Επανακυκλοφορεί chain letter απάτη που δήθεν ρυθμίζει τη ροή στο Facebook

Τις τελευταίες μέρες εντοπίζονται στο Facebook αναρτήσεις με ευρεία διάδοση στις οποίες υποστηρίζεται ότι ο νέος αλγόριθμος του εν λόγω μέσου κοινωνικής δικτύωσης είναι σχεδιασμένος με τέτοιο τρόπο ώστε να περιορίζει τις δημοσιεύσεις που εμφανίζονται στη ροή του κάθε χρήστη. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον ισχυρισμό ο αλγόριθμος επιλέγει διαρκώς τον ίδιο περιορισμένο αριθμό χρηστών (25) προκειμένου να εμφανίζει αποκλειστικά τις αναρτήσεις που προέρχονται από εκείνους, εμποδίζοντας τελικά τον χρήστη από το σύνολο του περιεχομένου το οποίο αναρτάται στην πλατφόρμα και στο οποίο θα έπρεπε να έχει πρόσβαση.

Στις αναρτήσεις περιγράφεται μία διαδικασία, μέσω της οποίας ο χρήστης υποτίθεται ότι δύναται να ενεργοποιήσει τις μπλοκαρισμένες δημοσιεύσεις των χρηστών που έως πρότινος αποκρύπτονταν, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται απρόσκοπτα στη ροή, δημοσιεύσεις από το σύνολο των λογαριασμών καθώς και ειδήσεις.

Συγκεκριμένα, ζητείται αρχικά από τον χρήστη να αντιγράψει αυτούσιο το κείμενο της ανάρτησης και να το επικολλήσει στο πλαίσιο του τοίχου του, όπου αναγράφεται το κείμενο “Τι σκέφτεστε;” προκειμένου να το διαμοιραστεί. Παράλληλα, ζητείται και σχόλιο κάτω από την ήδη υπάρχουσα ανάρτηση.

Παραδείγματα αναρτήσεων στο Facebook:

Όπως προκύπτει και από τα παρακάτω παραδείγματα, δεν είναι η πρώτη φορά που κυκλοφορεί το συγκεκριμένο hoax καθώς εντοπίζονται και παλαιότερες αναρτήσεις με το ίδιο περιεχόμενο.

Παραδείγματα παλαιότερων αναρτήσεων:

Πριν προχωρήσουμε στην κατάρριψη θα ήταν χρήσιμο να διασαφηνιστεί ο όρος chain letter.

Chain letter ονομάζεται το μήνυμα μέσω του οποίου παροτρύνεται ο παραλήπτης να δημιουργήσει αντίγραφά του ώστε να τα διαμοιράσει εκ νέου σε άλλους δυνητικούς παραλήπτες. Οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στα chain letters περιλαμβάνουν ιστορίες που βασίζονται στη συναισθηματική χειραγώγηση του δέκτη, σε πυραμιδικά σχήματα γρήγορου πλουτισμού ή στην εκμετάλλευση των δεισιδαιμονιών του κοινού. Τα chain letters συχνά αποστέλλονται μέσω ηλεκτρονικών ταχυδρομείων, ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης ή γραπτών μηνυμάτων.

Τι ισχύει:

Σύμφωνα με την παλαιότερη κατάρριψη επί του ίδιου θέματος, που είχαμε δημοσιεύσει το 2018, ο ισχυρισμός προέρχεται από το εξωτερικό και ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2017.

Η επίμαχη δημοσίευση:

Όπως φαίνεται παραπάνω, η επίμαχη ανάρτηση δημοσιεύτηκε στα τέλη του 2017. Έκτοτε, απασχολεί την κοινότητα του Facebook παραπλανώντας διαρκώς νέους χρήστες της. Εντοπίστηκε σχετική ειδησεογραφία από το διάστημα που ακολούθησε, με άρθρα που ειδοποιούν το κοινό για το εν λόγω hoax και το καταρρίπτουν. (παραδείγματα: businessinsider.com, fortune.com, washingtonpost.com)

Τι γνωρίζουμε για τον αλγόριθμο του Facebook:

