Επεισόδια στο Άμστερνταμ: Τι ισχύει για τους οπαδούς της Μακάμπι Τελ Αβίβ και την κάλυψη των ΜΜΕ;

Τα πρόσφατα βίαια γεγονότα στο Άμστερνταμ, στις αρχές Νοεμβρίου 2024, στο περιθώριο του ποδοσφαιρικού αγώνα μεταξύ της ολλανδικής ομάδας του Άγιαξ και της ισραηλινής ομάδας Μακάμπι Τελ Αβίβ, για το UEFA Europa League, τα οποία οδήγησαν σε τραυματισμούς και σε συλλήψεις περισσότερων από 70 ατόμων, προκάλεσαν διεθνείς και αντικρουόμενες αντιδράσεις, ιδιαίτερα για τον τρόπο που μεγάλα δυτικά μέσα ενημέρωσης κάλυψαν τα γεγονότα. Αντίστοιχα φαινόμενα εντοπίστηκαν ευρέως και στα εγχώρια μέσα ενημέρωσης, όπως ήδη έχουμε αναδείξει σε πρόσφατο άρθρο μας.

“Παρά τον ισχυρισμό τους ότι παρέχουν ουδέτερη και ισορροπημένη πληροφόρηση για σύνθετα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτικά και πολιτιστικά θέματα, τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων της Wall Street Journal και των New York Times, δημοσίευσαν μονόπλευρη κάλυψη”, αναφέρει το TRT World στο άρθρο του “Επιθέσεις στο Άμστερνταμ: Γιατί τα δυτικά μέσα ενημέρωσης έκαναν τόσο λάθος;:

Τα γεγονότα χαρακτηρίστηκαν ευρέως ως “αντισημιτικά”, με ποικίλες πολιτικές δυνάμεις να εκφράζονται έντονα γύρω από αυτά. Ο Βασιλιάς της Ολλανδίας απολογήθηκε προς τον ισραηλινό λαό, ενώ ο Πρόεδρος του Ισραήλ, Άιζακ Χέρτζογκ, έκανε λόγο για “αντισημιτικό πογκρόμ“, συνδέοντας τα γεγονότα με την 7η Οκτωβρίου. “Στους δρόμους του Άμστερνταμ, αντισημιτικοί ταραχοποιοί επιτέθηκαν σε Εβραίους, Ισραηλινούς πολίτες, μόνο και μόνο επειδή ήταν Εβραίοι“, δήλωσε ο Ισραηλινός πρόεδρος Μπένζαμιν Νετανιάχου. “Πογκρόμ στους δρόμους του Άμστερνταμ“, έγραψε ο ακροδεξιός πολιτικός Γκερτ Βίλντερς, ηγέτης της πλειοψηφίας του ολλανδικού Κοινοβουλίου και γνωστός για την αντιμεταναστευτική ρητορική του, ενώ ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας υπέδειξε ως αποκλειστικούς ενόχους νεαρούς “με μεταναστευτικό υπόβαθρο”.

Μια διαφορετική εικόνα περιγράφουν τοπικοί ρεπόρτερ, πολίτες του Άμστερνταμ και πολιτικοί, ακόμη και τοπικές εβραϊκές οργανώσεις. “Χούλιγκανς της Μακάμπι τριγυρνούσαν στην πόλη οπλισμένοι και επιτέθηκαν σε πολίτες του Άμστερνταμ, που έμοιαζαν σε Μουσουλμάνους και Άραβες και ανθρώπους που φορούσαν παλαιστινιακά σύμβολα“, δήλωσε ο Τζάζι Φέλντχαϊζεν, μέλος του δημοτικού συμβουλίου της πόλης του Άμστερνταμ. “Πολλοί από αυτούς [ενν. του φιλάθλους της Μακάμπι] δεν ήρθαν για τον αγώνα, ήρθαν εν μέρει για να διαδηλώσουν υπέρ του πολέμου“, δήλωσε ο Ολλανδός ακτιβιστής Γιουβάλ Γκαλ, με καταγωγή από το Τελ Αβίβ, μέλος της Αντι-Σιωνιστικής Εβραϊκής Κοινότητας Erev Rav του Άμστερνταμ. “Οι κακοποιοί της Μακάμπι, που βρίσκονταν σε άδεια από τη γενοκτονία, διαδήλωσαν ανεμπόδιστοι και τρομοκράτησαν την πόλη“, είπε ο Στέφαν φαν Βάαρλε, ηγέτης του κεντροαριστερού κόμματος DENK, από το βήμα της ολλανδικής Βουλής των Αντιπροσώπων.

Τι πραγματικά συνέβη στο Άμστερνταμ;

Αμέσως παρακάτω θα επιχειρήσουμε την ανασυγκρότηση των βασικών γεγονότων, με βάση την πραγματολογική έκθεση που κατέθεσαν από κοινού οι τρεις θεσμοί του Άμστερνταμ (Εισαγγελία, Διοίκηση της Αστυνομίας και Δημαρχία). Σε αυτό, θα μας χρησιμεύσουν και οι καταγραφές των ολλανδικών ΜΜΕ. Επιπλέον, λαμβάνουμε υπόψη μας τεκμήρια από τοπικούς ρεπόρτερ της Ολλανδίας και δηλώσεις των άμεσα εμπλεκομένων, όπως συνεντεύξεις οδηγών ταξί του Άμστερνταμ, που ενεπλάκησαν στα γεγονότα, επιχειρώντας μια πολύπλευρη παρουσίαση του θέματος. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί και στην αμφιλεγόμενη κάλυψη των γεγονότων από μεγάλα ΜΜΕ και σε συγκεκριμένες ενέργειες διόρθωσης του περιεχομένου τους.

