Όχι, ο Γιάνης Βαρουφάκης ΔΕΝ ψήφισε το 3ο Μνημόνιο, ούτε η επιστολή του προς τη Βουλή στις 10 Ιουλίου 2015 σημαίνει ότι είχε πρόθεση να το ψηφίσει

Μετά την είδηση του ξυλοδαρμού του πρώην Υπουργού Οικονομικών και Γραμματέα του κόμματος ΜέΡΑ25, Γιάνη Βαρουφάκη, και την επισήμανσή του ότι οι επιτιθέμενοι τον κατηγόρησαν ψευδώς ότι «ψήφισε μνημόνιο», κυκλοφόρησαν αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που ισχυρίζονταν ότι, αντιθέτως, ο κ. Βαρουφάκης λέει ψέματα. Χρησιμοποιήθηκε ως «απόδειξη» πως ψήφισε το λεγόμενο 3ο Μνημόνιο – ή έστω ότι σκόπευε να το ψηφίσει – μια επιστολή του προς το προεδρείο της Βουλής στις 10 Ιουλίου 2015, στην οποία εξέφραζε την πρόθεσή του να ψηφίσει «ναι» σε ένα νομοσχέδιο. Ωστόσο, πρόκειται για παραπληροφόρηση.

Παραδείγματα αναρτήσεων:

Επίσης, ορισμένοι χρήστες ανακοινοποίησαν άρθρο του «Ριζοσπάστη» (rizospastis.gr) από το 2019, όπου αναφέρονταν τα εξής:

Στις 10 Ιούλη 2015, μετά το περίφημο δημοψήφισμα, ο Γ. Βαρουφάκης είχε πάψει να είναι υπουργός, λέγοντας εκ των υστέρων ότι διαφωνούσε με τη συμφωνία που έψηνε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (…). Εκείνη τη μέρα, η κυβέρνησή του έφερε προς επικύρωση το νέο μνημόνιο με μορφή σχεδίου νόμου και με τίτλο: «Για τη διαπραγμάτευση και σύναψη δανειακής σύμβασης με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM)». Τότε ο Γ. Βαρουφάκης έστειλε επιστολική ψήφο στην πρόεδρο της Βουλής, με την οποία ψήφιζε ΝΑΙ στο 3ο ΜΝΗΜΟΝΙΟ.

Ελεγε τότε: «Σας γνωρίζω ότι αδυνατώ να παρευρεθώ στη σημερινή ονομαστική ψηφοφορία. Επιθυμώ διά της παρούσης να δηλώσω ότι εάν ήμουν σε θέση να ψηφίσω στη σημερινή ονομαστική ψηφοφορία επί του σχεδίου νόμου του υπουργείου Οικονομικών “Για τη διαπραγμάτευση και σύναψη δανειακής σύμβασης με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM)” θα ψήφιζα ΝΑΙ.

Τι ισχύει

Στις 11 Μαρτίου 2023, μετά τον ξυλοδαρμό του στα Εξάρχεια, ο Γιάνης Βαρουφάκης ανέφερε ότι αυτοί που του επιτέθηκαν «επικαλέστηκαν άτσαλα το ψέμα ότι ψήφισα Μνημόνιο».

Πολλοί χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης παρουσίασαν την εξής επιστολή, που χρονολογείται από τις 10 Ιουλίου 2015, προς «διάψευση» του ισχυρισμού του κ. Βαρουφάκη:

Σε αυτήν την επιστολή, ο κ. Βαρουφάκης ενημέρωνε, εκτός από την επικείμενη απουσία του από ονομαστική ψηφοφορία στη Βουλή, και για την πρόθεσή του να ψηφίσει ΝΑΙ στο νομοσχέδιο «Για τη διαπραγμάτευση και σύναψη δανειακής σύμβασης με τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας (ESM)», εάν ήταν σε θέση να παραστεί.

O Γιάνης Βαρουφάκης, Υπουργός Οικονομικών της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ (Ιανουαρίου 2015), είχε παραιτηθεί από τη θέση του Υπουργού ήδη από τις 6 Ιουλίου 2015, μετά το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου.

