Ισχυρισμός:
Το εμπορικό κέντρο Άμστορ στο Κρεμεντσούκ της Ουκρανίας δεν επλήγη απευθείας από ρωσικό πύραυλο, και πάντως δεν λειτουργούσε ως εμπορικό κέντρο τελευταία.
Συμπέρασμα:
Βάσει του διαθέσιμου οπτικοακουστικού υλικού, μπορεί να τεκμηριωθεί πως πράγματι επλήγη απευθείας από πύραυλο το εμπορικό κέντρο Άμστορ. Υπάρχει πληθώρα ενδείξεων πως το εμπορικό κέντρο βρισκόταν σε λειτουργία κατά τις ημέρες πριν την επίθεση, όσο και κατά τη διάρκειά της.
Σε ιστολόγια και λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν εντοπιστεί διάφοροι ισχυρισμοί σχετικά με την πλήξη εμπορικού κέντρου στο Κρεμεντσούκ της Ουκρανίας από ρωσικό πύραυλο, που δήθεν υποδεικνύουν πως το εμπορικό κέντρο Άμστορ δεν επλήγη απευθείας από πύραυλο, ή πως δεν λειτουργούσε ως εμπορικό κέντρο τελευταία. Αυτοί οι ισχυρισμοί, ωστόσο, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Παραδείγματα δημοσιεύσεων στο Facebook και το Twitter (στιγμιότυπα που ελήφθησαν στις 29 Ιουνίου 2022):
Παράδειγμα άρθρου: efsyn.gr
Συνοπτικά, οι επιμέρους βασικοί ισχυρισμοί είναι οι εξής:
- Δεν επλήγη απευθείας το εμπορικό κέντρο: όπως αναφέρουν ρωσικές αρχές και όπως δείχνουν τα βίντεο, ο πύραυλος έπεσε σε παρακείμενη αποθήκη πυρομαχικών (εναλλακτικά: σε εργοστάσιο/στον σιδηροδρομικό σταθμό) και το εμπορικό κέντρο έπιασε έπειτα φωτιά σε δεύτερο χρόνο
- Κρατήρας από πτώση πυραύλου εντοπίστηκε μόνο σε παρακείμενο εργοστάσιο, οπότε αδύνατον να επλήγη το εμπορικό κέντρο
- Το εμπορικό κέντρο δεν λειτουργούσε τον τελευταίο καιρό, και ήταν άδειο κατά την επίθεση. Αφύσικα άδειο και το πάρκινγκ.
- Δεν έχουν εμφανιστεί εικόνες από τραυματίες και αλλόφρονες επιζώντες, ούτε εντοπίζονται γυναίκες – μόνο άνδρες και στρατιωτικοί
Τι ισχύει
Στις 27 Ιουνίου 2022, έλαβε χώρα ρωσική πυραυλική επίθεση στην πόλη Κρέμεντσουκ, στην επαρχία της Πολτάβα, στην κεντρική Ουκρανία, με πυραύλους τύπου Х να πλήττουν το εμπορικό κέντρο Άμστορ και παρακείμενες εγκαταστάσεις. Σύμφωνα με τους πιο πρόσφατους υπολογισμούς, οι νεκροί είναι τουλάχιστον 18, και 36 οι αγνοούμενοι, ενώ αναφέρονται και 59 τραυματίες.
Κατόπιν της άμεσης διεθνούς κατακραυγής για την επίθεση στο εμπορικό κέντρο, η Ρωσία, διά του εκπροσώπου της στα Ηνωμένα Έθνη, του Υπουργείου Αμύνης, του Υπουργού Εξωτερικών, και μέσω της ιστοσελίδας WarOnFakes, ισχυρισμούς της οποίας αναπαρήγαγαν προξενικές της αρχές, διατύπωσε μια σειρά από ισχυρισμούς που υποδεικνύουν πως η «επίθεση σε εμπορικό κέντρο» είναι αποτέλεσμα ουκρανικής προπαγάνδας και προβοκάτσιας.
Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας, διεξήχθη «αεροπορική επίθεση υψηλής ακρίβειας σε υπόστεγα όπου φυλάσσονταν όπλα και πυρομαχικά» τα οποία είχαν παραδοθεί από τις ΗΠΑ και ευρωπαϊκές χώρες, στο εργοστάσιο μηχανημάτων οδοποιίας του Κρεμεντσούκ, το οποίο βρίσκεται μερικές εκατοντάδες μέτρα βόρεια του εμπορικού κέντρου “Amstor”. Το εμπορικό κέντρο, πρόσθεσε, δεν λειτουργούσε και είχε πάρει φωτιά ως αποτέλεσμα των χτυπημάτων σε κοντινούς στόχους.
Αντικρουόμενες πληροφορίες έχει δώσει στη δημοσιότητα σύμβουλος της κυβέρνησης της αυτοανακηρυχθείσας Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονιέτσκ, ο Βιτάλιυ Κισελιέφ, που ισχυρίστηκε πως το ίδιο το εμπορικό κέντρο ήταν οπλοστάσιο.
Σύμφωνα με το παρακάτω γράφημα, που αναπαρήγαγε η Πρεσβεία της Ρωσίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δύο πύραυλοι που έπεσαν, έπληξαν κεντρικό σημείο του παρακείμενου εργοστασίου, που «κατασκεύαζε από το 2014 πολεμικό υλικό», και τον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, που λόγω γειτνίασης με το εμπορικό κέντρο, τού μετέδωσε φωτιά λόγω της έκρηξης. Επισημάνθηκε ότι το εμπορικό κέντρο Άμστορ ήταν κλειστό από το Μάρτιο.
Οι ισχυρισμοί αυτοί έχουν αποτελέσει αντικείμενο έρευνας από οργανισμούς διασταύρωσης ειδήσεων διεθνώς, όπως αυτής του BBC (BBC Reality Check) και του ιταλικού Open.Online, καθώς και του ερευνητικού οργανισμού Bellingcat. Με βάση όλα τα στοιχεία από δημόσια διαθέσιμες πηγές, δεν υπάρχει κάποια πραγματική βάση στους ισχυρισμούς των ρωσικών αρχών και όσων τους αναπαράγουν.
Πού έπεσαν οι πύραυλοι
Με βάση οπτικοακουστικό υλικό που έχει κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο έως σήμερα, μπορεί να τεκμηριωθεί πως έπεσαν δύο πύραυλοι στην περιοχή, με τον έναν (και πρώτο χρονικά) να πέφτει στο σημείο του εμπορικού κέντρου, και τον άλλον (δεύτερο κατά χρονική σειρά), σε σημείο 500 μέτρα βορειότερα, στις παρυφές του εργοστασίου.
Το παρακάτω βίντεο με υλικό από κάμερες ασφαλείας που επιβλέπουν πάρκο με λίμνη ακριβώς δίπλα από το εργοστάσιο, βόρεια των εγκαταστάσεων, προσφέρει ενδείξεις ότι η πρώτη έκρηξη σημειώνεται στο βάθος, ακριβώς στην κατεύθυνση του εμπορικού κέντρου, και η δεύτερη πολύ κοντά, την ώρα που ο καπνός της πρώτης έκρηξης είναι ορατός στο φόντο.
Επιπλέον, βίντεο από κάμερα ασφαλείας σε υπαίθρια αποθήκη ανατολικά του εμπορικού κέντρου, έχει καταγράψει από κοντινότερη απόσταση την έκρηξη που προκάλεσε η πτώση του πυραύλου στο συγκρότημα του εμπορικού κέντρου. Ο γεωεντοπισμός του σημείου λήψης του βίντεο καθίσταται ευχερής με βάση χαρακτηριστικά σημεία αναφοράς (πυλώνες, κολώνες, κίτρινος προεξέχων τοίχος της βορειοανατολικής πλευράς του εμπορικού κέντρου). Με βάση το βίντεο αυτό, μπορεί να υπολογιστεί κατά προσέγγιση ότι ο πύραυλος προσγειώθηκε σε σημείο κοντά στην ανατολική γωνία του εμπορικού κέντρου.
Περαιτέρω στοιχεία ότι ο πύραυλος έπεσε στις εγκαταστάσεις του εμπορικού κέντρου, και όχι κάπου δίπλα από αυτό (π.χ. τις παρακείμενες ράγες) μπορεί να επιβεβαιωθεί και από πολλά επιπρόσθετα στοιχεία.
