Η εικόνα που παρουσίασε ο Βελόπουλος ΔΕΝ δείχνει την Παναγία ως «Γκέισα»

Στο πλαίσιο του τηλεοπτικού ντιμπέιτ των πολιτικών αρχηγών που έλαβε χώρα την Τετάρτη 10 Μαΐου 2023, ο Κυριάκος Βελόπουλος έκανε λόγο για «χριστιανοφοβία» και έφερε ως παράδειγμα εικόνα της Παναγίας που, σύμφωνα με τα λεγόμενα του, απεικονίζεται ως Γκεϊσα σε βιβλία δημοτικού. Οι φωτογραφίες που παρουσίασε υπάρχουν, πράγματι, σε βιβλίο θρησκευτικών του δημοτικού, ωστόσο ο τρόπος με τον οποίο τις πλαισίωσε ήταν παραπλανητικός.

Πλαίσιο

Πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 10 Μαΐου, η τηλεοπτική αναμέτρηση των πολιτικών αρχηγών στο ραδιομέγαρο της ΕΡΤ, ενόψει των εκλογών. Οι έξι αρχηγοί των κομμάτων – Κυριάκος Μητσοτάκης, Αλέξης Τσίπρας, Νίκος Ανδρουλάκης, Δημήτρης Κουτσούμπας, Κυριάκος Βελόπουλος και Γιάνης Βαρουφάκης – ανέπτυξαν τις θέσεις τους στις έξι θεματικές ενότητες που ορίστηκαν από την Διακομματική Επιτροπή Βουλευτικών Εκλογών.

Κατά τη διάρκεια της 4ης Θεματικής Ενότητας «Υγεία, Παιδεία και Κοινωνικό Κράτος» ο Κυριάκος Βελόπουλος απάντησε στις ερωτήσεις που του έθεσε ο Αντώνης Σρόιτερ (ALPHA) αναφορικά με την άρνηση, από μέρους του, της υποχρεωτικότητας του εμβολίου αλλά και σχετικά με τις αμβλώσεις.

Σρόιτερ: Κ. πρόεδρε στη μάχη με την πανδημία επιλέξατε να μην κάνετε το εμβόλιο και ταχθήκατε από την πρώτη στιγμή κατά της υποχρεωτικότητας. Λέγατε, χαρακτηριστικά, ότι στη δημοκρατία ο καθένας έχει το δικαίωμα να κάνει αυτό που νομίζει για το σώμα του. Ρωτάω, λοιπόν, αφού ο καθένας έχει το δικαίωμα να ορίζει το σώμα του, γιατί είστε αντίθετος με τον νόμο περί αλλαγής φύλου, είστε αντίθετος με τους γάμους των ομόφυλων ζευγαριών και κυρίως γιατί λέτε όχι ακόμη και στις αμβλώσεις, τις οποίες χαρακτηρίζετε «δολοφονία». Γιατί όλοι αυτοί δεν μπορούν να ορίζουν το δικό τους σώμα και εσείς μπορείτε να ορίζετε το δικό σας;

Βελόπουλος: Είμαι χριστιανός ορθόδοξος. Θα μου επιτρέψετε ως φυσικό πρόσωπο να έχω τις απόψεις μου και να ταυτίζονται με τον χριστιανισμό. Υποχρεωτικότητα στο εμβόλιο δε μπορώ να δεχτώ για ένα και μόνο λόγο, είναι δικό μου το σώμα, το κάνω ότι θέλω εγώ. Η υποχρεωτικότητα είναι ό,τι χειρότερο για την Δημοκρατία. Όποιος, όμως, ήθελε το έκανε […] Όσο για τις αμβλώσεις, εγώ εμπιστεύομαι την Ελληνίδα μάνα πως μπορεί να κάνει ό,τι νομίζει εκείνη καλύτερο. Μπορεί εγώ ως ορθόδοξος να διαφωνώ με τις αμβλώσεις, αλλά κάποια στιγμή και λόγο του δημογραφικού πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με το θέμα. Γιατί η Ελλάδα πεθαίνει δημογραφικά και πρέπει να στηρίξουμε την οποιαδήποτε μάνα έχει μια κύηση που δεν της αρέσει. Πλην κάποιων άλλων εξαιρέσεων, όπως των βιασμών. […]

Σρόιτερ: Είστε χριστιανός ορθόδοξος αλλά είστε και πολιτικός αρχηγός. Τις πολιτικές σας θέσεις τις υπαγορεύει η ορθοδοξία και μόνο;

Βελόπουλος: Τις προσωπικές και πολιτικές μου θέσεις τις υπαγορεύουν οι παραδοσιακές αξίες της χώρας μου. Αυτός ο ψευδοπροοδευτισμός εμένα με βρίσκει απέναντι. Έχετε μπερδέψει την πρόοδο με το παρά φύσιν ζην. Με τα περίεργα, κακέκτυπα στερεότυπα που έρχονται απέξω. Εγώ θα διατηρήσω τη γλώσσα μου, τον πολιτισμό μου, την παράδοσή μου. Αυτό πιστεύω, αυτό θέλω να επιβάλω στη χώρα μου. Παραδείγματος χάριν, έχω εδώ μπροστά μου εικόνα θρησκευτικού βιβλίου. Ξέρετε τι είναι εδώ; Η Ινδιάνα η Παναγία [εικόνα 1], εδώ είναι η Γκέισα η Παναγία [εικόνα 2]. Είναι σε βιβλία της τρίτης δημοτικού. Βιβλία τρίτης δημοτικού με Γκέισα Παναγία. Αυτό δεν είναι πρόστυχο; Δεν είναι χριστιανοφοβία; Γιατί δε το καταγγέλλει κανένας από σας και πρέπει εμένα να με ρωτάτε για τον χριστιανισμό; Και υπάρχουν κι άλλα, πολλά περισσότερα τέτοια, σε παιδάκια του δημοτικού λέγονται αυτά. Γκέισα, πόρνη παναγιά.

