ΠΡΟΣΟΧΗ: Τίτλοι δημοσιευμάτων παρερμηνεύουν επικίνδυνα δηλώσεις του καθ. Σωτήρη Τσιόδρα για την αντιμετώπιση της μηνιγγίτιδας

Στις 15 Μαρτίου 2024, στο πλαίσιο της κορύφωσης των εορτασμών του πατρινού καρναβαλιού, δημοσιεύματα ενημερωτικών ιστότοπων παρέθεσαν δήλωση του καθηγητή επιδημιολογίας Σωτήρη Τσιόδρα σχετικά με την έξαρση κρουσμάτων μηνιγγίτιδας στην περιοχή της Πάτρας. Ωστόσο, στους τίτλους τους τα υπό εξέταση δημοσίευμα απομονώνουν συγκεκριμένο μέρος από τη δήλωση του κ. Τσιόδρα, αναφέροντας απλά πως «όποιος έχει συμπτώματα μηνιγγίτιδας μένει σπίτι» ή «απομονώνεται», τη στιγμή που στην πραγματικότητα η λοίμωξη αυτή απαιτεί άμεση αξιολόγηση από γιατρό, κάτι που τονίζει ο καθηγητής στη δήλωσή του.

Παραδείγματα δημοσιεύσεων: news247.gr, in.gr, parapolitika.gr, volcanotimes.gr

Παραδείγματα αναρτήσεων στο Facebook:

Τι ισχύει

Τα υπό εξέταση δημοσιεύματα φέρουν τους τίτλους «Τσιόδρας για καρναβάλι Πάτρας: όποιος έχει συμπτώματα μηνιγγίτιδας μένει σπίτι» ή «όποιος έχει συμπτώματα απομονώνεται», χωρίς όμως σε αυτούς να αναφέρεται, έστω συνοπτικά, η ανάγκη άμεσης επίσκεψης σε γιατρό ή νοσοκομείο:

Από τις αρχές του 2024, έχει καταγραφεί άνοδος κρουσμάτων μηνιγγίτιδας μεταξύ μαθητών και φοιτητών σε όλη τη χώρα. Όπως ανέφερε Δελτίο Τύπου του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, με ημερομηνία 6 Μαρτίου 2024, το 2023 η επίπτωση της μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου αυξήθηκε φτάνοντας σε προπανδημικά επίπεδα και εντός του έτους 2024, μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του Δελτίου Τύπου, είχαν δηλωθεί στον ΕΟΔΥ συνολικά 12 κρούσματα από όλη τη χώρα. Τρία από αυτά αφορούν φοιτητές Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων της πόλης της Πάτρας.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ», στις 10 Μαρτίου ο αριθμός των κρουσμάτων έφτασε τα 14, με το πλέον πρόσφατο κρούσμα της ασθένειας να πρόκειται για μαθητή σε Λύκειο της Καλαμάτας, ο οποίος νοσηλεύεται στο νοσοκομείο της πόλης χωρίς ανησυχία για την υγεία του.

Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα» μια 19χρονη φοιτήτρια από την Πάτρα που προσβλήθηκε από την ασθένεια στα τέλη Φεβρουαρίου του 2024 παρουσίασε ξαφνική επιδείνωση της υγείας της, με αποτέλεσμα να αποφασιστεί η διακομιδή της σε νοσοκομείο της Αθήνας. Ταυτόχρονα, μια 42χρονη από τη Ηλεία παραμένει διασωληνωμένη σε κρίσιμη κατάσταση στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών.

Με αφορμή το πατρινό καρναβάλι, το οποίο κορυφώθηκε την Κυριακή 17 Μαρτίου 2023, ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Σωτήρης Τσιόδρας, προέβη στην εξής δήλωση, όπως αυτή παρατίθεται στο κείμενο των υπό εξέταση δημοσιευμάτων:

«Όποιος έχει συμπτώματα μηνιγγίτιδας, θα πρέπει να επισκεφτεί γιατρό και να απομονωθεί. Δεν θα πρέπει πάει σε πάρτι και συγκεντρώσεις, ακριβώς όπως κάναμε και την περίοδο υψηλής έξαρσης της COVID. Είναι απλό».

Αν και τα δημοσιεύματα αυτά στο κείμενό τους παραθέτουν αυτούσια τη δήλωση του καθηγητή, στον τίτλο τους εστιάζουν στην απομόνωση, αναφέροντας πως όποιος έχει συμπτώματα μηνιγγίτιδας θα πρέπει να «κάτσει σπίτι» ή να «απομονωθεί», παραλείποντας την αναφορά στην ανάγκη άμεσης επίσκεψης σε ιατρό.