Ενδεικτικά, το γεγονός ότι η έκρηξη σημειώνεται στην ανατολική πλευρά του εμπορικού κέντρου γίνεται αντιληπτό και μέσω εικόνας από το Google Maps όπου είναι ορατό το κίτρινο χρώμα του τοίχου και η συγκεκριμένη προεξοχή με το παραθυράκι, που φαίνεται και στο παραπάνω βίντεο (με μωβ χρώμα η επισήμανση του τοίχου του εμπορικού κέντρου).
Επίσης, εικόνες μετά την κατάσβεση της πυρκαϊάς που ακολούθησε την έκρηξη του πυραύλου, δείχνουν το σημείο όπου είχε αντίκτυπο (κόκκινο περίγραμμα) η πτώση του πυραύλου (με μωβ η επισήμανση του προαναφερθέντος κίτρινου τοίχου, με άσπρες γραμμές η γωνία λήψης του παραπάνω βίντεο):
Ο ίδιος κίτρινος βορειοανατολικός τοίχος σε βίντεο που ελήφθη λίγο μετά την έκρηξη:
Παράλληλα, δεν εντοπίζονται ενδείξεις ότι ο πύραυλος έπεσε στις παρακείμενες σιδηροδρομικές γραμμές, και είναι ορατά μόνο μπάζα και συντρίμμια που έπεσαν πάνω σε αυτές κατόπιν της έκρηξης, χωρίς να εντοπίζεται κρατήρας έκρηξης.
Επιπροσθέτως, έχει δοθεί στη δημοσιότητα οπτικοακουστικό υλικό από κάμερες ασφαλείας που βρίσκονται κοντά στη δυτική γωνία του εμπορικού κέντρου, που μπορείτε να δείτε παρακάτω:
Είναι αντιληπτό, κυρίως από το δεύτερο κατά σειρά βίντεο, ότι λόγω της έκρηξης εντός του εμπορικού κέντρου, προκαλείται ωστικό κύμα που «σπρώχνει» προς τα έξω την νοτιοδυτική πλευρά.
Επίσης, ο δεύτερος πύραυλος φαίνεται να προσγειώνεται σε εγκαταστάσεις στην άκρη του εργοστασίου, περίπου 500 μέτρα βορειότερα του εμπορικού κέντρου, κοντά στη λίμνη του πάρκου που αναφέρθηκε παραπάνω. Κάμερα ασφαλείας κατέγραψε τη στιγμή πριν την πρόσκρουση του πυραύλου, και μπορείτε να δείτε το βίντεο παρακάτω:
Το ακριβές σημείο λήψης του αμέσως παραπάνω βίντεο, μπορεί να εντοπιστεί μέσω της εικόνας του Google Maps και μιας εναέριας λήψης που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο το 2017.
Το βίντεο βρίσκεται σε πλήρη συμφωνία με την δορυφορική εικόνα από το σημείο πριν και μετά την πυραυλική επίθεση:
Επιπρόσθετα, δεν έχει προκύψει κανένα δημόσια διαθέσιμο στοιχείο που να υποδεικνύει ότι κάποιος από τους δύο πυραύλους ή άλλος έπληξε τον σιδηροδρομικό σταθμό, όπως ισχυρίζονται ρωσικές αρχές. Σύμφωνα με έρευνα του Bellingcat, που δημοσίευσε δορυφορική εικόνα από το Planet Skysat ληφθείσα στις 28 Ιουνίου, ώρα 08:51 UTC, δεν είναι ορατές καταστροφές στον χώρο του σιδηροδρομικού σταθμού, σε αντίθεση με το χώρο του εμπορικού κέντρου και το προαναφερθέν τμήμα εγκαταστάσεων του παρακείμενου εργοαστασίου.
Παρόμοια είναι και η εικόνα από τους δορυφόρους της αποστολής Sentinel-2 L1C:
Σχετικά με τους ισχυρισμούς ότι επλήγη κάποια «αποθήκη πυρομαχικών» ή ότι το ίδιο το εμπορικό κέντρο ήταν κάποιου είδους «οπλοστάσιο» ή είχε άλλη στρατιωτική χρήση, οι ρωσικές αρχές δεν έχουν παραθέσει κανένα απολύτως στοιχείο προς υποστήριξη του ισχυρισμού, και καμία δημόσια διαθέσιμη πηγή, εικόνες και βίντεο, δεν υποδεικνύουν έως τη συγγραφή του άρθρου κάτι τέτοιο.