Εντοπίστηκε άρθρο κατάρριψης που δημοσιεύτηκε από τον οργανισμό επαλήθευσης ειδήσεων snopes.com την 6η Φεβρουαρίου 2018, το οποίο περιλαμβάνει δημοσίευμα του slate.com στο οποίο γίνονται ορισμένες διευκρινήσεις σχετικά με τον αλγόριθμο του Facebook:

Τη στιγμή που ανοίγετε το Facebook, ένας από τους πιο σημαντικούς, αμφιλεγόμενους και παρεξηγημένους αλγόριθμους στον κόσμο μπαίνει σε δράση. Σαρώνει και συλλέγει όλα όσα αναρτήθηκαν την περασμένη εβδομάδα από κάθε φίλο σας, όλους όσους ακολουθείτε, κάθε ομάδα στην οποία ανήκετε και κάθε σελίδα στο Facebook που σας άρεσε. Για τον μέσο χρήστη του Facebook, η παραπάνω διεργασία αντιστοιχεί σε περισσότερες από 1.500 δημοσιεύσεις. Εάν έχετε αρκετές εκατοντάδες φίλους, ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να ανέρχεται και σε 10.000 δημοσιεύσεις.

Στη συνέχεια μέσω μιας αυστηρά φυλασσόμενης και διαρκώς μεταβαλλόμενης φόρμουλας, ο αλγόριθμος ροής ειδήσεων του Facebook κατατάσσει όλες τις δημοσιεύσεις με την ακριβή σειρά που πιστεύει ότι είναι πιθανό να βρείτε κάθε ανάρτηση που σαν ενδιαφέρει. Οι περισσότεροι χρήστες θα δουν μόνο τις κορυφαίες (μερικές εκατοντάδες).

Κανείς εκτός του Facebook δεν ξέρει με σιγουριά πώς το κάνει αυτό και κανείς μέσα στην εταιρεία δε θα σας το πει.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση που είχε δημοσιευτεί την 6η Φεβρουαρίου 2019 στην επίσημη ιστοσελίδα της meta.com:

Τέτοιου είδους κείμενα που προωθούνται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και διαμοιράζονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – είναι τόσο παλιά όσο και το διαδίκτυο. Ένα πρόσφατο παράδειγμα άρχισε να εμφανίζεται στα τέλη του 2017 και συνεχίζει να σημειώνει περιστασιακά αύξηση στις κοινοποιήσεις του.  Μέσω της δημοσίευσης υποστηρίζεται ότι ο “νέος αλγόριθμος” του Facebook περιορίζει τον αριθμό των ατόμων των οποίων οι αναρτήσεις εμφανίζονται στη ροή ειδήσεών σας, μόλις σε 25 ή 26 άτομα.

Παρόλο που πολλά άρθρα έχουν διαψεύσει αυτή τη δημοσίευση, εκείνη παραμένει.

Οπότε, για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα: Όχι, το Facebook δε θέτει όριο στον αριθμό των ατόμων των οποίων οι δημοσιεύσεις εμφανίζονται στο ροή ειδήσεών σας.

Σύμφωνα με τη Ramya Sethuraman, η ιδέα ότι η ροή ειδήσεών σας δείχνει μόνο τις δημοσιεύσεις από έναν καθορισμένο αριθμό φίλων είναι μύθος. Ο στόχος της ροής ειδήσεων είναι να σας δείχνει τις δημοσιεύσεις που έχουν σημασία για εσάς, ώστε να έχετε μια ευχάριστη εμπειρία. Αν με κάποιο τρόπο σας εμποδίζαμε να βλέπετε περιεχόμενο από όλους τους άλλους εκτός από ένα μικρό σύνολο φίλων σας, οι πιθανότητες είναι ότι δε θα επιστρέφατε στην πλατφόρμα.

Ωστόσο, η επιμονή του μύθου των “26 φίλων” είναι κατανοητή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι δημοσιεύσεις στη ροή ειδήσεων σας κατατάσσονται με τη σειρά που πιστεύουμε ότι θα σας ενδιαφέρει περισσότερο να τις δείτε.

Οι αλγόριθμοι της ροής ειδήσεων δίνουν προτεραιότητα στις αναρτήσεις που προβλέπεται να προκαλέσουν συζητήσεις μεταξύ των ανθρώπων, είτε λόγω της μορφής τους – για παράδειγμα, τα ζωντανά βίντεο τείνουν να οδηγούν σε περισσότερες συζητήσεις από τα κανονικά βίντεο – είτε επειδή οι αναρτήσεις κοινοποιήθηκαν από άτομα, ομάδες ή σελίδες με τις οποίες αλληλεπιδράτε συχνά.