Η προετοιμασία πριν τον αγώνα: ο αναβρασμός και οι αποφάσεις των Αρχών

Πολύ πριν τον αγώνα μεταξύ του Άγιαξ και της Μακάμπι Τελ Αβίβ, η δήμαρχος του Άμστερνταμ, Φέμκε Χαλσέμα (Κόμμα Πρασίνων, GroenLinks), επικοινώνησε με πληθώρα θεσμών και φορέων, ώστε να αξιολογηθεί η επικινδυνότητά του. Όλοι τους ήταν καθυσηχαστικοί, αξιολογώντας τον αγώνα ως χαμηλού ρίσκου. Συγκεκριμένα για τους οπαδούς της Μακάμπι, η Αστυνομία του Άμστερνταμ έλαβε διαβεβαιώσεις από την Αστυνομία του Τελ Αβίβ ότι “η Μακάμπι Τελ Αβίβ δεν φημίζεται για τη βία της, αλλά έχει μια πτέρυγα φανατικών, οι οποίοι είναι γνωστοί για το ότι ανάβουν φωτοβολίδες”. [Πηγή: Πραγματολογική Έκθεση, σελ. 1 και 2]

Ωστόσο, η δήμαρχος, “λόγω του προγραμματισμένου εορτασμού της Νύχτας των Κρυστάλλων από την εβραϊκή κοινότητα και του συνεχιζόμενου πολέμου του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας”, προχώρησε σε περαιτέρω αξιολόγηση του κινδύνου και σε εφαρμογή μια σειράς μέτρων. Έτσι, συγκεκριμένες περιοχές κηρύχθηκαν επικίνδυνες, οι προγραμματισμένες φιλοπαλαιστινιακές διαδηλώσεις κρατήθηκαν σε απόσταση από τον χώρο του γηπέδου, ενώ συνολικά, αξιοποιήθηκαν 1.200 περίπου αστυνομικοί, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών σωμάτων για την ασφάλεια. Ωστόσο, τα γεγονότα ξέσπασαν ήδη από τη προηγούμενη ημέρα του αγώνα, ο οποίος ήταν προγραμματισμένος για τις 20:00 (τοπική ώρα), το βράδυ της Πέμπτης 7 Νοεμβρίου 2024.

Τετάρτη, 6 Νοεμβρίου 2024: η δράση των οπαδών της Μακάμπι Τελ Αβίβ

Σύμφωνα με τον Διοικητή της Αστυνομίας του Άμστερνταμ, Πίτερ Χόλλα, τα επεισόδια ξεκίνησαν το βράδυ της Τετάρτης από χούλιγκανς της Μακάμπι, οι οποίοι εθεάθησαν να ξηλώνουν παλαιστινιακή σημαία από την πρόσοψη ενός σπιτιού στο Ρόκιν, τραγουδώντας “Fuck you Palestine”. Ένας οδηγός ταξί δέχθηκε επίθεση, όπως επιβεβαιώνεται από το οπτικοακουστικό υλικό που κυκλοφόρησε, αλλά και τις δηλώσεις του Διοικητή της Αστυνομίας: “Οι οπαδοί της Μακάμπι αφαιρούν μια παλαιστινιακή σημαία από μια πρόσοψη στο Rokin. Καταστρέφουν και ένα ταξί“. Ως αποτέλεσμα του βανδαλισμού αρκετών ταξί, στην ευρύτερη περιοχή γύρω από το Ρόκιν, σύμφωνα με την πραγματολογική έκθεση (σελ. 3), υπήρξε κινητοποίηση των οδηγών, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν έξω από το Holland Casino, κορνάροντας επίμονα στους Ισραηλινούς, ενώ παρατηρήθηκαν μικροσυμπλοκές, από “διάφορες ομάδες”. Τα περιστατικά αυτά αποτυπώνονται στα ακόλουθα επιβεβαιωμένα βίντεο:

Το ίδιο βράδυ, δύο Ισραηλινοί, σε διαφορετικό σημείο της πόλης, ξυλοκοπήθηκαν από οδηγούς ταξί. Να σημειωθεί ότι συγκεκριμένο βίντεο (αρχειοθετημένο εδώ), που απεικονίζει το εν λόγω περιστατικό, παρουσιάστηκε αρχικά λανθασμένα, από τον χρήστη του @DutchTaxiDriver κι έγινε viral μεταξύ χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τον ισχυρισμό ότι “Ισραηλινοί επιτίθενται σε οδηγούς ταξί”. Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσίευμα του ολλανδικού NRC, το οποίο ανέλυσε μεγαλύτερο απόσπασμα του ίδιου βίντεο, οι δράστες ακούγονται να φωνάζουν “Παλαιστίνη”, ενώ οι άντρες που χτυπήθηκαν ακούγονται να μιλούν εβραϊκά μεταξύ τους.

Οδηγοί ταξί, σε συνέντευξη στον Μαροκινής καταγωγής Ολλανδό δημοσιογράφο Salaheddine Benchikhi δίνουν τη δική τους ερμηνεία. Ολόκληρο το βίντεο εδώ (αρχειοθετημένο εδώ), με αγγλικούς υπότιτλους. Παρακολουθήστε απόσπασμα με ελληνικούς υπότιτλους:

Πέμπτη, 7 Νοεμβρίου 2024: η στάση οπαδών της Μακάμπι και η κλιμάκωση της βίας εναντίον τους

Το μεσημέρι της Πέμπτης, μεγάλο πλήθος από οπαδούς της Μακάμπι Τελ Αβίβ συγκεντρώθηκε στην πλατεία Dam, στο κέντρο της πόλης. Σύμφωνα με την πραγματολογική έκθεση “ακολούθησαν αψιμαχίες, με ερευνητική και συγκρουσιακή συμπεριφορά και από τις δύο πλευρές, ενώ φωτοβολίδες έπεσαν στην πλατεία Dam” (σελ. 3).

