Βίντεο από φεστιβάλ μουσικής στη Γαλλία συνδέεται ψευδώς με τον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν

Ένα βίντεο 12 δευτερολέπτων διαμοιράζεται στα κοινωνικά δίκτυα με τον ισχυρισμό ότι δείχνει Ισραηλινούς που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους, μετά από τα ιρανικά αντίποινα με βαλλιστικές επιθέσεις κατά του εβραϊκού κράτους. Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης Ισραήλ – Ιράν, διάφορα βίντεο και εικόνες διαμοιράστηκαν παραπλανητικά (εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ), αναδεικνύοντας – για ακόμα μία φορά – ότι σε περιόδους κρίσεων η παραπληροφόρηση ανθεί. Το ίδιο ισχύει και στην προκειμένη περίπτωση, όπως θα καταδείξουμε στο παρόν άρθρο.

Το βίντεο

Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: iskra.gr

Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Τι ισχύει 

Στις 13 Ιουνίου 2025 το Ισραήλ εξαπέλυσε αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Ιράν, πλήττοντας βασικές στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις και δολοφονώντας ορισμένους από τους εξέχοντες στρατιωτικούς ηγέτες, πυρηνικούς επιστήμονες και πολιτικούς της χώρας. Σε απάντηση, το Ιράν εκτόξευσε πυραύλους εναντίον πολλών μεγάλων ισραηλινών πόλεων, συμπεριλαμβανομένων του Τελ Αβίβ και της Χάιφα. Στις 23 Ιουνίου 2025 ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ότι η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν θα εκτελεστεί έως τις 25 Ιουνίου, αποκαλώντας τη σύγκρουση «πόλεμο των 12 ημερών».

Πριν την ανάλυση του εξεταζόμενου ισχυρισμού που συνοδεύει το παραπάνω βίντεο, πρέπει να υπογραμμιστεί πως πολλοί κάτοικοι του Ισραήλ πράγματι εγκατέλειψαν προσωρινά τις κατοικίες τους, για να μεταβούν όμως σε καταφύγια. Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για τους κατοίκους του Ιράν (εδώ κι εδώ). 

Στο πλαίσιο της σύγκρουσης των δύο κρατών, το εξεταζόμενο βίντεο διακινήθηκε με τον ισχυρισμό ότι δείχνει Ισραηλινούς κατοίκους που εγκαταλείπουν μαζικά τα σπίτια τους μετά από τα αντίποινα του Ιράν. Στο βίντεο εμφανίζεται πλήθος κόσμου με αποσκευές και βαλίτσες να περπατάει σε σειρά σε υπαίθριο χώρο. Για την εξακρίβωση του ισχυρισμού προχωρήσαμε σε αντίστροφη αναζήτηση εικόνας, χρησιμοποιώντας καρέ του οπτικοακουστικού υλικού. Με τον τρόπο αυτό, εντοπίσαμε ανάρτηση στο TikTok από χρήστη με το όνομα chris19100505. Χρησιμοποιώντας το εργαλείο του Bellingcat για την ακριβή εύρεση της ημερομηνίας δημοσίευσης της ανάρτησης, διαπιστώσαμε πως αυτή είναι η 19η Ιουνίου 2025. 

Καθότι τα γραφόμενα εντός του βίντεο είναι στα γαλλικά, προχωρήσαμε σε μετάφραση του κειμένου μέσω Google Lens και προέκυψε πως αυτό αναγράφει: 

Άνοιγμα του κάμπινγκ χθες
Hellfest

Επρόκειτο, λοιπόν, για ένα φεστιβάλ ροκ μουσικής, ονόματι Hellfest, που διεξήχθη στη Γαλλία πριν από λίγες ημέρες, τον Ιούνιο του 2025. Το Hellfest, που είναι γνωστό και ως Hellfest Summer Open Air, είναι ένα ροκ φεστιβάλ με επίκεντρο τη heavy metal μουσική, που πραγματοποιείται κάθε χρόνο τον Ιούνιο στο Clisson της Γαλλίας. Η μεγάλη προσέλευση κόσμου το καθιστά το γαλλικό μουσικό φεστιβάλ με τον μεγαλύτερο τζίρο, καθιστώντας το ένα εκ των μεγαλύτερων φεστιβάλ τέτοιας μουσικής στην Ευρώπη και το σπουδαιότερο στη Γαλλία.

