Όχι, η Πορτογαλία ΔΕΝ ζήτησε τη συνδρομή ρωσικών πυροσβεστικών αεροσκαφών Beriev

Στις 14 Αυγούστου 2025, στο πλαίσιο των καταστροφικών πυρκαγιών που πλήττουν και αυτό το καλοκαίρι τη χώρα μας, ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νικόλας Φαραντούρης, σε εμφάνισή του στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA όπου έθεσε ερωτήματα σχετικά με την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, ισχυρίσθηκε πως στις 30 Ιουλίου του 2025 η Πορτογαλία απέστειλε αίτηση στη Ρωσία για να της παρασχεθούν πυροσβεστικά αεροσκάφη τύπου Beriev. Όπως θα εξετάσουμε στο παρόν άρθρο όμως, αυτό δεν ισχύει.

Ο υπό εξέταση ισχυρισμός αναπαράγεται μέσω δημοσιευμάτων, όπως αυτά που διαβάζουμε στους ιστότοπους thefaq.gr, olympia.gr, bankingnews.gr, και epirusportal.gr, καθώς και μέσω αναρτήσεων σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης:

Το απόσπασμα βίντεο από την πρωινή ενημερωτική εκπομπή του MEGA, Morning Point, είναι το ακόλουθο:

Στο χρονικό σημείο 01:36, ο κ. Φαραντούρης λέει τα εξής:

[01:36] Μαθαίνω, μαθαίνω ότι η Πορτογαλία, στις 30 Ιουλίου – αυτή είναι η ενημέρωση που έχω από τις Βρυξέλλες – και μένει να επιβεβαιωθεί, αλλά στις 30 Ιουλίου 2025 ακόμα και από την Ρωσία, με την οποία υπάρχουν οι γνωστές τριβές, έκανε αίτηση, η φίλη, σύμμαχος, εταίρος, ευρωπαϊκή χώρα Πορτογαλία, διότι αντιμετωπίζουν και εκεί πυρκαγιές εκτεταμένες, να της παρασχεθούν αυτά τα περίφημα Beriev, αυτά […] τα μεγάλα, αυτά τα αεροπλάνα τα οποία είχαν συνδράμει μέχρι και το 2021 και τη χώρα μας κατ’ επανάληψη.

Σε μεταγενέστερο σχόλιο στην αρχική του ανάρτηση στο λογαριασμό του στο Χ, ο κ. Φαραντούρης, απαντώντας σε ερώτημα χρήστη, επανέλαβε πως η αίτηση έγινε τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους (2025):

Τι ισχύει

Προκειμένου να εξετάσουμε τον ισχυρισμό, επικοινωνήσαμε με τον οργανισμό επαλήθευσης ειδήσεων του Πορτογαλικού Πρακτορείου Ειδήσεων LUSA και, από κοινού, αποστείλαμε σχετικό ερώτημα στο Υπουργείο Εσωτερικών της Πορτογαλίας, εκπρόσωπος του οποίου μας απάντησε τα εξής:

«Υπήρχε διμερής συμφωνία μεταξύ της Πορτογαλίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας από το 1999. Ωστόσο, η πορτογαλική κυβέρνηση δεν έχει ζητήσει καμία βοήθεια από τη Ρωσική Ομοσπονδία —συγκεκριμένα, την ανάπτυξη αμφίβιων αεροσκαφών Beriev Be-200— για την καταπολέμηση των αγροτικών πυρκαγιών. Επιπλέον, ένα τέτοιο αίτημα θα παραβίαζε τις ισχύουσες ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας»

Όπως αναφέρει σχετικό άρθρο του LUSA, είναι γεγονός πως, στο παρελθόν, ρωσικά πυροσβεστικά αεροσκάφη τύπου Beriev έχουν επιχειρήσει κατά πυρκαγιών στην Πορτογαλία, κυρίως την περίοδο 2007-2008 καθώς και το 2016. Το 2006, κατά τη διαδικασία άντλησης νερού από τεχνητό φράγμα, το αεροσκάφος προσέκρουσε σε δέντρα [πηγή] προκαλώντας ζημιά σε έναν από τους κινητήρες του με αποτέλεσμα την ανάγκη απενεργοποίησής του. Όπως αναφέρει το FlightGlobal, οι πιλότοι αναγκάστηκαν να προβούν σε απόρριψη καυσίμων, λόγω της επικείμενης αναγκαστικής προσγείωσης, με αποτέλεσμα τα καύσιμα να επιδεινώσουν την πυρκαγιά.

Ωστόσο, ακόμα και αν φέτος το καλοκαίρι η Πορτογαλία είχε ζητήσει τη συμβολή της Ρωσίας, με τη χρήση αεροσκαφών Beriev, κάτι τέτοιο θα ήταν ανέφικτο, λόγω των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά την εισβολή της στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Σε αυτές τις κυρώσεις περιλαμβάνονται:

• το κλείσιμο του εναέριου χώρου της ΕΕ σε όλα τα αεροσκάφη που ανήκουν, έχουν νηολογηθεί ή ελέγχονται από Ρώσους, συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών αεροσκαφών των ολιγαρχών [πηγή]
  
• (η) απαγόρευση προσγείωσης, απογείωσης ή υπερπτήσεων πάνω από την επικράτεια της ΕΕ τόσο για επανδρωμένα όσο και για μη επανδρωμένα ρωσικά αεροσκάφη [πηγή]

Το άρθρο αναφέρει επίσης πως, στο πλαίσιο των ίδιων κυρώσεων, ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αεροπορική Ασφάλεια (EASA) έχει αναστείλει τις πιστοποιήσεις αρκετών ρωσικών μοντέλων αεροσκαφών, συμπεριλαμβανομένου του Beriev Be-200ES, το οποίο επιχείρησε στην Πορτογαλία στο παρελθόν.