Πολίτες του Άμστερνταμ, που έδωσαν συνέντευξη στην ολλανδική φιλοπαλαιστινιακή ομάδα Left Laser, περιέγραψαν τη βίαιη συμπεριφορά των χούλινγκαν της Μακάμπι εναντίον τους, αλλά και την επιλεκτική στάση της αστυνομίας. Ολόκληρη η συνέντευξη εδώ.

Ο Στέφανος Καραμαγκιόλης, μόνιμος κάτοικος του Άμστερνταμ, περιέγραψε τα γεγονότα δηλώνοντας στο Έθνος, ότι “δύο άτομα προσπαθήσανε να πετάξουν και πάνω προς το σπίτι βεγγαλικά γιατί ο γείτονας από πάνω έχει κρεμασμένη σημαία της Παλαιστίνης”, τονίζοντας την αργοπορημένη αντίδραση της Αστυνομίας.

Για το ζήτημα των συμβόλων και των διαδηλώσεων, οι τρεις θεσμοί του Άμστερνταμ, μέσα από την πραγματολογική τους έκθεση, ξεκαθαρίζουν (σελ. 9):

“Έχει συχνά ειπωθεί ότι όλη η βία και ο εκφοβισμός θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν είχαμε περιορίσει το δικαίωμα διαδήλωσης και την ελευθερία έκφρασης κατά το προηγούμενο έτος. Ορισμένοι έχουν προτείνει ότι οι Εβραίοι στο Άμστερνταμ θα ήταν πιο ασφαλείς αν απαγορευόταν η χρήση σημαιών και συνθημάτων και αν οι κάτοικοι που γεννήθηκαν στο Άμστερνταμ απελαύνονταν λόγω του ποιοι είναι. Αυτό έρχεται σε άμεση σύγκρουση με τους νόμους μας, το σύνταγμά μας και τις ευρωπαϊκές και διεθνείς συνθήκες“.

Κατά τη διάρκεια του μεσημεριού της Πέμπτης, οι οπαδοί της Μακάμπι Τελ Αβίβ εθεάθησαν στο κέντρο της πόλης, να τραγουδούν το πολεμικό και αντιαραβικό τραγούδι “Να νικήσει ο IDF, για να σκίσει τους Άραβες“, στους ρυθμούς του γνωστού ποδοσφαιρικού συνθήματος “όλε, όλε”. Το ίδιο τραγούδι εθεάθησαν να τραγουδούν και κατά την πορεία τους προς το στάδιο, το ίδιο απόγευμα, την ώρα που κατεβαίνουν τις κυλιόμενες σκάλες του μετρό. Δείτε τα ακόλουθα περιστατικά:

Το δεύτερο μέρος των στίχων του συγκεκριμένου τραγουδιού αναφέρεται με πανυγηρικό τρόπο στην καταστροφή της Γάζας, λέγοντας “Γιατί δεν υπάρχουν σχολεία στη Γάζα; Επειδή δεν υπάρχουν πλέον παιδιά“, τους οποίους εντοπίσαμε να τραγουδούν ξέφρενα οι οπαδοί της Μακάμπι κατά την επιστροφή τους από το Άμστερνταμ, στο αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν του Τελ Αβίβ, στις 8 Νοεμβρίου (αρχικά από τον χρήστη του Χ @ireallyhateyou). Ολόκληροι οι στίχοι του τραγουδιού είναι διαθέσιμοι εδώ, σε σελίδα που διατηρούν οπαδοί της Μακάμπι Τελ Αβίβ.

Κατά τη διάρκεια του αγώνα, βίντεο δείχνει οπαδούς της Μακάμπι Τελ Αβίβ να μην σέβονται το λεπτό σιγής στη μνήμη των θυμάτων από τις φονικές πλυμμήρες της Βαλένθια της Ισπανίας, συνεχίζοντας να φωνάζουν και να τραγουδούν. Οι New York Times αναφέρουν σχετικά με αυτό, ότι “αρκετοί Ισραηλινοί οπαδοί που ερωτήθηκαν μετά τον αγώνα δήλωσαν ότι δεν άκουσαν την προτροπή για σιωπή”. Η ανακοίνωση, ωστόσο, αναγραφόταν στα αγγλικά και επάνω και στις δύο πλευρές από τις γιγαντοοθόνες του γηπέδου, σύμφωνα με βίντεο μέσα από τον αγωνιστικό χώρο:

Μετά το τέλος του αγώνα, η βία κλιμακώνεται. Στην πραγματολογική έκθεση των τριών θεσμών του Άμστερνταμ, αναφέρεται ότι υπήρχε αυξημένη κινητικότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πρόθεση για σύγκρουση με οπαδούς της Μακάμπι (σελ. 4) και πιο συγκεκριμένα, με χρονολογική σειρά, αναφέρονται τα ακόλουθα:

1. “Γύρω στα μεσάνυχτα, μια μεγάλη ομάδα υποστηρικτών της Μακάμπι κινούνταν κοντά στην Πλατεία Νταμ, μερικοί κρατώντας ρόπαλα και διαπράττοντας πράξεις βανδαλισμού”.

Οπτικά, η παραπάνω αναφορά της δράσης μερίδας των οπαδών της Μακάμπι Τελ Αβίβ, επιβεβαιώνεται από το ρεπορτάζ του 16χρονου @Bender, ενός νεαρού vlogger που ακολουθούσε το πλήθος των οπαδών της Μακάμπι, από το γήπεδο, στον κεντρικό σταθμό, έως το κέντρο της πόλης και κατέγραφε τη δράση τους. Ολόκληρο το ρεπορτάζ του Bender βρίσκεται αναρτημένο, με αγγλικούς υπότιτλους, εδώ. Στα δύο ακόλουθα αποσπάσματα διακρίνονται οι οπαδοί της Μακάμπι Τελ Αβίβ να κινούνται κατά ομάδες, να είναι οπλισμένοι με σιδερένιους λοστούς και ξύλα και να συμμετέχουν σε συγκρούσεις.

