Τελετουργικό της Καθολικής Εκκλησίας με άνοιγμα 5 «ιερών πυλών» δεν θα γίνει για πρώτη φορά την παραμονή των Χριστουγέννων

Αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα τον Δεκέμβριο του 2024, και ενόψει των Χριστουγέννων, ανέφεραν πως ο Πάπας Φραγκίσκος θα ανοίξει 5 ιερές πύλες την παραμονή της μεγάλης χριστιανικής εορτής, τονίζοντας πως το τελετουργικό αυτό δεν έχει επαναληφθεί ποτέ στο παρελθόν. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν ισχύει.

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: 

Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: katohika.gr, corfiatiko.blogspot.com

Τι ισχύει 

Ο Πάπας Φραγκίσκος, πνευματικός ηγέτης της Αγίας Έδρας, πρόκειται να ανοίξει τις Αγίες Θύρες για πρώτη φορά μετά από 25 χρόνια, διατηρώντας μία παράδοση που σηματοδοτεί την έναρξη του Ιωβηλαίου Έτους 2025, ξεκινώντας από την παραμονή των Χριστουγέννων. Τα Ιωβηλαία γιορτάζονται κάθε 25 χρόνια, από τότε που οι ρωμαιοκαθολικοί χριστιανοί υιοθέτησαν την παράδοση το 1300 μ.Χ., και το φετινό θέμα ονομάζεται «Προσκυνητές της Ελπίδας».

Στα μέσα Δεκεμβρίου, λοιπόν, κυκλοφόρησε ο ισχυρισμός πως ο Πάπας Φραγκίσκος θα ανοίξει 5 ιερές πύλες την ημέρα της παραμονής των Χριστουγέννων και πως αυτό το τελετουργικό θα συμβεί για πρώτη φορά στην ιστορία.

Ο ισχυρισμός εμφανίστηκε σε άρθρο της New York Post στις 9 Δεκεμβρίου 2024, με τίτλο:

Ο Πάπας Φραγκίσκος θα ανοίξει 5 ιερές πύλες την παραμονή των Χριστουγέννων – για ένα τελετουργικό που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ στο παρελθόν.

Ανάρτηση του ισχυρισμού από προφίλ στο X συγκέντρωσε πάνω από 2 εκατομμύρια προβολές. 

Το αναφερόμενο τελετουργικό αφορά το ρωμαιοκαθολικό «ιερό έτος», γνωστό ως Ιωβηλαίο, που λαμβάνει χώρα κάθε 25 έτη, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να κηρυχθεί από τον Πάπα και σε άλλες χρονιές. Οι «ιερές πύλες» που αναφέρονται, είναι οι λεγόμενες «Αγίες Θύρες», εκ των οποίων η μία ανοίγει την παραμονή των Χριστουγέννων και οι άλλες ανοίγουν στις 26 Δεκεμβρίου, 29 Δεκεμβρίου, 1 Ιανουαρίου 2025 και 5 Ιανουαρίου.

Ο ισχυρισμός πως αυτό το τελετουργικό θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά δεν αληθεύει. Οι καθολικοί χριστιανοί γιορτάζουν το Ιωβηλαίο από το 1300, όταν θεσπίστηκε για πρώτη φορά από τον Πάπα Βονιφάτιο Η’ (VIII). Διάφορες ενημερωτικές ιστοσελίδες του καθολικισμού και του Βατικανού, αναφέρουν πως το στοιχείο της Αγίας Θύρας εισήχθη για πρώτη φορά στην ιστορία του Ιωβηλαίου το 1423 (εδώ, εδώ, εδώ). Ο επίσημος ιστότοπος του Ιωβηλαίου αναφέρει ότι τελετουργικό αυτό ξεκίνησε στο πλαίσιο του Ιωβηλαίου το 1425 (εδώ). Το βέβαιο είναι πως κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί για πρώτη φορά το 2025. 

Η υιοθέτηση της Αγίας Θύρας, όπως εξηγείται στην ιστοσελίδα του Βατικανού, αποδίδεται στον Πάπα Μαρτίνο Ε’, ο οποίος, για το Ιωβηλαίο του 1423, την άνοιξε για να έχει πρόσβαση στη βασιλική του Λατερανού. Το τελετουργικό που καθιερώθηκε για την περίσταση αυτή, διαβάζουμε πως παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο πέρασμα των αιώνων. 

