Όχι, η Πολωνία ΔΕΝ προετοιμάζεται να εισβάλει στην Ουκρανία

Στα τέλη Οκτωβρίου 2022, κυκλοφόρησε ο ισχυρισμός ότι η Πολωνία ετοιμάζεται να εισβάλει στα δυτικά εδάφη της Ουκρανίας. Πρόκειται για είδηση που δεν έχει καμία πραγματική βάση.

Ειδικότερα, στις 29 και, κυρίως, στις 30 Οκτωβρίου 2022 εντοπίστηκαν αναρτήσεις από λογαριασμούς σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, Twitter) που ισχυρίζονταν ότι, σύμφωνα με βελγική ειδησεογραφική πύλη ή σύμφωνα με πολωνικό μέσο, η κυβέρνηση της Πολωνίας προετοιμάζει εισβολή και κατάληψη εδαφών στη δυτική Ουκρανία.

Ιδιαίτερης μνείας αξίζει μία ανάρτηση του λογαριασμού «Κυριάκος Νικηφόρος» (@KNikephoros) στο Twitter, που συγκέντρωσε την υποστήριξη τουλάχιστον τριών βουλευτών του κόμματος του Κυριάκου Βελόπουλου «Ελληνική Λύση» (Μαρία Αθανασίου, Αντώνιος Μυλωνάκης, Κωνσταντίνος Χήτας), με like ή και retweet.

Ο συγκεκριμένος λογαριασμός στο Twitter, χωρίς να δηλώνει επώνυμο πρόσωπο αλλά αόριστα «επικοινωνιολόγος», δημοσιεύει τακτικά υπέρ του Κυριάκου Βελόπουλου ή αναπαράγει θέσεις και δηλώσεις του. Έχει ως εικόνα και εξώφυλλο προφίλ την ίδια φωτογραφία (θρησκευτικό όρκο που έδωσαν βουλευτές της Ελληνικής Λύσης στη Βουλή) που εντοπίζει κανείς στο πεδίο «Επικοινωνία» του ιστοτόπου του κόμματος. Τις τελευταίες ημέρες επισυνάπτεται το όνομα του λογαριασμού (ως tag) μαζί με το hashtag #Βελόπουλος σε αναρτήσεις βουλευτών της Ελληνικής Λύσης.

Τι ισχύει

Όπως έχει ήδη επισημάνει στις 30 Οκτωβρίου 2022 ο Χρίστο Γκρόζεφ (Christo Grozev), επικεφαλής ερευνητής θεμάτων Ρωσίας στον ερευνητικό οργανισμό Bellingcat, στις 29 Οκτωβρίου (πριν κυκλοφορήσουν οι υπό εξέταση αναρτήσεις), το ρωσικό κρατικά ελεγχόμενο πρακτορείο ειδήσεων “RIA Novosti” δημοσίευσε ως είδηση ότι η Πολωνία σκοπεύει να εισβάλει στην Ουκρανία και να καταλάβει εδάφη στα δυτικά της χώρας, επικαλούμενο πληροφορίες της «βελγικής ειδησεογραφικής πύλης Modern Diplomacy», και χωρίς να παραθέτει άλλη απόδειξη.

Πράγματι, στις 27 Οκτωβρίου 2022, στον ιστότοπο moderndiplomacy.eu δημοσιεύθηκε ένα ανυπόγραφο άρθρο με τίτλο “Poland wants to occupy Western Ukrainian land” («Η Πολωνία θέλει να καταλάβει εδάφη της Δυτικής Ουκρανίας»), που ήδη από το βράδυ της 30ής Οκτωβρίου 2022 έχει διαγραφεί. Το άρθρο αυτό, με τη σειρά του, δεν φαίνεται να μετέφερε δικό του, πρωτογενές ρεπορτάζ, ούτε περιέχει κάποια τεκμηρίωση του εντυπωσιακού ισχυρισμού.

Στο ανωτέρω δημοσίευμα περιέχονταν δύο εξωτερικοί σύνδεσμοι (url), ένας στην αρχή του άρθρου και ένας στο τέλος:

Στην αρχή, αναφέρεται ότι η είδηση βασίζεται σε όσα «γράφει η “Dziennik Polityczny” από τη Βαρσοβία», και, πράγματι, το άρθρο δεν είναι κάτι άλλο από παράθεση όσων «πληροφοριών» μετέδωσε το εν λόγω πολωνικό μέσο (dziennik-polityczny.com), για το οποίο θα γίνει λόγος παρακάτω.

Έπειτα, στο τέλος του άρθρου, υπάρχει η παράθεση της φράσης “International Affairs” (Διεθνείς Σχέσεις ή Διεθνή Γεγονότα), και η οποία οδηγεί, πατώντας στο σχετικό σύνδεσμο, σε άρθρο του interaffairs.ru (για την ακρίβεια: στην αγγλόφωνη εκδοχή της ιστοσελίδας, en.interaffairs.ru), δηλαδή Περιοδικού του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας με το όνομα αυτό (International Affairs – Журнал Международная жизнь).

