Οι μηχανές του Πέτρου Ζωγράφου δεν παρακάμπτουν κανένα νόμο της θερμοδυναμικής

Στις 10-7-2022, το Δημαρχείο Περιστερίου φιλοξένησε μια παρουσίαση του λεγόμενου εφευρέτη Πέτρου Ζωγράφου και μιας μηχανής του, η οποία προβλήθηκε ως λύση απέναντι στην κλιματική και ενεργειακή κρίση. Αυτή η ιδιότητα της μηχανής υποτίθεται ότι οφείλεται στο γεγονός πως μπορεί να παρακάμπτει το 2ο νόμο της θερμοδυναμικής. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι αδύνατο.

Παρακάτω, παραθέτουμε απόσπασμα από βίντεο στο οποίο ο κ. Ζωγράφος διατυπώνει τον επίμαχο ισχυρισμό πριν από την παρουσίαση, το οποίο ανάρτησε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram ο δημοσιογράφος Μάκης Τριανταφυλλόπουλος:

Πέτρος Ζωγράφος: Εδώ δεν παραβιάζεται κανένας νόμος, όπως θα πουν και οι καθηγηταί φυσικής εδώ. Σεβόμαστε, υπακούουμε στους νόμους της φυσικής, δεν παραβιάζεται [sic]. Κυνηγηθήκαμε κάποτε που είπαμε ότι παρακάμπτουμε τον 2ο νόμο της θερμοδυναμικής, την αρχή Καρνό, ενώ εμείς ποτέ δεν είπαμε ότι τον καταργούμε.

Μάκης Τριανταφυλλόπουλος: Όχι, τον παρακάμπτουμε…

Πέτρος Ζωγράφος: Τον παρακάπτουμε.

Μάκης Τριανταφυλλόπουλος: …διότι εδώ δεν έχουμε μια θερμική διαδικασία.

Παραθέτουμε επίσης απόσπασμα από την παρουσίαση, όπου ο κ. Ζωγράφος επαναλαμβάνει τον ισχυρισμό:

Πέτρος Ζωγράφος: Τώρα να βάλουμε άλλα 5kW πάνω, συνολικά θα πάμε στα 20kW. Οι ισχύς αυτές μπορεί να αναπτυχθούν μόνο με πυρηνικούς αντιδραστήρες. Και θα πω κάτι, που κάποιοι διακεκριμένοι φυσικοί εδώ μπορεί να το καταλάβουν. Αυτό το σύστημα, έχει μεγαλύτερο βαθμό απόδοσης από έναν πυρηνοηλεκτρικό αντιδραστήρα. Γιατί; Θόδωρε, γιατί, γνωρίζουμε, σαν διδάκτωρ φυσικής που είσαι;

Θεόδωρος Φιλιππάκης: Γιατί δεν έχουμε απώλειες.

Πέτρος Ζωγράφος: Εδώ δεν παρεμβαίνει ο 2ος νόμος της θερμοδυναμικής για να υποβιβάσει τον βαθμό απόδοσης. Ο 2ος νόμος της θερμοδυναμικής όπου μπαίνει, έχουμε πολύ μικρές αποδόσεις.

Το επίμαχο άρθρο στο zougla.gr αναφέρει επίσης:

Το 2021 όμως ένα από τα μεγαλύτερα τεχνολογικά ιδρύματα στον κόσμο, το Max Planck, ήρθε να τον επιβεβαιώσει ανακοινώνοντας πως με ειδικές ηλεκτροχημικές αντιδράσεις είναι δυνατή η μετατροπή χημικής ενέργειας σε ηλεκτρική μεγάλης ισχύος, χωρίς τον περιορισμό της αρχής του Carnot.

