ΕΣΡ: Πρόστιμα χιλιάδων ευρώ σε ΑΡΤ TV και BΕΡΓΙΝΑ TV για μετάδοση ψευδών ειδήσεων

Σε κύρωση προστίμων δεκάδων χιλιάδων ευρώ προχώρησε το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης σε βάρος των τηλεοπτικών σταθμών ΑΡΤ TV και Βεργίνα TV για μετάδοση ατεκμηρίωτων ειδήσεων για θέματα όπως η πανδημία της COVID-19, αλλά και το μεταναστευτικό. Η λήψη των καταδικαστικών αποφάσεων στηρίχθηκε, μεταξύ άλλων, και στις έρευνες των Ellinika Hoaxes, τα οποία ανέδειξαν και αποδόμησαν τις παραπλανητικές πληροφορίες που παρουσιάστηκαν εν είδει «ειδήσεων».

Ο «Μαγνητισμός» ως παρενέργεια του εμβολιασμού

Την 26η Ιανουαρίου του 2023, στη Διαύγεια δημοσιεύεται η υπ’αριθμόν 259/2022 απόφαση της Ολομέλειας του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) αναφορικά με τη διοικητική κύρωση προστίμου δεκαπέντε χιλιάδων ευρώ (15.000€), σε βάρος της ιδιοκτήτριας εταιρείας του τηλεοπτικού σταθμού «ΑΡΤ TV», «CITY NEWS AE».

Όπως προκύπτει από το εννιασέλιδο έγγραφο, το ΕΣΡ κλήθηκε -κατόπιν σχετικής καταγγελίας (3735/27.6.2021)- να ερευνήσει την υπόθεση ενδεχόμενης παραβίασης της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας περί διάδοσης ατεκμηρίωτων ειδήσεων, για επεισόδιο της εκπομπής «ΣΤΗ ΦΟΡΑ», που προβλήθηκε στις 14 Ιουνίου του 2021, με παρουσιαστή τον κ. Φίλιππο Καμπούρη.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΕΣΡ, ο παρουσιαστής αφιέρωσε 37 λεπτά στο ζήτημα του «μαγνητισμού» μεταλλικών αντικειμένων από τους εμβολιασμένους, το οποίο παρουσιάστηκε ως παρενέργεια του εμβολίου. Οι τηλεθεατές της εκπομπής παρακολούθησαν σχετικό βίντεο, στο οποίο μια γυναίκα που φέρεται να έχει έχει εμβολιαστεί, «μαγνητίζει» στο βραχίονά της διάφορα μεταλλικά αντικείμενα. Το βίντεο συνοδευόταν από τη λεζάντα «ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΕΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ ΜΑΓΝΗΤΙΖΟΥΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ».

Σε ζωντανή μετάδοση, ο κ. Καμπούρης επιχείρησε να αναπαράγει το «πείραμα», τοποθετώντας στο χέρι του ένα κλειδί, ένα ψαλίδι και μερικά νομίσματα.

Ενδεικτικά, ο παρουσιαστής αναφέρει:

Εγώ θα ήθελα να μάθω ειλικρινά, για ποιο λόγο το μπράτσο μου, εκεί που έχω κάνει το εμβόλιο, μαγνητίζει αντικείμενα, θα ήθελα να το μάθω […] και ξαναλέω, είναι κάτι το οποίο το κορόιδευα, γέλαγα.

Σημειώνεται πως στον αέρα της εκπομπής βρισκόταν μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας η γιατρός του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά, δρ. Βαρβάρα Ανεμοδουρά, στην οποία τίθεται το ερώτημα:

Εσείς τι έχετε να πείτε για αυτό το περίεργο φαινόμενο;

Η κ. Ανεμοδουρά ανέφερε τότε πως δεν είχε εικόνα του στούντιο και πως αδυνατούσε να εξηγήσει ιατρικά το φαινόμενο.

