Όχι, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και άλλοι Ουκρανοί πολιτικοί δεν έγιναν δισεκατομμυριούχοι μέσα στο 2022

Από τις αρχές Ιανουαρίου 2023, εντοπίζεται στο διαδίκτυο ο ισχυρισμός ότι οι περιουσίες Ουκρανών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένου και του Προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αυξήθηκαν από την αρχή της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Με βάση το υποτιθέμενο γράφημα που κοινοποιείται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πέντε ηγέτες της Ουκρανίας έγιναν δισεκατομμυριούχοι σε διάστημα δέκα μηνών (Φεβρουάριος 2022- Δεκέμβριος 2022), σύμφωνα με το Forbes και το BBC. Πρόκειται όμως για ισχυρισμό που διαψεύδεται σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία.

Παραδείγματα αναπαραγωγής των ισχυρισμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Αρχικά, αξίζει να πούμε ότι το γράφημα αυτό προέρχεται από την εκπομπή «Ανατρεπτικό Δελτίο» του καναλιού AlertTV, που ανέβηκε στις 4 Ιανουαρίου 2023 στο YouTube.

Το βίντεο από το «Ανατρεπτικό Δελτίο»:

Μεταξύ των πολιτικών που περιλαμβάνονται στο συγκεκριμένο γράφημα (παρατίθεται παρακάτω), με τίτλο «Περιουσία Ουκρανών Πολιτικών», είναι οι Βολοντίμιρ Ζελένσκι (Πρόεδρος της Ουκρανίας), Ολέκσιι Ρέζνικοφ (Υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας), Ντμίτρο Κουλέμπα (Υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας), Βιτάλι Κλίτσκο (Δήμαρχος του Κιέβου) και Μιχάιλο Ποντολιάκ (Σύμβουλος του Προέδρου).

Τα στοιχεία του γραφήματος, σύμφωνα με τον εξεταζόμενο ισχυρισμό, βασίζονται στο Forbes και στο BBC. Παρόμοιο γράφημα, είχε κυκλοφορήσει αρχικά στο φιλορωσικό μέσο ενημέρωσης Dnr Pravda, στις 30 Δεκεμβρίου 2022, σύμφωνα με το γαλλικό τηλεοπτικό δίκτυο TF1. Το Dnr Pravda, ασχολείται με τις ειδήσεις της αυτοαποκαλούμενης «Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ», ουκρανικού εδάφους που προσαρτήθηκε από τη Ρωσία το Σεπτέμβριο.

Έκτοτε, το ίδιο ακριβώς γράφημα διαμοιράστηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2022 στο Ηνωμένο Βασίλειο, από χρήστη του Facebook (παρακάτω). Όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε, τα δεδομένα που αναπαράγει το AlertTV για την περιουσία των Ουκρανών πολιτικών, όσο και η κατάταξή τους είναι ακριβώς η ίδια και στα δύο γραφήματα.

Αναζητώντας στο Google για την «περιουσία Ουκρανών πολιτικών» στην επίσημη σελίδα του BBC της Ουκρανίας, δεν εντοπίσουμε κανένα σχετικό γράφημα ή λίστα με αυτούς τους πέντε αξιωματούχους και την εκτιμώμενη περιουσία τους.

Αντίθετα, το γράφημα που βρήκαμε από τη σελίδα του BBC είναι το παρακάτω. Το γράφημα, που δημοσιεύτηκε σε άρθρο με τίτλο “Ο πόλεμος της Ρωσίας εξαντλεί τον πλούσιο κατάλογο ισχύος της Ουκρανίας “, δείχνει ότι οι Ουκρανοί ολιγάρχες και επιχειρηματίες, έχασαν δισεκατομμύρια από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Το εξεταζόμενο γράφημα και αυτό του BBC δεν έχουν καμία σχέση και διαφέρουν ως προς τα πρόσωπα που παρουσιάζονται σε αυτά.

Με βάση τα επίσημα δεδομένα από το Forbes και το BBC, κανένας από τους αναφερόμενους πολιτικούς δε συμπεριλαμβάνεται στην κατάταξη μεταξύ των 20 πλουσιότερων Ουκρανών.

Η ουκρανική έκδοση του Forbes δημοσίευσε ένα άρθρο το Δεκέμβριο του 2022, με τίτλο «20 από τους πλουσιότερους Ουκρανούς το 2022 », το οποίο έδινε πληροφορίες μόνο για τους πλουσιότερους επιχειρηματίες και τον εκτιμώμενο αντίκτυπο του πολέμου στα οικονομικά τους. Το άρθρο δεν απευθυνόταν σε καμία περίπτωση σε κυβερνητικούς αξιωματούχους. Οι περισσότεροι από τους πλουσιότερους ανθρώπους ήταν επιχειρηματίες.

Υπάρχουν αρκετοί Ουκρανοί πολιτικοί στην αξιολόγηση, αλλά κατατάχθηκαν στη βαθμολογία Forbes χάρη στις επιχειρήσεις τους στον τομέα της μεταλλουργίας, του λιανικού εμπορίου ή της βιομηχανίας τροφίμων. Επιπλέον, όπως γράφει χαρακτηριστικά το Forbes στο συγκεκριμένο άρθρο:

Από τον Δεκέμβριο, η περιουσία των 20 πλουσιότερων ανθρώπων της χώρας συνολικά μειώθηκε κατά περισσότερα από 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε σύγκριση με τις αρχές Φεβρουαρίου του 2022.

Σε αυτό το σημείο είναι σκόπιμο να αναφέρουμε ότι, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 5 Απριλίου στο ίδιο περιοδικό, σύμφωνα με εκτιμήσεις, δε σημειώνεται αύξηση στις περιουσίες των Ουκρανών δισεκατομμυριούχων, από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά μείωση. Όπως αναφέρεται στο άρθρο:

Είναι δύσκολο να αποτιμήσουμε τις επιχειρήσεις μέσα στη σύγχυση του πολέμου, αλλά – σε συνεργασία με τους συνεργάτες μας στο Forbes Ukraine- εκτιμούμε ότι οι δισεκατομμυριούχοι της Ουκρανίας έχουν συνολικά 11,9 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τέλος, ο οργανισμός ελέγχου γεγόνότων Leadstories.com έχει καταρρίψει αυτό τον ισχυρισμό.

Συμπέρασμα

Σύμφωνα με τα ανωτέρω, ούτε το BBC, ούτε το Forbes αναφέρουν τους πέντε ανώτερους Ουκρανούς αξιωματούχους που εμφανίζονται στο γράφημα στην εκπομπή «Ανατρεπτικό Δελτίο» και στο Facebook ως τους πλουσιότερους Ουκρανούς το 2022. Με βάση τα επίσημα στοιχεία των δύο μέσων ενημέρωσης, ανάμεσα στους 20 πλουσιότερους ανθρώπους στην Ουκρανία είναι κυρίως εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι επιχειρηματίες, όχι οι αναφερόμενοι Ουκρανοί πολιτικοί. Τέλος, το επίμαχο γράφημα που χρησιμοποιείται στα εξεταζόμενα δημοσιεύματα δεν έχει δημιουργηθεί από το BBC.