Είναι σκόπιμο να σημειωθεί επίσης ότι στην παρουσίαση παραβρέθηκαν τόσο ο Δήμαρχος Περιστερίου, Ανδρέας Παχατουρίδης, όσο και ο Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης. Μετά την παρουσίαση, και ερωτηθείς για την εφεύρεση, ο κ. Πατούλης δήλωσε:

Θα παρακολουθήσουμε την εξέλιξη αυτή, είδαμε κάτι το οποίο δεν μπορώ να πω επιστημονικά ακόμα ότι το αντιλήφθηκα αλλά το είδα ως μια πρακτική πλευρά του να μπορεί κάποιος από νερό να παράγει ρεύμα. Είναι κάτι το οποίο θέλω περισσότερες εξηγήσεις αλλά θεωρώ ότι αν είναι πραγματικότητα – και πιστεύω ότι βάσει αυτών που είδα ότι δεν έχω κάτι να προσάψω, προφανώς – νομίζω θα είναι μια μεγάλη καινοτομία, κάτι πολύ σημαντικό, το οποίο κανείς αξίζει να το δει από πολύ κοντά, και εμείς θα το πράξουμε το επόμενο διάστημα.

Τέλος, σημειώνουμε ότι η εκπομπή «Τα καλά νέα της ημερας» του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ, προέβαλε αποσπάσματα από την εκδήλωση κάνοντας λόγο για «εξαιρετικά σημαντική επιστημονική παρουσίαση».

Τι ισχύει

Εισαγωγικό ιστορικό

Τον Ιανουάριο του 2019, είχαμε δημοσιεύσει την πρώτη μας έρευνα αναφορικά με τις εφευρέσεις του κ. Ζωγράφου, στην οποία εξηγούσαμε ότι οι ισχυρισμοί του ήταν αβάσιμοι και ενέπιπταν στις απάτες των, φυσικά αδύνατων, μηχανών αέναης παραγωγής ενέργειας. Χαρακτηριστικά, το γνωστό εκπαιδευτικό κανάλι PBS των ΗΠΑ, στα τέλη του 2016, είχε αναρτήσει ένα ρεπορτάζ των ισχυρισμών του κ. Ζωγράφου, αλλά σύντομα απολογήθηκε και το ανακάλεσε.

Ο κ. Ζωγράφος διέθετε την υποστήριξη του ΔΣ της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ), η οποία είχε ισχυριστεί πως είχε επιβεβαιώσει την λειτουργία της συσκευής, και ότι σύντομα θα προχωρούσε σε σχετική δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό υπό εξέταση ομοτίμων (peer review). Όπως θα δούμε και παρακάτω, τίποτα τέτοιο δεν έχει λάβει χώρα μέχρι σήμερα.

Σε επόμενο άρθρο μας, παραθέσαμε 3 ακόμη παραδείγματα όπου το ΔΣ της ΕΕΦ προώθησε ψευδοεπιστημονικές θέσεις, οι οποίες αντέφασκαν με στοιχειώδεις αρχές της κβαντικής φυσικής και της βιολογίας. Ως αποτέλεσμα, γίναμε αποδέκτες εξωδίκου και, αφού ως απάντηση ζητήσαμε απτές επιστημονικές αποδείξεις, γίναμε αποδέκτες και αγωγής συνολικού ύψους 700 χιλιάδων ευρώ. Στο μεταξύ, τόσο μέλη του Διευρυμένου ΔΣ της ΕΕΦ, όσο και σειρά εγχώριων επιστημονικών ενώσεων, είχαν καταδικάσει απερίφραστα την στάση του ΔΣ της ΕΕΦ.

Τον Φεβρουάριο του 2021, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών απέρριψε την αγωγή της ΕΕΦ απέναντι στην αρθρογραφία μας, σημειώνοντας μεταξύ άλλων, ότι οι ενάγοντες δεν είχαν καν παραθέσει στοιχεία που να αντικρούουν την έρευνά μας.