2. “Μετά τα μεσάνυχτα, προέκυψαν προβλήματα από μικρές ομάδες ταραχοποιών που διασκορπίστηκαν στο κέντρο της πόλης και σε κοντινές γειτονιές. Αυτές οι ομάδες συμμετείχαν σε βίαιες ενέργειες τύπου ‘hit and run’, στοχεύοντας υποστηρικτές του Ισραήλ και το πλήθος που διασκέδαζε τη νύχτα”.

3. “Η αστυνομία ανταποκρίθηκε σε όλες τις αναφορές που ελήφθησαν μέσω κλήσεων έκτακτης ανάγκης. Περιπολούσε, επενέβαινε όπου εμφανίζονταν ορατές απειλές και κατάφερε να κρατήσει τους ταραχοποιούς μακριά από Ισραηλινούς, αποτρέποντας πολυάριθμα περιστατικά. Παρ’ όλα αυτά, οι ταραχοποιοί κατάφεραν να διαπράξουν σοβαρές επιθέσεις, προκαλώντας τραυματισμούς μεταξύ των υποστηρικτών της Μακάμπι. Αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολο για την αστυνομία να αντιμετωπίσει αυτές τις γρήγορες, σποραδικές επιθέσεις. Οι ταραχοποιοί κινούνταν σε μικρές ομάδες, πεζοί, με σκούτερ ή αυτοκίνητα, επιτίθονταν για λίγο στους υποστηρικτές της Μακάμπι και εξαφανίζονταν γρήγορα“.

Από αυτά τα περιστατικά, βίντεο, που έχουν εξακριβωθεί, δείχνουν ομάδες αντρών να τραβολογούν άλλους άντρες, ρωτώντας τους επίμονα “Από πού είσαι;”. Πρόκειται για περιστατικά που έχουν χαρακτηριστεί από την αστυνομία ως “αναγνωριστικές συμπεριφορές”.

Το φως της δημοσιότητας είδαν και άλλα, πολύ πιο σκληρά, βίντεο από τα συγκεκριμένα επεισόδια, που παραθέτουμε στους ακόλουθους υπερσυνδέσμους. Ένα ιδιαίτερα σκληρό βίντεο δείχνει οπαδό της Μακάμπι να στριμώχνεται στην άκρη του δρόμου και να δέχεται επίθεση από ομάδα αντρών, με κλωτσιές στο κεφάλι. Ένα άλλο βίντεο, εξίσου σκληρό, δείχνει μια ομάδα αντρών να χτυπούν αλύπητα έναν άντρα πεσμένο στο έδαφος. Ένα τρίτο βίντεο, δείχνει έναν άντρα να φωνάζει ότι “Δεν είμαι Εβραίος” και να δέχεται επίθεση με χτυπήματα στο πρόσωπο. Ένα ακόμη βίντεο, δείχνει πώς μια ομάδα αντρών, αρχικά κινούμενη αθόρυβα, κάνει έφοδο σε έναν σκοτεινό δρόμο αιφνιδιάζοντας έναν άντρα, ο οποίος τρομαγμένος επαναλαμβάνει “Θα σας δώσω χρήματα”, ενώ η ομάδα του φωνάζει να πει “Πες Λευτεριά στην Παλαιστίνη” κι αυτός το λέει.

Γύρω στη 01:00 τη νύχτα, η αστυνομία κατόρθωσε να ξεχωρίσει τα πλήθη, απομακρύοντας με λεωφορεία τους οπαδούς της Μακάμπι Τελ Αβίβ πίσω στα ξενοδοχεία τους, ενώ καθ’όλη τη διάρκεια της νύχτας ακολούθησαν συσκέψεις και αυξημένη επικοινωνία και ενημέρωση μεταξύ των θεσμών.

Σύμφωνα με την πραγματολογική έκθεση, σε μία από τις συσκέψεις των τοπικών Αρχών, ο επιφεκαλής του επιχειρησιακού σχεδίου ανέφερε για πρώτη φορά ότι “τα περιστατικά έλαβαν αντισημιτικό χαρακτήρα”, μιλώντας, συγκεκριμένα, για τις περιπτώσεις όπου άτομα ρωτήθηκαν επίμονα για την καταγωγή τους. Οι επίσημοι φορείς του Ισραήλ, στην επικοινωνία τους με τις αρχές του Άμστερνταμ, δεν έκρυψαν την μεγάλη τους ενόχληση για τα επεισόδια, “με αναφορές στο Ολοκαύτωμα” (σελ. 5).

Σχετικά με αυτό, η δήμαρχος του Άμστερνταμ ανέφερε χαρακτηριστικά:

“Στις 3:00 το πρωί, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου από το Ισραήλ έδωσε ξαφνικά μια δήλωση σχετικά με το τι συνέβη στο Άμστερνταμ, ενώ εμείς ακόμα συλλέγαμε τα γεγονότα”.

Ένας μικρός αριθμός ατόμων νοσηλεύτηκε, λαμβάνοντας άμεσα εξιτήριο, ενώ άλλοι έλαβαν περίθαλψη από την εβραϊκή κοινότητα του Άμστερνταμ. Τέλος, ο ισχυρισμός ότι Ισραηλινοί αγνοούνταν ή έχουν απαχθεί διαψεύστηκε πλήρως.

