Παραποιημένο βίντεο κινουμένων σχεδίων παρουσιάζεται ως προειδοποίηση για «κατασκευασμένη» πανδημία

Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2021 άρχισε να κυκλοφορεί από ιστολόγια και ελληνικούς λογαριασμού στο Facebook ένα βίντεο κινουμένων σχεδίων το οποίο σε διαφορετικές αναρτήσεις παρουσιάζεται ως γυρισμένο το 1920 ή το 1930. Το βίντεο υποτίθεται ότι προειδοποιεί για τον τρόπο «κατασκευής» μιας πανδημίας και χρησιμοποιείται ως απόδειξη πως η τρέχουσα πανδημία είναι κατασκευασμένη με συγκεκριμένα κίνητρα. Ωστόσο, πρόκειται για παραποιημένο βίντεο που δεν προέρχεται από τις αρχές του αιώνα, αλλά από τη σύγχρονη εποχή.

Παραδείγματα: el.gr, rumble.com

Παράδειγμα σχετικής ανάρτησης στο Facebook:

Το εν λόγω βίντεο, με τίτλο «πως να κατακτήσετε τον κόσμο/αυτό είναι το σχέδιο τους» φέρεται να προειδοποιεί για τον ιδανικό τρόπο κατασκευής μιας πανδημίας για λόγους κυριαρχίας. Ξεκινά με την έκθεση του πληθυσμού στον ιό της γρίπης, με τη μορφή βιολογικού όπλου, και συνεχίζει με την «προβολή θανάτων σε εφημερίδες και ραδιόφωνα», το «κλείσιμο καταστημάτων και εκκλησιών», τη «χρήση του νόμου για καταστολή αντιδράσεων», την «παρέλαση αρρώστων και νεκρών», και τη χρήση «ενός εμβολίου για τη στείρωση όσων δεν εργάζονται και την ευθανασία των ηλικιωμένων». Στο τέλος αναφέρει πως «οι άνθρωποι που ελέγχουν τις τράπεζες τώρα ελέγχουν τα νοσοκομεία», και καταλήγει πως «αυτό είναι το σχέδιο τους για να σε ελέγχουν».

Το επίμαχο βίντεο είναι το εξής:

Το βίντεο κυκλοφόρησε και στον ιστότοπο bitchute στα τέλη Μαϊου του 2021 χωρίς να αναφέρεται η ημερομηνία δημιουργίας του. Αξίζει να σημειωθεί πως συγκεκριμένος ιστότοπος αποτελεί μια εκ των βασικών σελίδων διαμοιρασμού βίντεο συνωμοσιολογικού περιεχομένου. Δημοσιεύσεις σε ξένα κοινωνικά δίκτυα από το καλοκαίρι του 2021 και έπειτα αναφέρουν πως το βίντεο προέρχεται από το 1920 ή το 1930.

Τι ισχύει

Αρχικά, ενώ το βίντεο φαίνεται παρόμοιο με κινούμενα σχέδια προηγούμενων δεκαετιών, φαίνεται πως χρησιμοποιεί τεχνικές που δεν ήταν τότε διαθέσιμες στα στούντιο. Για παράδειγμα, ο ιστότοπος HoaxEye διαπίστωσε πως σε σημεία του χρησιμοποιείται η τεχνολογία mesh warping (στρέβλωση πλέγματος) η οποία απαιτεί χρήση υπολογιστή.

Στη συνέχεια, εξετάζοντας προσεκτικά συγκεκριμένα σημεία του βίντεο, διακρίνονται φιγούρες οι οποίες προέρχονται από άλλα κινούμενα σχέδια της εποχής. Για παράδειγμα, οι κινήσεις της φιγούρας στο χρονικό σημείο 1:40 είναι πανομοιότυπες με τις κινήσεις των χαρακτήρων σε μια σκηνή από το καρτούν Red Hot Mamma της Betty Boop, στο 3:12:

Μιλώντας στο Reuters εκπρόσωπος της Fleischer Studios, της εταιρείας που δημιούργησε τον χαρακτήρα και τα καρτούν της Betty Boop, επιβεβαίωσε πως το βίντεο έχει αντιγράψει αρκετές σκηνές από τα καρτούν τους και πιθανότατα και από άλλα κινούμενα σχέδια της εποχής.