Ισχυρισμοί περί παράκαμψης του 2ου θερμοδυναμικού νόμου

Ο ισχυρισμός του κ. Ζωγράφου περί παράκαμψης του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής, αφορά ένα άρθρο από τις 17-5-2021, που δημοσιεύτηκε από κοινού στο hellagen.gr (προσωπική ιστοσελίδα του κ. Ζωγράφου) και zougla.gr (το οποίο ΜΜΕ προωθεί τις θέσεις του κ. Ζωγράφου ήδη από το 2015).

Αυτά τα άρθρα επικαλούνται δύο άλλα δημοσιεύματα:

Έτσι μια σπουδαία επιστημονική ανακοίνωση έρχεται από μεγάλα ερευνητικά ινστιτούτα, η οποία αφορά σε όσα έλεγε – και δημοσίευε – προ 4 ετών ο εφευρέτης Πέτρος Ζωγράφος, σχετικά με την παράκαμψη του 2ου θερμοδυναμικού νόμου, που σχετίζεται με τη λειτουργία της μεγάλης εφεύρεσης που παράγει ρεύμα χρησιμοποιώντας ως καύσιμο το απλό νερό και ένα κράμα υλικών.

Πρόκειται για τις πρόσφατες δημοσιεύσεις στις ιστοσελίδες του πολύ γνωστού γερμανικού Ινστιτούτου Max Planck (https://www.fkf.mpg.de/2699241/FuelCells) και της αμερικανικής εταιρείας HIDEN Analytical Inc. (https://hideninc.com/6113-2/), της μεγαλύτερης στον κλάδο της παγκοσμίως που ασχολείται με τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την κατασκευή εξοπλισμού ανάλυσης αερίων, συμπεριλαμβανομένων των οργάνων φασματοσκόπησης μάζας.

Συγκεκριμένα, το πρώτο δημοσίευμα έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Max Planck για Έρευνες Στερεάς Κατάστασης. Χρειάζεται να σημειωθεί ότι η Εταιρεία Max Planck αποτελείται από δεκάδες ινστιτούτα και όντως περιλαμβάνει αρκετούς από τους πιο αναγνωρισμένους επιστήμονες της σύγχρονης ιστορίας. Το επίμαχο δημοσίευμα του Ινστιτούτου για τις κυψέλες καυσίμου (fuel cells), αναφέρει:

Κυψέλες καυσίμου

Ειδικές ηλεκτροχημικές διατάξεις, επιτρέπουν την άμεση μετατροπή της χημικής ενέργειας σε ηλεκτρική (άρα χωρίς τον περιορισμό της απόδοσης του Καρνό). Οι κυψέλες καυσίμου αναμένεται να χρησιμεύσουν ως ισχυρή και ιδιαίτερα αποδοτική τεχνολογία για οχήματα χαμηλών εκπομπών (κυψέλες καυσίμου πολυμερών ηλεκτρολυτών, PEM-FC) και για στάσιμες εφαρμογές (κυψέλες καυσίμου στερεού οξειδίου, SOFC), με το πλεονέκτημα της καλής επεκτασιμότητας.

Το δεύτερο δημοσίευμα έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της εταιρείας Hiden Analytical. Ενώ η εταιρεία αυτή όντως συμμετέχει στην κατασκευή εξοπλισμού ανάλυσης αερίων, δεν εμφανίζεται στις μεγαλύτερες εταιρείες του χώρου σε σχετικές έρευνες αγοράς, και διαθέτει μόνο λίγες δεκάδες υπαλλήλους. Επίσης, σε αντίθεση με το δημοσίευμα του Ινστιτούτου Max Planck, το αντίστοιχο δημοσίευμα της Hiden Analytical δεν αφορά μια απλή επιστημονική περιγραφή, αλλά επιδιώκει τη διαφήμιση των παροχών της. Σύμφωνα με το αναφερόμενο δημοσίευμα:

Τα οφέλη των κυψελών καυσίμου

Οι κυψέλες καυσίμου μετατρέπουν τη χημική ενέργεια απευθείας σε ηλεκτροχημικό έργο, χωρίς να χρειάζεται να περάσουν από μια ενδιάμεση θερμική μετατροπή. Ως εκ τούτου, οι κυψέλες καυσίμου δεν περιορίζονται από το θεώρημα του Καρνό και ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής δεν τις περιορίζει, δηλαδή μπορούν να παρέχουν εξαιρετικά υψηλές ηλεκτρικές αποδόσεις.