Την επισκόπηση όλων αυτών των γεγονότων μπορείτε να τη δείτε παρακάτω, μέσα από τις δηλώσεις του Διοικητή της Αστυνομίας, Πίτερ Χόλλα, που έγιναν στις 8 Νοεμβρίου 2024, μία ημέρα μετά τον αγώνα, με ελληνικούς υπότιτλους:

Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελούν τα συμπεράσματα της πραγματολογικής έκθεσης, η οποία κλείνει τοποθετώντας το σύνολο των συμβάντων σε συνάρτηση με τον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης και τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή, δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στον αυξανόμενο κίνδυνο του ρατσισμού προς κάθε είδους μειονότητα:

“Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών πηγάζουν από έναν τοξικό συνδυασμό αντισημιτισμού, χουλιγκανισμού και θυμού για τις συγκρούσεις στην Παλαιστίνη και το Ισραήλ και σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής. Τονίζουμε ότι ο αντισημιτισμός δεν μπορεί να απαντηθεί με άλλες μορφές ρατσισμού: η ασφάλεια μιας ομάδας δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος της ασφάλειας μιας άλλης. Τα αισθήματα ανασφάλειας και περιθωριοποίησης επικρατούν μεταξύ όλων των μειονοτικών ομάδων στο Άμστερνταμ. Το Άμστερνταμ ανήκει σε όλους μας και το κράτος δικαίου είναι για όλους”.

Στην πραγματολογική έκθεση, αναφέρεται ότι 62 άτομα συνελήφθησαν, με τις κατηγορίες του βανδαλισμού, της διατάραξης της δημόσιας τάξης και της δημόσιας βίας, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους είναι κάτοικοι του Άμστερνταμ. Μεταξύ αυτών έχουν συλληφθεί και 10 άτομα που κατοικούν στο Ισραήλ, για τους οποίους δεν δίνονται πληροφορίες για τους λόγους κράτησής τους. Η δράση οπαδών της Μακάμπι εξετάζεται από την αστυνομία, μέσα από βίντεο που έχει στη διάθεσή της, για τυχόν ποινικά αδικήματα. Τις επόμενες ημέρες ακολούθησαν και άλλες συλλήψεις σχετικές με τα γεγονότα. Η δράση των οπαδών της Μακάμπι Τελ Αβίβ έχει καταγραφεί εκτενώς από πληθώρα ολλανδικών μέσων και τοπικών ρεπόρτερ. [πηγή 1] [πηγή2] [πηγή 3] [πηγή 4] [πηγή 5] [πηγή 6] [πηγή 7]

Δήμαρχος του Άμστερνταμ: “Δεν εννοούσα το ‘πογκρόμ’ – Δεν έκανα άμεση σύγκριση με τα γεγονότα”

Στις 17 Νοεμβρίου 2024, η δήμαρχος του Άμστερνταμ εμφανίστηκε μετανιωμένη για τη χρήση του όρου “πογκρόμ”, που η ίδια χρησιμοποίησε πρώτη για να περιγράψει τα βίαια επεισόδια μετά το τέλος του αγώνα, σε συνέντευξη στο Nieuwsuur, κάνοντας λόγο για κατάχρηση του όρου για λόγους προπαγάνδας, τόσο από την πλευρά του Ισραήλ όσο και από μέλη του ολλανδικού κοινοβουλίου.

Στις 8 Νοεμβρίου 2024, αμέσως μετά τα γεγονότα, είχε δηλώσει στη συνέντευξη Τύπου ότι “Αγόρια με σκούτερ διέσχισαν την πόλη αναζητώντας τους οπαδούς του ισραηλινού ποδοσφαίρου. Ήταν ένα ‘hit and run’. Καταλαβαίνω πλήρως ότι αυτό φέρνει μνήμες από τα πογκρόμ“.

Πάνω σε αυτό, τόνισε ότι με τη χρήση του όρου “πογκρόμ” δεν έκανε ευθεία σύγκιση με τα γεγονότα στο Άμστερνταμ, αλλά εξέφραζε τη συμπάθεια για όσα ένιωθαν οι Εβραίοι, και, ιδιαίτερα, οι Εβραίοι του Άμστερνταμ με τους οποίους είχε επικοινωνία και εξέφρασαν την ανησυχία τους.

Τι είναι πογκρόμ;

Το πογκρόμ είναι μια οργανωμένη βίαιη επίθεση εναντίον μιας συγκεκριμένης εθνοτικής ή θρησκευτικής ομάδας. Ο όρος προέρχεται από τη Ρωσία, όπου οι Εβραίοι γίνονταν συχνά στόχος τον 19ο και τον 20ό αιώνα.

Στην Ολλανδία, ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως για να δηλώσει τις επιδρομές κατά των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα γνωστό ιστορικό παράδειγμα πογκρόμ είναι η Νύχτα των Κρυστάλλων (1938). Κατά τη διάρκεια αυτής της επίθεσης που οργανώθηκε από τους Ναζί, αμέτρητες συναγωγές, καταστήματα και περιουσίες Εβραίων σε όλη τη Γερμανία πυρπολήθηκαν ή καταστράφηκαν. Οι Εβραίοι δολοφονήθηκαν ή κακοποιήθηκαν στους δρόμους και κλείστηκαν μαζικά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Δείτε παρακάτω απόσπασμα από τις δηλώσεις της:

Μεγάλα δυτικά ΜΜΕ: οι προβληματικές διορθώσεις, οι τίτλοι και η λανθασμένη πλαισίωση

Η κάλυψη των γεγονότων από μεγάλα δυτικά μέσα ενημέρωσης εμφανίστηκε σε ορισμένες περιπτώσεις αρκετά προβληματική. Ενδεικτική της σύγχυσης είναι η περίπτωση του βρετανικού Sky News. Το πρώτο ρεπορτάζ της ανταποκρίτριας Άλις Πόρτερ, για τα βίαια επεισόδια, αναρτήθηκε το απόγευμα της 9ης Νοεμβρίου στις 6:46μ.μ. στον λογαριασμό του Sky News στο Χ (πρώην Twitter), με τίτλο “Ισραηλινοί οπαδοί δέχθηκαν επίθεση στο Άμστερνταμ – Τι γνωρίζουμε“. Ωστόσο λίγο αργότερα, στις 8:42μ.μ., το Sky News διέγραψε το αρχικό αύτο βίντεο του ρεπορτάζ και το ανάρτησε εκ νέου, αναθεωρημένο, με τίτλο “Τι γνωρίζουμε για την αντισημιτική βία στο Άμστερνταμ“. Δείτε παρακάτω τις δύο εκδοχές με ελληνικούς υπότιτλους:

Συνοπτικά, στην αναθεωρημένη εκδοχή του ρεπορτάζ (δεξιά) έχουν προστεθεί δηλώσεις του Ολλανδού Πρωθυπουργού και της Δημάρχου του Άμστερνταμ, οι οποίοι αναφέρονται στις συγκρούσεις ως “αντισημιτική βία” και “έγκλημα” αντίστοιχα και προστέθηκε δήλωση οπαδού της Μακάμπι Τελ Αβίβ, ο οποίος, μιλώντας στην κάμερα, ανέφερε πως είχε το ίδιο συναίσθημα που ένιωσε το πρωί της 7ης Οκτωβρίου, την ημερομηνία εισβολής της Χαμάς στο Ισραήλ.

Σε σχετική ανάρτηση του Sky News στο Χ (πρώην Twitter), η διόρθωση του αρχικού ρεπορτάζ, δικαιολογείται ότι έγινε για να πληρεί τους όρους της “ισορροπίας” και της “αμεροληψίας”.

Ωστόσο, στο αναθεωρημένο βίντεο παραλείπονται ή έχουν τροποποιηθεί σημαντικές πληροφορίες του αρχικού ρεπορτάζ. Για παράδειγμα, η φράση του αρχικού ρεπορτάζ “οπαδοί της Μακάμπι Τελ Αβίβ”, η ταυτότητα των οποίων έχει απολύτως εξακριβωθεί*, σε στιγμιότυπο που δείχνει την επίθεσή τους σε πολίτες, αναφέρονται, στο αναθεωρημένο ρεπορτάζ, ως “κουκουλοφόροι ντυμένοι στα μαύρα”, όπως συνοψίζεται στο ακόλουθο βίντεο:

*το επίμαχο βίντεο που παραθέτει το SkyNews ανήκει στην Ολλανδή φωτογράφο Annet de Graaf (@iAnnetnl), η οποία παρακολουθούσε στενά και κατέγραφε τη δράση των οπαδών της Μακάμπι Τελ Αβίβ τη νύχτα των επεισοδίων.

Το συγκεκριμένο βίντεο της Annet de Graaf παρουσιάστηκε εντελώς λανθασμένα, ότι δήθεν δείχνει επίθεση σε βάρος των Ισραηλινών. Πρόκειται, όμως, για το ακριβώς αντίθετο. Στην πραγματικότητα, το βίντεο δείχνει την έφοδο μιας μερίδας χούλιγκανς της Μακάμπι Τελ Αβίβ και την επίθεση σε πολίτη, όπως αποδείξαμε στο πρόσφατο άρθρο μας “Αυτό το βίντεο δεν δείχνει επίθεση κατά των Ισραηλινών οπαδών της Μακάμπι Τελ Αβίβ στο Άμστερνταμ“.

Μεγάλα αμερικανικά και ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης, όπως το Reuters, το BBC, το CBS, η Wall Street Journal, η Bild, το FRANCE 24, η Le Parisien, και η Le Monde, παρουσίασαν το βίντεο με παραπλανητική περιγραφή, όπως φαίνεται σε αρχειοθετημένα άρθρα τους καθώς και σε εικόνες που ανέβηκαν σε λογαριασμούς χρηστών του Χ:

Το φαινόμενο παρατηρήθηκε πολύ έντονα και στην Ελλάδα, από πληθώρα ειδησεογραφικών μέσων και τηλεοπτικών σταθμών. Το συγκεκριμένο θέμα έχει, επίσης, καταρριφθεί και από το FRANCE24.

Πού οφείλεται η ευρέως λανθασμένη πλαισίωση του συγκεκριμένου βίντεο;
Στον αρχικό διανομέα δημοσιογραφικού υλικού στα υπόλοιπα μέσα ενημέρωσης, συγκεκριμένα στο Reuters. Το Reuters είναι ένα από τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία που παρέχει πρωτογενές υλικό, όπως βίντεο, στα υπόλοιπα μέσα ενημέρωσης στον κόσμο, πάντοτε με πληροφορίες για το τι περιλαμβάνει το υλικό (dope sheet).

Στην περίπτωση του βίντεο της Annet de Graaf, το Reuters παρείχε παραπλανητικές πληροφορίες στα υπόλοιπα ενημερωτικά μέσα για αυτό που έδειχνε στην πραγματικότητα το βίντεο.

Με ακριβώς αυτόν τον τρόπο εξαπατήθηκαν και οι New York Times, όπως θα δείξουμε παρακάτω. Όπως εξηγούν στο κείμενο διόρθωσής τους: “Μία προηγούμενη εκδοχή αυτού του άρθρου ενσωμάτωνε ένα βίντεο που διανεμήθηκε από το Reuters με σημείωση σχετικά με Ισραηλινούς οπαδούς να δέχονται επίθεση”.

Με άλλα λόγια, αν ο αρχικός διανομέας κάνει λάθος, τότε όλα τα μέσα που θα αναδημοσιεύσουν το περιεχόμενο θα επαναλάβουν το ίδιο λάθος, αν δεν προχωρήσουν σε ανεξάρτητη τεκμηρίωση, πριν τη δημοσίευση του υλικού τους.

ΙΣΤΟΡΙΑ: Συγκρούσεις ξέσπασαν έξω από τον Κεντρικό σταθμό του Άμστερνταμ στις πρωινές ώρες της Παρασκευής (8 Νοεμβρίου) σε αυτό που οι ισραηλινές αρχές περιέγραψαν ως επίθεση σε Ισραηλινούς πολίτες. […]
Μάρτυρας της σκηνής [σ.σ. εννοείται η δημιουργός του βίντεο Annet de Graaf] ισχυρίζεται ότι αυτοί οι άνθρωποι ήταν οπαδοί της Μακάμπι Τελ Αβίβ, ωστόσο το Reuters δεν μπορούσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα αυτόν τον ισχυρισμό.

