Ο Καναδάς δεν εξετάζει να επιτρέψει τον υποβοηθούμενο θάνατο για ανηλίκους χωρίς γονική συγκατάθεση

Αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δημοσιεύματα σε ιστοσελίδες υποστηρίζουν πως η κυβέρνηση του Καναδά ξεκίνησε εκστρατεία προώθησης της ευθανασίας ανηλίκων με προβλήματα ψυχικής υγείας χωρίς γονική συναίνεση. Ωστόσο, όπως θα δούμε, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. 

Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: maxhfm.gr, triklopodia.gr, voicenews.gr

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει

Τίτλοι ιστοσελίδων και αναρτήσεις χρηστών, ανέφεραν:

O Καναδάς ωθεί τους «ΑΝΗΛΙΚΟΥΣ» σε ευθανασία!

Φυλλάδια που κυκλοφόρησαν πρόσφατα στη Μανιτόμπα του Καναδά έχουν προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων επειδή προωθούν την ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία (MAID) για τους λεγόμενους «ώριμους ανηλίκους» που πάσχουν από ψυχική ασθένεια – χωρίς να απαιτείται γονική συναίνεση.

Η Jasmin Laine, οικοδεσπότης του podcast Over Opinionated, δημοσίευσε μια εικόνα των φυλλαδίων, επικρίνοντας αυτό που περιέγραψε ως μια κρατικά υποστηριζόμενη προσπάθεια να ενθαρρυνθούν ευάλωτοι νέοι να βάλουν τέλος στη ζωή τους με το πρόσχημα της υποστήριξης της ψυχικής υγείας.

Το φυλλάδιο που κυκλοφόρησε και στις ελληνικές αναπαραγωγές του ισχυρισμού είναι το ακόλουθο, που χρησιμοποιείται ως τεκμήριο:

Μέσω αντίστροφης αναζήτησης εικόνας, διαπιστώνεται ότι το εν λόγω φυλλάδιο κυκλοφορεί από το 2024 και δεν αποτελεί προωθητική ενέργεια της καναδικής κυβέρνησης για ευθανασία ανηλίκων, αλλά ενημερωτικό φυλλάδιο της Ευαγγελικής Αδελφότητας του Καναδά, με σκοπό την αποθάρρυνση της διευρυμένης πρόσβασης στη διαδικασία της ευθανασίας.

Στον Καναδά επιτρέπεται η υποβοηθούμενη ευθανασία για άτομα άνω των 18 ετών με προχωρημένες και μη αναστρέψιμες παθήσεις και ονομάζεται Ιατρική Βοήθεια στο Θάνατο (Medical Assistance in Dying – MAiD), όπως έχει ψηφιστεί από το 2016 (εδώ κι εδώ). Στην αρχική του μορφή, ο νόμος για τον υποβοηθούμενο θάνατο προέβλεπε την «εύλογη προβλεψιμότητα του φυσικού θανάτου» του ασθενούς. Τροποποίηση του νόμου το 2021 μετέτρεψε μερικώς τα κριτήρια, ώστε η υποβοηθούμενη ευθανασία να είναι επιλέξιμη και σε άτομα των οποίων ο θάνατος δεν ήταν «εύλογα προβλέψιμος».

Επίσης, χρήσιμο είναι να τονιστεί πως η έννοια των «ώριμων ανηλίκων» στη νομοθεσία του Καναδά (άρθρο 12 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού και τα συμμετοχικά δικαιώματα των παιδιών στον Καναδά), δίνει τη δυνατότητα σε έναν έφηβο ή ένα παιδί να λαμβάνει ορισμένες αποφάσεις μόνο του, εάν θεωρείται ικανό να κατανοήσει τη φύση και τις συνέπειές τους. 

Προς εξακρίβωση του τι ακριβώς ισχύει σήμερα στον Καναδά επικοινωνήσαμε με το Υπουργείο Υγείας του, το οποίο στις 12 Ιουνίου 2025 μας απάντησε:

«Η ιατρική βοήθεια στο θάνατο (MAID) είναι μια διαδικασία που επιτρέπει σε κάποιον που κρίνεται επιλέξιμος να είναι σε θέση να λάβει βοήθεια από ιατρό για να τερματίσει τη ζωή του. Ο ομοσπονδιακός Ποινικός Κώδικας του Καναδά επιτρέπει αυτό να συμβεί μόνο υπό πολύ συγκεκριμένες συνθήκες και κανόνες. Όποιος ζητά την υπηρεσία αυτή πρέπει να πληροί συγκεκριμένα κριτήρια επιλεξιμότητας για να λάβει ιατρική βοήθεια στο θάνατο. Κάθε ιατρός που χορηγεί σε κάποιον υποβοηθούμενο θάνατο πρέπει πρώτα να πληροί ορισμένες εγγυήσεις.

