Καταρρίπτεται η “εμφάνιση” του Αγίου Παϊσίου στη φωτιά στο Μάτι

Μεγάλη διάδοση έχει γνωρίσει ο ισχυρισμός ότι ο Άγιος Παΐσιος “εντοπίστηκε ολοζώντανος” στο Μάτι, κατά τη διάρκεια των φονικών πυρκαγιών του 2018, ύστερα από κείμενο που δημοσιεύτηκε λίγες ημέρες μετά την καταστροφή. Το κείμενο συνοδεύτηκε από δύο φωτογραφίες που λήφθηκαν από το κινητό τηλέφωνο, στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου Ραφήνας, και αποτυπώνουν έναν ρασοφόρο άνδρα καθισμένο σε ένα παγκάκι να είναι στραμμένος προς το πύρινο μέτωπο, ο οποίος σύμφωνα με τους ισχυρισμούς είναι ο Άγιος Παΐσιος. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για φωτογραφίες πολύ χαμηλής ευκρίνειας που δεν επιτρέπουν την εξαγωγή συμπερασμάτων, καθιστώντας παραπλανητικούς τους ισχυρισμούς. Τα Ελληνικά Hoaxes εξασφάλισαν εικόνες υψηλής ανάλυσης από το σημείο με τον εικονιζόμενο ρασοφόρο και προβαίνουν σε κατάρριψη των παραπάνω ισχυρισμών που διακινούνται διαδικτυακά από το 2018.

Παραδείγματα αναρτήσεων και δημοσιεύσεων: ekklisiaonline.gr, vimaorthodoxias.gr, briefingnews.gr, paratolmosblog.blogspot.com

Πλαίσιο

Στις 23 Ιουλίου 2018 ξέσπασαν πυρκαγιές σε περιοχές της Αττικής, η πρώτη στα Γεράνεια Όρη και η δεύτερη κοντά στο Νταού Πεντέλης. Η δεύτερη πυρκαγιά επεκτάθηκε ραγδαία και πέρασε μέσα από τους οικισμούς Νέος Βουτζάς και Μάτι, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 103 άνθρωποι και να τραυματιστούν δεκάδες άλλοι.

Λίγες ημέρες αργότερα, ξεκίνησε η διάδοση του ισχυρισμού ότι ο Άγιος Παΐσιος “εμφανίστηκε στην πυρκαγιά στο Μάτι”. Ο ισχυρισμός βασίστηκε σε δύο φωτογραφίες που λήφθηκαν από το κινητό γυναίκας στο προαύλιο του Αγίου Νικολάου Ραφήνας.

Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, η αρχική πηγή του ισχυρισμού βασίζεται σε κείμενο του Νικόλαου Κουλούρη, αναπληρωτή καθηγητή Νομικής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου που δημοσιεύτηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2018 στον Φιλελεύθερο, τη μεγαλύτερη σε κυκλοφορία καθημερινή εφημερίδα της Κύπρου.

Το κείμενο γνώρισε μεγάλη διάδοση στον ορθόδοξο κόσμο και αναπαράχθηκε από ποικίλες σελίδες θρησκευτικού περιεχομένου τόσο της Ελλάδας, όσο και του εξωτερικού και συνεχίζει να αναπαράγεται ως τις μέρες μας στο YouTube και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (αρχειοθετημένα παραδείγματα εδώ και εδώ).

Μάλιστα ο ισχυρισμός εντοπίζεται και στην επίσημη ιστοσελίδα του Πατριαρχείου της Σερβίας.

Παραθέτουμε αυτούσιο το κείμενο (πηγή):

Ήταν η στιγμή που η πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2018 είχε ολοκληρώσει το καταστροφικό για ζωές και περιουσίες έργο της στον Νέο Βουτζά και στο Μάτι (ώρα 7 περίπου το απόγευμα) και άρχισε να επεκτείνεται βορειοανατολικά προς Άγιο Ανδρέα (όπου και οι παιδικές κατασκηνώσεις του Δήμου Αθηναίων) και νοτιοδυτικά προς Ραφήνα.