Επισκεπτόμενοι το προφίλ του εν λόγω χρήστη, βλέπουμε αρκετά βίντεο τα οποία έχει τραβήξει και δημοσιεύσει από το συγκεκριμένο φεστιβάλ.

Στις αναρτήσεις του ισχυρισμού, το κείμενο που υπάρχει εντός του αυθεντικού βίντεο στο TikTok, έχει αποκοπεί εσκεμμένα, ώστε να γίνει η παραπλανητική σύνδεση του υλικού με τον ισχυρισμό. Για την πλήρη επαλήθευση του αρχικού βίντεο και της τοποθεσίας στην οποία λήφθηκε, αναζητήσαμε πλάνα του φεστιβάλ και του χώρου κατασκήνωσης από διαφορετικές/τρίτες πηγές, χρησιμοποιώντας λέξεις – κλειδιά σε γαλλικά και αγγλικά.

Σε βίντεο 2 λεπτών από τη γαλλική ιστοσελίδα Ouest France, εντοπίζουμε ορισμένα κοινά στοιχεία όπως το σχήμα και το χρώμα των αντίσκηνων και των τεντών ή κάποιες πινακίδες.

Αντίστοιχα, ταυτόσημα πλάνα βρίσκουμε και σε βίντεο 6 λεπτών (μετά το 1:05) από το γαλλικό κανάλι TV Sèvre et Maine, σε βίντεο που ανήρτησε στις 20 Ιουνίου 2025 με τίτλο: 

Hellfest 2025 στο Clisson την Τρίτη 19 Ιουνίου

Στη λεζάντα σημειώθηκε: 

Hellfest 2025 στο Clisson Πέμπτη 19 Ιουνίου. Και πάλι εδώ είμαστε, το Hellfest 2025 ξεκίνησε στο Clisson την Πέμπτη… 4 ημέρες metal και rock σε όλες τις μορφές και όπως πάντα, δεκάδες χιλιάδες οπαδοί ήρθαν να χειροκροτήσουν τα είδωλά τους και να ανακαλύψουν νέες τάσεις σε ένα είδος που δεν θα μπορούσε να είναι πιο εκλεκτικό. Αλλά ενώ συλλογικά είναι η αγάπη γι’ αυτή τη λεγόμενη ακραία μουσική που τους φέρνει κοντά, ο καθένας έρχεται για τους δικούς του λόγους.

Τον ισχυρισμό κατέρριψε και το τμήμα επαλήθευσης γεγονότων του γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων (AFP).

Συμπέρασμα 

Το βίντεο είναι άσχετο με την πρόσφατη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν και διαμοιράζεται παραπλανητικά και εκτός του πραγματικού θεματικού πλαισίου. Στην πραγματικότητα, στο εξεταζόμενο υλικό βλέπουμε πλάνα από την άφιξη θεατών στην κατασκήνωση του φεστιβάλ ροκ – heavy metal μουσικής, Hellfest, το οποίο διεξάγεται στη Γαλλία κάθε χρόνο τον Ιούνιο.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:

1.https://factuel.afp.com/doc.afp.com.63F7962
2.https://www.youtube.com/watch?v=8V4dbg39dos&ab_channel=TVS%C3%A8vreetMaine
3.https://www.ouest-france.fr/festivals/hellfest/video-que-pensent-les-festivaliers-du-camping-du-hellfest-83f8e23c-6c53-318a-a130-ac02d4adb986
4.https://hellfest.fr/en
5.https://www.tiktok.com/@chris19100505/video/7517545308100807958
6.https://www.pbs.org/newshour/world/as-israel-bombards-tehran-many-vulnerable-iranians-lack-proper-shelter-or-options-for-fleeing
7.https://www.nytimes.com/2025/06/16/world/middleeast/israel-travelers-flights-iran-strikes.html