Το άρθρο στο Περιοδικό του Ρωσικού ΥΠΕΞ έχει αναρτηθεί στις 26 Οκτωβρίου 2022, και το κείμενο είναι το ίδιο με αυτό που αναρτήθηκε στο moderndiplomacy.eu την επόμενη μέρα. Ομοίως, ως αρχική πηγή του ισχυρισμού επισημαίνεται η πολωνική ιστοσελίδα dziennik-polityczny.com.

Επιστρέφοντας στον ιστότοπο που επικαλείται παραπλανητικά το RIA Novosti ως πηγή του ισχυρισμού, δηλαδή το moderndiplomacy.eu, θα πρέπει να σημειωθεί ότι αρχισυντάκτης του, όπως προκύπτει από την ιστοσελίδα και όπως ο ίδιος δηλώνει στο LinkedIn, είναι ένας Έλληνας δημοσιογράφος, ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος. Είναι γνωστός και ως εκδότης του ομώνυμου περιοδικού (Modern Diplomacy, παλαιότερα Presscode – presscode.gr). Δεν έχει προκύψει κάποιο στοιχείο που να αποδεικνύει ότι πρόκειται για βελγικό ειδησεογραφικό ιστότοπο. Σύμφωνα με το μητρώο EURid, η ιστοσελίδα έχει κατοχυρωθεί με βάση την Ελλάδα. Δεν έχει εντοπιστεί, επίσης, εταιρία που διαχειρίζεται το moderndiplomacy.eu, μόνον ότι ο κ. Γιαννακόπουλος διατηρεί ενεργή ατομική επιχείρηση καταχωρημένη στο ΓΕΜΗ και το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά, από το 2004.

Η πραγματική πηγή του ισχυρισμού, όπως αναλύθηκε παραπάνω, είναι ένα άρθρο του πολωνικού ιστοτόπου Dziennik-Polityczny.com, μία ιστοσελίδα η οποία έχει ιστορικό διάδοσης παραπληροφόρησης και φιλορωσικού περιεχομένου, σύμφωνα με αναλύσεις ειδησεογραφικών σελίδων στην Πολωνία και τη Λετονία.

Επί της ουσίας, το άρθρο-πηγή έχει αναρτηθεί στις 19 Οκτωβρίου 2022 με τίτλο «Οι ευρωπαϊκές ύαινες έχουν ήδη αρχίσει να μοιράζονται το πτώμα. Η βοήθεια για την Ουκρανία δεν ήταν καθόλου αδιάφορη» και υπογράφεται από κάποιον «MAREK GAŁAŚ», αγνώστων λοιπών βιογραφικών στοιχείων. Στο άρθρο ισχυρίζεται, χωρίς βεβαιότητα, ότι «η διχοτόμηση της Ουκρανίας φαίνεται να έχει διευθετηθεί», και όσα αναφέρει για μελλοντική προσάρτηση εδαφών στα δυτικά της Ουκρανίας από την Πολωνία δεν συνοδεύονται από την παραμικρή ένδειξη ή απόδειξη. Ανάλογες υποθέσεις, χωρίς την προσκόμιση ή επίκληση κάποιου συγκεκριμένου στοιχείου, είχε κάνει ο ίδιος συντάκτης στην ίδια ιστοσελίδα στις 12 Οκτωβρίου, χωρίς το άρθρο να γνωρίσει μεγάλη απήχηση.

Καμία άλλη δημόσια διαθέσιμη πληροφορία δεν έχει προκύψει από τη διεθνή ειδησεογραφία που να υποδεικνύει ότι η Πολωνία σχεδιάζει όντως κάποια επιχείρηση εισβολής και κατάληψης εδαφών στη δυτική Ουκρανία.

Συμπέρασμα

Δεν υπάρχει καμία πραγματική βάση στην είδηση ότι η Πολωνία προετοιμάζεται να εισβάλει στην Ουκρανία και να καταλάβει εδάφη στα δυτικά της χώρας.

Ο ισχυρισμός γνώρισε διάδοση μέσω ρωσικής κρατικά ελεγχομενης ειδησεογραφικής ιστοσελίδας (RIA Novosti), που με τη σειρά της παρουσίασε ως πηγή για τον ισχυρισμό την «βελγική ενημερωτική πύλη Modern Diplomacy». Ωστόσο, η ιστοσελίδα moderndiplomacy.eu δεν υπήρξε πραγματικά η αρχική πηγή του ισχυρισμού, και σχετίζεται με έναν Έλληνα δημοσιογράφο. Το άρθρο της ιστοσελίδας αυτής παρέπεμπε σε πανομοιότυπο και προγενέστερο χρονικά δημοσίευμα περιοδικού του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, και έχει πλέον διαγραφεί.

Αρχική πηγή υπήρξε ένας πολωνικός ιστότοπος, με γνωστό ιστορικό παραπληροφόρησης και φιλορωσικές θέσεις. Στο άρθρο του δεν παρατίθεται η ελάχιστη τεκμηρίωση για τον ισχυρισμό περί προετοιμασίας προσάρτησης ουκρανικών εδαφών από την Πολωνία, ούτε έχει κυκλοφορήσει σχετική αξιόπιστη πληροφορία στον διεθνή ειδησεογραφικό χώρο.