Βίντεο που δείχνει τον Ζελένσκι να χορεύει είναι deepfake

Ευρεία διάδοση έχει γνωρίσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα σύντομο βίντεο που παρουσιάζει τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να χορεύει τον χορό της κοιλιάς σε κάποια απροσδιόριστη εκδήλωση. Το βίντεο ωστόσο είναι παραποιημένο.

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Ως σημείο αναφοράς, το βίντεο του ισχυρισμού:

Αρχικά φαίνεται πως το πρόσωπο του βίντεο είναι όντως ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Οι συνθήκες του βίντεο ωστόσο, όπως τα μπαλόνια γενεθλίων με το νούμερο “18” στο βάθος, προκαλούν υποψίες. Ακόμη, η οθόνη στο βάθος του πλάνου, πίσω από τον χορευτή, έχει γραμμένο ένα μήνυμα στα ρώσικα. Μετάφραση του κειμένου δείχνει πως πρόκειται για ευχή προς κάποια γυναίκα, και η ημερομηνία που εμφανίζεται σε χαμηλή ανάλυση φαίνεται να είναι η 27η Αυγούστου 2020.

Ενώ η μετάφραση μας εμφανίζει την επιλογή “Χαρούμενη επέτειο” για την πρώτη έκφραση, η φράση “с юбилеем” στα ρώσικα μεταφράζεται και ως “Χρόνια πολλά”, περίπτωση που συνάδει περισσότερο με τα μπαλόνια με τον αριθμό 18. Πρόκειται για την αντίστοιχη μετάφραση της λέξης “Ιωβηλαίο” στα ελληνικά, η οποία προορίζεται κυρίως για πιο μακρόχρονες επετείους.

Αντίστροφη αναζήτηση εικόνας με διάφορα καρέ από το βίντεο μας οδήγησε σε άρθρο ξενόγλωσσου οργανισμού ελέγχου γεγονότων που ασχολήθηκε με το θέμα. Εκεί βρήκαμε πάνω από μία αναπαραγωγή του βίντεο από λογαριασμό του TikTok πολύ πριν αποδοθεί στον Ζελένσκι. Η πιο δημοφιλής, με είκοσι εκατομμύρια προβολές, είναι καρφιτσωμένη στο προφίλ και ανέβηκε στις 12 Ιανουαρίου 2022. Μπορούμε να διακρίνουμε πως πρόκειται για το ίδιο βίντεο σε αμοντάριστη μορφή, με άλλη μουσική και με διαφορετικά χαρακτηριστικά στο πρόσωπο του χορευτή:

Άλλα κλιπ από την ίδια εκδήλωση, με τον ίδιο χορευτή, έχουν ανέβει τόσο νωρίτερα, όσο και αργότερα από τον ίδιο λογαριασμό: στις 16 και στις 17 Οκτωβρίου 2020, στις 4 Νοεμβρίου 2020 και στις 25 Απριλίου 2023. Μία αναπαραγωγή του αυθεντικού βίντεο εντοπίσαμε και στο Instagram, από τις 7 Φεβρουαρίου 2022.

Παραποιημένα βίντεο χορού με τον Ζελένσκι έχουν εμφανιστεί και στο παρελθόν. Ο ίδιος όμως, εξαιτίας της πρότερης καριέρας του ως ηθοποιός και κωμικός, εμφανίζεται σε αρκετά παλαιότερα βίντεο όπου όντως χορεύει. Η επίδοσή του εδώ του είχε χαρίσει το πρώτο βραβείο στον Ουκρανικό διαγωνισμό Dancing with the Stars του 2006.

Η τεχνική παραπλάνησης με deepfake βίντεο που παρουσιάζουν προσωπικότητες να χορεύουν χρησιμοποιούνται συχνά για να χαμηλώσουν την αξιοπιστία και τη σοβαρότητα προσώπων στα μάτια του κόσμου. Ως αντικείμενο παραπλάνησης με ψεύτικο βίντεο από χορό έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν και ο Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Tedros Adhanom Ghebreyesus (η κατάρριψή μας εδώ).

Συμπέρασμα

Το βίντεο δεν δείχνει τον Ζελένσκι να χορεύει τον χορό της κοιλιάς, αλλά έναν χορευτή σε μία εκδήλωση γενεθλίων ή επετείου από το καλοκαίρι του 2020, και έχει παραποιηθεί έτσι ώστε να φαίνεται πως ο χορευτής είναι ο Ουκρανός πρόεδρος. Ο Ζελένσκι έχει υπάρξει στο παρελθόν ηθοποιός και χορευτής, και στο διαδίκτυο κυκλοφορούν τόσο ψεύτικά όσο και αληθινά βίντεο που τον δείχνουν να χορεύει.