Άντρας παρουσίασε καρκίνο στα μάτια λόγω βραδινής χρήσης κινητού;

Πρόσφατα, αρκετές ιστοσελίδες κοινοποίησαν τον ισχυρισμό ότι 40χρονος Ιάπωνας διεγνώσθη με καρκίνο στα μάτια λόγω χρήσης κινητού τηλεφώνου στο σκοτάδι. Όμως ο ισχυρισμός είναι ψευδής.

Το είδαμε εκ νέου στα nea-news.gr, viralgossip.eu, crashonline.gr, tromaktiko.gr, epicstories.eu και παλιότερα στα pronews.gr, diaforetiko.gr, medicalland.gr, true.gr, kontranews.gr, viralgreece.eu, rp.news, briefingnews.gr, athensmagazine.gr, volcanotimes.com, kriti-channel.eu, realbomb.gr, thesecretrealtruth.blogspot.com, sterealiveblog.blogspot.com, hkafetzou.blogspot.com.

Σύμφωνα με τα άρθρα:

Ο 40χρονος άντρας πήγε στον γιατρό γιατί δεν έβλεπε καλά, ενώ τα μάτια του είχα κοκκινίσει.

Δεν φανταζόταν όμως την δυσάρεστη έκπληξη που τον περίμενε. Ο άντρας διεγνώσθη με καρκίνο στα μάτια λόγω της χρήσης κινητού τηλεφώνου στο σκοτάδι! Ο ίδιος έκανε χρήση του κινητού τηλεφώνου του κάθε βράδυ για 30 λεπτά, μέσα στο σκοτάδι και η ακτινοβολία φαίνεται πως προκάλεσε το σοβαρό πρόβλημα υγεία.

Μάλιστα οι γιατροί συστήνουν να περιοριστεί η χρήση και των laptops- tablets στο σκοτάδι, καθώς μπορεί να προκαλούν παρόμοια προβλήματα.

Όπως γράφει και το Snopes, ο ισχυρισμός αρχικά κυκλοφόρησε από το healthadvisorgroup.com το 2016, συνοδευόμενος από τις εξής φωτογραφίες:

Ωστόσο, αυτές είχαν δημοσιευτεί από το 2013 ως παράδειγμα επιπεφυκίτιδας, χωρίς αναφορά σε καρκίνο.

Tα ελληνικά μέσα δεν χρησιμοποίησαν τις παραπάνω αλλά την εξής φωτογραφία:

Και αυτή η φωτογραφία όμως είχε αρχικά ανέβει ως εικόνα αναφοράς αγγειοδιαστολής του προσώπου, λόγω τροφικής δηλητηρίασης από χαλασμένο ψάρι (Scombroid poisoning) στην ιστοσελίδα της γαλλικής wikipedia.

Στο άρθρο μας «Είναι η ακτινοβολία των κινητών επικίνδυνη;» είχαμε παρουσιάσει μια ανασκόπηση των τελευταίων, εκτενέστερων και ποιοτικότερων μελετών αναφορικά με την σχέση της χρήσης κινητού και καρκίνου, και συμπερασματικά, δεν τεκμηριώνεται η ύπαρξη κανενός τέτοιου κινδύνου.

Παρότι παλιότερες αναλύσεις των δεδομένων αυτών των μελετών είχαν πιθανολογήσει ύπαρξη σχέσης με ορισμένα είδη καρκίνων (π.χ. ακουστικό νευρίνωμα, δηλαδή καρκίνος στα αυτιά), ο καρκίνος των ματιών δεν αναφερόταν πουθενά.

Ωστόσο, άσχετα με την ακτινοβολία ραδιοσυχνοτήτων που εκπέμπουν οι κεραίες των κινητών, στο ίδιο άρθρο μας περιγράφουμε τις διαταραχές στον ύπνο που μπορεί να προκύψουν από την πολύωρη βραδινή θέαση οθονών μπλε φωτός (που προεπιλεγμένα εκπέμπουν και τα κινητά).

Πίσω από το φαινόμενο βρίσκεται η ορμόνη μελατονίνη, η οποία καταστέλλεται από το μπλε φως. Η ορμόνη αυτή επηρεάζει ένα μεγάλο εύρος σωματικών λειτουργιών, και πλέον γνωρίζουμε ότι υπό ορισμένες συνθήκες, η ορμόνη αυτή είναι σε θέση να καταπολεμήσει την καρκινογένεση [πηγές: ανασκοπήσεις βιβλιογραφίας των Blask (2009) και Cho et al. (2015)].

Παράλληλα, η μετανάλυση των Yang et al. (2014) βρήκε ότι οι γυναίκες που δέχονταν υψηλή ένταση φωτός το βράδυ, αντιμετώπιζαν κατά 17% αυξημένο ρίσκο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, με ισχυρές ενδείξεις ότι σημαντικό ρόλο στο φαινόμενο έπαιξε η μείωση της μελατονίνης τους.

Ωστόσο, τα συμπεράσματα είναι ακόμα προκαταρκτικά και οι επιστήμονες δηλώνουν ότι χρειάζονται πολύ περισσότερη έρευνα ώστε να κατανοήσουν επαρκώς το φαινόμενο. Χαρακτηριστικά, αυτό έχει προς το παρόν ερευνηθεί σε λίγα είδη καρκίνων, και στο κάθε είδος φαίνεται να παρουσιάζει διαφορετική επίδραση (ενδεικτικά, οι Garcia‐Saenz et al. (2018) ερεύνησαν τις διαφορές του φαινομένου στους καρκίνους του μαστού και του προστάτη).

Ταυτόχρονα, ο καρκίνος των ματιών στον οποίο αναφέρεται το επίμαχο άρθρο είναι ιδιαίτερα σπάνιος (σε δεδομένα της Αμερικανικής Εταιρίας Καρκίνου, οι καρκίνοι των ματιών αποτελούν περίπου το 0,2% του συνόλου των καρκίνων, ενώ η πιο συνηθισμένη μεμονωμένη κατηγορία, οι καρκίνοι του μαστού, αποτελούν περίπου το 15% του συνόλου). Όπως αναμενόταν λοιπόν, η σχέση του καρκίνου των ματιών με το φαινόμενο καταστολής του μελατονίνης που προαναφέραμε, δεν έχει ερευνηθεί καθόλου.

Συνεπώς, ακόμα και αν το περιστατικό εμφάνισης καρκίνου των ματιών που αναφέρει το επίμαχο άρθρο ήταν υπαρκτό, σε αυτήν την φάση θα ήταν αδύνατο να τεκμηριωθεί η αιτιολογική σύνδεσή του με την βραδινή θέαση οθονών.

Περισσότερες πληροφορίες για την επίδραση του μπλε φωτός στην υγεία και σχετικές συμβουλές μπορείτε να βρείτε στα εξής εκλαϊκευμένα άρθρα των health.harvard.edu και popsci.com.

Συμπερασματικά, παρότι οι συμβουλές περιορισμού της βραδινής χρήσης οθονών στο τέλος του επίμαχου άρθρου γενικά είναι ορθές, οι ισχυρισμοί κινδύνου που το άρθρο επικαλείται αναφορικά με τον καρκίνο των ματιών είναι αβάσιμοι, ενώ το υποτιθέμενο σχετικό περιστατικό που περιγράφει είναι ανύπαρκτο.