Μεσογειακό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Μέσων (MedDMO): Ένας νέος κόμβος κατά της παραπληροφόρησης στη Μεσόγειο

Η ευρεία εξάπλωση του φαινομένου της παραπληροφόρησης στην Ευρώπη, η δημιουργία δικτύων παραγωγής/προώθησης ψευδών ειδήσεων και η απειλή εναντίον της ορθής ενημέρωσης και κατ’ επέκταση της δημοκρατίας, κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη για τη λήψη μέτρων για την καταπολέμηση του φαινομένου.

Τον Ιούνιο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την ίδρυση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Ψηφιακών Μέσων (EDMO), το οποίο θα λειτουργούσε ως «ανάχωμα» στη διάδοση της παραπληροφόρησης.

Περίπου τρία χρόνια αργότερα, και ύστερα από την ίδρυση 11 κόμβων του παρατηρητηρίου στην Ευρώπη, ένας νέος κόμβος κατά της παραπληροφόρησης εγκαινιάστηκε στη Θεσσαλονίκη. Την 1η Δεκεμβρίου του 2022, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Ένωσης Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Μακεδονίας-Θράκης η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα ανακοίνωσαν την ίδρυση του Μεσογειακού Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων (MedDMO).

Στα τέλη Μαρτίου του 2023, το Μεσογειακό Παρατηρητήριο λάνσαρε την ιστοσελίδα του, η οποία ήδη φιλοξενεί fact-checks στα ελληνικά. Στην πορεία το περιεχόμενο θα εμπλουτιστεί με έρευνες και εκθέσεις που άπτονται του φαινομένου.

Σε αυτό το άρθρο θα καλύψουμε μερικά ερωτήματα σχετικά με τους στόχους, τους συνεργάτες και το έργο του Μεσογειακού Παρατηρητηρίου.

Τι είναι το Μεσογειακό Παρατηρητήριο;

Το Μεσογειακό Παρατηρητήριο Ψηφιακών Μέσων αποτελεί κοινοπραξία που απαρτίζεται από ελεγκτές γεγονότων, ερευνητές δημοσιογράφους και ακαδημαϊκούς από την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα.

Τα μέλη

Τα μέλη της κοινοπραξίας συνεργάζονται για την καταπολέμηση και τη μελέτη του φαινομένου της παραπληροφόρησης σε πολυεθνικό επίπεδο. Τα Ellinika Hoaxes είναι εταίρος της συμμαχίας στην Ελλάδα από κοινού με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Athens Technology Center (ATC) και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης – ΕΚΕΤΑ. Στην Κύπρο, το πρόγραμμα υποστηρίζεται από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Τέλος, το Πανεπιστήμιο της Μάλτας από κοινού με τον δημοσιογραφικό οργανισμό Malta Times συνεπικουρούν το έργο.

Οι στόχοι

Βασικός στόχος του συνεργατικού αυτού δικτύου είναι η αντιμετώπιση των υπερεθνικών προκλήσεων και εκστρατειών πληροφόρησης που απειλούν της συμβαλλόμενες χώρες, η εκπαίδευση του κοινού και των δημοσιογράφων καθώς και η ποιοτική και ποσοτική ανάλυση του φαινομένου.

Χρηματοδότηση και Διάρκεια

Το έργο έχει λάβει χρηματοδότηση από το πρόγραμμα Digital Europe της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2021-2027) για τη δημιουργία εθνικών κόμβων ψηφιακών μέσων και τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων του EDMO. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει έως τον Μάιο του 2025.

Πώς συμβάλλουν τα Ellinika Hoaxes στην προσπάθεια;

Η αρθρογραφία οργανισμών ελέγχου γεγονότων ανά την Ευρώπη χρησιμοποιείται ήδη από το EDMO ως πρωτογενές υλικό για έρευνα. Βάσει αυτού του δείγματος, ερευνητές αποτιμούν τις τάσεις και τα χαρακτηριστικά της παραπληροφόρησης σε ορισμένο χώρο και χρόνο.

Τα Ellinika Hoaxes, ως μέλη του προγράμματος 3PFC της META, έχουν αναλάβει το ρόλο του ελέγχου των ειδήσεων στην πλατφόρμα του Facebook στην Ελλάδα. Έτσι, από κοινού με το τμήμα ελέγχου γεγονότων του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων στην Ελλάδα, θα προσφέρουν τις έρευνές τους, οι οποίες σταχυολογούν και αποδομούν ψευδείς ισχυρισμούς και ειδήσεις.