Παραπληροφόρηση σχετικά με τα στοιχεία του φερόμενου δράστη της επίθεσης στο Σάουθπορτ

Στον απόηχο της επίθεσης που σημειώθηκε τη Δευτέρα 29 Ιουλίου 2024 στο Southport της Αγγλίας, μια περιοχή βόρεια του Λίβερπουλ, που στοίχισε τη ζωή σε τρία παιδιά, αναπαράγεται από χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο ισχυρισμός ότι ο ύποπτος που συνελήφθη είναι μετανάστης, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι ονομάζεται Αλί Αλ Σακάτι. Καθώς οι εν λόγω ισχυρισμοί απέκτησαν διάδοση, μερίδα ακροδεξιών κινήθηκε κατά ενός τοπικού τεμένους και συγκρούστηκαν με την αστυνομία. Για να ανασταλεί το κύμα παραπληροφόρησης που είχε δημιουργηθεί, οι Αρχές προέβησαν σε δημόσια τοποθέτηση, προς αποφυγή περαιτέρω συγκρούσεων. Ας δούμε τι ισχύει.

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε ιστοσελίδες και ιστολόγια: newsbreak.gr, sportsviahistoryfc.substack.com

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Τη Δευτέρα 29 Ιουλίου 2024 οι βρετανικές Αρχές συνέλαβαν έναν 17χρονο στο Southport του Merseyside, ως ύποπτο για φόνο και απόπειρα ανθρωποκτονίας. Λίγο νωρίτερα, στις 11:47 π.μ. (τοπική ώρα), είχε προηγηθεί αναφορά για ένα “μείζονος σημασίας συμβάν” που αποδείχθηκε ότι ήταν επίθεση με μαχαίρι. Ο δράστης της επίθεσης είχε εισβάλει σε εκδήλωση χορού με θέμα την Taylor Swift και επιτέθηκε σε παιδιά, σκοτώνοντας επιτόπου δύο και τραυματίζοντας ακόμη εννιά, έξι εκ των οποίων βρίσκονταν σε κρίσιμη κατάσταση σύμφωνα με την αστυνομία. Ενήλικοι παρευρισκόμενοι επίσης τραυματίστηκαν σοβαρά και νοσηλεύονταν σε κρίσιμη κατάσταση, μετά από προσπάθεια να τον σταματήσουν και να προστατεύσουν τα παιδιά. Σύμφωνα με πληροφορίες του BBC, το περιστατικό σημειώθηκε στο studio χορού Hart Space και αποτελεί ίσως τη χειρότερη μαζική επίθεση με μαχαίρι εναντίον παιδιών στο Ηνωμένο Βασίλειο που έχει καταγραφεί, δεδομένου ότι τέτοιες πράξεις βίας σπανίζουν. Ο ύποπτος μεταφέρθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής, όπου την επόμενη μέρα θα ξεκινούσε η ανάκρισή του.

Η ακριβής τοποθεσία της επίθεσης:

Το επόμενο πρωί, ανακοινώθηκε ο θάνατος ενός ακόμη παιδιού, που υπέκυψε στα τραύματά του, αυξάνοντας τον απολογισμό των θυμάτων σε τρία. 

Οι φωτογραφίες των θυμάτων:

Οι Αρχές ακόμα προσπαθούν να διαλευκάνουν το κίνητρο του υπόπτου. Δε μοιράστηκαν πολλές πληροφορίες, απέκλεισαν πάντως το ενδεχόμενο να πρόκειται για τρομοκρατική ενέργεια. Η διοικήτρια της Αστυνομίας του Merseyside, Chief Constable Serena Kennedy, δήλωσε:

Η έρευνα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και τα κίνητρα για το περιστατικό παραμένουν ασαφή.