Εξετάζοντας τα βίντεο που κυκλοφόρησαν από τις στιγμές που το Άμστορ φλεγόταν, δεν παρατηρήσαμε δευτερογενείς εκρήξεις που να υποδεικνύουν ανατίναξη πυρομαχικών.
Ακόμη και για το παρακείμενο εργοστάσιο, που υπεδείχθη από ρωσικές αρχές ως ο πραγματικός στόχος της πυραυλικής επίθεσης, θα πρέπει να σημειωθεί πως η μόνη αναφορά σε συντήρηση αμυντικού υλικού προέρχεται από το 2014, όταν συντηρήθηκαν τρία οχήματα μεταφοράς προσωπικού.
Δεν είναι γνωστό αν συνεχιζόταν παραγωγή ή συντήρηση στρατιωτικού εξοπλισμού, πάντως δεν έχουν δοθεί αποδείξεις για κάτι τέτοιο από τις ρωσικές αρχές. Αποστολή του Παρατηρητηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch), που ερεύνησε τους χώρους του εργοστασίου αμέσως μετά την επίθεση, δεν βρήκε σχετικές ενδείξεις.
Εκτός των άλλων, δεν πρόκειται για λογική ανακολουθία το ότι στον χώρο της έκρηξης του δεύτερου πυραύλου έχει δημιουργηθεί εμφανής κρατήρας λόγω της πρόσκρουσης, ενώ στο χώρο του Άμστορ όχι. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι, όπως είναι ορατό στο βίντεο από κάμερα ασφαλείας στο εργοστάσιο, ο δεύτερος πύραυλος προσγειώνεται σχεδόν στο έδαφος (στο δρομάκι μεταξύ των κτιρίων) ή ενδεχομένως στο κάτω σημείο του ισόγειου τοίχου του κτιρίου στα δεξιά του πλάνου. Αντίθετα, ο πρώτος πύραυλος έπεσε πάνω στο κτίριο του εμπορικού κέντρου.
Σε σχέση, τέλος, με μια από τις αναρτήσεις του Θανάση Αυγερινού, που ανέφερε πως «σε χώρο, που υποτίθεται χτυπήθηκε με πυραύλους τα μπουκάλια στέκονται στα ράφια άθικτα & στη σειρά» πρέπει να σημειωθούν τα εξής.
Κοινοποίησε μία ανάρτηση στο Twitter που δείχνει τον Αντόν Γκεραστσένκο, σύμβουλο του Υπ. Αμύνης της Ουκρανίας, σε selfie-video που γύρισε εντός σουπερμάρκετ του εμπορικού κέντρου, μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς. Από τη διαμόρφωση του χώρου, μπορεί να υποστηριχθεί ότι βρισκόταν εντός του σουπερμάρκετ “Сільпо”, που βρίσκεται κοντά στη νοτιοανατολική κεντρική είσοδο.
Δεν θα ήταν αναμενόμενο όλα τα σημεία του εμπορικού κέντρου (έκτασης περίπου 10.300 τ.μ.) να έχουν γίνει «συντρίμμια» λόγω της έκρηξης από την πρόσκρουση του πυραύλου. Το σημείο που επλήγη από τον πύραυλο, όπως αναλύσαμε παραπάνω, βρισκόταν βορειότερα, κοντά στην ανατολική γωνία του συγκροτήματος. Τα υπόλοιπα σημεία του εμπορικού κέντρου υπέστησαν μεγάλες καταστροφές λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς που προκάλεσε η έκρηξη.
Λαμβάνοντας υπόψη κοντινότερες, και με καλύτερη ανάλυση από το βίντεο, φωτογραφίες από το σουπερμάρκετ, είναι ορατές ζημιές στις εγκαταστάσεις και τα προϊόντα λόγω φωτιάς.