Οι κυψέλες καυσίμου μπορούν να επισκιάσουν πολλές παραδοσιακές τεχνολογίες σε διάφορες αγορές, από μικρές μπαταρίες και αισθητήρες, μέχρι σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής πολλών μεγαβάτ. Οι κυψέλες καυσίμου έχουν υψηλή πιθανή απόδοση, εξαιρετικά χαμηλές εκπομπές ρύπων και αθόρυβη λειτουργία. Επιπλέον, όσο παρέχεται καύσιμο, οι κυψέλες καυσίμου δεν εξαντλούνται όπως οι μπαταρίες και δεν χρειάζονται επαναφόρτιση.

Σε αυτό το σημείο, χρειάζονται κάποιες τεχνικές διευκρινίσεις.

Οι κυψέλες καυσίμου είναι μηχανές που μπορούν να μετατρέψουν τη χημική ενέργεια ενός καυσίμου (συνήθως υδρογόνου) και ενός οξειδωτικού παράγοντα (συνήθως oξυγόνου), σε ηλεκτρική ενέργεια.

O 2ος νόμος της θερμοδυναμικής ορίζει ότι η θερμική ενέργεια δεν μπορεί να μετατραπεί εξ ολοκλήρου σε έργο, και έτσι η απόδοση κάθε μηχανής πρέπει να είναι χαμηλότερη από 100%. Tο θεώρημα του Καρνό αποτελεί εφαρμογή του 2ου νόμου στις θερμικές μηχανές, και ορίζει τη μέγιστη θεωρητική απόδοσή τους στις εκάστοτε συνθήκες.

Οι μηχανές εσωτερικής καύσης, αποτελούν θερμικές μηχανές και συνεπώς έχουν ως ανώτατο όριο την απόδοση του Καρνό. Ωστόσο, οι κυψέλες καυσίμου, δεν είναι θερμικές μηχανές, αλλά διατάξεις που μετατρέπουν χημική ενέργεια σε ηλεκτρική, επομένως δεν περιορίζονται απ’ την αρχή του Καρνό.

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι οι κυψέλες καυσίμου δεν αντιμετωπίζουν περιορισμούς. Κάθε μηχανή που παράγει ενέργεια, λειτουργεί εντός του πλαισίου της θερμοδυναμικής, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων που μετατρέπουν χημική σε ηλεκτρική ενέργεια όπως οι κυψέλες καυσίμου.

Σε θεωρητικά μαθηματικά μοντέλα, υπό απόλυτα ιδανικές συνθήκες, η απόδοση των κυψελών καυσίμου έχει εκτιμηθεί ότι μπορεί να φτάσει πολύ ψηλά, μέχρι και το 100% με ορισμένες παραμέτρους. Ωστόσο, τέτοιες συνθήκες είναι αδύνατες στον πραγματικό κόσμο, υπό την ίδια έννοια που ένα απλό κινούμενο εκκρεμές δεν μπορεί να ταλαντώνεται αδιάλειπτα, καθώς πάντα θα υπάρχουν φυσικές τριβές που θα παρεμποδίζουν την κίνησή του.

Επιπλέον, σε πραγματικές συνθήκες, οι κυψέλες καυσίμου απαιτούν πολλές επιπρόσθετες διεργασίες ώστε να είναι λειτουργικές, στην παραγωγή, στην μετακίνηση, στην αποθήκευση του καυσίμου τους και ίσως στην μετατροπή της ηλεκτρικής ενέργειάς τους σε μηχανική. Έτσι, η πραγματική απόδοση των σημερινών στάσιμων κυψελών υδρογόνου, όπως αυτές που περιγράφει ο κ. Ζωγράφος στην επίμαχη παρουσίαση, είναι γύρω στο 60%.