Το αξιοσημείωτο στην περίπτωση του Reuters είναι ότι αποκαλεί “ισχυρισμούς” τα λεγόμενα της Annet de Graaf, η οποία παρακολουθούσε στενά τα επεισόδια με τον φωτογραφικό φακό της, αλλά δεν αμφισβητεί τα λεγόμενα των ισραηλινών αρχών που κάνουν λόγο γενικά για επιθέσεις σε Ισραηλινούς πολίτες. Να σημειωθεί, όπως δείξαμε και στο πρόσφατο άρθρο μας, ότι τόσο στο βίντεο της φωτογράφου, όσο και στο βίντεο του Bender, για το οποίο μιλήσαμε νωρίτερα, το πλήθος που επιτίθεται σε ντόπιους διακρίνεται καθαρά να φορά τα χαρακτηριστικά χρώματα της ομάδας της Μακάμπι Τελ Αβίβ, τα οποία είναι το κίτρινο και το μπλε. Σχετικές συνεντεύξεις της Annet de Graaf για το φαινόμενο της λανθασμένης χρήσης του υλικού της μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ.

Πάνω στο ίδιο θέμα, κάποια μέσα προχώρησαν σε διορθώσεις των άρθρων τους, όπως το γερμανικό Tagesshau, το οποίο αποκατέστησε πλήρως την αλήθεια, αναφέροντας ότι: “Σε προηγούμενη έκδοση του άρθρου για τη βία στο Άμστερνταμ, οι εικόνες από την @iAnnetnl εμφανίστηκαν σε λάθος πλαίσιο. Αυτές οι εικόνες δεν δείχνουν επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών οπαδών ποδοσφαίρου”.

Αντίθετα, η διόρθωση των New York Times, στο άρθρο τους “Antisemitic Attacks Prompt Emergency Flights for Israeli Soccer Fans”, περισσότερο συσκοτίζει, παρά διαφωτίζει. Στο κείμενο διόρθωσής τους, οι NTY ξεκαθαρίζουν πως το βίντεο της Annet de Graaf, που ήταν ενσωματωμένο στην αρχική εκδοχή του άρθρου τους, έχει τεκμηριωθεί από τους ίδιους ότι δείχνει “φιλάθλους της Μακάμπι Τελ Αβίβ που κυνηγούν έναν άνδρα”. Ωστόσο, στο κυρίως μέρος του ίδιου άρθρου, η περιγραφή του εν λόγω βίντεο κάνει λόγο για “πλήθος από περισσότερους από δώδεκα άνδρες που φαίνεται να επιτίθενται σε κάποιον”. Εν τέλει, η αλλαγή στην οποία προχώρησαν οι NYT δεν ήταν η διόρθωση της παραπλανητικής περιγραφής του βίντεο της Annet de Graaf, η οποία συνεχίζει να παραμένει, αλλά η αφαίρεση του βίντεο, που αποτελεί εξακριβωμένο τεκμήριο της δράσης των οπαδών της Μακάμπι.

Ο κινηματογραφιστής και δημοσιογράφος του DDN, Ρίτσαρντ Σάντερς ανέφερε ότι ο τρόπος που καλύφθηκαν τα γεγονότα του Άμστερνταμ αποτελεί “κλασική περίπτωση παραπληροφόρησης”.

Επίλογος

Τα επεισόδια στο Άμστερνταμ, με αφορμή τον αγώνα μεταξύ Άγιαξ και Μακάμπι Τελ Αβίβ επενδύθηκαν με ιδιαίτερα έντονο λεξιλόγιο και έγιναν αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης, ενώ η προβληματική τους κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίστηκε, σε περιπτώσεις, μονομερής και ανακριβής. Οι διαπιστώσεις αυτές, έκαναν επιτακτική την ανάγκη για μια σφαιρική αποτύπωση και αποτίμηση των γεγονότων, που επιχειρήσαμε στο παρόν άρθρο. Συνολικά, διαπιστώνουμε ότι τα επεισόδια αυτά δεν μπορούν να ιδωθούν ανεξάρτητα από τον συνεχιζόμενο πόλεμο του Ισραήλ με την Παλαιστίνη και τις χώρες της Μέσης Ανατολής και τον κλυδωνισμό που αυτός προκαλεί στις κοινωνίες, ενώ, ως προς τη φύση τους, αποτέλεσαν ένα κράμα οπαδικής και ρατσιστικής βίας, που εκφράστηκε από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