Η MAID ΔΕΝ είναι διαθέσιμη σε άτομα κάτω των 18 ετών στον Καναδά. Ενθαρρύνουμε οποιονδήποτε αναζητά πληροφορίες σχετικά με τη MAID να συμβουλευτεί μια αξιόπιστη πηγή, όπως έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης και τους δικτυακούς τόπους του Health Canada ή των επαρχιακών/εδαφικών αρχών.

Στον Καναδά, η MAID είναι θέμα κοινής δικαιοδοσίας. Ως υπηρεσία υγείας, η MAID παρέχεται από τα επαρχιακά και εδαφικά συστήματα υγείας ως μέρος της φροντίδας στο τέλος της ζωής ή της σύνθετης φροντίδας, σύμφωνα με την ομοσπονδιακή ποινική νομοθεσία, την επαρχιακή/εδαφική νομοθεσία και πολιτική. Υπάρχει μια σημαντική πτυχή του ποινικού δικαίου που εμπίπτει στην αρμοδιότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, δεδομένου ότι η MAID συνεπάγεται τον τερματισμό της ζωής ενός ατόμου.

Τα κριτήρια επιλεξιμότητας που ορίζονται στον ποινικό κώδικα απαιτούν ότι ένα άτομο πρέπει να είναι τουλάχιστον 18 ετών και ικανό να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με την υγεία του. Αυτό σημαίνει ότι οι ανήλικοι δεν μπορούν να αξιολογηθούν ούτε να λάβουν MAID.

Κατά την περίοδο 2021-2023, η Ειδική Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή μελέτησε μια σειρά θεμάτων που σχετίζονται με τη MAID, συμπεριλαμβανομένου του θέματος της MAID για τους ώριμους ανηλίκους. Στην έκθεσή της για το 2023, η επιτροπή συνέστησε ότι οι ώριμοι ανήλικοι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε MAID στο πλαίσιο της πρώτης διαδρομής και ότι η Υγεία του Καναδά θα πρέπει να υποστηρίξει έρευνα σχετικά με τις απόψεις και τις εμπειρίες των ανηλίκων για τα MAID. Η απάντηση της κυβέρνησης του Καναδά ανέφερε τη σημασία της εξεύρεσης ισορροπίας μεταξύ της ελευθερίας και της προσωπικής αυτονομίας και της διατήρησης της ασφάλειας των ανηλίκων από βλάβες.

Η κυβέρνηση του Καναδά ΔΕΝ εξετάζει καμία νομοθετική αλλαγή σε αυτή την απαίτηση ότι οι ανήλικοι δεν μπορούν να λαμβάνουν MAID.

Η κυβέρνηση του Καναδά δεν διένειμε το φυλλάδιο που αναφέρεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το έντυπο προέρχεται από την Ευαγγελική Κοινότητα του Καναδά, η οποία αντιτίθεται στην MAID στον Καναδά και στο βασικό δικαίωμα των ανίατα ασθενών που επιθυμούν να πεθάνουν με αξιοπρέπεια και με τους δικούς τους όρους.

Η κυβέρνηση του Καναδά εξακολουθεί να δεσμεύεται να διασφαλίσει ότι το ομοσπονδιακό νομικό πλαίσιο για τη MAID αντικατοπτρίζει τις ανάγκες των ανθρώπων στον Καναδά, προστατεύει όσους μπορεί να είναι ευάλωτοι και υποστηρίζει την αυτονομία και την ελευθερία επιλογής».

Ακολούθως, ενώ στον ισχυρισμό αναφέρεται πως η κυβέρνηση σκοπεύει να εφαρμόζεται ο υποβοηθούμενος θάνατος σε άτομα με ψυχικά προβλήματα (όπως για παράδειγμα η κατάθλιψη), κάτι τέτοιο δεν έχει καμία υπόσταση, διότι η καναδική νομοθεσία απαιτεί το άτομο να πάσχει από «σοβαρό και μη αναστρέψιμο πρόβλημα υγείας».

