Όχι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ΔΕΝ παρουσίασε στο CNN βίντεο που δείχνει τουρκικό πολεμικό πλοίο να αποβιβάζει μετανάστες σε λέμβο

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφόρησε, μετά από συνέντευξη του Πρωθυπουργού της Ελλάδας στο αμερικανικό δίκτυο CNN το Σεπτέμβριο του 2022, ο ισχυρισμός ότι παρουσίασε ένα βίντεο που δείχνει τουρκικό πολεμικό πλοίο να επιβιβάζει μετανάστες σε λέμβο. Ωστόσο, ο ισχυρισμός δεν αληθεύει.

Παραδείγματα δημοσιεύσεων στο Facebook και το Twitter (στιγμιότυπα οθόνης που ελήφθησαν στις 24/09/2022):

Τι ισχύει

Στις 22 Σεπτεμβρίου 2022, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έδωσε πράγματι συνέντευξη στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN. Το πλήρες βίντεο με τη συνέντευξη που παραχώρησε στο CNN και τη δημοσιογράφο Isa Soares μπορείτε να παρακολουθήσετε παρακάτω:

Στο επίμαχο απόσπασμα, που εντοπίζεται μετά το σημείο 9:48 του παραπάνω βίντεο, εμφανίζεται στην οθόνη ως παράλληλο παράθυρο ένα βίντεο που έχει ληφθεί από αέρος και δείχνει σκάφη σε θαλάσσια περιοχή, με την επισήμανση «Turkish Coast Guard/September 14/ near Cesme, Turkey» (μετάφραση: Τουρκική Ακτοφυλακή/14 Σεπτεμβρίου/πλησίον Τσεσμέ, Τουρκία).

Στη συνέντευξή του, ωστόσο, ο κ. Μητσοτάκης δεν προέβη σε καμία ευθεία ή έμμεση αναφορά σε αυτό το οπτικοακουστικό υλικό. Στο σημείο εκείνο της συνέντευξης, μάλιστα, κατά το οποίο προβλήθηκε το βίντεο, ειπώθηκαν τα εξής (σε μετάφραση):

Isa Soares: Αλλά, κύριε Πρωθυπουργέ, βοηθήστε μας να καταλάβουμε, γιατί το κάνει αυτό η Τουρκία ή ο Πρόεδρος Erdoğan; Τι όφελος έχει η Τουρκία με το να τα λέει αυτά;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, δεν είμαι σε θέση να ξέρω [αρχή εμφάνισης του βίντεο] τι σκέφτεται ο Πρόεδρος Erdoğan και αν αυτό είναι απλά ένα ζήτημα που αφορά το εσωτερικό του ακροατήριο. Αλλά αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι τους τελευταίους μήνες, έχουμε δει ένα κρεσέντο τουρκικής ρητορικής που στρέφεται κυρίως κατά της Ελλάδας με εντελώς αβάσιμους, παράλογους ισχυρισμούς που αμφισβητούν την κυριαρχία επί των ελληνικών νησιών. Έχουμε πει πολύ ξεκάθαρα ότι αυτό το μοτίβο ρητορικής είναι απαράδεκτο. Υπάρχει μόνο ένα πλαίσιο για την επίλυση διαφορών μεταξύ των κρατών, και αυτό είναι η αυστηρή τήρηση του Διεθνούς Δικαίου, και στην περίπτωσή μας, η τήρηση του Δίκαιου της Θάλασσας. Και ενθαρρύνουμε συνεχώς την Τουρκία να καθίσει στο τραπέζι και να συζητήσει με βάση αυτές τις αρχές. Εν τέλει, είμαστε γείτονες και πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να επιλύσουμε τις διαφωνίες μας με πολιτισμένο τρόπο.

Το βίντεο, στην πραγματικότητα, έχει αναρτήσει στο διαδίκτυο το Υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας στο Twitter στις 16 Σεπτεμβρίου 2022, ισχυριζόμενο ότι έχει ληφθεί στις 14 του μηνός, στην περιοχή του Τσεσμέ.

Στις 14 Σεπτεμβρίου 2022, ένα UAV του Τουρκικού Ναυτικού εντόπισε παράτυπους μετανάστες να μεταφέρονται σε δύο φουσκωτά σκάφη και να απωθούνται προς τα τουρκικά χωρικά ύδατα από σκάφος της Ελληνικής Ακτοφυλακής στα βορειοδυτικά του Τσεσμέ, στα Uzunadalar.

Το συμβάν αναφέρθηκε αμέσως στην Τουρκική Ακτοφυλακή, η οποία διέσωσε τους παράτυπους μετανάστες.

Το βίντεο, στο πρώτο του μέρος, δείχνει ένα σκάφος από το οποίο επιβιβάζονται άνθρωποι σε λέμβο, και έπειτα το σκάφος να απομακρύνεται σε κατεύθυνση αντίθετη από τις λέμβους. Στο δεύτερό του μέρος, ένα άλλο σκάφος φαίνεται να παραλαμβάνει ανθρώπους που επέβαιναν σε λέμβους.

Από το συγκεκριμένο και μόνο βίντεο, ελλείψει άλλων στοιχείων και πληροφοριών, δεν αποδεικνύεται ο τόπος και ο χρόνος λήψης, δηλαδή ότι πρόκειται για βίντεο που λήφθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2022 στις νήσους Uzunadalar, βόρεια του Τσεσμέ (χερσόνησος Ερυθραίας στη Μικρά Ασία) και απέναντι από τη νήσο Χίο.