Τα παραπάνω επιβεβαιώσαμε και σε επικοινωνία μας με το Ινστιτούτο Max Planck για Έρευνες Στερεάς Κατάστασης. Ζητώντας από την υπεύθυνη επικοινωνίας του Ινστιτούτου να μας παραπέμψει στον αρμόδιο για τις κυψέλες καυσίμου, αυτή μας υπέδειξε τον καθηγητή Joachim Maier. Πρόκειται για τον διευθυντή του εν λόγω Ινστιτούτου, με εκτενέστατο σχετικό επιστημονικό ιστορικό. Σε διαδικτυακή επικοινωνία μας με τον Dr. Maier, ο ίδιος δήλωσε κατηγορηματικά ότι οι κυψέλες καυσίμου δεν μπορούν να παρακάμψουν τον 2ο θερμοδυναμικό νόμο, καθώς σε κάθε σενάριο, η παραγωγή εντροπίας θα είναι θετική. Σημείωσε επίσης ότι το ζήτημα δεν είναι εντυπωσιακό αλλά αρκετά συμβατικό.

Πώς υποτίθεται ότι λειτουργεί η μηχανή του Πέτρου Ζωγράφου;

Σε αυτό το σημείο, χρειάζεται να αναφέρουμε ότι, αντίθετα με την πλαισίωση του κ. Ζωγράφου, γενικά οι κυψέλες καυσίμου δεν είναι κάποια καινοφανής τεχνολογία αλλά οι αρχές λειτουργίας τους είχαν ανακαλυφθεί ήδη από τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Αυτό που ισχύει είναι ότι, τα τελευταία χρόνια, διάφορες τεχνολογικές καινοτομίες έχουν μετριάσει τις δυσκολίες στην αξιοποίησή τους και τις έχουν κάνει πιο δημοφιλή πιθανά εργαλεία στον χώρο της παραγωγής ενέργειας.

Ενώ, λοιπόν, οι σύγχρονες εφαρμογές κυψελών υδρογόνου πετυχαίνουν υψηλότερη απόδοση από τις μηχανές εσωτερικής καύσης, πουθενά στην επιστημονική βιβλιογραφία δεν εντοπίσαμε κάποια πρακτική εφαρμογή που να ισχυρίζεται ότι φτάνει το 100% απόδοσης ώστε να παρακάμπτει τον 2ο θερμοδυναμικό νόμο. Η υψηλότερη επιλεκτική απόδοση που καταγράψαμε να αναφέρεται στην επιστημονική βιβλιογραφία (άνω του 90%) θεωρείται ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί με πειραματικούς ηλεκτρολύτες στερεού οξειδίου (SOE). Ωστόσο πρόκειται για ιδιαίτερα απαιτητικές μηχανές που θα πρέπει να λειτουργούν σε εκατοντάδες βαθμούς Κελσίου. Αντίθετα, στην επίμαχη παρουσίαση ο κ. Ζωγράφος επαναλαμβάνει ότι η δική του μηχανή λειτουργεί σε χαμηλές θερμοκρασίες (χρησιμοποιώντας συχνά τον αδόκιμο όρο «ψυχρή καύση»).

Σύμφωνα με μια ανασκόπηση των αναφορών του Πέτρου Ζωγράφου σε βάθος των τελευταίων ετών, οι μηχανές του υποτίθεται ότι εκπέμπουν μικροκύματα σε ρινίσματα ενός απροσδιόριστου κράματος μετάλλων, το οποίο διεγείρεται και δρα ως ηλεκτρολύτης για τον διαχωρισμό του νερού σε οξυγόνο και υδρογόνο. Παρακάτω βλέπουμε ένα σχετικό επεξηγηματικό γράφημα, που σχεδίασε ο φυσικός Κωνσταντίνος Παπαγιαννούλης:

Χρειάζεται να σημειωθεί ότι, ενώ η χρήση ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων σε κυψέλες υδρογόνου είχε καταχωρηθεί σε άσχετη πατέντα ήδη από το 1968, δεν καταγράψαμε αντίστοιχες διατάξεις σε καμιά πρακτική εφαρμογή που περιγράφει η σύγχρονη βιβλιογραφία ή που έχει αρχίσει να υλοποιείται στον πραγματικό κόσμο.