Εξαιτίας αυτού, είναι πιθανό να βλέπετε περιεχόμενο από μια παρόμοια λίστα αναρτήσεων στην κορυφή της ροής ειδήσεων, γεγονός που μπορεί να κάνει την ιδέα των “26 φίλων” να φαίνεται αληθοφανής. Αν κάνετε κύλιση προς τα κάτω, ωστόσο, είναι πιθανό να δείτε αναρτήσεις από μια ακόμη ευρύτερη ομάδα ανθρώπων.

Ομοίως, ενώ το να αφήσετε ένα μόνο σχόλιο σε μια δημοσίευση δε θα σας “ξεμπλοκάρει” ξαφνικά από το να εμφανίζεστε στη ροή των φίλων σας (επειδή δεν υπάρχει αυθαίρετο όριο εξ αρχής), υπάρχει και εδώ μια δόση αλήθειας. Αν ανταλλάσσετε συχνά σχόλια με έναν φίλο, οι αναρτήσεις του είναι πιθανό να εμφανίζονται ψηλότερα στη ροή ειδήσεων από τις αναρτήσεις κάποιου με τον οποίο δεν αλληλεπιδράτε ποτέ.

Υπάρχουν συγκεκριμένοι και λειτουργικοί τρόποι για να ελέγχετε τι βλέπετε στη ροή σας. Ο χρήστης μπορεί να ρυθμίσει την αρχική του σελίδα και το περιεχόμενο που εμφανίζεται στη ροή του μέσω των ρυθμίσεων που υπάρχουν στο Κέντρο Βοήθειας του Facebook.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά τις ρυθμίσεις που σχετίζονται με το περιεχόμενο που προβάλλεται στη ροή, δίνονται στον χρήστη δυνατότητες όπως:

Να θέσει σε προτεραιότητα δημοσιεύσεις που προέρχονται από λογαριασμούς ή σελίδες της επιλογής του.

Να παύσει να ακολουθεί ένα άτομο, μια Σελίδα ή μια ομάδα ή να ξεκινήσει εκ νέου να τα ακολουθεί.

Να επιλέξει, να επανεκκινήσει ή να διακόψει την προσωρινή απόκρυψη για ένα προφίλ, μια Σελίδα ή μια ομάδα (οι δημοσιεύσεις του συγκεκριμένου ατόμου ή της συγκεκριμένης Σελίδας/ομάδας δεν εμφανίζονται στη Ροή του χρήστη για 30 ημέρες).

Να ελέγξει την ορατότητα των αντιδράσεων κάτω από τις δημοσιεύσεις.

Να διαχειριστεί την κατάταξη του περιεχομένου στη ροή του Facebook μέσω των ακόλουθων επιλογών:

Άρθρα μας για άλλες περιπτώσεις chain letter hoax στο διαδίκτυο βρίσκονται διαθέσιμα εδώ, εδώ και εδώ.

Παραπλανητικές δημοσιεύσεις συναντώνται συχνά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πλατφόρμες σαν το Facebook παρέχουν πληθώρα δυνατοτήτων στον χρήστη για προσαρμογή και εξατομίκευση του παρεχόμενου περιεχομένου καθώς και για ασφαλή περιήγηση. Ενδείκνυται η ενημέρωση που λαμβάνουμε για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να είναι από εγκεκριμένους φορείς ή ακόμα καλύτερα από τις ίδιες τις πλατφόρμες.  

Συμπέρασμα:

Βάσει των παραπάνω στοιχείων το περιεχόμενο των αναρτήσεων κρίνεται ψευδές. Πρόκειται για παραπλανητικές οδηγίες με απώτερο στόχο την εξαπάτηση του χρήστη προκειμένου να τις διαμοιράσει σε επόμενους πιθανούς παραλήπτες. Το εν λόγω hoax στηρίζεται σε μεθόδους chain letter και δεν συμβάλει με κανένα τρόπο στη ρύθμιση του αλγορίθμου του Facebook ή στην επανεμφάνιση δήθεν αποκλεισμένων λογαριασμών από τη ροή του χρήστη.