Όχι, η ανθρωπότητα ΔΕΝ εξάλειψε το 60% των ζώων από το 1970 και μετά

Σε άρθρα που κυκλοφόρησαν τόσο στον εγχώριο όσο και στον παγκόσμιο τύπο γίνεται ο ισχυρισμός ότι το ανθρώπινο είδος οφείλεται για την εξάλειψη του 60% των ζώων κατά τη περίοδο 1970 μέχρι σήμερα. Ο εν λόγω ισχυρισμός αποτελεί διαστρέβλωση των δεδομένων που παρουσιάστηκαν σε σχετική επίσημη αναφορά.

Το είδαμε στα: lifo.gr, doctv.gr, avant-garde.com.cy

Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση του ζητήματος πρέπει να αναφέρουμε ότι η παραποίηση των δεδομένων δεν έγινε μόνο από τα εγχώρια μέσα αλλά και από μεγάλες σελίδες ενημέρωσης όπως η Guardian το SkyNews και το CBC. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

Όλα τα σχετικά δημοσιεύματα είχαν ως εφαλτήριο την αναφορά της WWF (World Wide Fund for Nature) με τίτλο “Living Planet Report” η οποία περιέγραφε μια ιδιαίτερα δραματική μείωση του πληθυσμού ζώων ανά το κόσμο. [πηγή]

Η συγκεκριμένη διετής αναφορά εξέτασε τα επίπεδα ποικιλομορφίας ζώων ανά το κόσμο καθώς και το πόσα υπάρχουν σε κάθε πληθυσμό, μια “λίστα” που επίσημα ονομάζεται “Living Planet Index”. Αν αυτά τα επίπεδα είναι σταθερά ή αυξάνονται τότε οι πληθυσμοί ζώων ανά το κόσμο θεωρούνται ασφαλείς ενώ αν τα επίπεδα πέφτουν είναι σημάδι σοβαρού κινδύνου. Το Living Planet Index λοιπόν έχει πέσει στο 60% από το 1970, δηλαδή μια τεράστια μείωση σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Στα σχετικά δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:

Η ανθρωπότητα έχει εξαλείψει το 60% των θηλαστικών, των πτηνών, των ψαριών και των ερπετών από το 1970, οδηγώντας τους εμπειρογνώμονες του κόσμου στην εξής παραδοχή: η εξόντωση της άγριας ζωή, πλέον είναι μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που απειλεί τον πολιτισμό.

Η εκτίμηση αποτυπώνεται σε μεγάλη έκθεση του WWF και περιλαμβάνει συμπεράσματα από 59 επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Η έρευνα διαπιστώνει ότι η τεράστια και αυξανόμενη κατανάλωση τροφίμων και πόρων από τον παγκόσμιο πληθυσμό καταστρέφει τον ιστό της ζωής, ο οποίος δημιουργήθηκε σε διάστημα δισεκατομμυρίων ετών. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι έχει αρχίσει μια έκτη μαζική εξαφάνιση, η πρώτη που προκαλείται από ένα είδος, τον Homo sapiens.

Ο δείκτης Living Planet, που συντάσσεται για το WWF από τη Ζωολογική Εταιρεία του Λονδίνου, χρησιμοποιεί δεδομένα για 16.704 πληθυσμούς θηλαστικών, πουλιών, ψαριών, ερπετών και αμφιβίων, που αντιπροσωπεύουν περισσότερα από 4.000 είδη, για την παρακολούθηση της μείωσης της άγριας πανίδας. Τα στοιχεία δείχνουν πως μεταξύ του 1970 και του 2014, οι πληθυσμοί μειώθηκαν κατά μέσο όρο κατά 60%. «Η συγκλονιστική αλήθεια είναι ότι η συντριβή της άγριας ζωής συνεχίζεται αμείωτη», λένε οι επιστήμονες σε άρθρο του Guardian ενώ ακόμα και αν η καταστροφή τερματιστεί τώρα, θα χρειαστούν 5-7 εκατομμύρια χρόνια για να ανακάμψει ο φυσικός κόσμος.

Το Living Planet Index περιλαμβάνει δεδομένα από πολλά διαφορετικά είδη με ποικίλες συνήθειες και διαφορετική κατάταξη όσων αφορά το κίνδυνο εξαφάνισης τους. Εν ολίγοις περιλαμβάνει είδη τα οποία έχουν μεγάλους αριθμούς καθώς και είδη υπό εξαφάνιση δίνοντας μεγαλύτερο βάρος στο θάνατο ενός μέλους που ανήκει σε είδος υπό εξαφάνιση για την εξαγωγή του τελικού σκορ.

Η αναφορά λοιπόν βρήκε πως οι πληθυσμοί σπονδυλωτών μειώθηκαν κατά μέσο όρο στο 60%, το οποίο προφανώς δεν είναι το ίδιο με το να πούμε ότι έχουμε εξαφανίσει το 60% όλων των ζώων του πλανήτη, κάτι που ξεκαθαρίζει και η ίδια η αναφορά στο συμπληρωματικό οδηγό. [πηγή]

Για να εξηγήσουμε τα ευρήματα με ένα παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι έχουμε 3 υποθετικούς πληθυσμούς ζώων, 10 τίγρεις, 50 ελέφαντες και 200 γάτες. Ας υποθέσουμε τώρα ότι ο πρώτος πληθυσμός πέφτει στη 1 τίγρη δηλαδή 90% μείωση, ο δεύτερος πέφτει σε 20 ελέφαντες δηλαδή 60% μείωση και ο τρίτος σε 140 γάτες δηλαδή 30% μείωση. Ο μέσος όρος του ποσοστού μείωσης για τους τρεις αυτούς πληθυσμούς είναι 60%, ωστόσο το ποσοστό μείωσης των συνολικών αριθμών τους είναι μόλις 38% καθώς από τα 260 ζώα συνολικά πήγαμε στα 161. Αυτό σημαίνει και το 60% του Living Planet Index, είναι ο μέσος όρος των ποσοστών μείωσης όλων των εξεταζόμενων πληθυσμών, όχι το ποσοστό μείωσης των συνολικών τους αριθμών από το 1970 μέχρι στο 2014.

Επίσης όπως είπαμε, το Living Planet Index εξέτασε μόνο συγκεκριμένους πληθυσμούς σπονδυλωτών ζώων, επομένως η αναφορά δεν περιέχει δεδομένα από τα πολυάριθμα είδη ασπόνδυλων όπως έντομα, σκουλήκια μέδουσες και ούτω καθεξής, τα οποία μάλιστα υπερτερούν κατά πολύ, αριθμητικά, των σπονδυλωτών. Έτσι, προφανώς, δε μπορούμε με βάση αυτή την αναφορά να κάνουμε γενικεύσεις για “όλα τα ζώα του πλανήτη” καθώς δεν έχουμε αυτά τα δεδομένα διαθέσιμα.

Εν τέλει, η αναφορά εξακολουθεί να περιγράφει μια ιδιαίτερα ανησυχητική εικόνα η οποία πρέπει να ωθήσει στη λήψη μέτρων ασφαλείας για τη προστασία των ζώων που αναφέρονται στην έκθεση αλλά και του περιβάλλοντος εν γένει, καθώς η συνεχής επιδείνωση των συνθηκών του κλίματος δεν επηρεάζει μόνο την ευημερία του είδους μας αλλά κάθε είδους στο πλανήτη. Ωστόσο ο ισχυρισμός ότι οι άνθρωποι έχουμε εξαλείψει το 60% όλων των ζώων από το 1970, με βάση τα στοιχεία που εξετάσαμε, δεν ανταποκρίνεται στη πραγματικότητα.