Δύο βίντεο που διαμοιράζονται δεν δείχνουν εικόνες από τσουνάμι στην Ταϊβάν μετά τον πρόσφατο σεισμό της 3ης Απριλίου

Τον τελευταίο καιρό κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δύο βίντεο που υποτίθεται ότι παρουσιάζουν τσουνάμι στην Ταϊβάν και την Ιαπωνία, μετά την ισχυρή σεισμική δόνηση που έπληξε την Ταϊβάν στις 3 Απριλίου 2024. Ας εξετάσουμε παρακάτω τι ισχύει.

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Στις 3 Απριλίου 2024, σεισμός περίπου 7,4 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ έπληξε σοβαρά την πόλη Χουαλιέν της Ταϊβάν με 13 – μέχρι στιγμής – καταγεγραμμένους νεκρούς και πολλούς τραυματίες και εγκλωβισμένους (εδώ, εδώ κι εδώ). Αυτός ήταν ο δυνατότερος σεισμός των τελευταίων δεκαετιών στη χώρα. Αρχικά, υπήρξαν προειδοποιήσεις για τσουνάμι από τις Αρχές, οι οποίες εν συνεχεία άρθηκαν από το Κέντρο Προειδοποίησης Τσουνάμι του Ειρηνικού (εδώ κι εδώ), τόσο στην Ταϊβάν όσο και στην Ιαπωνία και τις Φιλιππίνες.

1ο Βίντεο

Στο πρώτο βίντεο φαίνεται τσουνάμι να παρασύρει πολλά οχήματα. Πραγματοποιώντας αντίστροφη αναζήτηση εικόνας, οδηγούμαστε σε βίντεο από το 2011, δημοσιευμένο από ιαπωνικό κανάλι και τίτλο: 

«Επίθεση από τσουνάμι στην Ιαπωνία».

Διαπιστώνεται, επομένως, ότι το βίντεο προέρχεται από το καταστροφικό τσουνάμι που προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στην Ιαπωνία το 2011 στην περιοχή Tōhoku (εδώ). Ο σεισμός και το τσουνάμι προκάλεσαν τεράστιες καταστροφές κατά μήκος της ανατολικής ακτής αυτής της περιοχής, προκαλώντας 19.759 θανάτους. Το τσουνάμι της 11ης Μαρτίου 2011 προκλήθηκε από έναν ισχυρότατο σεισμό 9 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ στα ανοικτά των ανατολικών ιαπωνικών ακτών, ο οποίος σήκωσε κύματα που προκάλεσαν σοβαρές ζημιές, έσπασαν φράγματα νερού και οδήγησαν στην απελευθέρωση ραδιενεργών ρύπων από τον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας της πόλης Φουκουσίμα. 

Τον ισχυρισμό για το συγκεκριμένο βίντεο κατέρριψε πρόσφατα και το τμήμα ελέγχου γεγονότων του AFP. Στη λεζάντα του πρωτότυπου βίντεο από το 2011, ο χρήστης που το ανέβασε έγραψε πως το βίντεο καταγράφηκε από τον ίδιο σε ένα πάρκινγκ πάνω από ένα κατάστημα στην πόλη Tagajō της Ιαπωνίας.

Το AFP εντόπισε το σημείο από όπου λήφθηκε το βίντεο, επιβεβαιώνοντας ότι επρόκειτο για την Ιαπωνία και την πόλη Tagajō.

2ο Βίντεο

Στο δεύτερο εξεταζόμενο βίντεο, το οποίο υποτίθεται ότι δείχνει τσουνάμι στην Ταϊβάν μετά τον πρόσφατο σεισμό της 3ης Απριλίου, φαίνεται μία γυναίκα που βιντεοσκοπεί τη στιγμή που την παρασέρνει ένα κύμα. 

Μέσω αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, βλέπουμε πως το βίντεο υπάρχει αναρτημένο στο Instagram από τις 9 Δεκεμεβρίου 2021, δηλαδή τρία περίπου χρόνια πριν τον μεγάλο σεισμό της Ταϊβάν, από την σελίδα @dagelanviral, η οποία ανεβάζει χιουμοριστικό και viral περιεχόμενο. 