Οι παρευρισκόμενοι στο λιμάνι της Ραφήνας (όπου είχαν καταφύγει για να γλιτώσουν, μεταξύ των οποίων και ο αδελφός μου) άκουσαν να κτυπά η καμπάνα στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται σε ύψωμα ακριβώς πάνω από το λιμάνι. Ήδη οι φλόγες πλησίαζαν απειλητικά το εκκλησάκι. Ορισμένοι ανέβηκαν στον προαύλιο χώρο του, για να δουν μήπως υπάρχει ανάγκη για βοήθεια.

Μεταξύ αυτών και μια κυρία, που πλησιάζοντας παρατηρεί στο παγκάκι του προαύλίου χώρου, δίπλα στο περιτείχισμα, όπου προσέγγιζε η φωτιά, τη μορφή ενός ρασοφόρου ιερωμένου, που καθόταν στο παγκάκι μέσα στους καπνούς και είχε στραμμένο το σώμα του προς τις φλόγες.

Εντυπωσιασμένη, τράβηξε από μακριά μια φωτογραφία με το κινητό της. Πλησιάζοντας, τράβηξε άλλη μία. Μόλις, όμως, προσέγγισε το παγκάκι, η μορφή εξαφανίσθηκε αναπάντεχα και μυστηριωδώς μέσα στους καπνούς.

Τη στιγμή εκείνη, ο δαιμόνιος θυελλώδης άνεμος σταμάτησε ξαφνικά εντελώς να φυσά, με αποτέλεσμα να μην επεκταθούν οι φλόγες προς τον οικισμό της Ραφήνας.

Αντίστοιχο φαινόμενο, ξαφνικής διακοπής του ανέμου που έσπρωχνε τις φλόγες βορειοανατολικά, συνέβη την ίδια στιγμή στην αντίθετη πλευρά, στα όρια μεταξύ Ματιού και Αγίου Ανδρέα. Αποτέλεσμα ήταν να σωθεί ο κυρίως οικισμός της Ραφήνας καθώς (και το πλέον σημαντικό) να σωθεί η περιοχή του Αγίου Ανδρέα με τις κατασκηνώσεις.

Σημειωτέον ότι οι 600 μικροί κατασκηνωτές του Αγίου Ανδρέα, πριν έλθουν τα λεωφορεία να τους μεταφέρουν στην Αθήνα, είχαν καταφύγει προσωρινά στην παραλία του Αγίου Ανδρέα. Η περιοχή του Αγίου Ανδρέα είναι κατάφυτη από πεύκα και με οργιώδη βλάστηση, όπως ακριβώς του Ματιού. Εάν έφθαναν οι φλόγες εκεί, θα εξελισσόταν μια απίστευτη τραγωδία, πολύ χειρότερη αυτής που συνέβη στο Μάτι.

Υπόψη ότι η φωτιά επεκτεινόταν με ασύλληπτη ταχύτητα, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να εγκλωβίζονται στο πέρασμά της, μη δυνάμενοι να διαφύγουν, ούτε καν με αυτοκίνητο. Έτσι εγκλωβίστηκαν και τα δεκάδες άτυχα θύματα της πυρκαγιάς που βρέθηκαν στην παραλία στο Μάτι.

Η κυρία, λίγες ημέρες μετά επισκέφθηκε τον πατέρα Δωρόθεο, τον νέο σε ηλικία και σύγχρονο σε αντιλήψεις εφημέριο του ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που είναι ο ενοριακός ναός στο Μάτι. Του διηγήθηκε το περιστατικό με τον ρασοφόρο ιερωμένο που καθόταν στο παγκάκι δίπλα στο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου και του έδειξε τις φωτογραφίες.

Αυτός καταρχήν της είπε ότι το εκκλησάκι αυτό δεν έχει εφημέριο και ότι δεν αναγνωρίζει στο πρόσωπό του κανένα κληρικό από αυτούς που υπηρετούν στην ευρύτερη περιοχή. Μάλιστα, αναρωτήθηκε τι μπορεί να κάνει εκεί ένας ιερωμένος καθισμένος ανάμεσα στους καπνούς. Όταν, όμως, παρατήρησε καλύτερα τις φωτογραφίες, αναφώνησε με δέος :«Μα αυτή είναι η μορφή του Αγίου Παϊσίου!».

