Υπάρχει μια αρχαία επίκληση μέσα στο ελληνικό αλφάβητο;

Ο ισχυρισμός, ότι υπάρχει μια αρχαία επίκληση μέσα στο ελληνικό αλφάβητο κυκλοφορεί στο ελληνόφωνο διαδίκτυο τουλάχιστον από το 2009 και αναπαράγεται σε τακτικά διαστήματα από τότε.

ΨΕΥΔΗΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΣ – ΜΥΘΟΣ

Το είδαμε πρόσφατα στο makeleio.gr, pentapostagma.gr και fanpage.gr

Ο ισχυρισμός για την μυστική αρχαία επίκληση που είναι κρυμμένη μέσα στο ελληνικό αλφάβητο δεν είναι τίποτα παραπάνω από αχαλίνωτη φαντασία. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά πριν περίπου 10 χρόνια, σε βίντεο που δημοσιεύθηκε στο κανάλι του Ε.Ο.Ε. Ερευνητικός Οργανισμός Ελλήνων στο youtube και από τότε δημοσιεύεται από διάφορες ιστοσελίδες και blogs.

Η πρώτη κατάρριψη του παραπάνου ισχυρισμού έγινε το 2002 από τον Κώστα Σκανδάλη στο ιστολόγιο “ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΝΑΒΑΣΙΣ”. Συγκεκριμένα αναφέρει:

Κατ’ αρχάς είναι αναγκαίο να επισημανθεί το αυτονόητο : Ότι δεν έχει καμία απολύτως σημασία εάν αυτή η ‘αποκωδικοποίηση’ έγινε σύμφωνα με αρχές της Ερμητικής επιστήμης ή με τις αρχές οποιασδήποτε άλλης μεθόδου αποκρυπτογράφησης σήμερα, αλλά αντίθετα πρέπει να αναρωτηθούμε σύμφωνα με ποιο σκεπτικό θα μπορούσε να έχει γίνει μια τέτοια ‘κωδικοποίηση’ και κρυπτογράφηση κατά την αρχαϊκή εποχή!

Σε επόμενο βήμα της ‘αποκωδικοποίησης’ αυτής, προστίθενται κάποια συνδετικά και ρήματα ως ‘εννοούμενα’ που υποτίθεται ότι έχουν παραληφθεί, κι έτσι έχουμε μια «εξ’ αποκαλύψεως κοσμογονική επίκληση» προς την πηγή του Φωτός, δηλαδή τον Ήλιο:

“ΑΛ ΦΑ, ΒΗ ΤΑ ΓΑ ΑΜΑ ΔΕ ΕΛ ΤΑ ΕΨ ΙΛΩΝ. ΣΤΗ ΙΓΜΑ (ΙΝΑ) ΖΗ ΤΑ, Η ΤΑ, ΘΗ ΤΑ ΙΩΤΑ ΚΑΤΑ ΠΑΛΛΑΝ ΔΑ. (ΙΝΑ) ΜΗ ΝΥΞ Η, Ο ΜΙΚΡΟΝ (ΕΣΤΙ), ΠΥΡΟΣ (ΔΕ) ΙΓΜΑ ΤΑΦΗ ΕΨ ΙΛΩΝ, ΦΥ(ΟΙ) ΨΥΧΗ, Ο ΜΕΓΑ (ΕΣΤΙ)”.

Ακολουθεί η παρουσίαση της ‘κρυφής’ σημασίας των ονομασιών σύμφωνα με αυτήν την ‘προσευχή’, αφαιρουμένων σιωπηρά σε αυτή τη φάση όσων γραμμάτων δεν εξυπηρετούν την εν λόγω κατασκευή:

Αλ = Ο νοητός ήλιος (ανύπαρκτη λέξη ) – Φά-ος = το φώς.
Βη = προστακτική του ρημ. βαίνω (=βαδίζω, έρχομαι) – Τα = δοτική άρθρου δωρικού τύπου, τη, εις τήν. (εδώ φαίνεται τυχαίνει να εξυπηρετή να πάρουμε και το -Βή- και το -τα- μαζί)
Γα = Γή (δωρικός τύπος) – Άμα = (επιρρ.) συγχρόνως.
Ελ = ο ορατός Ήλιος, ο Ερχόμενος. (ανύπαρκτη λέξη )
Εψ = ρήμ. έψομαι, εψ-ημένος = ψημένος – Ιλών = ιλύς (ουσ.) = λάσπη, πηλός.
Στη = προστ. ρήμ. ίστημι – ΄Ιγμα = καταστάλαγμα, απόσταγμα.
Ζη = προστ. ρημ. ζώ. (εδώ χρειάζεται μόνο το–Ζη- όχι και το -τα- μαζί ! )
Η = προστ. ρημ. ειμί, είμαι. (Ούτε εδώ χρειάζεται το Ή-τα ολόκληρο)
Θη = προστ. ρημ. θέτω. (Ούτε εδώ χρειάζεται το Θή- και -τα μαζί )
Ιώτα = τα Ιώγα, τα Εγώ .(προκρούστεια εξίσωση)
Παλλάν = Ρημ. πάλλω (= δονούμαι, περιστρέφομαι) επιθ. παλλάς = πάλλουσα, περιστρεφόμενη (π.ρ.β.λ. Παλλάς Αθηνά). (το γράμμα λεγόταν βέβαια ανέκαθεν -πι- και όχι -πα- ή -παλ-, αλλά εδώ κατά τα φαινόμενα δεν εξυπηρετεί να το λέμε έτσι!
Δα = άλλος (;) τύπος της Γα, Γής (πρβλ. Δά- μήτηρ > Δημήτηρ > Δήμητρα = Μητέρα Γή)
Νύξ = (ουσ.) νύχτα.
Ο = (αναφ.) το οποίο, που.
Φύ(οι)= ευκτική ρημ. φύω (φυτρώνω, αναπτύσσομαι).

Από την παραπάνω λίστα δεν έχουν αποκλεισθεί μονάχα σύγχρονα γράμματα όπως τα : κάπα, λάμδα μί, ξί, ταύ, ύψιλον, χί ψί, και ωμέγα αλλά και τα αρχαία δίγαμα, σαμπί και κόπα, που κατά τα φαινόμενα δεν εμπεριέχουν για τον εμπνευστή αρκετά ‘απόκρυφα’ νοήματα. Πρέπει να επισημάνω σε αυτό το σημείο πως μια τέτοια επιλεκτική χρήση των γραμμάτων αποδεικνύει πέραν των άλλων σημείων που θα αναλύσω παρακάτω, ότι ο δήθεν ‘ύμνος’ αυτός δεν αφορά ολόκληρο το Ελληνικό αλφάβητο αλλά επιχειρεί να προσδώση μια θρησκευτικής φύσεως σημασία σε αυτό, χρησιμοποιώντας μερικά μόνο από τα γράμματα της σημερινής του μορφής !

Το γεγονός αυτό βέβαια διευκολύνει αφάνταστα τον οποιονδήποτε να κατασκευάζη ποιήματα με το οποιοδήποτε αλφάβητο, όταν απαλλάσσεται από την υποχρέωση να δώση ενιαίο και συγκροτημένο νόημα στο σύνολο των γραμμάτων, αφού βεβαίως επιλέγει μόνο όσα ‘βολεύουν’ για την περίσταση!

και ιδού η τελική ‘σύγχρονη’ απόδοση σύμφωνα με τον εμπνευστή:
Άλ, εσύ που είσαι το Φως, έλα στη Γή!
Κι εσύ Έλ ρίξε τις ακτίνες σου στην ιλύ που ψήνεται (!)
Ας γίνει ένα καταστάλαγμα για να μπορέσουν τα Εγώ (!) να ζήσουν,να υπάρξουν και να σταθούν πάνω στην παλλόμενη Γη.
Ας μην επικρατήσει η νύχτα, που είναι το μικρόν (!), και κινδυνέψει να ταφεί το καταστάλαγμα του πυρός μέσα στην αναβράζουσα ιλύ, και ας αναπτυχθεί η Ψυχή, που είναι το μέγιστο, το σημαντικότερο όλων!

Έχουμε λοιπόν πέρα από την επιλεκτική χρήση των γραμμάτων και μια αλλοίωση των ονομάτων της Ελληνικής Αλφαβήτου.
Εστιάζοντας μεταξύ των άλλων αυθαιρέτων προσθαφαιρέσεων και σε λεκτικούς τύπους που δεν μαρτυρούνται σε κανένα κείμενο της
Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας ούτε ως Αλ ούτε ως Ελ, βλέπουμε να παράγεται το παραπάνω αποτέλεσμα