Τα Ellinika Hoaxes ασχολήθηκαν με τον ισχυρισμό ότι ο μαγνητισμός αντικειμένων αποτελεί παρενέργεια του εμβολιασμού για την COVID-19, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 22 Μαΐου του 2021 με τίτλο «Όχι, τα εμβόλια για την COVID-19 ΔΕΝ μετατρέπουν το ανθρώπινο σώμα σε “μαγνήτη”». Η έρευνα των Ellinika Hoaxes παρατίθεται από την Ολομέλεια ανάμεσα στα τεκμήρια για την αποδόμηση του εν λόγω ισχυρισμού. (σελ. 7)

Όπως αποδεικνύεται στο σχετικό άρθρο μας, τα διαθέσιμα εμβόλια δεν περιέχουν μαγνητικά υλικά, ενώ ακόμα και αν περιείχαν θα χρειαζόταν τεράστιες ποσότητες για να προκληθεί το φαινόμενο που βλέπουμε στα υπό εξέταση βίντεο.

Τονίζεται πως στον απόηχο της αποδόμησης του ισχυρισμού, ο κ. Καμπούρης δήλωνε μέσω της εκπομπής του πως θα κατέθετε μηνυτήρια αναφορά κατά της ομάδας των EH προκειμένου να διερευνηθεί το έργο της. Ωστόσο, ουδέποτε λάβαμε σχετική ειδοποίηση.

Η Ολομέλεια του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης αποφάνθηκε, τέλος, πως η εγκαλούμενη ιδιοκτήτρια εταιρία «παραβίασε εκ προθέσεως τη ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία ως προς τη μετάδοση ατεκμηρίωτων πληροφοριών και γεγονότων που μπορούσαν να προκαλέσουν σύγχυση και πανικό στο κοινό».

Σατιρικό φωτομοντάζ παρουσιάζεται ως επίσημη φωτογραφία της ΕΛ.ΑΣ

Στις 13 Ιανουαρίου του 2022, στη Διαύγεια δημοσιεύεται η υπ’αριθμόν 69/2021 απόφαση της Ολομέλειας του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ) αναφορικά με τη διοικητική κύρωση προστίμου τριάντα χιλιάδων ευρώ (30.000€), σε βάρος της ιδιοκτήτριας εταιρίας «ΒΕΡΓΙΝΑ ΡΑΔΙΟΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΑΕ», του τηλεοπτικού σταθμού ΒΕΡΓΙΝΑ TV.

Όπως προκύπτει από το εννιασέλιδο έγγραφο, το ΕΣΡ προχώρησε σε έρευνα για την ενδεχόμενη τέλεση του αδικήματος της μετάδοσης ατεκμηρίωτων ειδήσεων και πληροφοριών από τον τηλεοπτικό σταθμό ΒΕΡΓΙΝΑ TV Ν. Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια της εκπομπής «Σχολιάζοντας την Επικαιρότητα», με παρουσιαστή τον κ. Στέργιο Καλόγηρο και συμπαρουσιαστή τον κ. Γιώργο Βλάχο.

Συνολικά, ελέγχθηκαν δύο επεισόδια, με το πρώτο να μεταδίδεται την 5η Μαρτίου του 2020.

Κατά τη διάρκεια του εν λόγω επεισοδίου, προβλήθηκε εικόνα, η οποία πλαισιώθηκε από τους συντελεστές της εκπομπής ως να απεικονίζει συλληφθέντες, παράτυπους μετανάστες, που τάχα επιχείρησαν να εισέλθουν παράνομα στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τους παρουσιαστές, τη φωτογραφία έδωσε στη δημοσιότητα η Ελληνική Αστυνομία.

Ωστόσο, ανάμεσα στις φωτογραφίες των φερόμενων συλληφθέντων, εντοπίζεται στην τρίτη σειρά μια λήψη του διοικητικού μέλους της ΠΑΕ ΠΑΟΚ και γιού του Ιβάν Σαββίδη, Γιώργου Σαββίδη.

