Τι ισχύει με κείμενο που αποδίδεται στην ΕΛ.ΑΣ σχετικά με τη διάσωση σκύλων από κλειδωμένα Ι.Χ.;

Ευρεία διάδοση έχει σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης κείμενο που αποδίδεται στην Ελληνική Αστυνομία δια του οποίου πολίτες ενθαρρύνονται να σπάνε τζάμια οχημάτων προκειμένου να σώσουν κατοικίδια που βρίσκονται σε κίνδυνο λόγω ζέστης. Μάλιστα, στις αναρτήσεις γίνεται σαφές πως βάσει του άρθρου 54 του ΠΚ δεν υπάρχουν νομικές συνέπειες από αυτή την πράξη, ενώ η αστυνομία θα είναι σε θέση να οδηγήσει τους ιδιοκτήτες των κατοικίδιων στο δικαστήριο. Βέβαια, το κείμενο είναι παραπλανητικό. Ας δούμε τι ισχύει.

Πλαίσιο

Ξεκινώντας, αξίζει να αναφέρουμε πως ορισμένες φράσεις του εξεταζόμενου κειμένου όπως «πραγματικά ζεστό», «εγκληματική βλάβη» και «η ενέργεια του σπάσματος του παραθύρου» μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι κατά πάσα βεβαιότητα αυτό αποτελεί αυτόματη μετάφραση ξενόγλωσσου κειμένου.

Χρησιμοποιήσαμε λέξεις κλειδιά σε μηχανές αναζήτησης και την πλατφόρμα του Facebook αναζητώντας παρόμοιες αναρτήσεις στα αγγλικά. Εντοπίσαμε αναπαραγωγές του ισχυρισμού – με κάποιες παραλλαγές – ήδη από το 2016, αλλά και πρόσφατες που χρονολογούνται από τον Ιούνιο του 2023.

Ομάδες ελέγχου γεγονότων όπως το Snopes, το USTODAY και το FullFact έχουν δημοσιεύσει άρθρα αποδόμησης του ισχυρισμού που μεταφέρεται στις ανωτέρω αναρτήσεις.

Ακόμη, η αναφορά σε διατάξεις του άρθρου 54 του Ποινικού Κώδικα για την υποτιθέμενη άρση ποινικών διώξεων σε όσους πολίτες επιχειρήσουν να σπάσουν ένα τζάμι για να διασώσουν ένα σκύλο από Ι.Χ. είναι μια ακόμα ένδειξη ότι το κείμενο δεν είναι πρωτότυπο ή σχετικό με την Ελληνική Αστυνομία.

Σύμφωνα με την ανάρτηση:

«Η ενέργεια του σπάσματος (sic) του παραθύρου για να σωθεί ένα ζώο θεωρείται θεμιτή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης».

Βέβαια, πρέπει να τονιστεί ότι το άρθρο 54 του ελληνικού Ποινικού Κώδικα (Νόμος 4619/2019) αφορά στη χρονική διάρκεια περιορισμού κρατουμένων σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων και δεν σχετίζεται φερ’ειπείν με άρθρα όπως το 378 του Ποινικού Κώδικα σχετικά με τη φθορά ξένης ιδιοκτησίας ή με το άρθρο 25 του Ποινικού Κώδικα σχετικά με την άρση του αδίκου σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.

«Δεν είναι άδικη η πράξη που τελεί κάποιος, για να αποτρέψει παρόντα και αναπότρεπτο με άλλα μέσα κίνδυνο, ο οποίος απειλεί το πρόσωπο ή την περιουσία του ίδιου ή κάποιου άλλου χωρίς δική του υπαιτιότητα, αν η βλάβη που προκλήθηκε στον άλλο είναι σημαντικά κατώτερη κατά το είδος και τη σπουδαιότητα από τη βλάβη που απειλήθηκε» (άρθρο 25 ΠΚ, παρ. 1)

Νομικές ευθύνες στην Ελλάδα

Με προϋπόθεση ότι υπάρχει κίνδυνος άλλως αναπότρεπτος π.χ. που απειλεί τη ζωή του ζώου – σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 25 του Ποινικού Κώδικα – δύναται να αρθεί ο άδικος χαρακτήρας της προσβολής των ξένων αγαθών, δηλαδή της θραύσης του τζαμιού του Ι.Χ. και άρα βλάβης της περιουσίας.

