Παραπλανητικές αναρτήσεις σχετικά με την πιθανότητα τριπλά εμβολιασμένων να κολλήσουν Όμικρον 2

Σύμφωνα με δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν σε μέσα ενημέρωσης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, νέα επιστημονική μελέτη έδειξε πως οι τριπλά εμβολιασμένοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να κολλήσουν τον κορωνοϊό SARS-CoV-2. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός βασίζεται ελλιπή παρουσίαση των στοιχείων της σχετικής προδημοσιευμένης έρευνας.

Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων στο Facebook:

Όπως βλέπουμε στα παραπάνω παραδείγματα, η ανάρτηση του ιστότοπου dikaiologitika.gr στη σελίδα του στο Facebook, όπου παρέπεμπε σε άρθρο σχετικά με πρόσφατη μελέτη στη Δανία, άφηνε να εννοηθεί πως όσοι έχουν κάνει και τις 3 δόσεις εμβολίου έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης με τον SARS-CoV-2, χωρίς όμως να διευκρινίζει το πλαίσιο στο οποίο γίνεται αυτή η σύγκριση.

Αν και αυτό αναφέρεται ξεκάθαρα μέσα στο ίδιο το άρθρο, πολλοί έσπευσαν να διαδώσουν τη συγκεκριμένη ανάρτηση χωρίς να συμπεριλάβουν αυτό το σημαντικό σημείο, θεωρώντας πως οι τριπλά εμβολιασμένοι, γενικώς, έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να κολλήσουν τον SARS-CoV-2.

Τι ισχύει

Η επίμαχη μελέτη με τίτλο “Transmission of SARS-CoV-2 Omicron VOC subvariants BA.1 and BA.2: Evidence from Danish Households” διεξήχθη από ερευνητές στο Statens Serum Institut (SSI), στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, μεταξύ Δεκεμβρίου 2021 και Ιανουαρίου 2022. Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε πως η εν λόγω μελέτη αποτελεί προδημοσίευση, το οποίο σημαίνει πως δεν έχει περάσει ακόμα από τη διαδικασία αξιολόγησης από ομότιμους (peer review) ώστε να επαληθευτούν τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της.

Η μελέτη ερεύνησε τη διαφορά μεταδοτικότητας των στελεχών Όμικρον ΒΑ.1 και Όμικρον ΒΑ.2 (η οποία συνήθως αποκαλείται στα μέσα μαζικής ενημέρωσης «Όμικρον 2»), μελετώντας στοιχεία μεταξύ πρωτογενών και δευτερογενών κρουσμάτων σε δανέζικα νοικοκυριά, στη διάρκεια μιας περιόδου παρακολούθησης 1 ως 7 ημερών. Βάσει αυτών των στοιχείων διαπίστωσε πως το στέλεχος Όμικρον ΒΑ.2 όντως σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα νόσησης, ακόμα και τριπλά εμβολιασμένων ατόμων, όχι όμως σε γενικότερο πλαίσιο, αλλά σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος Όμικρον ΒΑ.1.

Συγκεκριμένα, τα μη εμβολιασμένα άτομα είχαν 2.19 φορές αυξημένο ρίσκο να μολυνθούν από το στέλεχος BA.2, σε σχέση με το BA.1. Πλήρως εμβολιασμένα άτομα (με δύο δόσεις) είχαν 2.45 φορές αυξημένο ρίσκο να μολυνθούν από το στέλεχος BA.2, σε σχέση με το BA.1, ενώ εμβολιασμένα άτομα με τρεις δόσεις είχαν 2.62 φορές αυξημένο ρίσκο να μολυνθούν από το στέλεχος BA.2, σε σχέση με το BA.1. [πηγή]

Επιπροσθέτως, βρέθηκε πως το στέλεχος ΒΑ.2 έχει επίσης αυξημένη μεταδοτικότητα από μη εμβολιασμένα κρούσματα σε σύγκριση με το BA.1, με 2.62 φορές αυξημένο ρίσκο μετάδοσης. Αντιθέτως, δεν παρατηρήθηκε το ίδιο για νοικοκυριά με πλήρως εμβολιασμένες και εμβολιασμένους με τρεις δόσεις, όπου το επιπλέον ρίσκο μετάδοσης ήταν κάτω από 1 για το Όμικρον ΒΑ.2 σε σύγκριση με το Όμικρον BA.1.

Οι ερευνητές συμπέραναν πως το στέλεχος ΒΑ.2 είναι από τη φύση του ουσιαστικά πιο μεταδοτικό από το BA.1 και ότι διαθέτει επίσης ιδιότητες ανοσοδιαφυγής που μειώνουν περαιτέρω την προστατευτική δράση του εμβολιασμού έναντι της μόλυνσης, αλλά δεν αυξάνουν τη μεταδοτικότητά του από εμβολιασμένα άτομα αν τυχόν αυτά κολλήσουν ή νοσήσουν (breakthrough infections).

Όπως σχολίασε στο Reuters ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Frederik Plesner:

Εάν έχετε εκτεθεί στο Omicron BA.2 στο νοικοκυριό σας, έχετε 39% πιθανότητα να μολυνθείτε εντός επτά ημερών. Εάν αντίθετα είχατε εκτεθεί στο BA.1, η πιθανότητα είναι 29%.

Αξίζει να σημειωθεί πως, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα, ο ιστότοπος «Δικαιολογητικά» έσπευσε να διορθώσει το κείμενο της ανάρτησης του στο Facebook, διευκρινίζοντας πως η μελέτη που επικαλείται αφορά την αυξημένη πιθανότητα νόσησης μεταξύ των στελεχών Όμικρον ΒΑ.1 και Όμικρον Β1.2, και όχι γενικώς.

Συμπέρασμα

Βάσει των ανωτέρω στοιχείων, ο ισχυρισμός πως οι τριπλά εμβολιασμένοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να κολλήσουν την Όμικρον στερείται θεματικού περιεχομένου, και εξαρχής βασίστηκε σε ελλιπή διατύπωση. Η μελέτη που επικαλείται το άρθρο δεν αφορούσε την αυξημένη πιθανότητα νόσησης εμβολιασμένων σε γενικότερο πλαίσιο, αλλά συγκεκριμένα την αυξημένη πιθανότητα νόσησης από το στέλεχος Όμικρον ΒΑ.2 σε σχέση με το αρχικό στέλεχος Όμικρον ΒΑ.1. Η μελέτη δείχνει ακόμα πως ο τριπλός εμβολιασμός αποτρέπει τη λοίμωξη και μετάδοση και των δύο υποστελεχών του Όμικρον.