Δεδομένου πως σημαντικό ποσοστό των χρηστών των διαδικτύου τείνει να μένει στους τίτλους των δημοσιευμάτων και να μη διαβάζει το περιεχόμενο τους, ιδίως όταν αυτά κοινοποιούνται στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, η παράλειψη μιας τόσο σημαντικής πληροφορίας από τον τίτλο, πέραν από τη σύγχυση που μπορεί να προκαλέσει, μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για κάποιον που θα εκδηλώσει συμπτώματα μηνιγγίτιδας και θα έχει διαβάσει πως θα πρέπει απλά να απομονωθεί και να παραμείνει σπίτι του.

Με ανάρτησή του στο Facebook, ο νευρολόγος Γεράσιμος Γραμματικόπουλος επέκρινε τη χρήση του συγκεκριμένου τίτλου από τα υπό εξέταση δημοσιεύματα, χαρακτηρίζοντας τον παραπλανητικό και επικίνδυνο:

YOUR ATTENTION PLEASE!
THIS IS A PUBLIC HEALTH ANNOUNCEMENT!
Ο τιτλος ειναι ακρως παραπλανητικος και ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ!

Αν εχετε συμπτωματα μηνιγγιτιδας (εμπυρετος κεφαλαλγια, αυχενικη δυσκαμψια, υπνηλικοτητα/ευερεθιστοτητα κλπ.) ΜΗΝ ΜΕΙΝΕΤΕ ΣΠΙΤΙ. Πηγαινετε ΚΑΤΕΥΘΕΙΑΝ στο ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ, φορωντας μασκα και λεγοντας αμεσως στην υποδοχη τι σας συμβαινει. Δεν πρεπει να χασετε χρονο!

Οι μιντιακοι φωστηρες πηραν μια μεσοβεζικη δηλωση του Τσιοδρα που μιλαγε για γιατρους γενικα (τι θα σας κανει ο ιδιωτης; και που θα τον βρειτε μεσα στον χαμο;) και την εκαναν “μενουμεσπιτι” αλα πετσασιον… ΑΜΟΡΦΩΤΟΙ και ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ. Φευ!

Από την πλευρά του, ο παθολόγος κ. Παναγιώτης Χούπας, ειδικευμένος στην Εσωτερική Παθολογία, ανέφερε πως αποκλείει το γεγονός ο κ. Τσιόρδας να είπε πως κάποιος με συμπτώματα μηνιγγίτιδας πρέπει να μείνει σπίτι, τονίζοντας πως πρόκειται για επείγουσα ιατρική κατάσταση και πως κάποιοι κατάλαβαν, μετέδωσαν και αναπαρήγαγαν με λάθος τρόπο τη δήλωσή του, κάτι που ενέχει κινδύνους για όποιον το διαβάσει:

Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι επείγουσα ιατρική κατάσταση. Ο πρωταρχικός στόχος για τη θεραπεία της είναι η έναρξη ενδοφλέβιας αντιβιοτικής αγωγής εντός 60 λεπτών από την άφιξη του ασθενούς στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών.

Αυτό επιτάσσει η σύγχρονη Ιατρική.

Δεν ξέρω τι είπε ο κος Τσιόδρας, πάντως αποκλείω να είπε, να υπονόησε έστω, ότι ο άρρωστος με συμπτώματα μηνιγγίτιδας πρέπει να κάθεται στο σπίτι.

Και όμως, κάποιος κατάλαβε λάθος.
Και μετέδωσε λάθος.
Και οι υπόλοιποι αναπαρήγαγαν το λάθος.
Και αυτό το λάθος επικρέμεται ως Δαμόκλειος σπάθη, πάνω από τα κεφάλια των Πατρινών (διότι εκεί αναπαρήχθη κυρίως η ανοησία), αλλά και οποιουδήποτε συμπατριώτη μας είχε την ατυχία να διαβάσει κάτι παρόμοιο.

Λοιπόν, όπως ολόσωστα τονίζει ο Μάκης Γραμματικόπουλος, όποιος έχει συμπτώματα συμβατά με μηνιγγίτιδα, πρέπει να τσακιστεί να πάει στο νοσοκομείο και όχι να κάτσει στο σπίτι.

Η κλασική τριάδα των συμπτωμάτων μηνιγγίτιδας στον ενήλικα περιλαμβάνει πυρετό, κεφαλαλγία και δυσκαμψία του αυχένα.
Πάνω από τα 3/4 των ασθενών έχουν κάποια διαταραχή του επιπέδου συνείδησης που κυμαίνεται από λήθαργο έως κώμα.
Ναυτία, έμετοι και φωτοφοβία είναι επίσης συχνά συμπτώματα, ενώ και οι σπασμοί δεν είναι ασυνήθεις.

