Όχι, η μαζική παραίτηση βουλευτών της αντιπολίτευσης ΔΕΝ ρίχνει την κυβέρνηση

Εν όψει του συλλαλητηρίου για το θέμα επικύρωσης της Συμφωνίας των Πρεσπών από το ελληνικό Κοινοβούλιο, είδαμε να κάνει το γύρο του διαδικτύου ο ισχυρισμός ότι η μαζική παραίτηση βουλευτών και αναπληρωματικών της αντιπολίτευσης μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρες εκλογές. Αυτός ο ισχυρισμός είναι ψευδής.

Παραδείγματα: katohika.gr, makeleio.gr thecaller.gr

Με αφορμή τις κινητοποιήσεις ενάντια στη συμφωνία των Πρεσπών έχουν αρχίσει να επανέρχονται στο προσκήνιο ανυπόστατες εικασίες σχετικά με κινήσεις που μπορεί να κάνει η αντιπολίτευση ώστε να εμποδίσει τη κυβέρνηση να προχωρήσει με τη συμφωνία. Μια εκ των πιο ακραίων είναι η παραίτηση της πλειοψηφίας των βουλευτών της αντιπολίτευσης, κίνηση η οποία μπορεί, όπως ισχυρίζονται ορισμένα μέσα, να οδηγήσει σε διάλυση της Βουλής και πρόωρες εκλογές. Αυτός ο ισχυρισμός ωστόσο είναι ανυπόστατος.

Τι ισχύει

Το σύνταγμα προβλέπει διάλυση της Βουλής μόνο σε 3 περιπτώσεις. [πηγή]

Σύμφωνα με το άρθρο 41:

1. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να διαλύσει τη Bουλή, αν έχουν παραιτηθεί ή και καταψηφιστεί από αυτή δύο Kυβερνήσεις και η σύνθεσή της δεν εξασφαλίζει κυβερνητική σταθερότητα. Oι εκλογές ενεργούνται από την Kυβέρνηση που έχει την εμπιστοσύνη της διαλυόμενης Bουλής.

2. O Πρόεδρος της Δημοκρατίας διαλύει τη Bουλή με πρόταση της Kυβέρνησης που έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, για ανανέωση της λαϊκής εντολής προκειμένου να αντιμετωπιστεί εθνικό θέμα εξαιρετικής σημασίας. Aποκλείεται η διάλυση της νέας Bουλής για το ίδιο θέμα.

3. H Bουλή διαλύεται υποχρεωτικά στην περίπτωση του άρθρου 32 παράγραφος 4.

Στο άρθρο 32 παράγραφος 4, στις δυο πρώτες γραμμές, αναφέρονται τα εξής:

Aν δεν επιτευχθεί ούτε και στην τρίτη ψηφοφορία η αυξημένη αυτή πλειοψηφία, η Bουλή διαλύεται μέσα σε δέκα ημέρες από την ψηφοφορία, και προκηρύσσεται εκλογή για ανάδειξη νέας Bουλής.

Οι ισχυρισμοί που αναπαράγονται σχετικά με την τέταρτη επιλογή για διάλυση της Βουλής βασίζονται κυρίως σε διαστρέβλωση μιας ειδικής περίπτωσης του Συντάγματος σχετικά με τις εκλογές αναπληρωτών βουλευτών.

Τα δημοσιεύματα αναφέρουν τα εξής:

Η μαζική παραίτηση όλων των Βουλευτών της Αντιπολίτευσης και των αναπληρωτών τους, θα ενθουσιάσει και θα δώσει ελπίδα στον λαό, θα κόψει και θα τσαλακώσει τα φτερά της Κυβέρνησης, που δεν έχει πια κανένα λαϊκό έρεισμα και θα την οδηγήσει σε απομόνωση και άμεση κατάρρευση, χωρίς καμία πια πολιτική, εθνική και ηθική νομιμοποίηση! 