Στο πλαίσιο του ισχυρισμού διαμοιράζεται επίσης η ακόλουθη εικόνα, η οποία δείχνει αποτέλεσμα αναζήτησης στο Google με ημερομηνία 31 Ιουλίου 2025:

Μετάφραση:

31 Ιουλίου 2025 – Δύο αεροσκάφη Beriev Be-200ChS του Υπουργείου Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης της Ρωσικής Ομοσπονδίας ξεκίνησαν σήμερα να σβήνουν μεγάλες δασικές πυρκαγιές στην Πορτογαλία

Η αναζήτηση του ανωτέρω κειμένου όντως εμφανίζει αποτέλεσμα με αυτή την ημερομηνία:

Ωστόσο, ο σύνδεσμος παραπέμπει σε άρθρο στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Καταστάσεων Έκτακτης Ανάγκης της Ρωσίας με ημερομηνία 14 Αυγούστου 2016, με το ίδιο κείμενο της εικόνας που διαμοιράζεται να εμφανίζεται σε αυτό:

Τέλος, αξίζει να επισημανθεί πως σήμερα στη Ρωσία υπολογίζεται πως απομένουν μόλις 8 ή 9 πυροσβεστικά αεροσκάφη Beriev Be-200 σε πτητική/επιχειρησιακή κατάσταση. Η παραγωγή και συντήρησή τους αντιμετώπισε σοβαρά προβλήματα μετά την κατάληψη της ουκρανικής Κριμαίας από τη Ρωσία το έτος 2014, καθώς τα Be-200 έως τότε εφοδιάζονταν με τους ουκρανικής κατασκευής κινητήρες Progress D-436TP, με αποτέλεσμα να διακοπεί η παροχή τους από την Ουκρανία στη ρωσική Beriev. Μάλιστα, το ουκρανικό εργοστάσιο κατασκευής των κινητήρων αυτών, της εταιρίας Motor-Sich, που βρίσκεται στην Ζαπορίζια της Ουκρανίας, καταστράφηκε στα τέλη Μαΐου 2022 από τις ρωσικές δυνάμεις κατά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα μεγάλες καθυστερήσεις στην κατασκευή εννέα πυροσβεστικών Be-200 έως το έτος 2023 και την αναστολή της παραγωγής τους μετά από πλήγμα που δέχθηκε το εργοστάσιο της Beriev από drone στις 9 Μαρτίου 2024. Η Beriev ξεκίνησε προσπάθειες δοκιμών, προσαρμογής και εφοδιασμού των σκαφών Be-200 με ρωσικής κατασκευής κινητήρες Aviadvigatel PD-8 αλλά έως τον Μάιο του 2024 κανένα από τα αεροσκάφη αυτά δεν είχε παραχθεί με τους νέους κινητήρες [πηγή 1], [πηγή 2], [πηγή 3], [πηγή 4].

Συμπέρασμα

Ο ισχυρισμός πως τον Ιούλιο του 2025 η κυβέρνηση της Πορτογαλίας απέστειλε αίτηση στη Ρωσία για να της παρασχεθούν πυροσβεστικά αεροσκάφη τύπου Beriev είναι ψευδής. Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εσωτερικών της Πορτογαλίας δήλωσε πως η κυβέρνηση της χώρας δεν ζήτησε καμία βοήθεια από τη Ρωσία. Αν και πυροσβεστικά αεροσκάφη Beriev έχουν επιχειρήσει στο παρελθόν στην Πορτογαλία, λόγω των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη Ρωσία, μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, καθώς και λόγω της αναστολής της πιστοποίησής τους από την EASA, η χρήση των αεροσκαφών Beriev στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα ήταν ανέφικτη.

Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν

1. https://www.in.gr/2025/08/19/greece/pyrkagies-ellada-stin-pempti-thesi-tis-eyropis-kalokairi-tou-2025-se-kamenes-ektaseis/
2. https://combatefakenews.lusa.pt/e-falso-que-portugal-tenha-pedido-e-recebido-avioes-russos-de-combate-a-incendios-como-corre-na-grecia/
3. https://www.portugal.gov.pt/pt/gc21
4. https://aerialfiremag.com/2024/05/01/the-fate-of-the-berriev-be200-in-aerial-firefighting/
5. https://www.seaplaneinternational.com/2016/08/18/beriev-portugal/
6. https://www.flightglobal.com/russian-firefighting-beriev-be-200-under-evaluation-by-portugal-stokes-forest-fire-by-dumping-fuel-in-bizarre-twist/68490.article
7. https://www.publico.pt/2006/07/08/jornal/aviao-russo-de-combate–a-incendios-florestais–avariouse-ao-terceiro-dia-87937
8. https://eur-lex.europa.eu/el/legal-content/summary/eu-restrictive-measures-in-view-of-russia-s-war-of-aggression-against-ukraine.html
9. https://www.easa.europa.eu/en/document-library/type-certificates/noise/easaima114-beriev-be-200es-e
10. https://en.mchs.gov.ru/for-mass-media/novosti/4015493