ΥΓ. Ελπίζω ότι οι κυνηγοί των κλικ κάποτε θα λογοδοτήσουν.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ», στις 10 Μαρτίου ο αριθμός των κρουσμάτων έφτασε τα 14. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα» μια 19χρονη φοιτήτρια από την Πάτρα που προσβλήθηκε από την ασθένεια στα τέλη Φεβρουαρίου του 2024 παρουσίασε ξαφνική επιδείνωση της υγείας της, με αποτέλεσμα να αποφασιστεί η διακομιδή της σε νοσοκομείο της Αθήνας. Ταυτόχρονα, μια 42χρονη από τη Ηλεία παραμένει διασωληνωμένη σε κρίσιμη κατάσταση στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών.

Τι αναφέρουν οι Κατευθυντήριες Οδηγίες του ΕΟΔΥ για την αντιμετώπιση της μηνιγγίτιδας

Στο πλαίσιο της έρευνας σχετικά με τον υπό εξέταση ισχυρισμό, τα Ellinika Hoaxes επικοινώνησαν με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, ο οποίος μας απέστειλε έγγραφο με τις Κατευθυντήριες Οδηγίες του Οργανισμού για τη διάγνωση και τη θεραπεία λοιμώξεων του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, όπως είναι η μηνιγγίτιδα.

Στο έγγραφο τονίζεται πως η βακτηριακή μηνιγγίτιδα αποτελεί επείγουσα ιατρική κατάσταση και απαιτεί ταχεία διάγνωση και άμεση θεραπευτική αντιμετώπιση:

Αναφορικά με το χρόνο έναρξης της θεραπείας, οι κατευθυντήριες οδηγίες τονίζουν εκ νέου πως η βακτηριακή μηνιγγίτιδα θεωρείται επείγουσα κατάσταση για το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, και πως η θεραπεία πρέπει να αρχίζει το συντομότερο δυνατόν, ακόμα και όταν απλά υπάρχει υποψία της νόσου:

Όσον αφορά την απομόνωση, αυτή ενδείκνυται για 24 ώρες και μόνο σε ασθενείς με υποψία μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας. Επιπροσθέτως, άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με τον ασθενή θα πρέπει να λάβουν χημειοπροφύλαξη:

Επιπροσθέτως, σε σχετική δήλωσή του στα Ellinika Hoaxes, ο Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας και Πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, κ. Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, ανέφερε τα εξής:

Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα (ΒΜ) θεωρείται επείγουσα κατάσταση για το ΚΝΣ και η θεραπεία πρέπει να αρχίζει το συντομότερο δυνατόν, ακόμη και μόνον με την υποψία της νόσου. Απομόνωση, σύμφωνα με τις οδηγίες για τα μεταδιδόμενα νοσήματα από το αναπνευστικό μέσω σταγονιδίων, ενδείκνυται για 24 ώρες μετά το πέρας της θεραπείας μόνο σε ασθενείς με υποψία μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας. Δεν χρειάζεται απομόνωση σε ασθενείς με θεραπεία πνευμονιοκοκκικής μηνιγγίτιδας ή εάν διαπιστώθηκε στη Gram χρώση ή την PCR άλλο παθογόνο, πλην της Ν. meningitidis. Τα άτομα σε στενή επαφή με τον ασθενή χρήζουν χημειοπροφύλαξης για εκρίζωση της φορείας μηνιγγιτιδιόκοκκου.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ένα στα έξι άτομα που νοσεί από μηνιγγίτιδα πεθαίνει και ένα στα πέντε άτομα έχει σοβαρές επιπλοκές. Ο εμβολιασμός έναντι των παθογόνων που είναι υπεύθυνα για τη βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης της νόσου.

Συμπέρασμα

Ο τίτλος των υπό εξέταση δημοσιευμάτων είναι ελλιπής και δυνητικά επικίνδυνος. Ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόρδας, στη δήλωση του, ανέφερε πως αν κάποιος εκδηλώσει συμπτώματα μηνιγγίτιδας θα πρέπει να επισκεφτεί ιατρό και έπειτα να απομονωθεί. Αν και η δήλωση παρατίθεται αυτούσια στο κείμενο των εν λόγω δημοσιευμάτων, οι τίτλοι τους επικεντρώνονται μόνο στο κομμάτι της απομόνωσης χωρίς καμία αναφορά, έστω και συνοπτική, στην ανάγκη άμεσης ιατρικής εξέτασης. Το γεγονός αυτό, εκτός από την παρερμηνεία της δήλωσης του κ. Τσιόρδα, δυνητικά μπορεί να αποβεί επικίνδυνο για τους αναγνώστες που θα σταθούν στον τίτλο των δημοσιευμάτων και δεν θα εξετάσουν το περιεχόμενο τους. Η μηνιγγίτιδα είναι επείγουσα ιατρική κατάσταση και απαιτεί άμεσα μετάβαση του ασθενούς σε νοσοκομείο.