Θα πρέπει να αναλογισθούμε ότι εάν κάποιος είχε κατασκευάσει έναν ‘ύμνο’ με βάση ένα μέρος των γραμμάτων της Αλφαβήτου, θα πρέπει να το είχε κάνει σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή οπότε θα είχε χρησιμοποιήσει ονομασίες από μία συγκεκριμένη Ελληνική διάλεκτο και όχι περισσότερες (οι τύποι Δα και Γα για την Γή , ανήκουν σε διαφορετικές διαλέκτους και διαφορετικές εποχές ! ) και οπωσδήποτε αυτός ο κάποιος θα επιθυμούσε και αυτοί στους οποίους απευθύνεται να κατανοούν πλήρως αυτήν την ταύτιση στην καθομιλουμένη τους και να το κάνουν χωρίς να αναγκάζονται να φαντάζονται ή να υπονοούν λέξεις ή ολόκληρα τμήματα φράσεων, άλλα που πρέπει να παραλείπονται και άλλα που πρέπει να προστίθενται. Εκτός βέβαια εάν παραπέμπει ο ‘εξ’ αποκαλύψεως’ ερμηνευτής στην ύπαρξη μιας ξένης θρησκευτικής συνωμοτικής οργάνωσης στον Ελλαδικό χώρο και ξένης προς τα Ελληνικά ειωθότα!

Μιλάμε όμως για εποχές με εχθρούς που δεν είχαν την οικονομική δύναμη των σημερινών ύπουλων εχθρών του Ελληνισμού, που επιχειρούν με δόλια και πλάγια μέσα να καταστρέψουν τις αξίες της πανάρχαιας γλώσσας μας και ιδίως για εποχές πραγματικής και ουσιαστικής ανεξιθρησκίας.  Ως εκ τούτου δεν τεκμαίρεται καμία ανάγκη απόκρυψης ή κρυπτογράφησης λατρευτικών μηνυμάτων μέσα σε έναν ‘ύμνο’ που μάλιστα υποτίθεται
ότι απευθύνεται στον φαεινότερο όλων: τον Ήλιο.

Εάν πάλι δεχθούμε θεωρητικά ότι υπήρξε όντως δημιουργός μιας τέτοιας επίκλησης και για κάποιο δυσερμήνευτο λόγο ήθελε να κρύψει το μήνυμα του υφαίνοντας την θρησκευτική του επίκληση ανάμεσα στις ονομασίες των γραμμάτων, θα ήταν λογικό να το κάνει βασιζόμενος σε μια ενιαία καθομιλουμένη διάλεκτο, και όχι σε μια διαχρονική συλλογή ετερόκλητων γραμματικών τύπων από διάφορες διαλέκτους!

Δεν θα είχε κάνει δηλαδή μια συρραφή από λεκτικούς τύπους από όποια Ελληνική διάλεκτο λάχαινε να εξυπηρετεί το ιδεολόγημα του εν λόγω «ύμνου»!

Μια τέτοια επιλογή είναι εφικτή μόνο σήμερα που έχουμε συγκεντρωμένες και γνωρίζουμε τις περισσότερες Ελληνικές διαλέκτους και αλφάβητα που
έχουν υπάρξει διαχρονικά μέχρι σήμερα.

Όσο για την ίδια την δημιουργία του αλφαβήτου, ως γνωστόν αναπτύχθηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές περισσότερα από δεκαπέντε αλφάβητα, σε διαφορετικές τοποθεσίες του Ελλαδικού χώρου, τα οποία δεν παρουσιάζουν απόλυτη ταύτιση ούτε ως προς την σειρά των γραμμάτων, ούτε ως προς τα ίδια τα σύμβολα, ούτε ως προς τις επιμέρους ονομασίες τους. Τα αλφάβητα αυτά, όντας πανάρχαια και αυτόχθονα, δεν καθιστούν άμεσα ορατή την σύγκλιση προς μια αρχέγονη κεντρική πηγή τους -που παρεμπιπτόντως δεν μπορεί να είναι βέβαια η Φοινίκη- έτσι ώστε να την ταυτίσουμε με μια συγκεκριμένη διάλεκτο που υποθετικά χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή ενός τέτοιου ύμνου. Άλλωστε από την πλευρά των σημερινών εμπνευστών του, (διότι δεν υπάρχει τέτοια ανάλυση ή κάποια άλλη αναφορά σε τέτοιου είδους επικλήσεις σε κανένα αρχαίο κείμενο), κανείς δεν μας εξηγεί ποιος είναι ο κύριος λόγος που θα μπορούσε να ωθήσει τους Αρχαίους να φτιάξουν ένα ύμνο μέσα στον οποίο θα πρέπει να λένε ΑΛΛΑ ΑΝΤΙ ΑΛΛΩΝ!