Η πιο σαφής επιστημονική τεκμηρίωση, που έχει επιδιώξει να παράσχει μέχρι στιγμής ο κ. Ζωγράφος, εμφανίζεται σε άρθρο του στο hellagen.gr το 2019, στο οποίο επικαλείται μαθηματικά μοντέλα που υποτίθεται πως δείχνουν ότι οι μηχανές του δεν μπορούν απλώς να φτάσουν το 100% απόδοσης, και να παρακάμψουν τον 2ο θερμοδυναμικό νόμο, αλλά και να ξεπεράσουν το 100%, δημιουργώντας έτσι μια αεικίνητη μηχανή παραγωγής ενέργειας, που υποτίθεται ότι παρακάμπτει και τον 1ο θερμοδυναμικό νόμο, συγκεκριμένα την Αρχής Διατήρησης της Ενέργειας. Ωστόσο, όπως έχει τεκμηριωθεί στην βιβλιογραφία, τέτοια μαθηματικά μοντέλα είναι αδύνατα στον πραγματικό κόσμο.

Στην έναρξη της πιο πρόσφατης παρουσίασης του κ. Ζωγράφου, φαίνεται ότι ο ίδιος επιχειρεί να ανακαλέσει ως προς το τελευταίο σημείο, λέγοντας ότι «δεν υπάρχει αεικίνητο», καθώς το μηχάνημά του χρειάζεται να τροφοδοτείται εξωτερικά από ένα κράμα μετάλλου και νερό. Όμως, το εν λόγω κράμα δρα απλά ως ηλεκτρολύτης και στην βιβλιογραφία είναι καθιερωμένο ότι οι ηλεκτρολύτες δεν αρκούν για να συντηρήσουν την λειτουργία μιας κυψέλης καυσίμου αλλά απαιτείται και η διαρκής παροχή εξωτερικής ενέργειας, όπως για παράδειγμα μέσω ανανεώσιμων πηγών.

Ευρύτερα, τόσο στην σχετική πατέντα που κατοχύρωσε ο κ. Ζωγράφος το 2012, όσο και σε άρθρα που μετέπειτα δημοσίευσαν στο hellagen.gr μέλη της ομάδας του, παρατηρούμε μια διαρκή επίκληση σε καθιερωμένες έννοιες της φυσικής οι οποίες ωστόσο δεν παρέχουν βάση για τον ισχυρισμό ότι οι μηχανές του κ. Ζωγράφου υποτίθεται πως καταφέρνουν να παρακάμπτουν τον 1ο ή τον 2ο νόμο της θερμοδυναμικής, σε αντίθεση με όλες τις άλλες καθιερωμένες κυψέλες καυσίμου.

Χαρακτηριστικά, όπως προαναφέραμε, οι εν λόγω ισχυρισμοί δεν έχουν δημοσιευτεί μέχρι σήμερα σε κανένα επιστημονικό περιοδικό υπό εξέταση ομοτίμων (peer review). Η δημοσίευση σε ένα τέτοιο περιοδικό αποτελεί την ελάχιστη προϋπόθεση ώστε η επιστημονική κοινότητα να εξετάσει σοβαρά τους ισχυρισμούς οποιασδήποτε σχετικής εφεύρεσης, όπως είχε επισημάνει ο καθηγητής Παναγιώτης Κωσταράκης ήδη από το 2015, στον αέρα της εκπομπής Κίτρινος Τύπος.

