Όχι, οι άνθρωποι που αμφισβητούν την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή στην Αυστραλία ΔΕΝ θεωρούνται «ψυχικά άρρωστοι»

Σε δημοσιεύματα ιστοσελίδων και σε αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες ο ισχυρισμός πως μία μελέτη του πανεπιστημίου Sunshine Coast της Αυστραλίας αντιμετωπίζει την άρνηση της κλιματικής αλλαγής ως «ψυχική διαταραχή». Συγκεκριμένα, τα δημοσιεύματα υποστηρίζουν πως οι άνθρωποι που αμφισβητούν την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή στην Αυστραλία θεωρούνται πλέον «ψυχικά άρρωστοι». Ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός είναι παραπλανητικός.

Παραδείγματα: elora.gr, triklopodia.gr, attikanea.info, choratouaxoritou.gr.

Στα υπό εξέταση δημοσιεύματα μεταξύ άλλων διαβάζουμε:

Παραδείγματα αναρτήσεων που αναπαράγουν τον ισχυρισμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Αρχικά αξίζει να αναφερθεί πως ο ισχυρισμός ότι η μελέτη του πανεπιστημίου Sunshine Coast αντιμετωπίζει τους αρνητές της κλιματικής αλλαγής ως «ψυχικά άρρωστους» ξεκίνησε, και αργότερα αναδημοσιεύτηκε, από ένα βίντεο του παρουσιαστή Andrew Bolt. Ο κ. Bolt εργάζεται στο Sky News Australia, ένα ΜΜΕ με αμφιλεγόμενο ιστορικό. Μεταξύ άλλων, ο κ. Bolt υποστήριξε:

Μια μελέτη 390 ατόμων από την ψυχολόγο Δρ Rachael Sharman δείχνει ότι όσοι “πάσχουν από αυτή τη διαταραχή” του να μην πιστεύουν στην κλιματική αλλαγή είναι συνήθως μεγαλύτεροι σε ηλικία, συντηρητικοί και έχουν “χαμηλότερες περιβαλλοντικές αξίες.

Και πρόσθεσε:

Αλλά αναρωτιέμαι, πρέπει να ομολογήσω, γιατί οι άνθρωποι με υψηλές αναλυτικές ικανότητες, οι άνθρωποι που είναι σπουδαίοι στην ανάλυση των πραγμάτων, είναι πιο επιφυλακτικοί απέναντι στους κήρυκες της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Απλώς λυπάμαι που η Sharman δεν ανέλυσε πραγματικά αυτό το κομμάτι, γιατί εκτιμώ ότι η απάντηση θα ήταν συναρπαστική.

Αργότερα, ο ισχυρισμός έκανε γρήγορα το γύρο του διαδικτύου μέσω ενός άρθρου του James Murphy, ο οποίος αρθρογραφεί για μια ποικιλία θεμάτων εστιάζοντας στη «συνεχιζόμενη απάτη της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής». Στο άρθρο του με τίτλο «Australian Study Treats Climate Change Skepticism as a Mental Disorder», υποστήριξε:

Και ο Bolt έχει δίκιο. Αν και η μελέτη δεν βγαίνει κατευθείαν και δεν λέει ότι οι σκεπτικιστές της “κλιματικής έκτακτης ανάγκης” έχουν κάποιου είδους ψυχική κατάσταση, η ίδια η ύπαρξη της μελέτης και τα αμφίβολα συμπεράσματά της έχουν σκοπό να φυτέψουν τον σπόρο ότι, ίσως, οι άνθρωποι που θα καθυστερούσαν να καταστρέψουν την παγκόσμια οικονομία και τα συστήματα ενέργειας για να καταπολεμήσουν τη λεγόμενη κλιματική κρίση να πάσχουν απλώς από κάποιου είδους παραληρητική σκέψη.

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε ξενόγλωσσες ιστοσελίδες: ac.news, sgtreport.com, shiftfrequency.com, freerepublic.com

Τι υποστηρίζει η μελέτη

Καθώς ο αριθμός των Αυστραλών που αμφισβητούν την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή αυξάνεται, θεωρείται ολοένα και πιο σημαντικό να μελετηθούν οι αιτίες που οδηγούν στον σκεπτικισμό. H μελέτη των Fraser, Sharman και Nunn για τους σκεπτικιστές της κλιματικής αλλαγής, επικεντρώθηκε σε εύπλαστες ψυχολογικές αιτίες για την εξήγηση του φαινομένου, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών σκέψης των ανθρώπων που απορρίπτουν τα συμπεράσματα των κλιματικών επιστημών.

Για τους σκοπούς της έρευνας ερωτήθηκαν 390 Αυστραλοί που αμφισβητούν την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή. Η επιλογή τους πραγματοποιήθηκε από ομάδες σκεπτικιστών, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και ιστότοπους με σχετικό περιεχόμενο. Τα ευρήματα της μελέτης υποδήλωσαν ότι ψυχολογικοί παράγοντες όπως η αίσθηση προσωπικού ελέγχου στην πορεία της ζωής, ο τρόπος επεξεργασίας πληροφοριών και η εμπιστοσύνη προς όσους υπερασπίζονται αμφιλεγόμενες βιομηχανικές πρακτικές, επηρεάζουν τις αντιλήψεις που αφορούν την κλιματική αλλαγή.

