που ανακοινώθηκαν θετικοί στον ιό.

Απευθυνθήκαμε για διευκρινίσεις στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο “Αιμοδιάγνωση“, από το οποίο προέρχονται οι φωτογραφίες των εξετάσεων, και λάβαμε την εξής απάντηση:

Οι εξετάσεις αυτές δεν έχουν σχέση ούτε με επιβεβαίωση θετικών κρουσμάτων, ούτε της πρώτης φάσης ελέγχου των Ρομά. Πρόκειται για άτομα Ρομά που δουλεύουν σε λαϊκές και ήρθαν να ελεγχθούν, ώστε νόμιμα να μπορέσουν να λειτουργήσουν τους πάγκους τους.

Εν κατακλείδι, τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι η παρανόηση γύρω από τα ζητήματα διάγνωσης κρουσμάτων κορωνοϊού προκάλεσε τη δημιουργία συνωμοσιολογικών ισχυρισμών που δεν είχαν καμία βάση. Διατυπώθηκαν ισχυρισμοί ότι αποκαλύφθηκε απάτη κατά των Ρομά, ότι αποδείχτηκε πως ο κορωνοϊός “δεν υπάρχει” και εμπαίζεται η κοινωνία, ακόμη και ότι αποπειράθηκαν να απαγάγουν τεχνηέντως και να σκοτώσουν μέλη της κοινότητας, προφανώς για να τα “χρεώσουν” στα θύματα της πανδημίας.

Τα προσκομιζόμενα στοιχεία, όπως σημειώθηκε, δεν δείχνουν κάτι από τα παραπάνω: τα αρνητικά αποτελέσματα σε ταχύ τεστ αντισωμάτων δεν αναφέρονται στην ίδια την μόλυνση από τον ιό (αυτό το δείχνει η μοριακή εξέταση – το τεστ PCR), δεν προδικάζουν ή αποκλείουν τη μόλυνση από τον ιό, ενώ είναι σύνηθες να δίνουν αρνητικά αποτελέσματα σε ανθρώπους που έχουν πρόσφατα μολυνθεί.

Τέλος, οι δημοσιευθείσες μοριακές εξετάσεις (τεστ PCR) δεν έχουν σχέση με εκούσια επανεξέταση κάποιων εκ των 35 προσώπων που βρέθηκαν θετικοί, αλλά αφορούν χρονικά προγενέστερη εξέταση προσώπων που προσήλθαν για έλεγχο για βιοποριστικούς λόγους.

Η ελλιπής γνώση αλλά και η παραπληροφόρηση γύρω από τα ζητήματα της πανδημίας – εν προκειμένω των τεστ για τον κορωνοϊό – μπορεί, όπως φάνηκε παραπάνω, να οδηγήσει σε αχρείαστες εντάσεις.