Η ιατρική βοήθεια για θάνατο δεν είναι ακόμη διαθέσιμη σε άτομα που πάσχουν αποκλειστικά από ψυχικές παθήσεις, καθώς παρόλο που υπήρχε πρόβλεψη για να ανακοινωθεί το 2024, πήρε παράταση τουλάχιστον μέχρι τον Μάρτιο του 2027, με την ανακοίνωση της κυβέρνησης να σημειώνει μεταξύ άλλων:

«Η ιατρική βοήθεια στο θάνατο παραμένει ένα πολύπλοκο και βαθιά προσωπικό ζήτημα. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης είναι προετοιμασμένο να προστατεύσει και να υποστηρίξει πλήρως όσους μπορεί να είναι ευάλωτοι. Μετά από προσεκτική εξέταση, πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητη μια περαιτέρω παράταση έως τις 17 Μαρτίου 2027. Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να είναι έτοιμο να προσφέρει MAID σε όσους έχουν ως μοναδική ιατρική πάθηση μια ψυχική ασθένεια, προτού χορηγηθεί αυτή η πρόσβαση».

Είναι σκόπιμο να αναφερθεί πως σε ορισμένες αναρτήσεις αναφέρεται το γεγονός ότι ειδική επιτροπή που συγκροτήθηκε από το Κοινοβούλιο για την ιατρική βοήθεια κατά τον θάνατο, συνέστησε να επιτραπεί η ευθανασία σε παιδιά και νέους. Πράγματι, η επιτροπή είχε προτείνει το 2023 μέσω επίσημης έκθεσης οι ανήλικοι να δικαιούνται τον υποβοηθούμενο θάνατο, αλλά επιλέξιμοι να είναι μονάχα όσων ο «φυσικός θάνατος είναι εύλογα προβλέψιμος». Ωστόσο, η απάντηση της καναδικής κυβέρνησης ήταν απορριπτική και κατέδειξε τις ανησυχίες της σχετικά με την ισορροπία μεταξύ της προσωπικής αυτονομίας των ανηλίκων και της ασφάλειάς τους, με συνέπεια να μην επιτραπεί η επιλεξιμότητα σε ανήλικα άτομα.

Τέλος, τον ισχυρισμό κατέρριψε και το τμήμα επαλήθευσης γεγονότων του γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων (AFP), ενώ ισχυρισμός περί νομιμοποίησης της ευθανασίας για ανηλίκους στον Καναδά είχε κυκλοφορήσει και το 2022 στην Ελλάδα (εδώ). 

Συμπέρασμα 

Ο ισχυρισμός είναι αναληθής. Η καναδική κυβέρνηση δεν εξετάζει το ενδεχόμενο νομιμοποίησης του ιατρικώς υποβοηθούμενου θανάτου για ανήλικους με ψυχικά προβλήματα και μάλιστα χωρίς γονική συγκατάθεση. Ο νόμος αναφέρει ρητά πως το εν λόγω σύστημα (MAID) είναι εφαρμόσιμο σε άτομα άνω των 18 ετών και υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις και συνθήκες. Το φυλλάδιο που κυκλοφορεί ως τεκμήριο του ισχυρισμού, αποτελεί μέρος ενημερωτικού εντύπου που διαμοίρασε το 2024 η Ευαγγελική Αδελφότητα του Καναδά, που εναντιώνεται στην υποβοηθούμενη ευθανασία. Τέλος, σε επικοινωνία μας με το Υπουργείο Υγείας του Καναδά στις 12 Ιουνίου 2025, κατέστη σαφές πως η καναδική κυβέρνηση δεν εξετάζει καμία σχετική νομοθετική αλλαγή που να αφορά ανηλίκους.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

1.https://www.parl.ca/documentviewer/fr/44-1/AMAD/rapport-2/reponse-8512-441-200
2.https://factuel.afp.com/doc.afp.com.49G82G2
3.https://www.canada.ca/en/health-canada/services/health-services-benefits/medical-assistance-dying/legislation-canada.html
4.https://www.justice.gc.ca/eng/cj-jp/ad-am/bk-di.html
5.https://en.wikipedia.org/wiki/Euthanasia_in_Canada
6.https://www.justice.gc.ca/eng/cj-jp/ad-am/bk-di.html
7.https://www.justice.gc.ca/fra/jp-cj/am-ad/infograph.html