Όπως θα δούμε και παρακάτω, τέτοιοι παράγοντες δεν αφορούν την ψυχική υγεία, αλλά τις γνωστικές προκαταλήψεις, που μπορούν να διαστρεβλώνουν την κρίση όλων των ατόμων σε κάποια ζητήματα. Ένας από τους πιο συνηθισμένους τέτοιους μηχανισμούς, ονομάζεται προκατάληψη της επιβεβαίωσης, και αναφέρεται στην ασυναίσθητη τάση του κάθε ατόμου να επιβεβαιώνει τα όσα ήδη πιστεύει.

Συμπερασματικά, οι συγγραφείς της έρευνας, σε σχετικό άρθρο τους στο “The Conversation”, αναφέρουν:

Συμπληρωματικά, μία μελέτη των Haltinner και Sarathchandra που δημοσιεύτηκε το 2018, υποστηρίζει:

Ο σκεπτικισμός και η άρνηση της κλιματικής αλλαγής είναι, τουλάχιστον σε ορισμένες περιπτώσεις, μια μορφή του φαινομένου της στρουθοκαμήλου, σύμφωνα με το οποίο οι οπαδοί είναι τόσο αποφασισμένοι να αποφύγουν να μάθουν για ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, που επιδιώκουν ενεργά να κατασκευάσουν μια εναλλακτική, ασφαλέστερη αφήγηση.

Μελέτες για την ψυχική υγεία στην Αυστραλία

Όσον αφορά τον τίτλο των δημοσιευμάτων, ο οποίος κάνει λόγο για «αντιμετώπιση του αρνητισμού της κλιματικής αλλαγής ως ψυχική διαταραχή στην Αυστραλία», είναι παραπλανητικός σε διπλό επίπεδο.

Η μελέτη συγγράφηκε από 3 μεμονωμένους ερευνητές που ανήκουν σε ένα από τα 43 πανεπιστήμια της Αυστραλίας, και οι οποίοι δεν εκπροσωπούν άλλο θεσμό της χώρας, ούτε αναφέρουν καμιά σύνδεση με κυβερνητικές αρχές. Κατά συνέπεια, ακόμα και αν η δημοσίευση έκανε λόγο για «ψυχική διαταραχή», δεν θα προέκυπτε με άμεσο τρόπο η οποιαδήποτε σχετική αλλαγή στις πρακτικές ολόκληρης της χώρας.

Επίσης, οι ερευνητές δεν προτείνουν καμιά κλινική αλλαγή στις πρακτικές ψυχικής υγείας, παρά μόνο αναφέρουν επιγραμματικά πιθανές βελτιώσεις στην επικοινωνία των κλιματικών δεδομένων. Μέχρι στιγμής, δεν έχει καταγραφεί καμιά σχετική θεσμική παρέμβαση στην ειδησεογραφία, και ούτε το αρμόδιο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Υγείας και Πρόνοιας (AIHW) έχει προχωρήσει σε κάποια επίσημη δήλωση σχετικά με τα αποτελέσματα της έρευνας. Ευρύτερα, είναι σκόπιμο να σημειωθεί ότι η επιστημονική και ειδησεογραφική αναγνώριση της δημοσίευσης, μέχρι στιγμής έχει υπάρξει ιδιαίτερα περιορισμένη.

Τα δύο διεθνώς αναγνωρισμένα συστήματα ταξινόμησης ψυχικών διαταραχών, είναι το DSM-5 της Αμερικανικής Εταιρείας Ψυχιατρικής, και το ICD-11 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Παρότι τα δύο συστήματα παρουσιάζουν ακόμη κάποιες διαφοροποιήσεις στην κωδικοποίηση ενός μέρους των διαταραχών, συναινούν στον γενικό ορισμό τους, ο οποίος κάνει λόγο για κλινικά σημαντική αναστάτωση, η οποία συνήθως προκαλεί προβλήματα σε σημαντικές δραστηριότητες, όπως κοινωνικές, οικογενειακές και επαγγελματικές.

Οι πιο περιφερειακά σχετικές παθήσεις στην προκειμένη περίπτωση, ονομάζονται ψυχωτικές, και σε αυτές εμπίπτουν η σχιζοφρένεια και η παραληρηματική διαταραχή. Ωστόσο, αυτές οι παθήσεις προαπαιτούν την παρουσίαση σοβαρών απροσδόκητων ψευδαισθήσεων ή παραισθήσεων, μαζί με ευρύτερα προβλήματα όπως ο ανοργάνωτος λόγος, και διαγιγνώσκονται από ασυνήθιστα έως πολύ σπάνια.