Το νομοσχέδιο, επί του οποίου αναφερόταν πρόθεση θετικής ψήφου από τον κ. Βαρουφάκη, αφορούσε την εξουσιοδότηση της Βουλής προς την Κυβέρνηση να προχωρήσει σε διαπραγμάτευση για σύναψη δανειακής σύμβασης και όχι την ίδια τη δανειακή σύμβαση, το τελικό κείμενο της οποίας θα προέκυπτε από τη διαπραγμάτευση.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, είχε τότε διαμορφωθεί ένα «σχέδιο σύμβασης» και η διαπραγμάτευση βρισκόταν «στην τελική της φάση». Το κείμενο του νομοσχεδίου, ωστόσο, δεν ενσωμάτωνε το προσχέδιο της κύριας σύμβασης και της τεχνικής συμφωνίας που θα τη συνόδευε («3ο Μνημόνιο»).

Με το ψηφισθέν, τελικά, νομοσχέδιο η Βουλή εξουσιοδοτούσε «τον Πρωθυπουργό, τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης ως αναπληρωτή του, τον Υπουργό Οικονοµικών και τον Υπουργό Επικρατείας, να διαπραγµατευθούν µε τους οµολόγους τους, τους τελικούς όρους της συµφωνίας και να συνάψουν σύµβαση µε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισµό Σταθερότητας (ESM) για τη χρηµατοδότηση του Δηµοσίου χρέους για την περίοδο 2015-2018 και για τη διαπραγµάτευση λήψης µέτρων για τη βιωσιµότητα και εξυπηρετησιµότητα του µακροπρόθεσµου χρέους».

Σύμφωνα με τα Πρακτικά της συνεδρίασης ΟΓ’ της Ολομέλειας της Βουλής την Παρασκευή 10 Ιουλίου 2015, η επιστολή του κ. Βαρουφάκη περιήλθε σε γνώση του κοινοβουλίου και, αναμενόμενα, δεν ελήφθη υπόψη ως θετική ψήφος. Ο πρόεδρος της συνεδρίασης, Α΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής, Αλέξης Μητρόπουλος, είχε αναφέρει (σελ. 27/48 του pdf) σχετικά:

Σας ενηµερώνω ότι έχουν έλθει στο Προεδρείο επιστολές των συναδέλφων κ. Ελένης Αυλωνίτου και κ. Γιάνη Βαρουφάκη οι οποίοι µας γνωρίζουν ότι απουσιάζουν από την ψηφοφορία και ότι αν ήταν αντίστοιχα παρούσα και παρών θα ψήφιζαν «ΝΑΙ».

Οι επιστολές αυτές, οι οποίες εκφράζουν πρόθεση ψήφου, θα καταχωρισθούν στα Πρακτικά της σηµερινής συνεδρίασης, αλλά δεν συνυπολογίζονται στην καταµέτρηση των ψήφων.

Στο σημείο αυτό των Πρακτικών εντοπίζεται αντίγραφο της επιστολής, που είναι ίδιο με την εικόνα που κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – και δεν πρόκειται για «πλαστογραφία» όπως ανέφερε στο Twitter ο κ. Βαρουφάκης.

Στον λογαριασμό του κ. Βαρουφάκη στο Twitter εντοπίσαμε μια παρόμοια επιστολή, αναρτημένη στις 10/07/2015 το απόγευμα. Σε αυτήν, αναφέρεται ότι το «ναι» αφορούσε την εξουσιοδότηση προς τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να διαπραγματευθεί.

Η ανάρτηση περιείχε την εξής φράση, που ήδη διαχώριζε τη στήριξη στη διαπραγμάτευση από την ψήφιση της τελικής συμφωνίας:

«Αύριο ο Ευκλείδης αξίζει την στήριξη όλων μας. Την δική μου την έχει στο ακέραιο. Μετά θα αξιολογήσουμε το αποτέλεσμα».

