Ισχυρισμός:
Ο Πρόεδρος της Αϊτής δολοφονήθηκε γιατί δεν είχε πεισθεί για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων και δίσταζε να ξεκινήσει τους εμβολιασμούς στη χώρα του.
Συμπέρασμα:
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, πολιτικοί λόγοι κρύβονται πίσω από την δολοφονία του Jovenel Moïse. Πολιτικά κίνητρα αναφέρει και η Martine Moïse, σύζυγος του εκλιπόντος προέδρου σε ηχητικό της μήνυμα. Σε αυτό, δίνει έμφαση στην αντίθεση κάποιων στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που σκόπευε να δρομολογήσει. Σε κανένα σημείο του ηχητικού της μηνύματος δεν γίνεται αναφορά στα εμβόλια και στην πανδημία της COVID-19.
Τη σύνδεση της δολοφονίας του Προέδρου της Αϊτής με τους εμβολιασμούς για την COVID-19 επιχείρησαν να πραγματοποιήσουν χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης με δημοσιεύσεις που έκαναν στους προσωπικούς τους λογαριασμούς. Η διασπορά του παραπλανητικού ισχυρισμού φαίνεται να ξεκίνησε μετά την ανάρτηση που έκανε η πρώην βουλευτής του Ν. Κοζάνης, Ραχήλ Μακρή.
Τι ισχύει
Η πολιτική κατάσταση στην Αϊτή και το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμών
Ο Jovenel Moïse εκλέχθηκε το 2016 αλλά ορκίστηκε πρόεδρος της χώρας στις 7 Φεβρουαρίου 2017. Αιτία αποτέλεσαν οι αναταραχές που ακολούθησαν μετά τις εκλογές και οι κατηγορίες που δέχθηκε από την αντιπολίτευση για απάτη. Αν και η 5ετής θητεία του τελείωνε το Φεβρουάριο του 2021, δήλωσε ότι θα παραμείνει στην εξουσία για ένα χρόνο ακόμη, καθώς τον 1ο χρόνο της θητείας του τα καθήκοντά του εκτελούσε προσωρινή κυβέρνηση. Η απόφασή αυτή πυροδότησε βίαιες διαδηλώσεις το διάστημα που ακολούθησε. Εξαιτίας της κατάστασης με την τρέχουσα πανδημία της COVID-19, την απόφαση του Jovenel Moïse στήριξε με επίσημη ανακοίνωση και ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών.
Η δολοφονία του Moïse στις 7 Ιουλίου 2021 έφερε στο φως τη συνταγματική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα τα τελευταία χρόνια. Οι αρχές της χώρας ανέφεραν ότι 26 άτομα έλαβαν μέρος στο σχέδιο για τη δολοφονία του προέδρου, 17 από τα οποία συνελήφθησαν. Πολλά διεθνή ΜΜΕ, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγεται και ο Guardian, αναφέρουν σε άρθρα τους ότι εγείρονται αμφιβολίες για το αν πράγματι οι συλληφθέντες ήταν αυτοί που εκτέλεσαν το σχέδιο. Σύμφωνα με τις δηλώσεις που έκανε ο Αρχηγός της Αστυνομίας της Αϊτής, ως ιθύνων νους της δολοφονίας θεωρείται ο Christian Emmanuel Sanon, γιατρός που διαμένει στην Φλόριντα των ΗΠΑ με καταγωγή από την Αϊτή, ο ο οποίος ήθελε να αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας.
Η Martine Moïse, σύζυγος του εκλιπόντος προέδρου, ανήρτησε στις 10 Ιουλίου 2021, στον επίσημο λογαριασμό της στο Twitter, ηχητικό μήνυμα, στο οποίο δήλωνε ότι πίσω από την δολοφονία κρύβονται πολιτικά κίνητρα. Ως αίτια ανέφερε τις αλλαγές που ήθελε να πραγματοποιήσει ο σύζυγός της στον τομέα των υποδομών και τις εκλογικές αναμετρήσεις που προγραμματίζονταν να γίνουν στο τέλος του έτους. Σε κανένα σημείο του ηχητικού της μηνύματος δεν συσχετίζει τα εμβόλια με τον θάνατο του Jovenel Moïse.
Οι αναταραχές επηρέασαν και τον τρόπο διαχείρισης της πανδημίας από την κυβέρνηση. Η Αϊτή συνεχίζει ακόμη και τώρα (έως και 13 Ιουλίου 2021) να είναι η μοναδική χώρα στο δυτικό ημισφαίριο που δεν έχει πραγματοποιήσει κανέναν εμβολιασμό στους πολίτες της, σύμφωνα με δηλώσεις του Bruno Maes, αντιπροσώπου της Unicef στη χώρα. Σε δηλώσεις που έκανε η διευθύντρια του Παναμερικανικού Οργανισμού Υγείας (PAHO), Dr. Carissa F. Etienne, ανέφερε ότι ο οργανισμός θα εντείνει τις προσπάθειες του στην Αϊτή στο θέμα των εμβολιασμών και του ελέγχου μετάδοσης της COVID-19.
Η χώρα αν και είναι μέρος του COVAX δεν έχει λάβει ακόμη κανένα εμβόλιο. Τον Απρίλιο ήταν προγραμματισμένο να λάβει περισσότερες από 750.000 δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca. Η κυβέρνηση φαίνεται να αρνήθηκε την προσφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Μετά την έξαρση των κρουσμάτων το Μάιο, η ανάγκη για εμβολιασμούς έγινε επιτακτική. Σύμφωνα με το opendemocracy.net, το αίτημα που έκανε η κυβέρνηση για την παράδοση των δόσεων της AstraZeneca δεν μπορούσε πλέον να ικανοποιηθεί, λόγω θεμάτων που ανέκυψαν στο εργαστήριο παραγωγής. Επίσης, καταγράφηκαν καθυστερήσεις στις παραλαβές των δόσεων που θα λάμβανε η χώρα τον Ιούνιο από τον Παναμερικανικό Οργανισμό Υγείας και την Αμερικανική κυβέρνηση.
Παρόλα αυτά φαίνεται ότι η πολιτική κατά των εμβολιασμών, δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο. Σε έκθεση που είχε συντάξει ο Παναμερικανικός Οργανισμός Υγείας για τα έτη 2010-2011 ανέφερε ότι, ιστορικά, το ποσοστό των εμβολιασμών στην χώρα είναι μικρό. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη χαμηλή ανοσοποίηση για ασθένειες όπως η διφθερίτιδα και η φυματίωση, οι οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν με τους εμβολιασμούς.
Συμπέρασμα
Τα τελευταία χρόνια η πολιτική ζωή της Αϊτής βρίσκεται σε κρίση με έντονες αναταραχές. Στο ηχητικό μήνυμα που δημοσιοποίησε η σύζυγος του εκλιπόντος προέδρου Moïse αναφέρει ότι η επίθεση ήταν πολιτικά υποκινούμενη. Η Αϊτή είναι μέρος του προγράμματος COVAX για την διανομή των εμβολίων για την COVID-19. Η κυβέρνηση της Αϊτής, αν και αρχικά αρνήθηκε την παραλαβή εμβολίων στη συνέχεια ζήτησε και ήταν προγραμματισμένο να της σταλούν, πριν τη δολοφονία του Moïse.