Μέχρι σήμερα, δεν έχει υπάρξει καμιά πρόταση στην βιβλιογραφία, για προσθήκη της άρνησης της κλιματικής στα παραπάνω αναγνωρισμένα συστήματα ταξινόμησης ψυχικών διαταραχών. Παρομοίως, και το προαναφερόμενο Ινστιτούτο AIHW προσεγγίζει την ψυχική υγεία εντός του πλαισίου των παραπάνω ταξινομήσεων, βάσει των οποίων ερευνά και την συχνότητα των ψυχικών διαταραχών στον αυστραλιανό πληθυσμό. Αναμενόμενα, στις μελέτες του δεν έχει σημειώσει καμιά διαταραχή σχετική με τον αρνητισμό της κλιματικής αλλαγής.

Στη μελέτη των Fraser, Sharman και Nunn για τους σκεπτικιστές της κλιματικής αλλαγής, δεν γίνεται καμία αναφορά στα παραπάνω. Οι ερευνητές αφενός δεν χρησιμοποιούν τους ICD και DSM καταλόγους, και αφετέρου δεν παρομοιάζουν τη συμπεριφορά των σκεπτικιστών με εκείνη των ανθρώπων με ψυχική ασθένεια. Άρα, γίνεται εύκολα κατανοητό πως η έρευνα δεν αντιμετωπίζει αυτούς που αμφισβητούν την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή ως “ψυχικά άρρωστους”.

Μελέτες για την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή

Υπάρχει ισχυρή επιστημονική συναίνεση ότι η Γη θερμαίνεται και ότι αυτή η αύξηση της θερμοκρασίας οφείλεται κυρίως στις ανθρώπινες δραστηριότητες. Η συναίνεση αυτή υποστηρίζεται από το σύνολο των έγκριτων επιστημονικών μελετών, των δημοσκοπήσεων σε ειδικούς επιστήμονες και των τοποθετήσεων σχετικών επιστημονικών φορέων.

Ο πλέον αναγνωρισμένος σχετικός θεσμός είναι η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), που πρόσφατα εξέδωσε την πιο πρόσφατη έκθεσή της επί του ζητήματος. Η έκθεση αυτή αριθμεί χιλιάδες σελίδες επιστημονικών δεδομένων, και επιβεβαιώνει με απόλυτη βεβαιότητα, ότι μαζικές και άμεσες περικοπές στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι αναγκαίες, ώστε να αποτραπούν από επικίνδυνες έως καταστροφικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα και στην ανθρωπότητα.

Συχνό επιχείρημα των σκεπτικιστών της κλιματικής αλλαγής αποτελεί η διακήρυξη «World Climate Declaration», η οποία υπογράφηκε στις 27 Ιουνίου του 2022 και υποστηρίζει πως η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί κρίση. Η δήλωση αυτή εμφανίζεται σε όλα τα άρθρα που αναπαράγουν τον υπό εξέταση ισχυρισμό.

Ωστόσο, όπως διαβάζουμε σε σχετικό άρθρο επαλήθευσης του AFP, αρκετοί υπογράφοντες είχαν χρηματοδοτηθεί από την πετρελαιοβιομηχανία, και λιγότεροι από το 1% υπέγραψαν ως επιστήμονες που ασχολούνται με το κλίμα. Ένας από τους υπογράφοντες είναι ο Ivar Giaever, συνβραβευμένος με το Νόμπελ Φυσικής του 1973, για την εργασία του στους υπεραγωγούς. Ωστόσο, δεν έχει δημοσιεύσει ποτέ εργασία σχετική με την επιστήμη του κλίματος. Σειρά δημοσκοπήσεων έχει δείξει ότι όσο πιο ειδικοί με το κλίμα είναι οι επιστήμονες που ρωτούνται για την κλιματική αλλαγή, τόσο πιο κοντά στο 100% είναι η ομοφωνία τους ότι πρόκειται περί ανθρωπογενούς φαινομένου.

Το ζήτημα της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής μας έχει απασχολήσει και στο παρελθόν. Σχετικά άρθρα μας μπορείτε να δείτε εδώ και εδώ.

Συμπέρασμα

Από τα παραπάνω προκύπτει ως αναληθές ότι η Αυστραλία πλέον αντιμετωπίζει τους ανθρώπους που αμφισβητούν την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή ως “ψυχικά άρρωστους”, έπειτα από σχετική μελέτη του πανεπιστημίου Sunshine Coast. Η εν λόγω μελέτη δεν έκανε κανέναν λόγο για ψυχικές παθήσεις, αλλά για γνωστικές προκαταλήψεις, οι οποίες επηρεάζουν την κρίση όλων των ανθρώπων σε κάποια ζητήματα. Τα αναγνωρισμένα συστήματα ταξινόμησης ψυχικών διαταραχών, παρουσιάζουν ιδιαίτερα απαιτητικά κριτήρια για την διάγνωση παθήσεων αποκοπής από την πραγματικότητα, και τέτοιες διαγνώσεις είναι από ασυνήθιστες έως πολύ σπάνιες. Κανένας αρμόδιος αυστραλιανός θεσμός δεν έχει κάνει λόγο για σύνδεση του αρνητισμού της κλιματικής αλλαγής με αναγνωρισμένες ψυχικές παθήσεις.