Δεν αποτελεί χαρακτηριστικό της Αρχαίας Ελληνικής παιδείας η σύνθεση κρυπτογραφημένων επικλήσεων που απευθύνονται προς τον Ήλιο, με την χρήση ανύπαρκτων λεκτικών τύπων χωρίς γνωστό νόημα και μάλιστα χωρίς την παραμικρή νύξη προς τον Απόλλωνα!

Είναι άλλωστε σχήμα οξύμωρο και αντιφατικό το να κατασκευάζεις κρυφούς ύμνους και με αυτούς να απευθύνεσαι στο λιγότερο κρυφό πράγμα που υπήρξε ποτέ στον κόσμο μας, δηλαδή τον Ήλιο.

Ποιους καταχθόνιους κατακτητές που καταπίεζαν το Ηλιακό Φώς και τον ελεύθερο λόγο ήθελαν άραγε να αποφύγουν οι Αρχαίοι μας πρόγονοι με ένα τέτοιο μυστηριακό κρυπτογράφημα λατρευτικών μηνυμάτων;

Οι ‘λέξεις’ που σύμφωνα με την εν λόγω ‘αποκωδικοποίηση’ δημιουργούνται μετά την αυθαίρετη κατάτμηση του ονόματος ‘άλφα’ σε αλ ή ελ, δεν μαρτυρούνται καθόλου ως λεκτικοί τύποι, τουλάχιστον σε έγκυρα λεξικά όπως τα TLG, του Ι. Σταματάκου και των Liddell & Scott, αλλά μόνο σε σημιτικές διαλέκτους οι οποίες βρίθουν κυριολεκτικά από αυτούς!

Η Ελληνική Γλώσσα και μάλιστα η αρχαιότατη Ομηρική προσέφερε κάθε δυνατότητα πλήρους ανάπτυξης νοημάτων χωρίς να αναγκάζει κανέναν να καταφεύγει σε αυθαίρετα υπονοούμενες προσθαφαιρέσεις και κατατμήσεις λέξεων, με τη βοήθεια διανοητικών ακροβασιών για να τα κατανόηση.

Όταν βλέπουμε λοιπόν να εξυφαίνονται ‘ύμνοι’ επί του αλφαβήτου με όσα από το τα γράμματα εξυπηρετούν τον εμπνευστή και με βάση ανύπαρκτες για την Ελληνική Γλώσσα λέξεις, πρέπει να είμαστε το λιγότερο επιφυλακτικοί.

Είναι λυπηρό αλλά τέτοια κατασκευάσματα δεν θυμίζουν σε τίποτα Ελλάδα. Θυμίζουν μονάχα επικλήσεις και πρακτικές ανατολικής μαγείας και σκιαγραφούν μια αντίληψη για την έννοια της θρησκείας, εντελώς ξένη προς την Ελληνική κοσμοθέαση. Χρειάζεται τεράστια προσοχή πριν αποδεχθούμε και διαδώσουμε απόψεις που αφορούν την πολυτιμότερη πολιτισμική μας κληρονομιά δηλαδή τη γλώσσα μας, ειδικά όταν αυτές εμπεριέχουν στοιχεία που δεν επαληθεύονται με βάση μια επίσης πολυτιμότατη παρακαταθήκη των προγόνων μας: Τον ορθολογισμό.

Κώστας Σκανδάλης

Με την “αρχαία επίκληση μέσα στο ελληνικό αλφάβητο” ασχολήθηκε πρόσφατα (μετά τις νέες δημοσιεύσεις) ο κύριος Νίκος Σαραντάκος, που ασχολείται με γλωσσικούς μύθους. Αναφέρει στο ιστολόγιο του:

Ο εμπνευστής του μύθου βάζει τα γράμματα του αλφαβήτου στη σειρά, και μετά τα χωρίζει και τα ενώνει με αρκετή φαντασία ώστε να σχηματίσει λέξεις ή πιο σωστά σπαράγματα λέξεων της αρχαίας ελληνικής.Οπως είπα, το κείμενο αυτό κυκλοφορεί σε αρκετές παραλλαγές. Τούτη εδώ είναι κάπως συντομευμένη, παραλείπει κάποια ενδιάμεσα στάδια κι έτσι ίσως να μη μπορέσετε να κατανοήσετε το βάθος της μεθόδου. Σε άλλο άρθρο, που διέπεται από την ίδια ακριβώς λογική, τα στάδια της διαδικασίας παρατίθενται πιο αναλυτικά, κι έτσι μπορείτε να δειτε ότι π.χ. για τα πέντε πρώτα γράμματα ο ταχυδακτυλουργός μυθοπλάστης αναλύει κοπτοραπτικώς το άλφα-βήτα-γάμμα-δέλτα -έψιλον σε:

ΑΛ ΦΑ, ΒΗ ΤΑ ΓΑ! ΑΜΑ ΔΕ ΕΛ ΤΑ ΕΨ ΙΛΩΝ

όπου Αλ σημαίνει τάχα τον νοητό ήλιο (αν τη βρείτε σε αρχαίο κείμενο πείτε μου κι εμένα), ενώ το έψιλον αναλύεται τάχα σε εψ – ιλών, όπου το εψ είναι το ρήμα έψομαι και το ιλών είναι η λάσπη, ο πηλός (ιλύων είναι, αλλά δεν βόλευε). Με παρόμοιο τρόπο, προκρούστειο, πετσοκόβοντας ό,τι περισσεύει και τσοντάροντας ό,τι λείπει φτάνει ως το τέλος, όπου το ταυ-ύψιλον-φι-χι-ψι-ωμέγα μεταμορφώνεται σε:

ΤΑΦΗ ΕΨ ΙΛΩΝ, ΦΥ(ΟΙ) ΨΥΧΗ, Ο ΜΕΓΑ (ΕΣΤΙ), όπου το χι αλλάζει θέση με το ψι διότι έτσι μας βόλευε (δικό μας είναι, και στο δέντρο το κρεμάμε).

Ίσως είναι περιττό να ανασκευάσουμε με λογικά επιχειρήματα αυτο το παραλήρημα, αλλά ας είναι.

Καταρχάς, ο επινοητής του μύθου αγνοεί ή θέλει να αγνοούμε ότι το ελληνικό αλφάβητο δεν είχε ενιαία μορφή σε όλον τον ελληνικό χώρο. Σε κάποιες περιοχές, ας πούμε, δεν υπήρχαν ξεχωριστά σύμβολα για τα δασέα σύμφωνα φ, χ αλλά τα δήλωναν με δύο γράμματα: ΠΗ, ΚΗ (Η το δασύ πνεύμα) ή με τα αντιστοιχα ψιλά: Π, Κ, ενώ για το ψ χρησιμοποιούσαν το ΠΣ. Σε άλλες περιοχές είχαν Φ, Χ και Ψ αλλά όχι Ξ. Άλλοι, τέλος, ειχαν Φ και Χ αλλά τα ξ και ψ μπορεί να τα δήλωναν ως ΧΣ και ΦΣ. Επίσης, σε κάποιες περιοχές το ίδιο γράμμα το ονομαζαν διαφορετικά, σαν ή σίγμα (Ηρόδοτος 1.139: Δωριέες μεν σαν καλέουσι, Ίωνες δε σίγμα). Το Ω σαν σύμβολο εμφανίστηκε αργότερα από τα αλλα, στο αλφάβητο των ιωνικών μόνο πόλεων και μόνο στη συνέχεια γενικεύτηκε στα άλλα αλφάβητα. Επομένως, αν ήταν «πανάρχαιη» η προσευχή που δήθεν κρύβεται μέσα στο αλφάβητο, δεν θα μπορούσε να πάρει υπόψη της αυτά τα γράμματα.

Στην Αθήνα, η φράση “Ἔδοξεν τῇ Βουλῇ καὶ τῷ Δήμῳ” γραφόταν “ΕΔΟΧΣΕΝ ΤΕΙ ΒΟΛΕΙ ΚΑΙ ΤΟΙ ΔΕΜΟΙ” πριν την υιοθέτηση του κλασικού Ιωνικού αλφαβήτου το 403 π.Χ

Χαρακτηριστικό είναι, το έχουμε ξαναγράψει, ότι η τυποποιημένη φράση με την οποία άρχιζαν τα ψηφίσματα στην εκκλησία του δήμου της αρχαίας Αθηνας στην κλασική εποχή, αυτό που εμείς νομίζουμε ότι ήταν «Έδοξεν τη βουλή και τω δήμω» ούτε έτσι προφερόταν (αλλ’ αυτό ας το αφήσουμε για άλλη φορά) ούτε, που δεν είναι ευρέως γνωστό, γραφόταν έτσι. Αν προσέξετε στην μαρμάρινη πλάκα, τέσσερις αράδες από το κάτω μέρος, θα δείτε ότι γράφει:

ΕΔΟΧΣΕΝ ΤΕΙ ΒΟLΕΙ ΚΑΙ ΤΟΙ ΔΕΜΟΙ

Δεν υπάρχει Ξ (το αποδίδουν με ΧΣ), δεν υπάρχει Ω (χρησιμοποιούν το Ο, αδιακρίτως για μακρό και βραχύ «ο», όπως και για το «ου») ενώ ούτε Η έχουν. (Δεν βρήκα φράση που να μην έχει και το Ψ).