Επιπροσθέτως, δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιωθεί με ανεξάρτητο τρόπο η ταυτότητα των εικονιζομένων προσώπων που επιβιβάζονται στη λέμβο (στο α’ μέρος του βίντεο), ούτε καν αν η λέμβος που φαίνεται να παραλαμβάνει το άλλο σκάφος (στο β΄ μέρος του βίντεο) είναι η ίδια με αυτή από την οποία απομακρύνθηκε το πρώτο σκάφος. Ακόμη περισσότερο, δεν μπορεί με βάση αυτό το βίντεο να διατυπωθεί στέρεος αποδεικτικά ισχυρισμός για το αν πρόκειται για κάποια παράνομη επαναπροώθηση μεταναστών ή προσφύγων.

Ωστόσο, αυτό που μπορεί να επιβεβαιωθεί είναι ότι το πρώτο σκάφος, από το οποίο επιβιβάζονται άνθρωποι στη λέμβο, είναι σκάφος που ανήκει στο Λιμενικό Σώμα-Ελληνική Ακτοφυλακή (ΛΣ-ΕΛΑΚΤ) της Ελλάδας.

Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για Πλοίο Ανοιχτής Θαλάσσης (ΠΑΘ), κλάσεως Sa’ar 4.5. Τα σκάφη αυτά (κατηγορίας «περιπολικού ανοιχτής θαλάσσης» ή «πυραυλάκατου») σχεδιάστηκαν και ναυπηγήθηκαν από την ισραηλινή εταιρία Israel Shipyards, και είναι γνωστό πως η Ελλάδα έχει προμηθευτεί τρία τέτοια σκάφη υποκλάσεως “Nirit” μήκους 58 μέτρων, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Τα δύο πρώτα, αναφερόμενα ως Πλοία Ανοιχτής Θαλάσσης του Λιμενικού Σώματος (ΠΑΘ/ΛΣ) με αριθμούς μητρώου ΛΣ 060 «Φούρνοι» και ΛΣ 070 «Ρω», ναυπηγήθηκαν από την ισραηλινή εταιρία και παραδόθηκαν στην Ελλάδα το 2003 και το 2004, ενώ το τρίτο, με αριθμό ΛΣ 080 «Άγιος Ευστράτιος», αναφέρεται ότι ναυπηγήθηκε στα Ελληνικά Ναυπηγεία, στο Σκαραμαγκά Αττικής και παραδόθηκε το 2004. Τα σκάφη αυτά εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται.

Παράλληλα, δεν υπάρχει καμία πληροφορία περί ενσωμάτωσης σκάφους αυτής της κλάσεως στον στόλο του Πολεμικού Ναυτικού ή της Ακτοφυλακής της Τουρκίας. Είναι γνωστό ότι μόνον το Πολεμικό Ναυτικό του Ισραήλ και το Ναυτικό του Μεξικού, που αγόρασε δύο σκάφη από το ΠΝ Ισραήλ, διαθέτουν τέτοια σκάφη, πέραν της Ελλάδας.

Συγκρίνοντας στιγμιότυπα από το βίντεο και φωτογραφίες των εν λόγω σκαφών που ανήκουν στο δυναμικό του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ, εντοπίζονται προφανείς αναλογίες σε όλα τα χαρακτηριστικά μέρη του σκάφους, συμπεριλαμβανομένου και του γραφήματος με μπλε χρώμα και λευκή λωρίδα στο μπροστινό μέρος του σκάφους (επισήμανση με πορτοκαλί χρώμα), δηλαδή ελληνικών διακριτικών χρωμάτων.

Με βάση τα παραπάνω, το πλοίο για το οποίο γίνεται λόγος στις αναρτήσεις και από το οποίο φαίνεται να επιβιβάζονται σε λέμβο ορισμένοι άνθρωποι, δεν είναι κάποιο «τουρκικό πολεμικό σκάφος», ούτε παρουσιάστηκε ως τέτοιο. Αποτελεί περιπολικό σκάφος ανοιχτής θαλάσσης της κλάσης Sa’ar 4.5, με διακριτικά του ελληνικού λιμενικού σώματος, ωστόσο δεν είναι σαφές από τα διαθέσιμα στοιχεία ποιο από τα τρία αδελφά πλοία αυτού του τύπου (ΛΣ 060, 070, 080) που διαθέτει το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ απεικονίζεται.

Σημειώνεται, βεβαίως, ότι από το βίντεο δεν προκύπτει ο χρόνος και ο τόπος λήψης και άλλες κρίσιμες πληροφορίες για το περιστατικό, ώστε να μπορεί να παρουσιαστεί αυτοτελώς ως απόδειξη για διενέργεια «επαναπροώθησης» εκ μέρους της Ελληνικής ακτοφυλακής.

Συμπέρασμα

Δεν αληθεύει ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε κατά τη συνέντευξή του στο CNN ένα βίντεο από τις 14 Σεπτεμβρίου που δείχνει τουρκικό πολεμικό σκάφος να επιβιβάζει μετανάστες σε λέμβο και να τους απωθεί.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, και ιδίως κατά το σύντομο χρονικό διάστημα προβολής του βίντεο, δεν προέβη σε καμία αναφορά και ισχυρισμό αναφορικά με αυτό το βίντεο.

Το σκάφος από το οποίο επιβιβάζονται άνθρωποι σε λέμβο είναι περιπολικό σκάφος ανοιχτής θαλάσσης της κλάσης Sa’ar 4.5, σχεδιασμού Israel Shipyards Ltd, με διακριτικά του ελληνικού λιμενικού σώματος, συνεπώς πρόκειται για ένα από τα τρία αδελφά πλοία αυτού του τύπου (ΛΣ 060, 070, 080) που διαθέτει το ΛΣ-ΕΛΑΚΤ.

Δεν αποτελεί τουρκικό πολεμικό πλοίο, ούτε παρουσιάστηκε ως τέτοιο από τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας στο CNN.