Δημιουργία παγκόσμιου δικτύου νομικής υπεράσπισης για τις ομάδες ελέγχου γεγονότων

Οι ομάδες ελέγχου γεγονότων (fact-checkers) απειλούνται παγκοσμίως από συνεχείς νομικές επιθέσεις. Ως απάντηση σε αυτή τη κατάσταση συστάθηκε δίκτυο νομικής υπεράσπισης (Fact-Checkers Legal Support Initiative – FLSI) για ομάδες fact-checking ανά το κόσμο.

Στο κλίμα της συνεχούς, και συνήθως επικίνδυνης, παραπληροφόρησης που μαστίζει τα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, η εμφάνιση των ομάδων ελέγχου γεγονότων (fact-checkers) αντιμετωπίστηκε από πολλούς ως ένα σημαντικό εργαλείο καταπολέμησης αυτού του φαινομένου.

Ωστόσο, την ίδια στιγμή, οι ομάδες fact-checking ανά το κόσμο αντιμετωπίζουν κινδύνους που κυμαίνονται από απλές διαδικτυακές απειλές μέχρι και σωματική βία. Πολλές ομάδες μάλιστα απειλούνται συνεχώς με μηνύσεις προς εκφοβισμό, προκειμένου να σταματήσουν τον έλεγχο γεγονότων. Όμως, αρκετές από αυτές τις ομάδες δεν διαθέτουν πόρους για να αντεπεξέλθουν σε αυτές τις επιθέσεις.

Ως λύση σε αυτή τη κατάσταση συστάθηκε η “Πρωτοβουλία για την Νομική Υποστήριξη Ομάδων Ελέγχου Ειδήσεων” (Fact-Checkers Legal Support Initiative – FLSI). Για την υλοποίηση αυτού του έργου συνεργάστηκαν τρεις βασικοί οργανισμοί που ασχολούνται με τη δημοσιογραφία, τα μέσα ενημέρωσης και τη νομική υπεράσπιση δημοσιογράφων. Ο Media Legal Defense Initiative (MLDI), ο International Fact-Checking Network (IFCN) και ο Reporters Committee for Freedom of the Press (RCFP)

Στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να παρέχει νομική υποστήριξη σε ομάδες ελέγχου γεγονότων, να φέρνει τις ομάδες σε επαφή με δικηγόρους, καθώς και να συγκεντρώνει χρήματα για τη κάλυψη των νομικών εξόδων όταν δεν είναι δυνατή η νομική υπεράσπιση pro bono (δηλαδή με δωρεάν παροχή υπηρεσιών από τον εκάστοτε δικηγόρο).

Όπως ανέφερε η Sarah Matthews, δικηγόρος στην οργάνωση Reporters Committee for Freedom of the Press:

Δεδομένης της παραπληροφόρησης που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια, η ανάγκη για αξιολόγηση των πληροφοριών με τις οποίες ερχόμαστε σε επαφή καθημερινά, από ομάδες ελέγχου γεγονότων, είναι επιτακτική. Αυτές οι ομάδες στοχοποιούνται μέσω μηνύσεων και προσωπικών επιθέσεων απλώς και μόνο επειδή κάνουν τη δουλειά τους. Γι αυτό θέλουμε να δημιουργήσουμε μια σειρά οδηγιών οι οποίες θα βοηθήσουν αυτές τις ομάδες να καταλάβουν καλύτερα τα νομικά τους δικαιώματα.

Σύμφωνα με τον οργανισμό Duke Reporters’ Lab, ένα κέντρο δημοσιογραφικής έρευνας στο πανεπιστήμιο Duke, αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερες από 150 ομάδες fact-checking ανά το κόσμο, 57 εκ των οποίων είναι μέλη του IFCN. Παρότι ορισμένες από αυτές τις ομάδες είναι τμήματα μεγάλων δημοσιογραφικών οργανισμών, οι περισσότερες είναι μικρές, μη-κερδοσκοπικές οργανώσεις, οι οποίες δεν έχουν τους απαραίτητους πόρους για νομική υπεράσπιση.

Ο Αλέξιος Μαντζαρλής, επικεφαλής του IFCN ανέφερε:

Το 2018 ήταν δύσκολη χρονιά για τους ελεγκτές γεγονότων. Οι επιθέσεις από πολιτικούς οι οποίοι δεν ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένοι που κάποιος ανέλαβε να ελέγξει την εγκυρότητα των λεγομένων τους, οι οργανωμένες διαδικτυακές επιθέσεις από κομματικά troll και οι απειλές για μηνύσεις έβαλαν επιπλέον φόρτο εργασίας στους fact-checkers, πέρα απ’ την εξακρίβωση ειδήσεων. Είμαι αισιόδοξος ότι η “Πρωτοβουλία για την Νομική Υποστήριξη Ομάδων Ελέγχου Ειδήσεων” θα δώσει μια ανάσα στους fact-checkers οι οποίοι αντιμετωπίζουν σοβαρές νομικές απειλές και χαίρομαι ιδιαίτερα που θα βοηθήσω τους οργανισμούς οι οποίοι απαρτίζουν αυτή τη πρωτοβουλία να πετύχουν τον ευγενή σκοπό τους.

Το έργο έχει ήδη λάβει χρηματική υποστήριξη από το Facebook, ενώ οι υπεύθυνοι είναι σε επικοινωνία και με άλλους φορείς για εξασφάλιση επιπρόσθετης στήριξης, γεγονός που δείχνει τη σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται η δουλειά των ομάδων ελέγχου καθώς, και το βάρος που δίνεται στη προστασία αυτού του δύσκολου έργου.