Τι είναι, όμως, αυτό που θα συμβεί για πρώτη φορά το 2025;

Το 2025 θα είναι η πρώτη φορά που μέρος του τελετουργικού θα τελεστεί εντός φυλακής, όπως βλέπουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του Ιωβηλαίου (εδώ). Παρότι το άνοιγμα της Αγίας Θύρας στις 26 Δεκεμβρίου στη φυλακή της Ρεμπίμπια θα γίνει για πρώτη φορά σε φυλακή στην ιστορία των Ιωβηλαίων στην Καθολική Εκκλησία, έχουμε δει και στο παρελθόν πως ο Πάπας Φραγκίσκος άνοιξε μια «πόρτα του ελέους» σε μια ρωμαϊκή φυλακή κατά τη διάρκεια του Ιωβηλαίου του Ελέους το 2015, ως ένδειξη της συγχώρεσης του Θεού στους κρατούμενους.

Σε μία παπική βούλα (τύπος διατάγματος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας), ο Πάπας Φραγκίσκος ανέφερε μεταξύ άλλων:

«Κατά τη διάρκεια του Αγίου Έτους, καλούμαστε να γίνουμε απτά σημάδια ελπίδας για όσους από τους αδελφούς και τις αδελφές μας βιώνουν δυσκολίες κάθε είδους. Σκέφτομαι τους φυλακισμένους που, στερούμενοι την ελευθερία τους, αισθάνονται καθημερινά τη σκληρότητα της κράτησης και τους περιορισμούς της, την έλλειψη στοργής και, σε περισσότερες από λίγες περιπτώσεις, την έλλειψη σεβασμού για το πρόσωπό τους.

Προτείνω σε αυτό το Επετειακό Έτος οι κυβερνήσεις να αναλάβουν πρωτοβουλίες με στόχο την αποκατάσταση της ελπίδας – μορφές αμνηστίας ή χάρης που σκοπό έχουν να βοηθήσουν τα άτομα να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στην κοινωνία – και προγράμματα επανένταξης στην κοινότητα, συμπεριλαμβανομένης μιας συγκεκριμένης δέσμευσης για τον σεβασμό του νόμου.
[…]
Προκειμένου να προσφέρω στους φυλακισμένους ένα συγκεκριμένο σημάδι εγγύτητας, θα ήθελα ο ίδιος να ανοίξω μια Αγία Πόρτα σε μια φυλακή, ως σημάδι που θα προσκαλεί τους φυλακισμένους να ατενίζουν το μέλλον με ελπίδα και ανανεωμένη αίσθηση εμπιστοσύνης».

Σε δήλωση του Christopher Check, Προέδρου του Catholic Answers, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού καθολικής απολογητικής, στο άρθρο κατάρριψης του ισχυρισμού από τον οργανισμό ελέγχου γεγονότων, Check Your Fact, διαβάζουμε:

«Ο εορτασμός των Ιωβηλαίων χρονολογείται τουλάχιστον από τον 14ο αιώνα, αν και εντοπίζει τις ρίζες του στο εβραϊκό Ιωβηλαίο κάθε πενήντα χρόνια. Η πρακτική των Αγίων Θυρών στη βασιλική του Λατερανού (και στη συνέχεια στις άλλες τρεις μεγάλες βασιλικές) είναι τουλάχιστον τόσο παλιά όσο ο 15ος αιώνας, αν και πιθανώς παλαιότερη.

Η Αγία Θύρα στη φυλακή για ένα Ιωβηλαίο είναι μια καινοτομία του Πάπα Φραγκίσκου. Είναι η πρώτη φορά που αυτό γίνεται σε ένα επετειακό έτος, αλλά όχι η πρώτη φορά σε ένα ιερό έτος. Ο ίδιος όρισε μία σε μια φυλακή κατά τη διάρκεια του Έτους του Ελέους».

