Ο Τζόρτζ Όργουελ ΔΕΝ είπε τον αφορισμό “Σε μια εποχή παγκόσμιου ψεύδους, το να λες την αλήθεια είναι μια πράξη επαναστατική.”

Ένα από το πιο δημοφιλή ρητά που καταλογίζονται στον Τζόρτζ Όργουελ είναι και το εξής: “Σε μια εποχή παγκόσμιου ψεύδους, το να λες την αλήθεια είναι μια πράξη επαναστατική.”

Παραδείγματα: Φίλοι Της Τέχνης Και Της Φιλοσοφίας, σελίδα με το όνομα του ποιητή Κώστα Καρυωτάκη, Σκέψεις σοφών, gnomikologikon.gr, quotations.gr,  penna.gr, 

——

Λίγα βιογραφικά στοιχεία

O Έρικ Άρθουρ Μπλαιρ (Eric Arthur Blair, 25 Ιουνίου 1903 – 21 Ιανουαρίου 1950), γνωστός περισσότερο με το ψευδώνυμο Τζορτζ Όργουελ ήταν Βρετανός συγγραφέας και δημοσιογράφος. Ανάμεσα στα δημοφιλέστερα έργα του ανήκουν Η Φάρμα των Ζώων και το 1984. Γεννήθηκε στο Μοντιχάρι της Ινδίας το 1903 και ήταν γιος κατώτερου διοικητικού υπαλλήλου. Η οικογένειά του επέστρεψε στην Αγγλία το 1911. Μεταξύ των ετών 1917-1921 σπούδασε υπότροφος στο Ήτον, όπου πρωτοδημοσίευσε κείμενά του σε περιοδικά. Το 1922 διορίστηκε αξιωματούχος στην αστυνομία της Βιρμανίας, απ’ όπου παραιτήθηκε έξι χρόνια μετά. Έκτοτε έζησε για καιρό φτωχική ζωή στο Παρίσι και το Λονδίνο, αλλάζοντας περιστασιακά επαγγέλματα. Τα βιβλία του Οι αλήτες του Παρισιού και του Λονδίνου (1933), Μέρες της Μπούρμα (1934), Η κόρη του παπά(1935) και Ο δρόμος προς την αποβάθρα του Γουίγκαν (1937), δίνουν το χρονικό της περιόδου αυτής και καταγράφουν την εξέλιξη των ιδεών του. Από τις κορυφαίες στιγμές της ζωής του ήταν η συμμετοχή του στον ισπανικό Εμφύλιο. Στο βιβλίο του Πεθαίνοντας στην Καταλωνία (1938) αποτύπωσε μοναδικά τις εμπειρίες και τη δράση του. Με την έκρηξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου τοποθετήθηκε διευθυντής της Ινδικής Υπηρεσίας του BBC, απ’ όπου αποχώρησε το 1943. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έγραψε τα δύο βιβλία που του χάρισαν τη μεγάλη του φήμη. Το 1944 ολοκλήρωσε τη Φάρμα των Ζώων, μια πολιτική αλληγορία που τον έκανε διάσημο ενώ το 1949 κυκλοφόρησε το τελευταίο του έργο, το περίφημο 1984, κορυφαία ίσως στιγμή του συγγραφέα και πολιτικού στοχαστή. Πέθανε τον Ιανουάριο του 1950 σε νοσοκομείο του Λονδίνου, σε ηλικία των 47 ετών.

Το ρητό

Στα αγγλικά το ρητό απαντάται σε 3 εκδοχές:

• In a time of universal deceit — telling the truth is a revolutionary act.
• During times of universal deceit, telling the truth becomes a revolutionary act.
• Speaking the truth in times of universal deceit is a revolutionary act.

Κατόπιν αναζήτησης με λέξεις κλειδιά στα βιβλία του (Gutenberg και συλλογή των έργων του), καθώς και άλλων ερευνητών στα δοκίμια και τις επιστολές του, δεν βρέθηκε κανένα αποτέλεσμα.

H αναζήτηση για φράσεις στο Google Books Ngram Viewer, ένα αρχείο με δυνατότητα αναζήτησης σε εκατομμύρια έντυπες δημοσιεύσεις τους τελευταίους τρεις αιώνες (μόνο στα αγγλικά) που δείχνει την τάση στη χρήση των λέξεων, έδειξε ότι οι εκδοχές της φράσης εμφανίζονται πολύ πρόσφατα (παράδειγμα στο παρακάτω διάγραμμα).

Επιπρόσθετα ο Dorian Lynskey, βιογράφος του Όργουελ, έχει δηλώσει ότι:

“This quote is misattributed. I’ve read every word Orwell wrote and never encountered it,” (Η φράση έχει αποδοθεί σε λάθος άτομο, έχω διαβάσει κάθε λέξη του Όργουελ και ποτέ δεν εντόπισα κάτι τέτοιο).

Τέλος ενώ ο Όργουελ πέθανε το 1950, η πρώτη εμφάνιση του ρητού αυτού, που να του αποδίδεται, εντοπίζεται σε ένα βιβλίο του 1982, με τίτλο «Partners in Ecocide: Australia’s Compliance in the Uranium Cartel» του Venturino Giorgio Venturini:

Ο αφορισμός περικλείεται σε εισαγωγικά και αποδίδεται στον Όργουελ, ωστόσο στο βιβλίο δεν αναφέρεται κάποια πηγή.

Επομένως, για τους λόγους που αναπτύχθηκαν παραπάνω, ο υπό εξέταση αφορισμός λανθασμένα αποδίδεται στον Όργουελ, καθώς δεν προκύπτει από καμία πηγή ότι διατυπώθηκε από αυτόν, ενώ εμφανίστηκε στη βιβλιογραφία δεκαετίες μετά τον θάνατό του.