Η λεζάντα στα ινδονησιακά, αναγράφει: 

«Παρακαλώ αφήστε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης να διορίσουν αυτή τη μητέρα ως εικονολήπτρια».

Μέσω αντίστροφης αναζήτησης εντοπίζουμε και στιγμιότυπο του εν λόγω βίντεο, δημοσιευμένο σε άρθρο από την ινδονησιακή ιστοσελίδα karawangpost.com, την ίδια ημερομηνία, με τίτλο:

“Viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επικίνδυνη δράση των μητέρων που συντρίβονται στα κύματα που θέλουν να σώσουν την κάμερα αντί για τη ζωή τους”.

Όπως ανέφερε το άρθρο, το περιστατικό συνέβη στην περιοχή Riau της Ινδονησίας, κοντά στην ακτή της Σουμάτρας. Με βάση τα σχόλια των χρηστών, φαίνεται ότι το κύμα που εκδηλώθηκε στο Riau ήταν πράγματι ένα κύμα που περίμεναν οι κάτοικοι της περιοχής. 

Αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες για τα κύματα στην περιοχή, διαπιστώνουμε ότι υπάρχει το κύμα “Bono” που δεν είναι ένα τυπικό – συνηθισμένο κύμα. Πρόκειται για ένα παλιρροιακό κύμα, το οποίο συναντάται μόνο σε λίγα ποτάμια σε όλο τον κόσμο, όπως για παράδειγμα στον ποταμό Kampar, στη Σουμάτρα της Ινδονησίας. Με το κύμα αυτό διασκεδάζουν οι ντόπιοι με τα κανό τους και τις σανίδες του σερφ για περισσότερα από 70 χρόνια (εδώ κι εδώ).

Περαιτέρω αναζήτηση μας οδηγεί στο ίδιο βίντεο με μεγαλύτερη διάρκεια, δημοσιευμένο στο Facebook, επίσης στις 9 Δεκεμβρίου 2021, από σελίδα ονόματι: “Bono local surfer”. Στη λεζάντα ανέφερε στα ινδηνησιακά: “Παρασυρμένη από τα κύματα του bono αυτή η μητέρα έγινε viral. Youtube @Rina rina bono Channel cahaya pagi”.

Το κανάλι στο You Tube @Rina rina bono Channel cahaya pagi στο οποίο παραπέμπει, περιέχει διάφορα βίντεο από το φαινόμενο με τα κύματα Bono. 

Χρησιμοποιώντας την ίδια λεζάντα στην αναζήτηση του You Tube, εντοπίζουμε βίντεο αναρτημένο στις 10 Δεκεμβρίου 2021 από την ενημερωτική ιστοσελίδα Tribun Jateng, με την εν λόγω μητέρα και το viral βίντεό της, που όπως αναφέρεται από την παρουσιάστρια λήφθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2021 στην επαρχία Riau της Ινδονησίας, στο χωριό Teluk Meranti, όπου συναντάται αυτό το φαινόμενο. Πλάνα από το εν λόγω περιστατικό, βρίσκουμε και σε άλλες εγχώριες ιστοσελίδες (εδώ, εδώ κι εδώ). 

Τέλος, παρόμοιο ψευδή ισχυρισμό καταρρίψαμε πρόσφατα και μετά τον πρόσφατο ισχυρό σεισμό της 1ης Ιανουαρίου 2024 στην Ιαπωνία, εδώ.

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Αμφότερα τα εξεταζόμενα βίντεο προέρχονται από παλαιότερα περιστατικά και από διαφορετικές χώρες. Παρότι οι Αρχές στην Ταϊβάν συνέστησαν προσοχή και ετοιμότητα για τσουνάμι, αργότερα, οι προειδοποιήσεις αυτές άρθηκαν. Το πρώτο βίντεο δείχνει τσουνάμι που προκλήθηκε από μεγάλο και καταστροφικό σεισμό στην Ιαπωνία το 2011. Το δεύτερο βίντεο απεικονίζει μία γυναίκα στην Ινδονησία που απαθανάτιζε τα κύματα “Bono”, ένα φαινόμενο παλιρροιακών κυμάτων που εμφανίζεται σε ορισμένα σημεία της γης, από τον Δεκέμβριο του 2021.