Η επίθεση συντάραξε την κοινωνία του Ηνωμένου Βασιλείου, με αξιωματούχους να εκφράζουν τη στήριξή τους στις πληγείσες οικογένειες καταδικάζοντας το περιστατικό. Ανάμεσά τους, ο Βασιλιάς Κάρολος Γ’ και η σύζυγός του, Βασίλισσα Καμίλα, δήλωσαν “βαθύτατα σοκαρισμένοι”, εκφράζοντας τη συμπόνοια τους στις οικογένειες και όσους έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα. Παρόμοια ήταν και η τοποθέτηση του Πρίγκιπα και της Πριγκίπισσας της Ουαλίας. Ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Keir Starmer, περιγράφοντας το γεγονός ως “απαίσιο περιστατικό” δήλωσε:

Ξέρω ότι μιλώ εκ μέρους όλων σε ολόκληρη τη χώρα λέγοντας ότι οι σκέψεις μας και τα συλλυπητήριά μας είναι με τα θύματα, τις οικογένειές τους, τους φίλους τους και την ευρύτερη κοινότητα. Και είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστούμε τη θλίψη που περνούν, το τραύμα που περνούν.

Με αφορμή το παραπάνω γεγονός, άρχισαν να διαμοιράζονται διάφορες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα και την καταγωγή του δράστη, παρόμοιες με αυτές που βλέπουμε να κυκλοφορούν στα ελληνικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ενδεικτικά, σε δημοσιεύσεις χρηστών διαβάζουμε:

Μάχες με την αστυνομία στους δρόμους αφού ένας λαθρομετανάστης σκότωσε μια ομάδα μικρών κοριτσιών στη Βρετανία
Διαδηλωτές πυρπόλησαν βαν της αστυνομίας. Μεταξύ των αξιωματικών της αστυνομίας υπήρξαν θύματα στις συγκρούσεις, είπε η αστυνομία του Μέρσεϊσαϊντ.
Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν στο Σάουθπορτ με φόντο τραγωδία στις 29 Ιουλίου, όταν ένας λαθρομετανάστης επιτέθηκε με μαχαίρι σε στούντιο χορού στην πόλη.

Οι φήμες αυτές, όπως εκτιμούν οι βρετανικές αστυνομικές Αρχές, πολύ γρήγορα πυροδότησαν την αντίδραση ακροδεξιών ομάδων, οι οποίες, εκμεταλλευόμενες μια ειρηνική αγρυπνία που λάμβανε χώρα στην πόλη, προκάλεσαν επεισόδια πετώντας αντικείμενα κατά παρακείμενου τεμένους, βάζοντας φωτιά σε υπηρεσιακά οχήματα, ενώ ακολούθησαν συμπλοκές με αστυνομικές δυνάμεις. Πολλοί από τους ταραχοποιούς πιστεύεται ότι ανήκουν στο ακροδεξιό, ισλαμοφοβικό κίνημα English Defence League που προωθεί ρητορική μίσους κατά των μουσουλμάνων. Από τις συγκρούσεις τραυματίστηκαν συνολικά 39 αστυνομικοί, 27 εκ των οποίων μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Αστυνομίας:

Χθες, οι αστυνομικοί μας και άλλα μέλη των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που θα αντιμετωπίσουν ποτέ. Απόψε, βρίσκουν τον εαυτό τους να δέχεται επίθεση καθώς προσπαθούν να αποτρέψουν την αναταραχή.

Οι εν λόγω φήμες είναι, ωστόσο, ανυπόστατες καθώς είχε γνωστοποιηθεί από την Αστυνομία του Merseyside ότι ο 17χρονος ύποπτος έχει γεννηθεί εντός του Ηνωμένου Βασιλείου, συγκεκριμένα στο Κάρντιφ της Ουαλίας, ενώ διέμενε στο Banks του Lancashire, δηλαδή λίγο βορειότερα του Southport. Σύμφωνα και πάλι με το BBC, οι γονείς του υπόπτου κατάγονται από τη Ρουάντα.

Μάλιστα, παρά την αρχική τοποθέτηση, η Αστυνομία αναγκάστηκε να παρέμβει ξανά, καθώς λανθασμένες πληροφορίες σχετικά με τα στοιχεία του υπόπτου συνέχιζαν να διαδίδονται. Προέβη σε προτροπή του κόσμου να μη σπεύδει σε εικασίες, καθώς πρόκειται για εν εξελίξει έρευνα.

Ένα όνομα έχει κοινοποιηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε σχέση με τον ύποπτο για το περιστατικό στο Σάουθπορτ.  Το όνομα αυτό είναι λανθασμένο και θα παρακαλούσαμε τον κόσμο να μην κάνει εικασίες σχετικά με τις λεπτομέρειες του περιστατικού, ενώ η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη.

