Αυτές οι τοιχογραφήσεις του Ζελένσκι ΔΕΝ συναντώνται σε κτήρια του Βερολίνου ή του Παρισιού

Από τα μέσα Σεπτεμβρίου 2023 κυκλοφορούν δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αναπαράγουν φωτογραφίες που απεικονίζουν τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, να κανιβαλίζει τους στρατιώτες του. Ο ισχυρισμός που τις συνοδεύει αναφέρει ότι οι φωτογραφίες προέρχονται από κτήρια στο Βερολίνο και το Παρίσι. Τμήμα των δημοσιεύσεων υποστηρίζει ότι μία εκ των φωτογραφιών συμπεριλήφθηκε σε άρθρο της γερμανικής εφημερίδας Frankfurter Allgemeine Zeitung. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ας δούμε τι ισχύει.

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Η πρώτη φωτογραφία που εξετάζεται είναι η παρακάτω, συνοδευόμενη από τον ισχυρισμό ότι βρίσκεται σε ένα κτήριο στο Παρίσι.

Σε δημοσιεύσεις χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαβάζουμε:

Στο Βερολίνο και το Παρίσι εμφανίστηκαν γκράφιτι που απεικονίζουν τον Ζελένσκι να τρώει τους στρατιώτες του

Ψάχνοντας την επίμαχη φωτογραφία σε μηχανές αναζήτησης με τη βοήθεια της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, εντοπίζουμε δημοσιεύματα (εδώ, εδώ) που επισημαίνουν ότι η διαμοιραζόμενη φωτογραφία δεν είναι πραγματική, αλλά προϊόν φωτομοντάζ. 

Αναλυτικότερα, με τη βοήθεια των χαρτών της Google, καταφέραμε να εντοπίσουμε το εικονιζόμενο σημείο από το όνομα του μαγαζιού “mamaju”, όπως φαίνεται στο κάτω αριστερά τμήμα της φωτογραφίας. Πράγματι, το μαγαζί βρίσκεται στο προάστιο Montreuil του Παρισιού, ενώ παρατηρώντας την ευρύτερη περιοχή από ψηλά, εντοπίζουμε το σημείο που μας ενδιαφέρει. 

Ενεργοποιώντας την υπηρεσία street view οδηγούμαστε μπροστά από το υπό εξέταση κτήριο, στην οδό Robespierre, όπου βλέπουμε ότι δεν υπάρχει καμία τοιχογράφηση.

Αυτό όμως δεν αρκεί για να αποδειχθεί η σαθρότητα του ισχυρισμού, καθώς, όπως σημειώνουμε με κόκκινο περίγραμμα στο πάνω δεξιά μέρος, η φωτογραφία της τοποθεσίας χρονολογείται από τον Σεπτέμβριο του 2022, δηλαδή λίγους μήνες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής. Έτσι, δημοσιογράφοι του γαλλικού AFP μετέβησαν στην περιοχή στις 21 Σεπτεμβρίου 2023 φωτογραφίζοντας την πρόσοψη του εν λόγω κτηρίου, ενώ μίλησαν και με περίοικους για να διαπιστωθεί εάν ποτέ η τοιχογραφία του Ζελένσκι υπήρχε στον τοίχο της οικοδομής. 

Η φωτογραφία που έβγαλαν απεσταλμένοι του AFP στις 21 Σεπτεμβρίου 2023:

Όπως φαίνεται, δεν υπάρχει κανένα γκράφιτι, και ποτέ δεν υπήρχε, όπως διαβεβαίωσαν στο Γαλλικό Πρακτορείο τρεις διαφορετικές πηγές, μερικές εκ των οποίων ήθελαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.

Δουλεύω εκεί για 22 χρόνια και δεν έχει υπάρξει ποτέ τέτοιο γκράφιτι.

Η δεύτερη φωτογραφία που διαμοιράζεται:

Από τα παραδείγματα που παρατέθηκαν παραπάνω, παρουσιάζεται και δεύτερο κτήριο, αυτή τη φορά στο Βερολίνο, που υποτίθεται ότι φέρει παρόμοιο γκράφιτι. Ωστόσο, μέσω γεωεντοπισμού, αποδεικνύεται ότι το επίμαχο κτήριο δε βρίσκεται στο Βερολίνο, αλλά στη Βαρσοβία.

Επιπλέον, όπως επεσήμανε τις 19 Σεπτεμβρίου μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου η εκπρόσωπος της αστυνομίας του Βερολίνου Katharina Waack στο τμήμα ελέγχου γεγονότων του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters:

Η αστυνομία του Βερολίνου δεν έχει λάβει αναφορές ή εικόνες οποιασδήποτε τέτοιας τοιχογραφίας.

Μία από τις επίμαχες δημοσιεύσεις φέρει ως τεκμήριο ένα άρθρο της εφημερίδας Frankfurter Allgemeine Zeitung στο οποίο εντοπίζεται η υπό εξέταση τοιχογραφία.

Κάτι τέτοιο, όμως, δεν ισχύει, όπως υπογράμμισε ο Mario Frohnapfel, εκπρόσωπος του μέσου, σε mail που απέστειλε στο Reuters:

Επιβεβαιώνουμε ότι δεν εκδώσαμε την επικεφαλίδα/άρθρο που εμφανίζεται στο στιγμιότυπο οθόνης σας. Είναι ένα ψεύτικο στιγμιότυπο οθόνης.

Συμπέρασμα

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Η πρώτη φωτογραφία που παρατίθεται αποτελεί προϊόν ψηφιακής επεξεργασίας, αφού απεσταλμένοι του AFP παραβρέθηκαν στο σημείο τη 21η Σεπτεμβρίου 2023 και με φωτογραφικό υλικό απέδειξαν ότι δεν υπάρχει η εν λόγω τοιχογραφία στην πρόσοψη του κτηρίου. Σε ό,τι αφορά τη δεύτερη φωτογραφία, ουδέποτε αναπαράχθηκε από το γερμανικό μέσο Frankfurter Allgemeine Zeitung, ούτε βρίσκεται στο Βερολίνο, καθώς η οικοδομή που υποτίθεται ότι κοσμείται από το γκράφιτι εντοπίζεται στη Βαρσοβία.