Όχι, παράρτημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ΔΕΝ απελευθέρωσε τον κορωνοϊό στο πλαίσιο παγκόσμιας άσκησης

Μεγάλη απήχηση γνώρισε ανάρτηση στο Facebook, σύμφωνα με την οποία το “Global Preparedness Monitoring Board (GPMB)”, παράρτημα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, σε έκθεσή του είχε δηλώσει ότι θα απελευθέρωνε ένα θανατηφόρο αναπνευστικό ιό λόγω άσκησης. Ωστόσο ο εν λόγω ισχυρισμός είναι ψευδής.

Η δημοσίευση αναπαράχθηκε και σε blog όπως τα thesecretrealtruth.blogspot.com, vhmavochas.gr, news123.gr.

Τι ισχύει

Το επίμαχο απόσπασμα προέρχεται από την ετήσια αναφορά για το 2019, “A World At Risk”, του παραρτήματος GPMB του ΠΟΥ. Στη σελίδα 10 της έκθεσης, διαβάζουμε τα εξής:

Συγκεκριμένα, αναγράφεται η προβλεπόμενη πρόοδος των στόχων του οργανισμού μέχρι και το Σεπτέμβριο του 2020, με έναν απ’ αυτούς να είναι ο εξής:

The United Nations (including WHO) conducts at least two system-wide training and simulation exercises, including one for covering the deliberate release of a lethal respiratory pathogen.

– Μετάφραση –

Τα Ηνωμένα Έθνη (συμπεριλαμβανομένου του ΠΟΥ), θα έχουν εκτελέσει τουλάχιστον 2 εκπαιδευτικές και προσομοιωτικές ασκήσεις, συμπεριλαμβανομένης μίας που θα καλύπτει την εσκεμμένη απελευθέρωση ενός θανατηφόρου αναπνευστικού παθόγόνου.

Παρατηρούμε ότι το κείμενο κάνει αναφορά σε προσομοιωτική άσκηση αναφορικά με απελευθέρωση παθογόνου, όχι σε πραγματική απελευθέρωση παθογόνου.

Ήρθαμε σε επαφή με τη Γραμματεία του GPMB, και ζητήσαμε διευκρινήσεις για το συγκεκριμένο απόσπασμα. Λάβαμε την εξής απάντηση:

Παραθέτουμε τη μετάφραση της απάντησης της Γραμματείας του GPMB (με δικές μας υπογραμμίσεις στα πιο σημαντικά αποσπάσματα):

Πρόσφατες εξάρσεις, συμπεριλαμβανομένων των Έμπολα της Δυτικής Αφρικής το 2014-16 και των Έμπολα της Λαΐκής Δημοκρατίας του Κογκό το 2018-19, κατέδειξαν ότι η σύγχυση σχετικά με τους ηγετικούς ρόλους σε διεθνή επίπεδο, οδηγεί σε καθυστερημένη δράση, ειδικά αναφορικά με έκτακτες υγειονομικές ανάγκες σε σύνθετα περιβάλλοντα.

Η αναφορά του Global Preparedness Monitoring Board (GPMB) για το 2019, ‘Ένας Κόσμος Σε Κίνδυνο’, περιελάμβανε επτά έκτακτες ενέργειες ώστε να βοηθήσει τον κόσμο να πρετοιμαστεί για έκτακτες υγειονομικές ανάγκες.

Η έβδομη ενέργεια εστίαζε στο διεθνή συντονισμό των μηχανισμών καθώς, όπως παλιότερες εξάρσεις έδειξαν, ένα αποτελεσματικό διεθνές σύστημα ανταπόκρισης αποτελεί ένα απαραίτητο παγκόσμιο δίχτυ ασφαλείας σε περίπλοκες υγειονομικές έκτακτες ανάγκες. Ο GPMB κάλεσε ειδικά τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) να ενισχύσει τους μηχανισμούς συντονισμού, ώστε να εξασφαλίσει την ολιστική ανταπόκριση σε έκτακτες υγειονομικές ανάγκες.

Για να το επιτύχει αυτό, ο GPMB σύστησε ολόκληρο το σύστημα του ΟΗΕ να εκτελέσει τουλάχιστον δύο ασκήσεις προσομοίωσης, ώστε να αναγνωρίσει:

1. Κενά σε ρόλους και ευθύνες που κάλυπταν ολόκληρο το σύστημα,
2. Πώς να εφαρμόσει με ταχύτητα στρατηγικές ετοιμότητας και απόκρισης, και
3. Τρόπους ώστε να διευκολύνει το συντονισμό στην έναρξη μιας έκτακτης υγειονομικής ανάγκης, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα.

