Εικόνα AI με γιγάντιο χταπόδι διακινείται ως αληθινή

Πρόσφατα εμφανίστηκε μία εικόνα στα κοινωνικά δίκτυα που έδειχνε ένα χταπόδι τεραστίων διαστάσεων ξεβρασμένο σε μία ακτή. Μερικοί χρήστες σε Ελλάδα και εξωτερικό κοινοποίησαν την εξεταζόμενη εικόνα, με τον ισχυρισμό ότι πρόκειται για αληθινή φωτογραφία που προέρχεται από το Μπαλί της Ινδονησίας. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν ισχύει, όπως θα δούμε παρακάτω.

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Αρχικά, η εικόνα εντοπίζεται δημοσιευμένη στα προφίλ αρκετών χρηστών μέσων κοινωνικής δικτύωσης στο εξωτερικό. Χαρακτηριστικό είναι πως ανάρτηση στο X, από χρήστη με χιλιάδες ακόλουθους ονόματι “@CMDRVALTHOR”, έλαβε πάνω από 1 εκατομμύριο προβολές.

Στην εικόνα φαίνεται ένα πολύ μεγάλο χταπόδι με 5 ορατά πλοκάμια και διάφορους ανθρώπους τριγύρω που κυκλοφορούν. 

Χρησιμοποιώντας το εργαλείο αντίστροφης αναζήτησης εικόνας της Google, δεν βρήκαμε καμία αυθεντική πηγή για την παραπάνω εικόνα. Επίσης, δεν εντοπίστηκε καμία είδηση από μεγάλο ειδησεογραφικό Μέσο που να την αναφέρει, ούτε κάποιος φωτογράφος που να φαίνεται ότι την έχει τραβήξει. Είναι σαφές πως σε περίπτωση εύρεσης τόσο μεγάλου ζώου, η είδηση θα έκανε τον γύρο του κόσμου μεταδιδόμενη από τα μεγάλα Μέσα. 

Συνεχίζοντας την αναζήτηση, οδηγούμαστε σε δημοσίευση στο Instagram από την 1η Ιουνίου 2024, από τη σελίδα “best of ai”.

Παρατηρώντας την εν λόγω σελίδα στο Instagram, βλέπουμε πως πρόκειται για ψηφιακό δημιουργό με πάνω από 150 χιλιάδες ακόλουθους, που δημιουργεί τακτικά παρόμοιο περιεχόμενο με τεράστια και δύσμορφα ζώα, όπως χταπόδια ή καρχαρίες.

Για την ακρίβεια, στην περιγραφή της σελίδας αναφέρει:

AI STORY TELLING – Πειραματισμός με διαφορετικές μηχανές τεχνητής νοημοσύνης, θέματα και στυλ. (Κόμικς, μόδα, τέχνη, πορτραίτα, εναλλακτική ιστορία, αναφορά ταινιών κ.λ.π.).

Η εικόνα κοινοποιήθηκε στο πλαίσιο ενός βίντεο που υποτίθεται ότι έδειχνε το αναφερόμενο χταπόδι από διάφορες γωνίες στην ακτή. Η λεζάντα της εικόνας ανέφερε πως πρόκειται για «φανταστικό» δημιούργημα και η ιστορία είχε τον τίτλο «Το πένθος των αβυσσαλέων τιτάνων»: 

Τις ήσυχες ώρες πριν από την αυγή, οι παραλίες του κόσμου έτρεμαν. Τα κύματα ψιθύριζαν μυστικά και η άμμος μετακινούνταν ανήσυχα. Το τεράστιο χταπόδι, με τα μάτια του σαν αρχαία φεγγάρια, αναδύθηκε από τα βάθη – ένας τιτάνας που ξύπνησε. Τα πλοκάμια του, παχιά σαν κατάρτια πλοίων, έφτασαν μέχρι την ακτή. Νεκρά πλάσματα προσκολλήθηκαν στα πλοκάμια του: φουσκωμένα ψάρια, ξεχασμένοι ναυτικοί και χαμένοι θησαυροί. Ο ήλιος ανέτειλε, ρίχνοντας μια νεκρική λάμψη πάνω στο τέρας.