Σημειωτέον πως τον ισχυρισμό κατέρριψαν και άλλοι διεθνείς οργανισμοί ελέγχου γεγονότων (εδώ κι εδώ).

Όσον αφορά την Αγία Θύρα, σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα του Ιωβηλαίου του 2025, αυτή “αποτελεί το πιο ισχυρό σύμβολο του Ιωβηλαίου, καθώς ο απώτερος στόχος του προσκυνητή είναι να περάσει από αυτήν. Το άνοιγμα της πόρτας από τον Πάπα αποτελεί την επίσημη έναρξη του Ιερού Έτους και το πέρασμα από αυτήν εκφράζει την απόφαση να ακολουθήσει και να καθοδηγηθεί από τον Ιησού, ο οποίος είναι ο Καλός Ποιμένας. Η πόρτα είναι ένα πέρασμα που οδηγεί τον προσκυνητή στο εσωτερικό μιας εκκλησίας”.

Για το Ιωβηλαίο του 2025, σύμφωνα με την παπική βούλα που εξέδωσε το Βατικανό, οι Αγίες Θύρες βρίσκονται στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στην Πόλη του Βατικανού (θα ανοίξουν την παραμονή των Χριστουγέννων), στην Αρχιβασιλική εκκλησία του Αγίου Ιωάννη Λατερανού (θα ανοίξουν στις 29 Δεκεμβρίου), στη Βασιλική της Αγίας Μαρίας Μεγάλης (θα ανοίξουν την 1η Ιανουαρίου) και στη Βασιλική του Αγίου Παύλου (θα ανοίξουν στις 5 Ιανουαρίου). Οι τρεις τελευταίες βρίσκονται όλες στη Ρώμη. Η πέμπτη Αγία Θύρα θα βρίσκεται στις ρωμαϊκές φυλακές της Ρεμπίμπια και θα ανοίξει στις 26 Δεκεμβρίου, όπως προαναφέραμε. 

Συμπέρασμα

Βάσει των ανωτέρω, δεν ισχύει ότι ο Πάπας Φραγκίσκος θα ανοίξει «πέντε ιερές πύλες» την παραμονή των Χριστουγέννων για πρώτη φορά στην ιστορία. Το τελετουργικό με το άνοιγμα των Αγίων Θυρών γίνεται από το 1300 μ.Χ. όταν και εφαρμόστηκε από τον Πάπα Βονιφάτιο VIII, ενώ όσον αφορά το άνοιγμα των θυρών στο πλαίσιο Ιωβηλαίου ή «ιερού έτους», αυτή η τελετή πραγματοποιείται από το 1423. 

Ο Πάπας Φραγκίσκος θα ανοίξει μία Άγια Θύρα την παραμονή των Χριστουγέννων και άλλες 4 έως τις 5 Ιανουαρίου 2025, ωστόσο αυτό δεν θα γίνει για πρώτη φορά. Εκείνο που θα συμβεί για πρώτη φορά είναι το άνοιγμα Άγιας Θύρας σε ρωμαϊκή φυλακή, μετά από σχετική απόφαση του Πάπα.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

1.https://en.wikipedia.org/wiki/Jubilee_in_the_Catholic_Church
2.https://en.wikipedia.org/wiki/Holy_door
3.https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AC%CF%80%CE%B1%CF%82_%CE%92%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CF%86%CE%AC%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%97%CE%84
4.http://www.vatican.va/news_services/liturgy/documents/ns_lit_doc_14121999_porta-santa_en.html
5.https://www.ncregister.com/news/5-holy-doors-what-every-catholic-should-know-ahead-of-jubilee-2025
6.https://www.iubilaeum2025.va/en/giubileo-2025/giubilei-nella-storia.html
7.https://www.vatican.va/jubilee_2000/magazine/documents/ju_mag_01111999_p-04_it.html
8.https://www.iubilaeum2025.va/en/notizie/comunicati/2024/papa-francesco-aprira-porta-santa-carcere-rebibbia.html
9.https://checkyourfact.com/2024/12/18/fact-check-pope-sacred-portals-new-ritual/
10.https://www.snopes.com/fact-check/pope-portals-christmas-eve/
11.https://www.facta.news/antibufale/papa-porte-sante-vigilia