Το εμπορικό κέντρο ήταν εκτός λειτουργίας;
Ο Θανάσης Αυγερινός έγραψε, μεταξύ άλλων, στο Twitter:
«Αμφισβητείται αν όντως λειτουργούσε [το παρακείμενο εμπορικό κέντρο]».
Σύμφωνα με άρθρο στην Εφημερίδα των Συντακτών:
«Πού είναι όμως τα συνοδευτικά βίντεο και ρεπορτάζ από ένα τέτοιο τρομακτικό έγκλημα πολέμου, οι συνεντεύξεις με τραυματίες και συγγενείς; (…)
[Τ]ο φλεγόμενο κτίριο στο Κρεμεντσούκ δεν είχε καταρρεύσει και στον αφύσικα άδειο από οχήματα υπαίθριο χώρο στάθμευσης δεν φαίνονται σχεδόν καθόλου μπάζα ή θραύσματα, αλλά ούτε και κατεστραμμένα οχήματα πελατών ή υπαλλήλων. (…)
Το πιο παράξενο είναι πως δεν υπήρξε ώς αργά το βράδυ ούτε μία εικόνα από τραυματισμένους ή αλλόφρονες πολίτες, καμιά γυναίκα ή παιδί – μόνο πάνοπλοι στρατιωτικοί και λιγοστοί πυροσβέστες.»
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, δεν μπορεί να υποστηριχθεί πως το εμπορικό κέντρο Άμστορ ήταν κλειστό και δεν λειτουργούσε κατά την ώρα ή τις ημέρες πριν την επίθεση. Πολλαπλές ενδείξεις από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βίντεο και και πολλές επώνυμες μαρτυρίες καθιστούν ψευδή τον εν λόγω ισχυρισμό.
Πρόσφατα, δόθηκε στη δημοσιότητα οπτικοακουστικό υλικό που φέρεται να προέρχεται από καταστήματα στο εσωτερικό του Άμστορ, λίγο πριν και κατά τη διάρκεια της έκρηξης:
Σε βίντεο που έχουν ληφθεί αμέσως μετά την έκρηξη, διακρίνονται άτομα με πολιτική περιβολή να εξέρχονται ή να μεταφέρονται, τραυματισμένα. Σε αντίθεση, επίσης, με τη φημολογία ότι «παρατηρήθηκαν μόνον άνδρες» (στο πλαίσιο της αντίληψης για στρατιωτική χρήση του Άμστορ) στα βίντεο εντοπίζονται τουλάχιστον δύο γυναίκες.
Συγκεκριμένα, το πρώτο από τα παρακάτω βίντεο, έχει ληφθεί από άτομο που βρισκόταν εντός του εμπορικού κέντρου και κατάφερε να εξέλθει. Το δεύτερο, προέρχεται από άτομο που, αφού άφησε τη γυναίκα και το μωρό του σε ασφαλές σημείο στο πάρκινγκ, έτρεξε να προσφέρει βοήθεια στους εξερχομένους από το φλεγόμενο Άμστορ. Το τρίτο, έχει ληφθεί εξωτερικά από το φλεγόμενο κτίριο, από κάποιο πρόσωπο που προσπαθούσε να προσφέρει βοήθεια.
Ειδικά για τους τραυματίες εργαζόμενους ή πελάτες του εμπορικού κέντρου, υπάρχουν δεκάδες φωτογραφίες, ανδρών και γυναικών, νοσηλευομένων σε κοντινό νοσοκομείο, τις οποίες έχουν λάβει φωτορεπόρτερ διεθνών μέσων ενημέρωσης.
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός πως άμεσα δημοσιεύθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. σε τοπικό κανάλι στο Telegram, ή σε δημόσιες αναρτήσεις στο Facebook) επώνυμες αγγελίες για αγνοουμένους, με πλήρη ληξιαρχικά στοιχεία και τηλέφωνα επικοινωνίας συγγενών. Στους αγνοούμενους συγκαταλέγονταν και υπάλληλοι, εργαζόμενοι σε καταστήματα του εμπορικού κέντρου, όπως o Κωνσταντίν Βόζνιϊ.