Οι αστυνομικοί που χτυπούν έναν μικρό πίθηκο (ή κάτι παρόμοιο) φαίνεται να προέρχονται από το «Swing You Sinners» και φυσικά, η κάρτα τίτλου μοιάζει πολύ με μια κάρτα τίτλου της Fleischer.

Το στούντιο παρέπεμψε το πρακτορείο σε ένα βίντεο στο YouToube, από τον χρήστη Ivo Ronzoni, το οποίο αναλύει αρκετές από τις ομοιότητες μεταξύ του υπό εξέταση βίντεο και άλλων βίντεο κινουμένων σχεδίων:

Σε δήλωση του στο Snopes o Jerry Beck, ιστορικός κινουμένων σχεδίων και καθηγητής στο Ινστιτούτο Τεχνών της Καλιφόρνια δήλωσε χαρακτηριστικά πως:

Αυτό ΔΕΝ είναι παλιό καρτουν. Είναι κάποιος που προσπάθησε πολύ να κάνει ένα flash animation να μοιάζει με παλιό χαζό καρτούν.

Πέρα από όσα αναφέραμε ήδη, αξίζει να σημειώσουμε δύο επιπλέον στοιχεία που δείχνουν, πέρα από κάθε αμφιβολία, πως το εξεταζόμενο βίντεο δεν δημιουργήθηκε το 1920. Στο βίντεο αναφέρεται χαρακτηριστικά η χρήση του ιού της γρίπης ως όπλο, όμως τότε κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο. Την εποχή εκείνη υπήρχε η πεποίθηση πως η ασθένεια της γρίπης οφειλόταν σε βακτήρια. Ο ιός της γρίπης απομονώθηκε αρκετά αρκετά χρόνια αργότερα, και η ανάλογη δημοσίευση έγινε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet το 1933.

Επίσης, στο εξεταζόμενο βίντεο χρησιμοποιείται ο όρος «weaponized influenza», δηλαδή η χρήση του ιού της γρίπης ως βιολογικό όπλο. Σύμφωνα όμως με το λεξικό Merriam-Webster, ο όρος «weaponized», που σημαίνει η μετατροπή ενός αντικειμένου (στην προκειμένη περίπτωση, ενός ιού) σε όπλο, επινοήθηκε για πρώτη φορά αρκετά χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα το 1957.

Τέλος, είναι σκόπιμο να αναφέρουμε πως, όταν το βίντεο κυκλοφόρησε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του 2020, ο δημιουργός του, Max Patrick Schlienger, σε δήλωση του στο USA Today ανέφερε πως η πρόθεση ήταν να σατιρίσει τους συνωμοσιολογικούς ισχυρισμούς που κυκλοφορούν καθόλη τη περίοδο της πανδημίας. Συγκεκριμένα ανέφερε τα εξής:

Η πρόθεση πίσω από το βίντεο ήταν να κοροϊδέψω τους πιο δημοφιλείς ψευδείς ισχυρισμούς που διασπείρονταν εκείνη τη περίοδο, συγκεκριμένα ότι η COVID-19 ήταν πρακτικά αποτέλεσμα ενός αβλαβούς ιού και ότι η αντίδραση στη νόσο ήταν υπερβολική.

Συμπέρασμα

Το εξεταζόμενο βίντεο δεν προέρχεται από τo 1920 ή το 1930 και δεν «προέβλεψε» την τρέχουσα πανδημία. Είναι κατασκευασμένο έτσι ώστε να φαίνεται πως δημιουργήθηκε στις αρχές του αιώνα, χρησιμοποιώντας στοιχεία από κινούμενα σχέδια της εποχής, όπως επιβεβαιώνουν κινηματογραφικά στούντιο. Επιπροσθέτως, ορισμοί που χρησιμοποιούνται στο εν λόγω βίντεο δεν ήταν γνωστοί εκείνη την εποχή, ενώ δεν είχε καν απομονωθεί ο ιός της γρίπης ώστε να υπάρχει, έστω και σαν ιδέα, η χρήση του ως όπλο.

15 Δεκεμβρίου 2021 – Στο άρθρο προστέθηκαν οι δηλώσεις που έκανε ο δημιουργός του εξεταζόμενου βίντεο.