Επειδή το σύστημα είναι περίπλοκο και περιλαμβάνει πολλούς φορείς, είναι σημαντική η «εκπαίδευση και εξάσκηση» εκ των προτέρων έτσι ώστε, όταν μια επιδημία ή πανδημία λάβει χώρα, όλοι να είναι έτοιμοι να δράσουν όσο γρήγορα είναι δυνατό ώστε να σταματήσουν την εξάπλωση της ασθένειας, να προστατέψουν ζωές, και να περιορίσουν το αντίκτυπο στις ζωές των ατόμων. Κατά τον ίδιο τρόπο, οι πυροσβέστες εκπαιδεύονται συχνά και εξασκούνται με προσομοιώσεις, ώστε να εξασφαλίσουν ότι θα είναι έτοιμοι να δράσουν γρήγορα όταν εμφανιστεί μια πυρκαγιά.

Οι προσομοιώσεις συνήθως περιλαμβάνουν την έλευση διαφορετικών τομέων και το παίξιμο ρόλων αναφορικά με ένα γεγονός, ώστε όλοι οι τομείς και ομάδες να γνωρίζουν ποιοι θα ήταν οι ρόλοι και οι ευθύνες τους στην περίπτωση επιδημίας ή πανδημίας, και να μπορέσουν να διαπιστώσουν εκ των προτέρων αν θα υπάρξουν κενά. Για παράδειγμα, μια προσομοίωση θα μπορούσε να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε πιθανά προβλήματα με την πρόσβαση σε προσωπικό προστατευτικό εξοπλισμό, όπως μάσκες, για να προστατέψουμε το υγειονομικό προσωπικό και τον πληθυσμό.

Μια προσομοίωση δεν θα περιελάμβανε την απελευθέρωση ενός παθογόνου στον πληθυσμό. Αυτό θα ήταν εξαιρετικά ανήθικο και θα ερχόταν σε αντίθεση με το σκοπό της προσομοίωσης (και εργασίας προετοιμασίας), που είναι η εξασφάλιση της ικανότητάς μας να αποτρέψουμε την εξάπλωση της ασθένειας και να σώσουμε ζωές.

Η αναφορά του GPMB συστήνει στον ΟΗΕ να εκτελέσει εκπαιδευτικές και προσομοιωτικές ασκήσεις «που να καλύπτουν την εσκεμμένη απελευθέρωση ενός θανατηφόρου μολυσματικού παθογόνου», ώστε αυτός να μπορέσει να υποστηρίξει τις χώρες όσο καλύτερα γίνεται, αν ποτέ υπάρξει μια βιολογική επίθεση (δηλαδή αν ένας κακόβουλος δράστης απελευθερώσει ένα παθογόνο για να βλάψει ή να σκοτώσει ανθρώπους).

Μέχρι σήμερα, δεν έχει υπάρξει καμιά προσομοίωση στο σύνολο του ΟΗΕ για έκτακτα υγειονομικά περιστατικά, συμπεριλαμβανομένου αυτού που αφορά εσκεμμένη απελευθέρωση ενός θανατηφόρου μολυσματικού παθογόνου. Ωστόσο, αρκετές προσομοιώσεις ανά τον κόσμο έχουν εκτελεστεί τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένου του Event 201, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι να καταπολεμήσουμε πανδημίες.

Το Event 201 που αναφέρεται στην τελευταία παράγραφο, αποτελούσε μία άσκηση προσομοίωσης που παρομοίως έγινε στόχος θεωριών συνωμοσίας, οι οποίες διαψεύστηκαν (παραπέμπουμε σε σχετικό μας άρθρο).

Συμπερασματικά

Η επίμαχη έκθεση του GPMB δεν έκανε λόγο για άσκηση που θα περιελάμβανε την απελευθέρωση παθογόνου παράγοντα, αλλά για εικονική προσομοίωση των ενεργειών που θα λαμβάνονταν αν κάποιος κακόβουλος δράστης απελευθέρωνε κάποιο παθογόνο παράγοντα στο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση, η έκθεση πρότεινε στον ΟΗΕ να εκτελέσει μια τέτοια προσομοίωση προετοιμασίας, αλλά μέχρι και τη συγγραφή αυτού του άρθρου, ο ΟΗΕ δεν είχε πραγματοποιήσει καμιά τέτοια άσκηση.

Έτσι, ο ισχυρισμός ότι ο GPMB είχε δηλώσει ότι θα απελευθέρωνε ένα θανατηφόρο αναπνευστικό ιό λόγω άσκησης, είναι ψευδής και καταρρίπτεται.