Υπάρχουν πολλές καταγεγραμμένες και επώνυμες μαρτυρίες επιζώντων από την πυραυλική επίθεση, σε διεθνή και τοπικά μέσα ενημέρωσης. Ενδεικτικά αναφέρονται ο Μαξίμ Μυσιένκο, η Νατάλια Γιούντινα και ο Αλεξάντρ Σουλίμοφ (εργαζόμενοι σε καταστήματα στο Άμστορ), το ζεύγος Λιουντμίλα και Νικολάι Μιχάιλιετς (καταναλωτές εκείνη την ώρα). Έχουν καταγραφεί και μαρτυρίες συγγενών αγνοουμένων, όπως από τη Λιουντμίλα Μπριγκαντιρένκο (μητέρα 22χρονης εργαζόμενης στο Άμστορ που αγνοείται) και τη Σαμπίνα Γκριτσάι (σύζυγο του 28χρονου υπαλλήλου Γεβγένι Γκριτσάι, αγνοουμένου).
Είναι επίσης ανακριβές ότι το πάρκινγκ ήταν άδειο ή «αφύσικα» (ενν. για εμπορικό κέντρο) άδειο. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν ότι τα βίντεο που κυκλοφόρησαν αρχικά δεν προέρχονταν από τα πρώτα δευτερόλεπτα ή λεπτά μετά την πυραυλική επίθεση, και δεν αποκλείεται παρακαρισμένα οχήματα να απομακρύνθηκαν άμεσα από το σημείο λόγω της πυρκαγιάς.
Σε βίντεο από τα πρώτα λεπτά της επίθεσης διακρίνονται ουκ ολίγα ΙΧ αυτοκίνητα, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το εμπορικό κέντρο ήταν εύκολα προσβάσιμο και διά των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Περαιτέρω, δεν εντοπίζονται συχνά δορυφορικές λήψεις στο ιστορικό του Google Earth που να υποδεικνύουν πως το υπαίθριο πάρκινγκ γέμιζε ασφυκτικά.
Στιγμιότυπα οθόνης που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο και αναπαρήγαγαν χρήστες του διαδικτύου (όπως π.χ. ο Θανάσης Αυγερινός), δείχνουν ότι στο Google εμφανιζόταν, για το εμπορικό κέντρο Άμστορ, η ένδειξη «οριστικά κλειστό». Αυτό δεν συνιστά αυτοτελώς απόδειξη ότι το εμπορικό κέντρο ήταν όντως κλειστό. H επισήμανση θα μπορούσε π.χ. να είχε τοποθετηθεί αυθαίρετα ή το Άμστορ να είχε κάποια στιγμή κλείσει κατά την έναρξη της ρωσικής εισβολής, μήνες νωρίτερα.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν εντοπιστεί βίντεο που δείχνουν ψώνια τις ημέρες πριν την επίθεση. Όπως επισήμανε το BBC, είχε δημοσιευθεί στο YouTube ένα βίντεο που περιλαμβάνει ψώνια στο Άμστορ, την ημέρα πριν την επίθεση (26/06/2022). Παράλληλα, έτερη χρήστης του Instagram δημοσίευσε βίντεο από δικά της ψώνια με ημερομηνία λήψης 25/06/2022.
Τα βίντεο, όπως έχει επισημάνει και το ιταλικό Open Online, έχουν μεταξύ τους συνέπεια, καθώς στην είσοδο παρατηρούνται οι ίδιες διαφημίσεις.
Επίσης, στο βίντεο από το YouTube παρατηρείται και αυτόματη ετικέτα στο ζύγισμα προϊόντων οπωροπωλείου με ημερομηνία 26.06.2022 ή 06.26.2022, ώρα 15:54.
Ακόμη, έχουν κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο αρκετές αποδείξεις πώλησης αγαθών από καταστήματα που λειτουργούν στο Άμστορ, με ημερομηνία συναλλαγής στις 27/06/2022, την ημέρα της επίθεσης.