Ο Γιάνης Βαρουφάκης, σε κείμενο που αναρτήθηκε στο mera25.gr το 2019, σε απάντηση του άρθρου στο rizospastis.gr, είχε αναφέρει τα εξής:

Η δεύτερη ανακρίβεια είναι ότι την 10η Ιουλίου έστειλα επιστολή στην Πρόεδρο της Βουλής με την οποία, δήθεν, δήλωνα την πρόθεσή μου να ψηφίσω ΝΑΙ στο 3ο Μνημόνιο. Μάλιστα, ο συντάκτης παραθέτει μια σειρά από Μνημονιακά μέτρα στα οποία υποτίθεται ότι έδωσα την συγκατάθεσή μου (π.χ. αύξηση ΦΠΑ, φόρου εισοδήματος, κατάργηση επιδόματος θέρμανσης κλπ.) Τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Καμία συγκατάθεση δεν έδωσα στο οποιοδήποτε Μνημονιακό μέτρο. Ούτε την 10η Ιουλίου ούτε ποτέ. (…)

Αυτό που συνέβη ήταν ότι ζητήθηκε από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να εξουσιοδοτήσουμε τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να πάει στις Βρυξέλλες να διαπραγματευτεί. Γνώριζα καλά ότι η διαπραγμάτευση εκείνη θα κατέληγε σε φιάσκο αλλά θεώρησα ότι, στον βαθμό που υπήρχε έστω μια μικρή πιθανότητα ο Ευκλείδης να γυρνούσε από τις Βρυξέλλες λέγοντας ότι δεν μπορεί να υπογράψει αυτό που του δίνανε, δεν είχα λόγο να μην τον εξουσιοδοτήσω να πάει. Άλλο να εξουσιοδοτήσεις κάποιον να διαπραγματευτεί και εντελώς άλλο να αποδεχθείς αυτό που σου φέρνει. Έτσι, έστειλα επιστολή στην Πρόεδρο της Βουλής που έλεγε (…) ενώ, ταυτόχρονα, ξεκίνησα διεθνή καμπάνια εναντίον του 3ου Μνημονίου που ερχόταν.

Όταν, τελικά, οι κκ. Τσακαλώτος και Τσίπρας επέστρεψαν με το 3ο Μνημόνιο ήμουν ένας από εκείνους που ψήφισε ΟΧΙ και που τάχθηκε ψυχή τε και σώματι στον αγώνα να τιμηθεί εκείνο το προδομένο ΟΧΙ.

Στο ίδιο κείμενο, παρέθεσε και τμήμα από βιβλίο του, στο οποίο ισχυριζόταν ότι είχε ήδη παράσχει «εξουσιοδότηση» προς τον κ. Τσακαλώτο, μέσω της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, και ότι είχε ζητήσει κατανόηση να λείψει στην Αίγινα για οικογενειακούς λόγους.

Η πραγματική ψηφοφορία για το «3ο Μνημόνιο» έλαβε χώρα στις 14 Αυγούστου 2015, έναν μήνα μετά την υπό συζήτηση επιστολή. Επρόκειτο για το σχέδιο νόμου «Συνταξιοδοτικές διατάξεις – Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης». Κατά την ονομαστική ψηφοφορία, ο Γιάνης Βαρουφάκης ψήφισε ΟΧΙ, τόσο επί της αρχής όσο και στα επιμέρους άρθρα. Μπορείτε να επιβεβαιώσετε την ψήφο στα Πρακτικά της Συνεδρίασης ΠΕ’ της Ολομέλειας της Βουλής (σελ. 108 του pdf).

Συμπέρασμα

Ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν ψήφισε το λεγόμενο 3ο Μνημόνιο. Επιπλέον, η επιστολή που είχε αποστείλει την 10η Ιουλίου 2015 προς τη Βουλή, σχετικά με πρόθεση θετικής ψήφου, αφορούσε την εξουσιοδότηση της Βουλής προς την Κυβέρνηση να προχωρήσει σε διαπραγμάτευση για σύναψη δανειακής σύμβασης και όχι την ίδια τη δανειακή σύμβαση που θα προέκυπτε από τη διαπραγμάτευση. Η ψηφοφορία για το Μνημόνιο έλαβε χώρα αργότερα, στις 14 Αυγούστου 2015 – τότε ο κ. Βαρουφάκης ψήφισε αρνητικά.