ΔΕΝ αυτοκτόνησαν 13 άνδρες για την «πριγκίπισσα Κουατζάρ»

Viral έγινε, για μια ακόμη φορά τα τελευταία χρόνια στο ελληνόφωνο διαδίκτυο, retro φωτογραφία γυναίκας, συνοδευόμενη με τον αναπόδεικτο ισχυρισμό ότι για χάρη της αυτοκτόνησαν 13 άνδρες

Παραδείγματα: instagram, facebook1, facebook2

Η πραγματική ιστορία πίσω από τη φωτογραφία 

Η φωτογραφία είναι αληθινή και πρωτοκυκλοφόρησε στο διαδίκτυο το 2017.

Λεζάντα στα Αγγλικά: “Douste Mohammed Khan, Tehran;”  Ινστιτούτο Σύγχρονων Ιστορικών Μελετών του Ιράν

Λεζάντα: “Khanum ʻIsmat al-Dawlah κόρη του Nasir al-Din Shah, σύζυγος του Dust Muhammad Khan Mu’ayyir al-Mamlik”(βλ. Women’s Worlds in Qajar Iran). Η φωτογραφία ανήκει στη συλλογή του Ιρανικού Ινστιτούτου Σύγχρονων Ιστορικών Σπουδών (ع 3-5216) και χρονολογείται στα μέσα με τέλη του 19ου αιώνα.

Η εικονιζόμενη είναι η (πριγκίπισσα) Fatimah Khanum« «Esmat al-Dowleh» (1855-1905), κόρη του Σάχη της Περσίας Nasar al-Din Shah Qajar (1831-1896), (κυβέρνησε την Περσία από το 1848 έως ότου δολοφονήθηκε το 1896), και ήταν επίσης μία από τις συζύγους του Dust Muhammad Khan Muʻayyir al-Mamali.

Ismat al-Dawlah

Την φωτογραφία τράβηξε ο σύζυγός της στα μέσα με τέλη του 19ου αιώνα.

Η πριγκίπισσα ανήκε μεν στην περσική δυναστεία των Κατζάρων (κόρη του Νάσερ αλ-Ντιν Σαχ Κατζάρ – Nasar al-Din Shah Qajar), σίγουρα όμως δεν ονομαζόταν Κουατζαρ όπως λανθασμένα ισχυρίζεται η λεζάντα του δημοσιεύματος.

Από το βιβλίο:  Liminalities of Gender and Sexuality in Nineteenth-Century Iranian, σελ. 70

Εκτός του ότι στην βιογραφία της δεν αναφέρεται τίποτα σχετικό με υποψήφιους ερωτευμένους μνηστήρες που έδωσαν τη ζωή τους, σύμφωνα με την ιστορικό Βικτώρια Μαρτίνεζ (Victoria Martínez) , η Έσματ είχε κατά πάσα πιθανότητα παντρευτεί από την ηλικία των δέκα. Ο γάμος ήταν πιθανότατα “κανονισμένος” από την οικογένειά της, αφού έτσι ήταν τα έθιμα της εποχής, γεγονός που σημαίνει ότι δεν γνώρισε κάποιον άλλο άνδρα (πόσο μάλλον να την ερωτευτούν 13) πέραν από τους άνδρες συγγενείς της. Απίθανο επίσης φαντάζει στην πατριαρχική Περσία να συνέβη κάτι τέτοιο κατά τη διάρκεια του έγγαμου βίου της.

Το μόνο σημείο ίσως από την ιστορία που μπορεί να είναι αληθές, είναι ακριβώς το αντίθετο απ΄ ότι υπονοεί, δηλαδή ότι η γυναίκα αυτή θεωρήθηκε όμορφη στην εποχή της. Το “μουστάκι”, η τριχοφυία στο πρόσωπο της, μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με τα σημερινά πρότυπα ομορφιάς αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ήταν αποδεκτό εκείνη την εποχή στην Περσία.

Σύμφωνα με την ιρανοαμερικάνα καθηγήτρια του Χάρβαρντ  Dr. Afsaneh Najmabadi, «Πολλές περσικές πηγές, όπως και φωτογραφίες του 19ου αι. επιβεβαιώνουν ότι οι γυναίκες των Κατζάρων είχαν ένα λεπτό μουστάκι, ή πιο συγκεκριμένα ένα απαλό χνούδι, ως σημάδι ομορφιάς». Όμως επισημαίνει ότι αυτό το πρότυπο ομορφιάς υπήρχε κυρίως τον 19ο αιώνα, δηλαδή μετά το 1800 κι όχι το 1900 (που χρονολογείται η φωτογραφία και ισχυρίζεται το meme). Η Eσμάτ ήταν μια γυναίκα της εποχής της και αντανακλούσε την κοινωνική της θέση.

Στο βιβλίο της Δρ. Najmabadi’s, Women with Mustaches and Men without Beards: Gender and Sexual Anxieties of Iranian Modernity, αφηγείται ένα περιστατικό, όταν μία Βελγίδα επισκέφθηκε την περσική αυλή και παρατήρησε ότι η Εσμάτ είχε ένα χνούδι στο πάνω χείλος της που την έκανε να μοιάζει με άντρα.

Εν κατακλείδι, η φωτογραφία είναι αληθινή αλλά ο ισχυρισμός είναι ψευδής.