Την παραπάνω ιστορία της κυρίας αυτής διηγήθηκε προ ημερών ο πατήρ Δωρόθεος στον αδελφό μου, που μένει δίπλα στο ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Του έστειλε μάλιστα μέσω viber τις δύο φωτογραφίες, που έτσι έφθασαν στα χέρια μου.

Εάν κοιτάξει κανείς προσεκτικά τις δύο φωτογραφίες που επισυνάπτω στο παρόν, θα διακρίνει έναν ασπρομάλλη ιερωμένο που φοράει μόνο ράσο, κρατάει στο χέρι του κομποσκοίνι και έχει στραμμένο το σώμα του και το βλέμμα του προς τις φλόγες. Η ομοιότητα με τη μορφή του Αγίου Παϊσίου είναι εκπληκτική. Στην πιο κοντινή φωτογραφία, μάλιστα, διακρίνονται στο κεφάλι της μορφής το χαρακτηριστικό σκουφάκι του Αγίου Παϊσίου, ενώ στα πόδια της μορφής αυτής διακρίνονται σαγιονάρες με κάλτσες, χαρακτηριστικό και αυτό γνώρισμα του Αγίου.

Συμπέρασμα;

● Πρώτη εκδοχή: Οι φωτογραφίες είναι φωτομοντάζ ή/και η κυρία της ιστορίας είναι μια «θεούσα» φαντασιόπληκτη ή/και ο πατήρ Δωρόθεος είναι απατεώνας ή/και ο υπογράφων είναι αφελής διακινητής fake news.
● Δεύτερη εκδοχή: Ο Άγιος Παΐσιος, συγκλονισμένος από την εξελισσόμενη (και δαιμονικής ενορχήστρωσης) τραγωδία, προσεύχεται στον Θεό επιτόπου, προκειμένου να δώσει ένα τέλος σε αυτήν, πριν συμβούν τρισχειρότερα. Και ο Θεός εισήκουσε την προσευχή του Αγίου και έδωσε τέλος, με το να παύσει ξαφνικά και εντελώς να φυσά ο θυελλώδης άνεμος.

Διαλέγετε και παίρνετε!

* Νίκος Κουλούρης Καθηγητής Νομικής

Το κείμενο συνοδεύτηκε από δύο φωτογραφίες, που λήφθηκαν από γυναίκα στο προαύλιο του Αγίου Νικολάου Ραφήνας και αποτυπώνουν έναν ρασοφόρο άνδρα, να κάθεται σε ένα παγκάκι με το σώμα του στραμμένο προς το πύρινο μέτωπο.

Οι φωτογραφίες θεωρήθηκαν “τεκμήρια” της εμφάνισης του Αγίου Παϊσίου στον τόπο της καταστροφής. Παραθέτουμε τις φωτογραφίες:

Τι ισχύει

Ο ισχυρισμός της εμφάνισης του Αγίου Παϊσίου στο Μάτι βασίζεται στις φωτογραφίες που λήφθηκαν από το κινητό γυναίκας στο προαύλιο του Αγίου Νικολάου Ραφήνας. Συγκεκριμένα ο ισχυρισμός βασίζεται στα εξής δύο αποσπάσματα:

1) Στα φερόμενα ως λόγια του πατρός Δωροθέου:

Όταν, όμως, παρατήρησε [ενν. ο πατήρ Δωρόθεος] καλύτερα τις φωτογραφίες, αναφώνησε με δέος :«Μα αυτή είναι η μορφή του Αγίου Παϊσίου!»