Οι τουρίστες τράπηκαν σε φυγή, εγκαταλείποντας τα καπέλα τους. Οι ναυαγοσώστες σφύριζαν, αλλά οι προειδοποιήσεις τους ήταν μάταιες. Το χταπόδι ανέσυρε κι άλλα πτώματα – γλάρους, καβούρια και παρασυρόμενα ξύλα. Οι παραλίες έγιναν νεκροταφείο.

Οι επιστήμονες έφτασαν με τις κάμερες να κάνουν κλικ. Μέτρησαν το άνοιγμα του πλάσματος: εννέα μέτρα, ένας γίγαντας που έσπασε το ρεκόρ. Ο κόσμος παρακολουθούσε με δέος και τρόμο το χταπόδι να θρηνεί τους πεσόντες συγγενείς του.

Οι παραθεριστές έκλαιγαν, τα δάχτυλα των ποδιών τους άγγιζαν τα κρύα, άψυχα σώματα. Τα παιδιά έχτισαν κάστρα στην άμμο πάνω στα οστά της φάλαινας. Και το χταπόδι, με τα μάτια του στοιχειωμένα, αποσύρθηκε πίσω στην άβυσσο.

Οι παλίρροιες ψιθύριζαν τον θρήνο του: “Μην κλαίτε για τους νεκρούς, αλλά για τους ξεχασμένους. Γιατί όλοι επιστρέφουμε στη θάλασσα, είτε από καταιγίδα είτε από επιλογή”. Και έτσι, οι παραλίες έγιναν μάρτυρες της θλίψης των αρχαίων βυθών.

Αυτή είναι μια φανταστική ιστορία.

Έπειτα εξετάσαμε την εικόνα με την βοήθεια σελίδων ανίχνευσης εικόνων τεχνητής νοημοσύνης, όπως το Is it Ai, το Hive Moderation, το Hugging Face και το Content At Scale. Όλες συμφώνησαν πως πρόκειται για εικόνα AI. Σημειώνεται, βέβαια, πως οι παραπάνω σελίδες χρησιμοποιούν λογισμικά των οποίων τα αποτελέσματα δεν είναι 100% αξιόπιστα, ωστόσο μας δίνουν μία κατεύθυνση σε περιπτώσεις όπου υποψιαζόμαστε πως μία εικόνα έχει δημιουργηθεί μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Τον εξεταζόμενο ισχυρισμό κατέρριψαν και άλλοι, διεθνείς και πιστοποιημένοι οργανισμοί ελέγχου γεγονότων, όπως το Snopes και το Misbar.

Τέλος, διάφορες περιπτώσεις με εικόνες τεχνητής νοημοσύνης που κυκλοφορούν ως αληθινές έχουμε εξετάσει κατά το παρελθόν εδώ, εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ. Περισσότερες πληροφορίες για περιεχόμενο που δημιουργείται με τεχνητή νοημοσύνη μπορείτε να δείτε στο ενημερωτικό άρθρο μας για τη συμμετοχή των Ellinika Hoaxes στο AI@EUelections του European Fact-Checking Standards Network (EFCSN).

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Η εικόνα που διαμοιράζεται έχει δημιουργηθεί με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης από ψηφιακό δημιουργό στο Instagram. Ο λογαριασμός αυτός παρουσιάζει μια σειρά από εικόνες που δημιουργούνται με τεχνητή νοημοσύνη, οι οποίες είναι σαφώς τεχνητές, αναδεικνύοντας τον πειραματισμό του δημιουργού με διάφορες τεχνολογίες, θέματα και στυλ τεχνητής νοημοσύνης, εστιάζοντας ιδιαίτερα στη δημιουργία εικόνων τεράτων ή δύσμορφων ζώων.