Εκπρόσωπος επικοινωνίας της Αστυνομίας απάντησε σε σχετικό ερώτημα του Reuters ότι το όνομα του υπόπτου που κοινοποιείται λανθασμένα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το “Αλί Αλ Σακάτι”, το ίδιο δηλαδή που βλέπουμε να αναπαράγουν οι χρήστες και στην περίπτωση που εξετάζουμε, ενώ κατόπιν δικαστικής άδειας, έγινε γνωστό ότι ο ύποπτος ονομάζεται Axel Rudakubana και γεννήθηκε στις 7 Αυγούστου 2006.

Σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία, οι ύποπτοι δεν κατονομάζονται δημοσίως μέχρι να τους απαγγελθούν κατηγορίες και τα άτομα κάτω των 18 ετών συνήθως δεν κατονομάζονται καθόλου. Ωστόσο, λόγω του κύματος παραπληροφόρησης που είχε δημιουργηθεί και των επικίνδυνων προεκτάσεων που είχε λάβει και δεδομένου πως ο ύποπτος επρόκειτο να ενηλικιωθεί σε λίγες μέρες (στις 7 Αυγούστου 2024), ο δικαστής επέτρεψε τη δημοσιοποίηση του ονόματος του υπόπτου, για την καταστολή της παραπληροφόρησης.

Όπως έγινε τελικώς γνωστό, ο συλληφθείς ύποπτος, Axel Rudakubana, είναι βρετανός υπήκοος και, σύμφωνα με όσα ανέφεραν περίοικοι, η οικογένειά του είναι χριστιανοί που εκκλησιάζονται τακτικά, ενώ και ο ίδιος ως παιδί συμμετείχε σε εκκλησιαστική χορωδία. Πλέον, ο Axel κατηγορείται για τρεις ανθρωποκτονίες, δέκα απόπειρες ανθρωποκτονίας και για κατοχή αιχμηρού αντικειμένου.

Παρόλα αυτά, η παραπληροφόρηση συνεχίστηκε. Όπως επισημαίνει το Al Jazeera, το ABC News και η Telegraph, ένα από τα πρώτα “ΜΜΕ” που διέσπειρε τις ψευδείς φήμες ήταν το Channel3 Now, το οποίο στη συνέχεια προχώρησε σε δημόσια απολογία και διόρθωση του δημοσιεύματος. Πλέον, το επίμαχο δημοσίευμα φαίνεται πως έχει διαγραφεί, αφού δεν εντοπίζεται στην ιστοσελίδα. Ωστόσο, μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης της απολογίας, οι φήμες είχαν εξαπλωθεί, καθώς διαδόθηκαν από άτομα με ευρύ κοινό, όπως ο Tommy Robinson (πραγματικό όνομα: Stephen Christopher Yaxley-Lennon), άτομο με ποινικό παρελθόν (έχει εκτίσει τέσσερις φορές ποινές φυλάκισης μεταξύ των ετών 2005 και 2019) και ιδρυτής του ακροδεξιού κινήματος English Defense League, και η αμφιλεγόμενη φιγούρα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, Andrew Tate, όπως αναφέρει η Telegraph. Τους ισχυρισμούς αναπαρήγαγε και ο συντηρητικός πολιτικός του Ηνωμένου Βασιλείου Nigel Farage, δημοσιεύοντας βίντεο με το οποίο υποστήριζε ότι αποκρύπτεται η αλήθεια, κίνηση για την οποία κατακρίθηκε, καθώς υπονόμευε τις Αρχές και τροφοδοτούσε τους εξτρεμιστές. Τέλος, σύμφωνα με ειδικούς, το Channel3 Now φαίνεται να είναι μέρος ενός ευρύτερου κυκλώματος παραπληροφόρησης, οι άκρες του οποίου εντοπίζονται στη ρωσική πόλη Izhevsk. Πάντως, επισκεπτόμενοι τη σελίδα του εν λόγω Μέσου στο Facebook, βλέπουμε ότι δημιουργήθηκε μόλις τον Μάρτιο του 2024, ενώ ο αριθμός ακολούθων είναι εξαιρετικά μικρός, γεγονός που εγείρει υποψίες σχετικά με την αυθεντικότητά της.