2) Στην ερμηνεία των φωτογραφιών από τον συντάκτη του κειμένου, στην οποία μάλιστα περιγράφονται με ιδιαίτερη λεπτομέρεια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά:

Εάν κοιτάξει κανείς προσεκτικά τις δύο φωτογραφίες που επισυνάπτω στο παρόν, θα διακρίνει έναν ασπρομάλλη ιερωμένο που φοράει μόνο ράσο, κρατάει στο χέρι του κομποσκοίνι και έχει στραμμένο το σώμα του και το βλέμμα του προς τις φλόγες. Η ομοιότητα με τη μορφή του Αγίου Παϊσίου είναι εκπληκτική. Στην πιο κοντινή φωτογραφία, μάλιστα, διακρίνονται στο κεφάλι της μορφής το χαρακτηριστικό σκουφάκι του Αγίου Παϊσίου, ενώ στα πόδια της μορφής αυτής διακρίνονται σαγιονάρες με κάλτσες, χαρακτηριστικό και αυτό γνώρισμα του Αγίου.

Οι φωτογραφίες είναι αληθινές και έχουν ληφθεί πράγματι από το προαύλιο του Αγίου Νικολάου Ραφήνας. Την ίδια ώρα στο συγκεκριμένο σημείο βρέθηκε η επαγγελματίας φωτογράφος κ. Σεβαστή Δρακούλη, η οποία μας παραχώρησε φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης που κατέγραψε με τον φακό της. Οι φωτογραφίες λήφθηκαν μεταξύ 20:05 και 20:10, με την επαγγελματική φωτογραφική μηχανή μάρκας Nikon και μοντέλου D3.

Όπως παρατηρούμε ο ρασοφόρος άντρας δεν κάθεται μόνος, σε αντίθεση με τις φωτογραφίες που έχουν διακινηθεί στο διαδίκτυο. Σύμφωνα μάλιστα με την κ. Δρακούλη, εκείνη την ώρα στο σημείο υπήρχαν αρκετοί πολίτες που φωτογράφιζαν τη σκηνή με τα κινητά τους.

Είναι ο εικονιζόμενος ρασοφόρος άνδρας ο Άγιος Παΐσιος;

Από τη λεπτομερή εξέταση των φωτογραφιών διαπιστώνουμε πως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική από τις περιγραφές του κειμένου και των φωτογραφιών που διαδόθηκαν.

Συγκεκριμένα, ο εικονιζόμενος ρασοφόρος άνδρας:

1) φέρει χρυσή αλυσίδα στον λαιμό του (πιθανότατα σταυρός)

και 2) έχει αλογοουρά.

Αντίθετα, ο Άγιος Παΐσιος δεν έφερε ποτέ χρυσό σταυρό επάνω του και δεν είχε ποτέ αλογοούρα, όπως αποδεικνύεται μέσα από τις πολυάριθμες διαθέσιμες φωτογραφίες του.

Επιπλέον, συγκρίνοντας τη μορφή του εικονιζόμενου ρασοφόρου άνδρα με αυτή του Αγίου Παϊσίου αποδεικνύεται πως πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές φιγούρες, τόσο ως προς το σωματότυπο όσο και ως προς το στήσιμο του σώματος:

Συνεπώς, οι εικασίες και οι περιγραφές που βασίστηκαν στις φωτογραφίες χαμηλής ανάλυσης διαψεύδονται πλήρως μέσα από τη σύγκριση με τις φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης.

Ο ισχυρισμός πως ο Άγιος Παΐσιος εμφανίστηκε στη φωτιά στο Μάτι καταρρίπτεται ως ψευδής και παραπλανητικός.

Να σημειωθεί πως γύρω από το πρόσωπο του Αγίου Παϊσίου έχουν διατυπωθεί ποικίλοι μύθοι. Ο Παΐσιος απεβίωσε την Τρίτη 12 Ιουλίου 1994 σε ηλικία 69 ετών και ενταφιάστηκε στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στη Σουρωτή – Βασιλικά Θεσσαλονίκης.

