Σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ: βίντεο παρουσιάζονται εκτός πραγματικού πλαισίου

Καθώς οι εχθροπραξίες μεταξύ Ισραήλ και Ιράν συνεχίζονται για τέταρτη ημέρα, κυκλοφορούν διάφορα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία συνδέονται παραπλανητικά με τη σύρραξη. Όπως ωστόσο θα δείξουμε παρακάτω, τα βίντεο αυτά παρουσιάζονται εκτός του πραγματικού θεματικού πλαισίου τους, καθώς δε σχετίζονται με τις πρόσφατες εξελίξεις μεταξύ των αντιμαχόμενων κρατών. Ας τα εξετάσουμε ένα προς ένα.

Παραδείγματα διάδοσης του ισχυρισμού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Βίντεο 1

Το πρώτο από τα βίντεο που θα εξετάσουμε απεικονίζει ένα αεροπλάνο να καταρρίπτεται, με χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να υποστηρίζουν πως πρόκειται για ισραηλινό μαχητικό αεροσκάφος F-35.

Σε δημοσιεύσεις χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαβάζουμε:

Τα δύο F-35 που έριξαν οι Ιρανοί

Πριν περάσουμε στην ανάλυση του βίντεο, αξίζει να αναφερθεί πως το Ιράν, μέσω του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων, IRNA, ισχυρίστηκε την Παρασκευή 13 Ιουνίου ότι κατέρριψε δύο ισραηλινά αεροπλάνα F-35. Την επόμενη μέρα, έκανε λόγο για την καταστροφή ενός ακόμη μαχητικού αεροσκάφους, καθώς και για σύλληψη ενός πιλότου. Εκπρόσωπος Τύπου του ισραηλινού στρατού διέψευσε τους παραπάνω ισχυρισμούς, χαρακτηρίζοντάς τους εντελώς αβάσιμους, και κατηγόρησε τα ιρανικά Μέσα ενημέρωσης για διασπορά κατασκευασμένων πληροφοριών. Επί του παρόντος, βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, η φερόμενη κατάρριψη των ισραηλινών αεροσκαφών δεν έχει επαληθευτεί.

Προκειμένου να βρούμε περισσότερες πληροφορίες για το οπτικοακουστικό υλικό, αποσπάσαμε καρέ και τα εξετάσαμε με τη βοήθεια της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας. Με αυτό τον τρόπο διαπιστώσαμε ότι το εν λόγω βίντεο βρίσκεται δημοσιευμένο στο YouTube από τις 18 Μαΐου 2025, άρα δεν μπορεί να σχετίζεται με την πρόσφατη σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, η οποία ξεκίνησε στις 13 Ιουνίου 2025 με αιφνιαδιαστική αεροπορική επίθεση του εβραϊκού κράτους. Περαιτέρω, σύμφωνα με τις πληροφορίες του βίντεο, τα εικονιζόμενα πλάνα δεν είναι αληθινά, αλλά πρόκειται για προσομοίωση μάχης μεταξύ ενός ρωσικού αεροσκάφους Su-57 stealth και του αντιαεροπορικού συστήματος πυραύλων εδάφους αέρος (SAM).

Μετάφραση: Μια σε βάθος ανάλυση των παραγόντων που επηρεάζουν την έκβαση μιας προσομοιωμένης αερομαχίας μεταξύ ενός μαχητικού Su-57 stealth και ενός συστήματος πυραύλων επιφανείας-αέρος (SAM). Δεν υπάρχει ξεκάθαρος νικητής, παρά μόνο πιθανά σενάρια.

Βίντεο 2

Ακολούθως, εντοπίσαμε πληθώρα δημοσιεύσεων του παρακάτω βίντεο, που υποτίθεται ότι απεικονίζει πυραυλικά χτυπήματα από υποβρύχια του Ιράν κατά του Ισραήλ:

Ωστόσο, το εν λόγω οπτικοακουστικό υλικό στην πραγματικότητα προέρχεται από τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας. Πιο αναλυτικά, όπως προηγουμένως, απομονώσαμε ορισμένα στιγμιότυπα από το εν λόγω βίντεο και πραγματοποιήσαμε αντίστροφη αναζήτηση εικόνας. Μέσω αυτής της μεθόδου εντοπίσαμε προηγούμενες αναφορές, που υπογραμμίζουν ότι το εξεταζόμενο οπτικοακουστικό υλικό απεικονίζει πυραυλικό χτύπημα από ρωσικά υποβρύχια προς την Ουκρανία τον Μάρτιο του 2022, περισσότερο από τρία χρόνια πριν την τρέχουσα σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.

Συγκεκριμένα, βρήκαμε ανάρτηση στο YouTube από τον χρήστη «Navy Lookout», δημοσιευμένη στις 26 Μαρτίου 2022, με περιγραφή πως το βίντεο απεικονίζει βαλλιστικές επιθέσεις της Ρωσίας από σκάφη τύπου Buyan-M.