Ειδικότερα, όπως προβλέπει το άρθρο 104 του ισχύοντος Εκλογικού Νόμου, σε όλες τις κενούμενες Βουλευτικές θέσεις και περιφέρειες, θα πρέπει να γίνουν τοπικές, αναπληρωματικές εκλογές, που θα είναι λόγω μαζικότητας και ποσότητας σαν εθνικές, υποχρεώνοντας σε πτώση και πρόωρες εθνικές πλέον εκλογές τον Τσίπρα…

Επειδή μάλιστα βρισκόμαστε στο τελευταίο έτος της 4ετούς βουλευτικής περιόδου, για να γίνουν οι Αναπληρωματικές Εκλογές – σύμφωνα με το Άρθρο 53, παρ. 2 του Συντάγματος, θα πρέπει να παραιτηθούν τουλάχιστον 61 Βουλευτές, όταν μόνον η ΝΔ διαθέτει πάνω από 70…

Σύμφωνα με το άρθρο 53 παρ. 2 του Συντάγματος:

Βουλευτική έδρα που κενώθηκε μέσα στο τελευταίο έτος της περιόδου δεν συμπληρώνεται με αναπληρωματική εκλογή, όταν απαιτείται κατά το νόμο, εφόσον οι κενές έδρες δεν είναι περισσότερες από το ένα πέμπτο του όλου αριθμού των βουλευτών.

Αυτό το σημείο ερμηνεύτηκε από τα μέσα ενημέρωσης που εξετάζουμε ως νομικό παράθυρο το οποίο επιτρέπει τη διάλυση της Βουλής στην περίπτωση που βρισκόμαστε στο τελευταίο έτος της τετραετίας μιας κυβέρνησης, καθώς σύμφωνα με την παραπάνω συνταγματική διάταξη η βουλευτική έδρα η οποία εκκενώθηκε στο τελευταίο έτος δεν συμπληρώνεται με αναπληρωματική εκλογή.

Το πρόβλημα ωστόσο είναι το δεύτερο μέρος της παραγράφου της διάταξης αυτής, το οποίο δηλώνει ευθαρσώς ότι αυτό ισχύει μόνο όταν οι κενές έδρες δεν είναι περισσότερες από 60 (οι οποίες ορίζονται από το Σύνταγμα ως το όριο για την ομαλή λειτουργία των εσωτερικών διαδικασιών της Βουλής).

Εν ολίγοις, αυτό σημαίνει ότι αν ο αριθμός των βουλευτών της αντιπολίτευσης που θα παραιτηθούν στο τελευταίο έτος της κυβερνητικής θητείας είναι κάτω από 60, τότε δε δημιουργείται εκ των πραγμάτων πρόβλημα στην εύρυθμη λειτουργία της Βουλής, παρά το γεγονός ότι αυτές οι θέσεις δε μπορούν να καλυφθούν με αναπληρωματικές εκλογές, ενώ αν είναι πάνω από 60 (όπου κανονικά θα δημιουργούσε πρόβλημα) ο περιορισμός αναπληρωματικής εκλογής αίρεται και πλέον μπορούν να γίνουν εκλογές για αναπλήρωση των θέσεων.

Ακόμα όμως και στην περίπτωση που παραιτηθούν οι βουλευτές και οι αναπληρωματικοί βουλευτές της αντιπολίτευσης, η ανάδειξη των νέων βουλευτών γίνεται με διενέργεια τοπικών, αναπληρωματικών εκλογών και μόνο για την κάλυψη των εδρών που έμειναν κενές. Στις τοπικές αυτές εκλογές μπορούν μάλιστα να συμμετάσχουν και υποψήφιοι βουλευτές άλλων κομμάτων.

Επιπρόσθετα ακόμα και αν είχαμε 70 αποχωρήσεις, δηλαδή ολόκληρο το βουλευτικό σώμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, οι αναπληρωματικές εκλογές δεν αντιμετωπίζονται ως εθνικές. Αυτό αποτελεί ξεκάθαρα επινόηση του αρθρογράφου καθώς δεν ορίζεται άμεσα ή έμμεσα σε κανένα σημείο του Συντάγματος ή του ισχύοντος Εκλογικού Νόμου.

Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι, κανένας από τους ισχυρισμούς για διάλυση της Βουλής από μαζικές παραιτήσεις βουλευτών της αντιπολίτευσης δεν πατάει σε στέρεα στοιχεία. Ο νόμος, ως έχει αυτή τη στιγμή, δεν συνηγορεί υπέρ της ερμηνείας που του αποδίδουν τα ελληνικά μέσα που εξετάσαμε, καθώς υπάρχουν σχετικές ρυθμίσεις για να αναπληρωθούν οι βουλευτικές έδρες. Συνεπώς πρόκειται απλώς για εκμετάλλευσης του τεταμένου πολιτικού κλίματος των ημερών από συγκεκριμένα μέσα ενημέρωσης με σκοπό την προσέλκυση αναγνωστικού κοινού.