Αργότερα, η φωτογραφία επανήλθε στους δέκτες των τηλεθεατών, αυτή τη φορά χωρίς να περιλαμβάνει την τρίτη σειρά των συλληφθέντων, άρα και τη φωτογραφία του κ. Σαββίδη.

Εξαιτίας της σύγχυσης που δημιουργήθηκε στους τηλεθεατές, ο κ. Καλόγηρος ζήτησε να προβληθεί η σωστή φωτογραφία. Προβλήθηκε, λοιπόν, εκ νέου η φωτογραφία χωρίς την τρίτη σειρά, και στο ερώτημα του παρουσιαστή αν η πρόκειται για φωτογραφία της Ελληνικής Αστυνομίας, ο κ. Βλάχος απάντησε καταφατικά.

Στην πραγματικότητα η επίμαχη εικόνα δεν απεικονίζει παράτυπους μετανάστες που προσπάθησαν να εισέλθουν παράνομα στην Ελλάδα και ουδέποτε δόθηκε στη δημοσιότητα από την Ελληνική Αστυνομία. Στη φωτογραφία απεικονίζονταν 27 άνδρες από το Μπαγκλαντές, οι οποίοι συνελήφθησαν στο διάστημα μεταξύ 16 Νοεμβρίου και 1 Δεκεμβρίου του 2015 από τις αρχές της Σιγκαπούρης.

Επικαλούμενο την σχετική έρευνα των Ellinika Hoaxes, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης καταλήγει:

[Η] προβληθείσα από την εκπομπή φωτογραφία ήταν άσχετη τόσο με την είδηση με την οποία συνδέθηκε (σύλληψη παράτυπων μεταναστών που πέρασαν παράνομα στη χώρα) όσο και με την φερόμενη πηγή της (την ελληνική αστυνομία).

Ας αναφερθεί τέλος, πως η απόφαση της Ολομέλειας για την κύρωση του διοικητικού προστίμου των τριάντα χιλιάδων ευρώ, συνυπολόγισε και τους ισχυρισμούς που διαδόθηκαν κατά τη διάρκεια επεισοδίου που μεταδόθηκε την 30η Απριλίου του 2020. Συνοπτικά, σύμφωνα με το έγγραφο, τόσο ο παρουσιαστής όσο και ο συμπαρουσιαστής της εκπομπής ισχυρίστηκαν πως ο κορωνοϊός κατασκευάστηκε σε κινεζικό εργαστήριο απ’ όπου ξέφυγε και μεταδόθηκε. Ακόμη, ισχυρίστηκαν πως οι Κινέζοι είχαν ήδη έτοιμα προς χρήση περί τα 100 εκατομμύρια εμβόλια.

Το ΕΣΡ αντέτεινε πως η εκπομπή έλαβε σαφή και «όλως ατεκμηρίωτη θέση» ως προς την εργαστηριακή προέλευση του ιού παρουσιάζοντας μια πιθανολόγηση ως αναμφισβήτητο γεγονός. Ακόμη, στην αξίωση της εγκαλούμενης ότι όσα μεταδόθηκαν στην επίμαχη εκπομπή για την προέλευση του ιού και την ύπαρξη εμβολίων εμπίπτουν στα πλαίσια της ελευθερίας της έκφρασης, το ΕΣΡ επισημαίνει πως:

[H] ελευθερία της έκφρασης τελεί υπό την επιφύλαξη της τήρησης των γενικώς ισχυόντων κανόνων της κείμενης νομοθεσίας προς χάριν της προστασίας των τρίτων. (όλως ενδεικτικώς, ΣτΕ 2241/2005 και ΣτΕ 4044/2008).

Η Ολομέλεια του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου αποφάνθηκε, τέλος, πως η εγκαλούμενη ιδιοκτήτρια εταιρία «τέλεσε -εξακολουθητικώς και εκ προθέσεως- το αδίκημα της μετάδοσης, δια του τηλεοπτικού της σταθμού, ατεκμηρίωτων πληροφοριών και ειδήσεων», επικυρώνοντας έτσι τη επιβολή της προαναφερθείσας κύρωσης.