Παρά το γεγονός πως τις προηγούμενες ημέρες είχαν σημάνει συναγερμοί λόγω αεροπορικών επιθέσεων, το εμπορικό κέντρο φέρεται να είχε ενημερώσει στις 23 Ιουνίου 2022 τους εργαζομένους μέσω Viber (στιγμιότυπο οθόνης που κυκλοφόρησε μετά την επίθεση) για τα εξής:
Καλό απόγευμα. Από σήμερα το εμπορικό κέντρο δεν παραμένει κλειστό κατά τον συναγερμό αεροπορικής επιδρομής. Το εμπορικό κέντρο θα είναι ανοιχτό από τις 08:00 έως τις 21:00 χωρίς διαλείμματα.
Τις ίδιες πληροφορίες σχολίαζαν επικριτικά εργαζόμενοι σε επιχείρηση (μάρκετ АТБ ТРЦ «Галактика») που λειτουργούσε στο εμπορικό κέντρο. Σε σχετική διαμαρτυρία που δημοσιεύθηκε σε τοπικό κανάλι Telegram, αναφέρονται τα εξής:
Απαγορεύτηκε στους υπαλλήλους της εταιρίας να φύγουν κατά τη διάρκεια των συναγερμών. «Φεύγετε από το κατάστημα μόνο αν ακούσετε εκρήξεις, κατά τη διάρκεια του συναγερμού εργαζόμαστε και παραμένουμε ήρεμοι». Υπενθυμίζεται ότι η χθεσινή τραγωδία θα μπορούσε να είχε συμβεί με λιγότερα θύματα, αν η διοίκηση του Άμστορ δεν έλεγε στις 23 [του μηνός] ότι το εμπορικό κέντρο δεν θα έκλεινε κατά τη διάρκεια του συναγερμού.
Παράλληλα, σύζυγος αγνοούμενου εργαζομένου, κατήγγειλε τα εξής:
Η έκκληση για αποχώρηση από τις εγκαταστάσεις κατά τη διάρκεια του συναγερμού ήταν μέχρι τον Ιούνιο
Στη συνέχεια το μαγαζί συνέχισε τις εργασίες του ως συνήθως με εντολή του περιφερειάρχη και του διευθυντή του καταστήματος, οι επισκέπτες δεν εκδιώχθηκαν, ο καθένας ήταν υπεύθυνος για τη ζωή του!
Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνταν στο εμπορικό κέντρο έχουν κάνει λόγο για τραυματίες εργαζομένους τους (π.χ. η επιχείρηση παιχνιδιών Будинок іграшок, το σουπερμάρκετ Сільпо) ή και νεκρούς ανάμεσα στους εργαζομένους τους, όπως η επιχείρηση COMFY, που δήλωσε πως από τους υπαλλήλους οι 9 θεωρούνται αγνοούμενοι, 1 επιβεβαιωμένα νεκρός, 5 τραυματίες.
Εξάλλου, η επιχείρηση «COMFY» είχε δηλώσει στις 25/05/2022 πως το υποκατάστημα στο Άμστορ θα βρισκόταν ξανά σε λειτουργία, και επίσης σώζεται ανάρτηση στις 27/05/2022 για προσφορές στο σουπερμάρκετ “Сільпо”.
Συμπέρασμα
Παρά τους διατυπωθέντες ισχυρισμούς για μόνο έμμεση προσβολή του εμπορικού κέντρου Άμστορ στο Κρεμεντσούκ της Ουκρανίας, μέσω πυρκαγιάς που προκλήθηκε από πρόσκρουση πυραύλου σε εγκαταστάσεις εργοστασίου ή στο χώρο του σιδηροδρομικού σταθμού της πόλης, το διαθέσιμο οπτικοακουστικό υλικό καταρρίπτει αυτήν την εκδοχή. Ο πρώτος από τους δύο πυραύλους που έπεσαν στην περιοχή κατά την 27η Ιουνίου 2022 φαίνεται πως έπεσε πάνω στο εμπορικό κέντρο.
Ενώ υποστηρίχθηκε πως το Άμστορ ήταν κλειστό, υπάρχει πληθώρα ενδείξεων πως το εμπορικό κέντρο βρισκόταν σε λειτουργία κατά τις ημέρες της επίθεσης όσο και κατά τη διάρκειά της, και κανένα στοιχείο δεν έχει κυκλοφορήσει έως σήμερα που να το αντικρούει αυτό. Καμία απόδειξη δεν υπάρχει πως το εμπορικό κέντρο αποτελούσε αποθήκη πυρομαχικών.