1. https://www.gov.il/en/pages/spoke-amsterdam111024
2. https://www.youtube.com/watch?v=jnFNkZB-RE0
3. https://archive.is/20241109085142/https://x.com/SkyNews/status/1855139806956691862
4. https://nos.nl/artikel/2543472-pro-palestijnse-demonstratie-bij-johan-cruijff-arena-verboden-uit-angst-voor-rellen
5. https://www.at5.nl/artikelen/229460/politie-onderzoekt-beelden-misdragingen-maccabi-fans-onder-andere-filmpjes-met-ijzeren-pijpen-circuleren
6. https://nltimes.nl/2024/11/09/counterterror-office-concerns-kristallnacht-event-ajax-maccabi-match-riots
7. https://nos.nl/artikel/2543763-geschopt-geslagen-en-opgejaagd-hoe-het-misging-in-amsterdam
8. https://x.com/leylahamed/status/1854651497604129256
9. https://www.instagram.com/p/DCCsWkXIy7p/?img_index=1
10. https://x.com/leylahamed/status/1854492498174853242
11. https://x.com/leylahamed/status/1854494374513586341/video/1
12. https://www.timesofisrael.com/dutch-king-we-failed-the-jewish-community-during-wwii-last-night-we-failed-again/
13. https://x.com/geertwilderspvv/status/1854751655591350331
14. https://x.com/Isaac_Herzog/status/1854771676891791407
15. https://apnews.com/article/netherlands-wilders-israel-unrest-antisemitism-4ef4867043b9ed7fb02adfa1ff5bbf61
16. https://www.amsterdam.nl/nieuws/nieuwsoverzicht/raadsbrief/
17. https://www.instagram.com/p/DCHr9XMoYK7/?img_index=1
18. https://www.youtube.com/watch?v=moPFJD3L16k&rco=1
19. https://x.com/MiddleEastEye/status/1856865493698642350
20. https://x.com/joods/status/1854501804051923043
21. https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2544887-halsema-zou-woord-pogrom-niet-opnieuw-gebruiken
22. https://www.maccabipedia.co.il/%D7%A9%D7%99%D7%A8:%D7%AA%D7%A0%D7%95_%D7%9C%D7%A6%D7%94%22%D7%9C_%D7%9C%D7%A0%D7%A6%D7%97
23. https://x.com/ireallyhateyou/status/1854986326355198248
24. https://x.com/MiddleEastEye/status/1855037925374722466
25. https://www.ethnos.gr/World/article/340876/ellhnaskatoikostoyamsterntamprospathhsannapetaxoynbeggalikastospitiepeidhogeitonaseixeshmaiathspalaistinhs
26. https://www.nu.nl/binnenland/6334871/ook-maccabi-supporters-lieten-zich-na-wedstrijd-tegen-ajax-gaan-in-amsterdam.html
27. https://nos.nl/artikel/2543763-geschopt-geslagen-en-opgejaagd-hoe-het-misging-in-amsterdam
28. https://www.rtl.nl/nieuws/binnenland/artikel/5479505/reconstructie-rellen-amsterdam-maccabi-tel-aviv-pro-palestina
29. https://www.rtl.nl/nieuws/binnenland/artikel/5479421/ooggetuige-rellen-amsterdam-jodenjacht-antisemitisme
30. https://www.youtube.com/watch?v=ySHIOYyJ95A
31. https://www.parool.nl/amsterdam/beelden-harde-kern-maccabi-schuren-ze-trapten-tegen-onze-deur-en-probeerden-ons-huis-binnen-te-komen~bd3cb6e2/
32. https://www.volkskrant.nl/dossier/rellen-in-amsterdam/?referrer=https://www.google.com/
33. https://www.instagram.com/p/DCM4E_uNU4Q/?hl=en
34. https://www.dw.com/en/violent-protests-in-israel-when-far-right-football-fans-take-to-the-streets/a-54463825
35. https://www.trtworld.com/magazine/amsterdam-attacks-why-did-western-media-get-it-so-wrong-18231337
36. https://www.reuters.com/pictures/pictures-israeli-soccer-fans-attacked-by-antisemitic-squads-amsterdam-2024-11-08/
37. https://www.instagram.com/embassyofjustice/reel/DCHFlFIIJmk/
38. https://www.nytimes.com/2024/11/10/world/europe/israeli-soccer-fans-amsterdam-attack.html
39. https://www.youtube.com/shorts/C6joyDuXW1g?si=qVR8CXh3zNRKJiyw
40. https://x.com/leylahamed/status/1854651497604129256
41. https://www.youtube.com/watch?v=ySHIOYyJ95A
42. https://x.com/AvivaKlompas/status/1854722722921607498
43. https://x.com/MichaelVis_/status/1854688414634762439
44. https://x.com/MichaelVis_/status/1855306554527846583
45. https://x.com/MichaelVis_/status/1854688414634762439
46. https://x.com/MichaelVis_/status/1854764199555039619
47. https://x.com/MichaelVis_/status/1854682728509137272
48. https://x.com/AT5/status/1854685039151218871
49. https://www.tagesschau.de/multimedia/sendung/tagesschau_20_uhr/ts-67672.html
50. https://www.youtube.com/watch?v=moPFJD3L16k&rco=1
51. https://nos.nl/artikel/2543716-halsema-massale-politie-inzet-kon-gitzwarte-nacht-niet-voorkomen
52. https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2544887-halsema-zou-woord-pogrom-niet-opnieuw-gebruiken
53. https://www.dutchnews.nl/2024/11/eradicating-anti-semitism-is-a-top-priority-says-dutch-pm/
54. https://www.youtube.com/watch?v=1rcIPBXKslI
55. https://x.com/iAnnetnl/status/1854664685469028610
56. https://www.youtube.com/watch?v=DvTyg1kJGzM
57. https://www.ellinikahoaxes.gr/2024/11/18/afto-to-vinteo-den-deichnei-epithesi-kata-ton-israilinon-opadon-tis-makabi-tel-aviv-sto-amsterntam/
58. https://www.youtube.com/watch?v=cU4BLql_AhU
59. https://x.com/marcowenjones/status/1857063163809718392
60. https://www.cbsnews.com/video/62-arrested-in-amsterdam-after-violent-attacks-on-israeli-soccer-fans/
61. https://www.wsj.com/video/israeli-soccer-fans-attacked-by-mob-in-amsterdam/67F298AD-1088-4186-877F-3FA2E3367C6D
62. https://www.bild.de/politik/ausland-und-internationales/zentralrat-der-juden-die-hatz-auf-juden-ist-wieder-ausgebrochen-672dc7a5f9b36858bb2bd978
63. https://x.com/YohananCharles/status/1857050799882305874
64. https://www.youtube.com/watch?v=GN1eOoL5Hh4
65. https://x.com/SkyNews/status/1855320057750208979
66. https://x.com/SkyNews/status/1855319970860712306
67. https://x.com/SaulStaniforth/status/1855559514986066147