Τι ισχύει

Στο βιβλίο μαθητή των θρησκευτικών της Γ’ Δημοτικού «Ο Κόσμος της Θρησκείας και της Πίστης: Ανακαλύπτουµε εικόνες, πρόσωπα και ιστορίες», μεταξύ των σελίδων 55-58, υπάρχουν πράγματι οι εικόνες αυτές. Στην υποπαράγραφο «Παραστάσεις της Γέννησης στην τέχνη» (σελ. 55-6) εικονίζονται διάφορες αναπαραστάσεις της γέννησης του Ιησού από «την τέχνη του κόσμου», όπως αναφέρεται και στο κείμενο.

Στην επόμενη ενότητα «Η γιορτή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς» (σελ. 57-8) παρατίθενται κείμενα από την ελληνική και ξένη λογοτεχνία τα οποία συνοδεύουν εικόνες της Παναγίας με τον Ιησού.

Οι παραπάνω εικόνες συγκαταλέγονται μεταξύ των διαφόρων αναπαραστάσεων της Παναγίας και του Ιησού σε διάφορες γωνιές του κόσμου, φιλοτεχνημένες με την εκάστοτε τοπική τεχνοτροπία. Πουθενά μέσα στο βιβλίο δεν αναγράφεται πως απεικονίζεται μια γκέισα ή πόσο μάλλον η Παναγία ως «γκέισα». Πρόκειται, απλούστατα, για μια καλλιτεχνική απεικόνιση ιαπωνικής τεχνοτροπίας, με την Θεοτόκο να παρουσιάζεται ως Γιαπωνέζα.

Οι γκέισες (芸者) είναι μια κατηγορία Ιαπώνων καλλιτεχνών και διασκεδαστών που έχουν λάβει ειδική εκπαίδευση και γνωρίζουν παραδοσιακές ιαπωνικές τέχνες, όπως ο χορός, η μουσική και το τραγούδι. Η εμφάνισή τους χαρακτηρίζεται από μακρύ κιμονό, παραδοσιακά χτενίσματα και μακιγιάζ oshiroi. Οι γκέισες διασκεδάζουν τον κόσμο σε πάρτι γνωστά ως ozashiki, συχνά για την ψυχαγωγία πλούσιων πελατών, καθώς και σε σκηνές και φεστιβάλ. Η πρώτη γυναίκα γκέισα εμφανίστηκε το 1751· παλαιότερα οι γκέισες ήταν άντρες καλλιτέχνες που ψυχαγωγούσαν τους καλεσμένους μέσα σε κέντρα διασκέδασης. Αργότερα, το επάγγελμα έγινε κυρίως γυναικοκρατούμενο. Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι γκέισες δεν είναι ιερόδουλες, παρά τη λανθασμένη αντίληψη από έχει δημιουργηθεί σε αρκετές κουλτούρες, κυρίως στο δυτικό κόσμο.

Στην Ιαπωνία, ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού – περίπου 1% – είναι χριστιανοί. Μέσα από το διαδίκτυο μπορέσαμε να βρούμε διάφορα έργα από Ιάπωνες καλλιτέχνες που να απεικονίζουν την Παναγία και τον Ιησού, όλα φιλοτεχνημένα με τις τοπικές τεχνοτροπίες (κάποια μάλιστα επάνω σε μετάξι). Παρακάτω, παραθέτουμε ένα πολύ γνωστό παράδειγμα μωσαϊκής τοιχογραφίας στην Εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Ισραήλ, δώρο Ιαπώνων καθολικών.

Υπάρχουν πάρα πολλές, ακόμα, εικόνες και έργα – παλαιότερα και νεότερα – που απεικονίζουν την Παναγία και τον Ιησού σε διάφορους πολιτισμούς και με διαφορετικά χαρακτηριστικά, που ταιριάζουν με τον εκάστοτε τοπικό πληθυσμό. Τέλος, παραθέτουμε ένα παράδειγμα λειτουργίας σε εκκλησία της Ελληνορθόδοξης Επισκοπής της Μοζαμβίκης, με την «Παναγία τη Φωτοδότρια, τη Μοζαμβικάνα», να έχει αποδοθεί στην εικόνα ως μαύρη.

Συμπέρασμα

Οι δηλώσεις του κ. Βελόπουλου είναι ψευδείς. Η εικόνα που εμπεριέχεται στο βιβλίο θρησκευτικών του δημοτικού δεν απεικονίζει την Παναγία ως Γκεϊσα, αλλά πολύ απλά παρουσιάζει την Παναγία με παραδοσιακή ιαπωνική ένδυση. Ανά τον κόσμο και σε διάφορους πολιτισμούς εντοπίζουμε παραδείγματα απεικόνισης του Ιησού και της Παναγίας με τα εκάστοτε τοπικά χαρακτηριστικά των πιστών. Η διαφορά στην τεχνοτροπία καθώς και τη μορφή των προσώπων παραπέμπει σε πρακτική που εντοπίζεται σε πολλές θρησκείες, στην απεικόνιση, δηλαδή, θείων προσώπων με διαφορετικά χαρακτηριστικά.