Όχι, η Ισπανική γρίπη του 1918 δεν προκλήθηκε από εμβολιασμούς

Σε διάφορα δημοσιεύματα που κυκλοφορήσαν πρόσφατα σε ελληνικές ιστοσελίδες εντοπίζουμε τον ισχυρισμό πως η πανδημία της λεγόμενης Ισπανικής γρίπης που ξέσπασε το 1918 οφειλόταν σε εμβολιασμούς. Ωστόσο ο εν λόγω ισχυρισμός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Παραδείγματα: greeknewsondemand.com, katohika.gr, taigetosblog.wordpress.com, oimos-athina.blogspot.com

Πιο συγκεκριμένα:

Τι ισχύει;

Το κείμενο που παρουσιάζεται στα υπό εξέταση δημοσιεύματα αποτελεί μετάφραση ενός άρθρου που δημοσιεύθηκε στις 13 Μαΐου του 2015 στην ιστοσελίδα YourNewsWire. Όπως έχουμε αναφέρει και σε άλλα άρθρα μας, η συγκεκριμένη ιστοσελίδα είναι γνωστή για τη δημιουργία ψευδών ιστοριών και συγκαταλέγεται σύμφωνα με το CBS news, στις 22 ιστοσελίδες με τη συχνότερη διάδοση ψευδών ειδήσεων.

Ο βασικός ισχυρισμός του υπό εξέταση δημοσιεύματος συνοψίζεται στο παρακάτω απόσπασμα:

Λίγο μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι κατασκευαστές εμβολίων είχαν υπερβολική προσφορά εμβολίων (αρχικά προορίζονταν για στρατιώτες να αντιμετωπίσουν τον κίτρινο πυρετό), ως αποτέλεσμα της σχετικά απροσδόκητης σύντομης διάρκειας του πολέμου.

Μια τεράστια εκστρατεία ολοκληρώθηκε για τον εμβολιασμό του πληθυσμού κατά «ξένων ασθενειών» καθώς επέστρεφαν τα στρατεύματα.

Η συνεχιζόμενη επίθεση ολοένα και πιο ισχυρών εμβολίων που εχορηγούντο στο κοινό, δημιούργησε μια ευρεία επιδημία ασθενειών που σχετίζονται με τα εμβόλια, για τις οποίες η κυβέρνηση αναγκάστηκε να κατηγορήσει την ισπανική γρίπη.

Ο εν λόγω ισχυρισμός στηρίζεται σε σημαντικές ιστορικές ανακρίβειες σχετικά με την εμφάνιση της πανδημίας της γρίπης του 1918, καθώς και τα διαθέσιμα εμβόλια της εποχής.

Σύμφωνα με το CDC, τα πρώτα κρούσματα της γρίπης εμφανίστηκαν την άνοιξη του 1918 στην Αμερική και ενώ ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν ακόμα εν εξελίξει. Την ίδια περίοδο, συμπτώματα της ασθένειας άρχισαν να εμφανίζονται σε στρατιώτες και οι μαζικές μετακινήσεις στρατευμάτων ενίσχυσαν την ανεξέλεγκτη διάδοση της νόσου.

Μέχρι και το τέλος του πολέμου το Νοέμβριο του 1918, είχαν ήδη καταγραφεί χιλιάδες κρούσματα και θάνατοι στην Αμερική. Ενδεικτικά οι εκτιμώμενοι θάνατοι στην Αμερική τον Οκτώβριο του 1918 ανήλθαν στους 195,000. [πηγή 1] [πηγή 2]

Σημαντικός παράγοντας για την εξάπλωση της νόσου αποτελεί το γεγονός πως καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας του 1918, δεν υπήρχαν ακόμα εμβόλια για την προστασία του πληθυσμού από τον ιό της γρίπης. Για την ακρίβεια εκείνη την περίοδο δεν ήταν ακόμα γνωστό ότι η γρίπη προκαλούνταν από ιό και όχι βακτήριο, γεγονός το οποίο εξακριβώθηκε την δεκαετία του ’30, ενώ τα πρώτα εμβόλια για τον ιό της γρίπης άρχισαν να αναπτύσσονται τη δεκαετία του ’40. [πηγή 1] [πηγή 2]

Επιπλέον, τα πρώτα εμβόλια τα οποία είχαν αναπτυχθεί μέχρι την πανδημία του 1918, ήταν εμβόλια για την ευλογιά, τη λύσσα, τον τύφο, τη χολέρα και την πανούκλα. Ωστόσο, η χρήση τους δεν ήταν ευρέως διαδομένη εκείνη την περίοδο. [πηγή 1] [πηγή 2]

Τέλος, υπάρχουν αναφορές που κάνουν λόγο για προσπάθειες παραγωγής εμβολίων και εμβολιασμών μετά το ξέσπασμα της πανδημίας και καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής, υπό την υπόθεση πως η γρίπη οφειλόταν σε βακτήριο. Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες ξεκίνησαν όταν ήδη υπήρχαν χιλιάδες κρούσματα και ανεξέλεγκτη διάδοση της νόσου, και δεν αποτέλεσαν συντονισμένη προσπάθεια μαζικού εμβολιασμού για την προστασία πάσης φύσεως ασθένειας στο τελείωμα του πολέμου. Συνεπώς δε θα μπορούσαν να αποτελέσουν την αιτία της πανδημίας. [πηγή 1] [πηγή 2]

Συμπέρασμα

Σύμφωνα με τα ανωτέρω στοιχεία, συμπεραίνουμε ότι το ξέσπασμα και η εξάπλωση της πανδημίας της γρίπης του 1918 δεν ήταν αποτέλεσμα μαζικών εμβολιασμών. Αντιθέτως, η έλλειψη αποτελεσματικού εμβολίου ενίσχυσε την αδυναμία αντιμετώπισης και περιορισμού της διάδοσης της γρίπης του 1918.