Ισχυρισμός:
Βίντεο το οποίο κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απεικονίζει πρόσφατες διαμαρτυρίες αγροτών στην Ολλανδία.
Συμπέρασμα:
Το εξεταζόμενο βιντεοληπτικό υλικό απεικονίζει διαμαρτυρία που έλαβε χώρα στην πρωτεύουσα του Βελγίου, Βρυξέλλες, στις 7 Σεπτεμβρίου του 2015.
Με αφορμή τις διαμαρτυρίες για το κυβερνητικό πλάνο περιορισμού των εκπομπών οξειδίων του αζώτου στην Ολλανδία, σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφόρησε βίντεο το οποίο, σύμφωνα με τις εξεταζόμενες αναρτήσεις, απεικονίζει πρόσφατες διαμαρτυρίες αγροτών στην Ολλανδία. Ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός είναι παραπλανητικός. Ας δούμε αναλυτικότερα τι ισχύει.
Παραδείγματα σχετικών αναρτήσεων στο Facebook:
Τι ισχύει
Παρότι τo βίντεο παρουσιάζεται ως πρόσφατο και σχετιζόμενο με τη χώρα της Ολλανδίας, στην πραγματικότητα τα γεγονότα που απεικονίζονται σε αυτό διαδραματίζονται σε διαφορετική χώρα.
Αναφορικά με τα πρόσφατα γεγονότα στην Ολλανδία, τα σχέδια της κυβέρνησης για μετάβαση στη «κυκλική γεωργία» και την επίτευξη των στόχων για μείωση των εκπομπών του αζώτου απαντήθηκαν με διαμαρτυρίες από την πλευρά των Ολλανδών αγροτών, οι οποίοι, σύμφωνα με εκτιμήσεις της κυβέρνησης, θα αναγκαστούν να μειώσουν το ζωικό κεφάλαιο στις φάρμες τους. [πηγή]
Σε πρόσφατη ανασκόπηση των τάσεων της παραπληροφόρησης στην Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Ψηφιακών Μέσων (European Digital Media Observatory – EDMO) διαπίστωσε πως οι εν λόγω διαμαρτυρίες εργαλειοποιήθηκαν από τους παραπληροφορητές για να προωθηθεί η ατζέντα των αρνητών της κλιματικής αλλαγής. [πηγή, σελ. 5]
Ωστόσο αυτές οι διαμαρτυρίες δεν έχουν σχέση με τα επίμαχα πλάνα.
Αναλυτικά, στο βιντεοληπτικό υλικό που απαρτίζεται από δύο μέρη, εντοπίζουμε μια αλωνιστική μηχανή που εκτοξεύει άχυρο προς μια παρατεταγμένη, πίσω από οδόφραγμα, διμοιρία αστυνομικών καθώς επίσης και μερικούς φωτορεπόρτερ/βιντεολήπτες που απαθανατίζουν τις εν λόγω συμπλοκές. Στο αμέσως επόμενο καρέ, βλέπουμε στρόγγυλες μπάλες από άχυρο να φλέγονται.
Ανάλυση των καρέ
Προκειμένου να προσδιορίσουμε γεωγραφικά το σημείο των συγκρούσεων, πήραμε στιγμιότυπο οθόνης από ένα κτήριο-ορόσημο και προσπαθήσαμε να βρούμε την πηγή μέσω αντίστροφης αναζήτησης εικόνας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, πρόκειται για το κτήριο Le Berlaymont, το οποίο εντοπίζεται στις Βρυξέλλες, δηλαδή στο Βέλγιο και όχι την Ολλανδία.
Κάτω, το κτήριο Le Berlaymont στο οποίο στεγάζονται τα κεντρικά γραφεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Έχοντας επιβεβαιώσει τη χώρα λήψης των βίντεο, αναζητήσαμε περισσότερες πληροφορίες για τις εν λόγω διαμαρτυρίες, χρησιμοποιώντας λέξεις κλειδιά, όπως για παράδειγμα “protests”, “Brussels”, “farmers”, “manifestation” “agriculteur” και ούτω καθεξής. Με αυτόν τον τρόπο διαπιστώσαμε πως τα εξεταζόμενα επεισόδια έλαβαν χώρα στις 7 Σεπτεμβρίου του 2015, άρα ουδεμία σχέση έχουν με τις πρόσφατες διαμαρτυρίες Ολλανδών αγροτών.
Οι διαδηλώσεις του 2015 στην καρδιά των Βρυξελλών καλύφθηκαν από πληθώρα διεθνών μέσων ενημέρωσης και, όπως προκύπτει από ρεπορτάζ που κυκλοφόρησαν στον ηλεκτρονικό τύπο, οι συγκεντρωμένοι αγρότες επιχείρησαν να ασκήσουν πιέσεις στα όργανα λήψης αποφάσεων, προκειμένου να λυθεί το πρόβλημα της πτώσης στην τιμή του γάλακτος.
Όπως σημειώνει το ελληνικό παράρτημα του οργανισμού ελέγχου γεγονότων AFP, στην εν λόγω συγκέντρωση έδωσε το παρόν και η πρόεδρος της Ολλανδικής Ένωσης Χοίρων, Ingrid Janssen, γεγονός που επιβεβαιώνει την παρουσία Ολλανδών κτηνοτρόφων και αγροτών.
Ολλανδικές σημαίες που εντοπίζονται σε επιπρόσθετο βιντεοληπτικό υλικό τεκμηριώνουν τα ανωτέρω.
Λαμβάνοντας υπόψιν την έκταση των επεισοδίων της 7ης Σεπτεμβρίου του 2015, χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα γύρω κτηριακά συγκροτήματα, κοινοποίησαν οπτικοακουστικό υλικό σε πλατφόρμες όπως το Facebook και το Twitter. Ακολουθούν μερικές μαρτυρίες:
Συμπέρασμα
Με βάση όλα τα παραπάνω, καθίσταται σαφές πως ο εξεταζόμενος ισχυρισμός είναι παραπλανητικός. Στα επίμαχα πλάνα δεν απεικονίζεται μια πρόσφατη διαμαρτυριά αγροτών στην Ολλανδία, αλλά μια διαμαρτυρία ευρωπαίων αγροτών στις Βρυξέλλες τον Σεπτέμβριο του 2015.