Μετά το Σάουθπορτ, διαμαρτυρίες ακολούθησαν και σε άλλες μεγάλες πόλεις του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως το Μάντσεστερ, το Μπέλφαστ και το Λίβερπουλ. Στην τελευταία μάλιστα περίπτωση, δύο αστυνομικοί έπρεπε να μεταφερθούν στο νοσοκομείο με την υποψία σπασμένων οστών. Μόνο για το Σάββατο 3 Αυγούστου 2024, σημειώθηκαν πάνω από 90 συλλήψεις διαδηλωτών σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο. Στον παρακάτω πίνακα διαγράφεται πως οι διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν προοδευτικά από περιοχή σε περιοχή.

Μέχρι την Πέμπτη 8 Αυγούστου 2024, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από εκατό αστυνομικοί είχαν τραυματιστεί κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, ενώ ορισμένοι εξ αυτών έλαβαν νοσοκομειακή περίθαλψη, επιπλέον, με περαιτέρω στοιχεία της 9ης Αυγούστου, οι συλλήψεις συνολικά προσεγγίζουν τις 600.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Keir Starmer βλέποντας την έκρυθμη κατάσταση συγκάλεσε το υπουργικό του συμβούλιο για να συζητήσουν τρόπους αντιμετώπισης, εκφράζοντας την πλήρη στήριξή του στην αστυνομία και καταδικάζοντας τις επιθέσεις κατά των Αρχών. Σύμφωνα με εκπρόσωπό του:

Ο πρωθυπουργός εξέθεσε ότι η αστυνομία έχει την πλήρη υποστήριξή μας για να αναλάβει δράση κατά των εξτρεμιστών στους δρόμους μας, οι οποίοι επιτίθενται σε αστυνομικούς, διαταράσσουν τοπικές επιχειρήσεις και προσπαθούν να σπείρουν το μίσος εκφοβίζοντας τις κοινότητες. 
Ο κύριος Starmer πρόσθεσε:
Το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και η βίαιη διαταραχή που έχουμε δει είναι δύο πολύ διαφορετικά πράγματα.

Όσον αφορά το κομμάτι της παραπληροφόρησης, η κυβέρνηση γνωστοποίησε ότι συνεργάζεται με εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να αφαιρεθούν οι παραπλανητικές αναρτήσεις. Στον απόηχο των βίαιων διαδηλώσεων, οι οποίες φαίνεται να έχουν καταλαγιάσει, η κυβέρνηση δεσμεύει χώρο στις φυλακές για να τιμωρήσει τους ταραχοποιούς, για κάποιους από τους οποίους υπάρχουν υποψίες τρομοκρατικής δράσης. 

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός είναι ψευδής. Ο ύποπτος της δολοφονικής επίθεσης στο Southport δεν είναι ούτε μετανάστης ούτε ονομάζεται “Αλί Αλ Σακάτι”, όπως διαβεβαίωσε η Αστυνομία του Merseyside. Ο ύποπτος είναι βρετανός υπήκοος, ονομάζεται Axel Rudakubana και προέρχεται από οικογένεια χριστιανών με καταγωγή από την Ρουάντα. Οι ψευδείς πληροφορίες για την ταυτότητά του παρήχθησαν στον απόηχο της επίθεσης και οδήγησαν, όπως εκτιμούν οι Αρχές, σε βίαιες συγκρούσεις ακροδεξιών ομάδων με την Αστυνομία. Τέλος, η Αστυνομία προέτρεψε τον κόσμο να μη σπεύδει σε εικασίες, καθώς η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

1. https://edition.cnn.com/2024/07/30/uk/southport-stabbing-attack-explainer/index.html
2. https://edition.cnn.com/2024/07/29/uk/northern-england-stabbing-intl/index.html
3. https://edition.cnn.com/2024/07/31/uk/southport-stabbing-vigil-violent-protests-intl-hnk/index.html
4. https://www.bbc.com/news/articles/cy68z9dw9e7o
5. https://www.reuters.com/fact-check/southport-stabbing-suspect-was-born-uk-say-police-2024-07-30/
6. https://www.merseyside.police.uk/news/merseyside/news/2024/july/statement-from-chief-constable-serena-kennedy-following-major-incident-in-southport/
7. https://www.merseyside.police.uk/news/merseyside/news/2024/july/update-on-major-incident-in-southport/
8. https://www.independent.co.uk/news/uk/crime/southport-stabbing-latest-far-right-riots-b2590454.html