Ωστόσο, όπως θα δούμε στη συνέχεια, ανεξάρτητα από τις νομικές ευθύνες που προκύπτουν, το σπάσιμο των τζαμιών ενός οχήματος για τη διάσωση σκύλου δεν αποτελεί πασπαρτού οδηγία ή επίσημη σύσταση των αρχών.

Ενδεικτικά, φιλοζωικές οργανώσεις επισημαίνουν μερικούς από τους κινδύνους που ενδέχεται να προκύψουν από αυτή τη πρακτική, όπως για παράδειγμα ο τραυματισμός του διασώστη ή ο τραυματισμός του ζώου, που από φόβο μπορεί να αφεθεί ελεύθερο σε οδικό δίκτυο.

Διαψεύδει το Γραφείο Τύπου της ΕΛ.ΑΣ

Προκειμένου να επαληθεύσουμε ότι το κείμενο δεν σχετίζεται με την Ελληνική Αστυνομία, απευθύναμε ερώτημα στο Γραφείο Τύπου. Ενημερωθήκαμε πως δεν υπάρχει σχετική δήλωση ή ανάρτηση της ΕΛ.ΑΣ που να προτρέπει το σπάσιμο τζαμιών Ι.Χ., ενώ εκπρόσωπος του Γραφείου δήλωσε πως:

«Οι πολίτες ενθαρρύνονται να επικοινωνούν με τις Αρχές σε παρόμοιες περιπτώσεις.»

Η διάδοση του ισχυρισμού στην Αμερική κατά τέλη Ιουλίου του 2016 προκάλεσε την αντίδραση τοπικών αστυνομικών τμημάτων, όπως εκείνο της πόλης Hot Springs, στο Αρκάνσας, το οποίο προχώρησε στην ακόλουθη ανάρτηση:

Μετάφραση: Υπέπεσε στην αντίληψή μας ότι χρήστες κοινοποιούν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης την πληροφορία ότι κάποιος μπορεί να βγάλει φωτογραφία ενός σκύλου μέσα σε ζεστό αυτοκίνητο και να σπάσει το τζάμι (σ.σ. για να το διασώσει). Αυτό δεν είναι επίσημη ανάρτηση του αστυνομικού τμήματος της Χοτ Σπρίνγκς. Σας παρακαλούμε να επικοινωνείτε με τις αρμόδιες αρχές όταν εντοπίζετε τέτοιες καταστάσεις. Σας ευχαριστούμε.

Υπενθυμίζεται τέλος πως το ποινικό αδίκημα της κακοποίησης ζώου (εδώ η σωματική του εξάντληση από θερμοπληξία -άρθρο 24 του ν. 4830/2021-) διώκεται αυτεπαγγέλτως.

Συμπέρασμα

Κείμενο που διαμοιράζεται σε κοινωνικά δίκτυα στην Αμερική ήδη από το 2016 και κυκλοφορεί στην Ελλάδα σχετικά με οδηγίες για το σπάσιμο τζαμιών και τη διάσωση ζώων από αυτοκίνητο εσφαλμένα αποδίδεται στην Ελληνική Αστυνομία.

Πράγματι, κάτω από προϋποθέσεις και σύμφωνα με διατάξεις του Ποινικού Κώδικα, στην Ελλάδα δύναται να αρθεί ο άδικος χαρακτήρας της προσβολής ξένων αγαθών.

Η Ελληνική Αστυνομία ενθαρρύνει τους πολίτες να επικοινωνούν με τις αρμόδιες αρχές σε περίπτωση που εντοπίσουν ένα ζώο μέσα σε κλειδωμένο Ι.Χ. κατά τους θερινούς μήνες.