Παρεμπιπτόντως, βλέπετε ότι τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της ανθρώπινης γραμματείας γράφτηκαν με ένα ατελές συστημα γραφής, που δεν ήξερε να ξεχωρίσει φθόγγους! Μόνο με τη μεταρρύθμιση του 403 η ηττημένη πια Αθήνα υιοθέτησε αλφάβητο που έχει τη σημερινή μορφή.

Όμως, το κυριότερο επιχείρημα που κατεδαφίζει οριστικά την προσπάθεια να βγει νόημα (και καλά, κρυμμένο) από τα ονόματα των γραμμάτων του αλφαβήτου, είναι ότι αρκετά από τα γράμματα δεν είχαν αυτή την ονομασία στην αρχαιότητα!

Καταρχάς, το Ε οι αρχαίοι δεν το έλεγαν έψιλον αλλά «ει». Ο Πλούταρχος, θα θυμάστε, έχει γράψει βιβλίο «περί του ΕΙ εν Δελφοίς», για ένα μεγάλο Ε που υπήρχε στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς. Η ονομασία έψιλον προέρχεται από το ε ψιλόν της ελληνιστικής εποχής και δόθηκε σε αντιδιαστολή με τη δίφθογγο αι, με την οποία ήδη από τότε συνέπιπτε το ε στην προφορά. Δηλαδή, δεν ονομάστηκε έτσι επειδή έπαιρνε ψιλή, αλλά επειδή είναι πιο λιτό, πιο ελαφρύ οπτικά από τη δίφθογγο –άλλωστε και το υ ονομάστηκε ψιλόν, πάλι στην ελληνιστική εποχή, σε αντιδιαστολή με το οι. Πάει λοιπόν περίπατο η ανάλυση του «έψιλον» σε «εψ ιλών» και σε… ψημένο πηλό.

Ελληνιστικές επίσης, όπως εχουμε γράψει, είναι οι ονομασίες ο μικρόν και ω μέγα. Στην αρχή οι ονομασίες κλίνονταν («διά του ο μικρού», «δια του ω μεγάλου γράφονται», διαβάζουμε στους αλεξανδρινούς γραμματικούς) αλλά αργότερα εμφανίζονται οι άκλιτες σημερινές ονομασίες, όμικρον και ωμέγα -στα βυζαντινά πια χρόνια.

Κι επειδή οι αρχαίοι ημών πρόγονοι είχαν πολλά προσόντα αλλά δεν ήταν προφήτες να προβλέψουν ότι μερικούς αιώνες αργότερα θα επινοηθεί γράμμα Ω το οποίο δέκα αιώνες αργότερα θα ονομαστεί «ωμέγα» (και αντίστοιχα το όμικρον) συμπεραίνουμε ότι η εξήγηση της… μυστικής προσευχής που κρύβεται μέσα στις ονομασίες των γραμμάτων του αλφαβήτου είναι μια εξωπραγματική φαντασίωση.

Τέλος, αν και ίσως σκοτώνω το πτώμα, είναι φανερό πως το αρχαίο κείμενο της προσευχής ανακατεύει λέξεις και τύπους από διάφορες περιοχές και εποχές -αλλά βέβαια η «αρχαία επίκληση» δεν μπορεί να συντάχθηκε σε πολλά μέρη και σε πολλές εποχές.

Η συνέχεια στο άρθρο του κ. Σαραντάκου εδώ.

Σύμφωνα με τις παραπάνω απομυθοποιήσεις των κυρίων Σκανδάλη και Σαραντάκου, ο ισχυρισμός πως «Το ελληνικό αλφάβητο κρύβει μια μυστική επίκληση» δεν είναι τίποτα περισσότερο από αχαλίνωτη φαντασία του Ε.Ο.Ε. Γι’ αυτό και έγινε μυθιστόρημα από τον Milovan Lalović.