Άλλοι ειδικοί μηχανικοί και φυσικοί, με τους οποίους επικοινωνήσαμε, έχουν παρομοίως δηλώσει ότι οι ισχυρισμοί του κ. Ζωγράφου είναι ανάξιοι εξέτασης έως ότου έχει δημοσιευτεί σχετική μελέτη σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό. Το αίτημα έχουμε επισημάνει και εμείς στην σχετική αρθρογραφία μας, αλλά χρόνια μετά τέτοια δημοσίευση εξακολουθεί να μην υπάρχει.

Χρειάζεται τέλος να σημειωθεί, ότι παραμένει αναπόδεικτο το κατά πόσο ο κ. Ζωγράφος όντως αξιοποίησε οποιαδήποτε κυψέλη καυσίμου για την πιο πρόσφατη παρουσίασή του. Ούτε πριν την παρουσίαση, ούτε κατά την διάρκειά της, ούτε μετά δόθηκε καθαρή οπτική πρόσβαση στο κοινό στο εσωτερικό της αναφερόμενης συσκευής.

Παρότι ο κ. Ζωγράφος ισχυρίστηκε ότι τα 20kW, στα οποία έφτασε η παραγωγή της συσκευής του, μπορούν να αναπτυχθούν μόνο με πυρηνικούς αντιδραστήρες, στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά προϊόντα μπαταριών που μπορούν να προσφέρουν ανάλογη ισχύ στις προδιαγραφές της παρουσίασης, δηλαδή αθόρυβα και χωρίς αύξηση θερμοκρασίας. Στην πρώτη έρευνά μας είχαμε δείξει ότι μια προηγούμενη συσκευή του κ. Ζωγράφου, που υποτίθεται ότι λειτουργούσε με τις ίδιες αρχές όπως και στην πρόσφατη παρουσίαση, ήταν τεχνικά αδύνατο να βρισκόταν υπό πίεση 20 bar, όπως ο κ. Ζωγράφος ισχυριζόταν.

Συμπέρασμα

Δεν αληθεύει ο ισχυρισμός ότι το Ινστιτούτο Max Planck επιβεβαίωσε τον τρόπο λειτουργίας της εφεύρεσης του Πέτρου Ζωγράφου, που βασίζεται στην δυνατότητα της μηχανής του να παρακάμπτει τον 2ο νόμο της θερμοδυναμικής.

Το εν λόγω δημοσίευμα του Ινστιτούτου αναφέρει ότι οι κυψέλες καυσίμου δεν περιορίζονται από το θεώρημα Καρνό, και έτσι μπορούν να έχουν υψηλότερες αποδόσεις από τις μηχανές εσωτερικής καύσης.

Το θεώρημα Καρνό αποτελεί εφαρμογή του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής ειδικά για τις θερμικές μηχανές, ωστόσο, αφενός, οι κυψέλες καυσίμου δεν είναι θερμικές μηχανές αλλά διατάξεις μετατροπής χημικής σε ηλεκτρική ενέργεια επομένως δεν ακολουθούν εξ ορισμού το θεώρημα Καρνό και, αφετέρου, όλες οι μηχανές, συμπεριλαμβανομένων των κυψελών καυσίμου, λειτουργούν στο πλαίσιο του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής.

Σε επικοινωνία μας με τον διευθυντή του εν λόγω Ινστιτούτου, ο ίδιος δήλωσε κατηγορηματικά ότι οι κυψέλες καυσίμου δεν μπορούν να φτάσουν το 100% απόδοσης. Η απόδοση των σημερινών στάσιμων κυψελών υδρογόνου, όπως αυτές που περιγράφει ο κ. Ζωγράφος, είναι γύρω στο 60%. Παρότι η δημοσίευση των ισχυρισμών του κ. Ζωγράφου σε επιστημονικό περιοδικό υπό εξέταση ομοτίμων έχει ζητηθεί τουλάχιστον από το 2015, τίποτα τέτοιο δεν έχει ακόμη λάβει χώρα.