Συμπέρασμα

Οι φωτογραφίες που λήφθηκαν μέσω κινητού τηλεφώνου στις 23 Ιουλίου 2018 στον Άγιο Νικόλαο Ραφήνας δεν απεικονίζουν τον Άγιο Παΐσιο, αλλά έναν ρασοφόρο άντρα που μαζί με άλλους πολίτες παρατηρούν την καταστροφή της πυρκαγιάς. Η χαμηλή ανάλυση των φωτογραφιών οδήγησε σε εξαγωγή αυθαίρετων και λανθασμένων συμπερασμάτων, καθώς και στον ψευδή ισχυρισμό πως ο εικονιζόμενος ρασοφόρος άνδρας ήταν ο Άγιος Παΐσιος που εμφανίστηκε στην πυρκαγιά στο Μάτι. Μέσα από τη σύγκριση των φωτογραφιών με εικόνες υψηλής ανάλυσης από την ίδια ώρα και το ίδιο σημείο επιβεβαιώνουμε πως ο εικονιζόμενος ρασοφόρος ούτε μοιάζει στον Άγιο Παΐσιο, ούτε είναι ο Άγιος Παΐσιος.

Προσθήκη 2/8/2023: Ύστερα από τη δημοσίευση του παρόντος άρθρου στις 24/7/2023, επικοινώνησε μαζί μας η γυναίκα που αποδεδειγμένα τράβηξε τις φωτογραφίες του ρασοφόρου ιερωμένου. Πρόκειται για την κ. Θέμις Θεοτικού, κάτοικο Ραφήνας, η οποία μας απέστειλε τις αυθεντικές φωτογραφίες και ουδεμία σχέση έχει με τη γυναίκα που επικαλείται στο άρθρου του ο Νίκος Κουλούρης.

Η κ. Θεοτικού φωτογράφισε τον ρασοφόρο ιερωμένο στο προαύλιο του Αγίου Νικολάου Ραφήνας το απόγευμα της 23^ης Ιουλίου 2018, όπου περίμενε προσωρινά, κατά τη διαδικασία αναχώρησής της με την οικογένειά της από την οικία τους. Το ίδιο βράδυ ανέβασε τις δύο επίμαχες φωτογραφίες αρχικά στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram και κατόπιν, στις 29 Ιουλίου 2018, στο Facebook, απ’ όπου και διέρρευσαν, χωρίς την άδειά της, από φίλο της, καθώς το προφίλ της είναι κλειστό.

Είναι ξεκάθαρο πως η κ. Θεοτικού δεν έκανε ποτέ λόγο για τον Άγιο Παΐσιο, αλλά για έναν «ήρεμο πάτερ».

Πολύ αργότερα από το κείμενο του Νίκου Κουλούρη και συγκεκριμένα τον Δεκέμβριο του 2018, η κ. Θεοτικού επισκέφτηκε τον πατέρα Δωρόθεο, με σκοπό να τον ενημερώσει για την αλήθεια. Ο ίδιος επιβεβαίωσε στην κ. Θεοτικού ότι πράγματι είχε έρθει μια γυναίκα και του έδειξε τις φωτογραφίες. Ωστόσο, ο ίδιος ουδέποτε είπε ότι «αυτή είναι η μορφή του Αγίου Παϊσίου», όπως ψευδώς ισχυρίστηκε στο άρθρο του ο Νίκος Κουλούρης. Μάλιστα, σύμφωνα με την κ. Θεοτικού, ο πατήρ Δωρόθεος ήταν αντίθετος σε όλο αυτό και είχε πει στη γυναίκα που τον είχε πλησιάσει αρχικά ότι «αυτό που κάνεις δεν είναι σωστό».

Επιπλέον, η κ. Θεοτικού, την ίδια ημέρα που διέρρευσε το κείμενο του Νίκου Κουλούρη, είχε σπεύσει να αποκαταστήσει την αλήθεια, αντιλαμβανόμενη τη μεγάλη παρανόηση που είχε προκληθεί. Όμως, ήταν ήδη πολύ αργά καθώς πλήθος κόσμου είχε πιστέψει τις ανακρίβειες του Νίκου Κουλούρη και οι ψευδείς ισχυρισμοί του είχαν κάνει τον γύρο του διαδικτύου. Παραθέτουμε τη σειρά σχολίων της κάτω από μια θρησκευτική σελίδα στο Facebook:

Από όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές – ακόμα μία φορά – πως το κείμενο του Νίκου Κουλούρη είναι κατασκευασμένο πάνω σε πληθώρα ανακριβειών, που ουδέποτε διασταυρώθηκαν, καθώς και φανταστικών ισχυρισμών που ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα.