Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στην Προύσα ΔΕΝ κατεδαφίστηκε, αλλά κατέρρευσε

Κυκλοφόρησε στις αρχές Σεπτεμβρίου σε ελληνικές ενημερωτικές ιστοσελίδες η είδηση ότι ο ιστορικός ναός του Αγίου Γεωργίου στην Προύσα, “η Αγία Σοφία της Προύσας”, κατεδαφίστηκε από τις τουρκικές αρχές. Δεν είναι αληθής ο ισχυρισμός αυτός, ωστόσο. Το κτίριο κατέρρευσε λόγω μη συντήρησης.

Παραδείγματα άρθρων: in.gr, skai.gr, zougla.gr, tanea.gr, vimaorthodoxias.gr, real.gr, voria.gr, flash.gr, enikos.gr

Τι έχει συμβεί;

Σύμφωνα με τα τοπικά και εγχώρια μέσα, ο ναός του Αγίου Γεωργίου στην περιοχή της Προύσας [Aziz Georgios Rum Ortadoks Kilisesi ή Özlüce kilisesi] κατέρρευσε τη νύχτα μεταξύ 1ης και 2ας Σεπτεμβρίου 2020, περίπου τα μεσάνυχτα.

Όπως αναφέρεται, το κτίριο αυτό, που χτίστηκε ως ορθόδοξος χριστιανικός ναός στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (1923) λειτούργησε ως τζαμί, περιέπεσε σε αχρησία αφότου χτίστηκε νέο, μεγαλύτερο τζαμί στο Özlüce.

Ο επιχώριος Δήμος Nilüfer είχε μεριμνήσει το 2006 για την αναστήλωσή του, και το μετέτρεψε σε πολιτιστικό κέντρο. Ωστόσο, με δικαστική απόφαση το 2013, το κτίριο αποδόθηκε στην ιδιοκτησία του βακουφίου İnesiye Köyü Cami Vakfı κατόπιν δικαστικής διαμάχης της Περιφερειακής Διεύθυνσης Βακουφίων (ιερών καθιδρυμάτων) με τον Δήμο. Έκτοτε, ο ναός παραμελήθηκε και εγκαταλείφθηκε, έμεινε κλειστός και δεν συντηρήθηκε, ενώ σταδιακά παρουσιάστηκαν σημαντικά στατικά προβλήματα (ρωγμές κλπ). Οι απόπειρες του Δήμου το 2016 να περιέλθει το κτίριο υπό την ιδιοκτησία ή κατοχή του εκ νέου δεν ευοδώθηκαν, ούτε εισακούστηκαν οι κατά καιρούς προειδοποιήσεις.

Σύμφωνα με τα τουρκικά δημοσιεύματα, το βράδυ της 1ης Σεπτεμβρίου “ο εφιάλτης έγινε πραγματικότητα, και το κτίριο κατέρρευσε τα μεσάνυχτα.” Η ανακριβής μετάφραση του αποσπάσματος αυτού [σ.σ. το ρήμα yıkıl- σημαίνει κυρίως καταρρέω, ερειπώνω, ενώ τα συμφραζόμενα δεν συνηγορούν σε απόδοση ως “κατεδαφίζομαι”] ήταν που προκάλεσε την, αυθαίρετη, με βάση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, ερμηνεία ότι ο ναός κατεδαφίστηκε από τις τοπικές αρχές.

Επιπλέον, δεν εντοπίζονται πληροφορίες ότι η τοπική δημοτική αρχή προέβη έστω σε προληπτική κατεδάφιση μέρους του κτιρίου λόγω των προαναφερθέντων ρωγμών και στατικών προβλημάτων. Οι πληροφορίες των τοπικών μέσων αναφέρονται σε κατάρρευσή του, μέσα στη νύχτα. Ο Δήμος ανέφερε ότι “το κτίριο κατέρρευσε λόγω αμέλειας”. Ανάλογες και οι δηλώσεις του δημάρχου Turgay Erdem στο Twitter.

Επικοινωνήσαμε, επίσης, με τον δημοσιογράφο κ. Μανώλη Κωστίδη, ανταποκριτή του ΣΚΑΪ στην Τουρκία, και μας διαβεβαίωσε ότι η ορθή διάσταση της είδησης είναι ότι ο ναός “κατέρρευσε, δεν τον γκρέμισαν”.

Τέλος, σε ρεπορτάζ της κ. Μαρίας Ζαχαράκη, ανταποκρίτριας του Σίγμα (sigmalive.com) από την Κωνσταντινούπολη, γίνεται λόγος, ομοίως, ότι η “Αγία Σοφία της Προύσας” κατέρρευσε εξαιτίας ελλιπούς συντήρησης.

Συνοψίζοντας τα παραπάνω, δεν υπάρχει κάποια πληροφορία σε δημοσιεύματα, σε οπτικοακουστικό ή φωτογραφικό υλικό που να τεκμηριώνει ότι οι σοβαρές ζημιές οφείλονταν σε οργανωμένη από τις τουρκικές αρχές ή πάντως ενεργητική κατεδάφιση του εν λόγω κτιρίου, έστω και στο πλαίσιο προληπτικής δράσης. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου κατέρρευσε λόγω μακροχρόνιας εγκατάλειψης και μη συντήρησης, όμως ο ισχυρισμός ότι κατεδαφίστηκε δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Ενημέρωση 05/09/2020 (8:00 π.μ.)
Σε απάντηση σχετικού ερωτήματος που είχαμε αποστείλει στον τουρκικό οργανισμό διασταύρωσης ειδήσεων teyit.org, πιστοποιημένου μέλους του IFCN, όπως τα Ελληνικά Hoaxes, λάβαμε την εξής διευκρίνιση:

“Το ρήμα “yıkılmak” στα Τουρκικά δεν υποδηλώνει απαραίτητα πρόθεση, αλλά αυτοπαθή δράση [σ.σ. τις διαθέσεις του ρήματος]. Για την ενεργητική κατεδάφιση χρησιμοποιούμε το ρήμα “yıkmak”. “Yıkılmak” σημαίνει κυρίως καταρρέω.

Ελέγξαμε τις τοπικές ειδήσεις και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά δεν μπορέσαμε να δούμε τίποτα που να δείχνει ότι οι αρχές γκρέμισαν το κτίριο.

Η τρέχουσα συζήτηση αφορά την ένταση μεταξύ του τοπικού δήμου (Nilüfer Belediyesi, που ελέγχεται από το κόμμα CHP, της μείζονος αντιπολίτευσης) και την κεντρική διοίκηση (της κυβέρνησης του κόμματος AKP, κατά κάποιον τρόπο) με αφορμή την εκκλησία. Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κεντρική διοίκηση για την παραμέληση του κτιρίου, αφότου το πήραν από το Δήμο. Καμία σχέση με ενεργητική κατεδάφιση.”