Επιπλέον, το υπό εξέταση οπτικοακουστικό υλικό εντοπίσαμε στον λογαριασμό του Υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας στο X, δημοσιευμένο κατά την ίδια χρονική περίοδο, με περιγραφή που παραπέμπει σε ρωσικό χτύπημα κατά της Ουκρανίας. 

Μετάφραση: Οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις εξαπολύουν πυραυλική επίθεση ακριβείας σε εγκαταστάσεις στρατιωτικών υποδομών της Ουκρανίας.

Περαιτέρω, μέσω αναζήτησης με λέξεις-κλειδιά εντοπίσαμε πληθώρα δημοσιεύσεων από διεθνή μέσα ενημέρωσης που αναφέρονται σε πυραυλική επίθεση της Ρωσίας στην πόλη Ζιτομίρ της Ουκρανίας στις 26 Μαρτίου 2022. [Πηγή 1][Πηγή 2]

Συνεπώς, το υπό εξέταση βίντεο δεν προέρχεται από την παρούσα σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, αλλά απεικονίζει πυραυλικές επιθέσεις από ρωσικά υποβρύχια κατά της Ουκρανίας τον Μάρτιο του 2022.

Βίντεο 3

Ένα ακόμη βίντεο που κυκλοφορεί, και αναπαράχθηκε στο Facebook από τον τηλεοπτικό σταθμό MEGA, παρουσιάζεται εσφαλμένα, καθώς υποτίθεται ότι απεικονίζει την πρόσφατη επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ.

Σε σχετική δημοσίευση, ο ειδησεογραφικός οργανισμός αναφέρει:

Εκτός ελέγχου η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Το Ιράν απαντά με καταιγίδα πυραύλων στο Ισραήλ.
Η κρίση Ιράν-Ισραήλ αγγίζει πλέον το σημείο μηδέν. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το Ιράν εξαπέλυσε εκατοντάδες πυραύλους, ανάμεσά τους και βαλλιστικούς, πλήττοντας ακόμη και το κέντρο του Τελ Αβίβ.

Όπως και πριν, αποσπάσαμε καρέ του βίντεο και τα εξετάσαμε μέσω αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, για να διαπιστώσουμε εν τέλει ότι το βίντεο είναι προγενέστερο της σύγκρουσης. Συγκεκριμένα, βρίσκεται αναρτημένο στο διαδίκτυο από τον Οκτώβριο του 2024, και σύμφωνα με τις πληροφορίες απεικονίζει ιρανική πυραυλική επίθεση στο Τελ Αβίβ του Ισραήλ.

Πράγματι, ανατρέχοντας στην ειδησεογραφία της περιόδου, διαπιστώνουμε πως το Ιράν εξαπέλυσε χτύπημα με περίπου διακόσιους πυραύλους προς το εβραϊκό κράτος, το βράδυ της 1ης Οκτωβρίου 2024, στα πλαίσια του συνεχιζόμενου πολέμου στη Γάζα.

Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο, η ανακύκλωση πολυμέσων σε ελαττωματικό θεματικό πλαίσιο είναι μια συνηθισμένη πρακτική που συναντάται σε περιόδους κρίσεων, γι’ αυτό προτείνουμε στο κοινό να είναι φειδωλό στον αναδιαμοιρασμό φωτογραφιών και βίντεο πριν επαληθευτεί η γνησιότητά τους.

Συμπέρασμα

Με βάση τα παραπάνω, ο ισχυρισμός είναι παραπλανητικός. Όπως προέκυψε μετά από αντίστροφη αναζήτηση εικόνας, τα εξεταζόμενα βίντεο παρουσιάζονται παραπλανητικά, καθώς στην πραγματικότητα είναι άσχετα με την πρόσφατη σύγκρουση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, η οποία ξεκίνησε στις 13 Ιουνίου 2025.

1) https://www.bbc.com/news/live/c2kqkd03xn5t
2) https://en.irna.ir/news/85862141/Iran-destroys-two-Israeli-F-35-fighter-jets
3) https://www.aa.com.tr/en/middle-east/3rd-israeli-fighter-jet-shot-down-in-iran-irna/3598348
4) https://www.youtube.com/watch?v=Xgcp91QUZ-M
5) https://www.youtube.com/watch?v=iWPiuCJZCos
6) https://x.com/mod_russia/status/1507635969016700933
7) https://www.aljazeera.com/news/2022/3/25/european-union-tells-russia-to-stop-war-crimes-ukraine-liveblog
8) https://www.youtube.com/watch?v=u9-deZZhbIM
9) https://www.instagram.com/reel/DA4wHf_IDZP/
10) https://www.theguardian.com/world/2024/oct/02/iranian-strikes-on-israel-what-happened-why-did-iran-attack-missiles-damage-what-next