Ο ψευδής ισχυρισμός ότι ο Παπαδόπουλος έδιωξε Πακιστανούς μετανάστες από την Ελλάδα

Viral έχει γίνει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια εικόνα η οποία δείχνει το πρόσωπο του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου συνοδευόμενο από μια λεζάντα στην οποία διατυπώνεται ο ισχυρισμός πως “έδιωξε Πακιστανούς από την Ελλάδα”. Ο ισχυρισμός ωστόσο είναι ψευδής.

Το είδαμε στα: “Όλοι οι Έλληνες μαζί για την Ελλάδα μας”(σελίδα στο Facebook), zizanio.gr, true.gr, katohika.gr

Αν ερευνήσουμε ιστορικά το θέμα, θα διαπιστώσουμε ότι μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ουσιαστικά το θέμα της μετανάστευσης δεν απασχολούσε ιδιαίτερα την ελληνική πολιτεία.

Μέχρι το 1991, το νομικό καθεστώς των μεταναστών που προερχόταν από χώρες εκτός Ευρώπης, καθοριζόταν από το Νόμο 4310 του 1929, «περί εγκαταστάσεως και κινήσεως αλλοδαπών εν Ελλάδι, αστυνομικού ελέγχου, διαβατηρίων, απελάσεων και εκτοπίσεων» (ο οποίος είχε ψηφισθεί τότε για να ρυθμίσει τον ερχομό των Μικρασιατών προσφύγων στην Ελλάδα).

Ο Νόμος, που αναθεωρήθηκε το 1948, αφορούσε κυρίως θέματα μεταναστευτικών εκροών και πέρα από τα ζητήματα εθνικής ασφάλειας και ελέγχου των αλλοδαπών, μεριμνούσε για ζητήματα απασχόλησης, άσκησης επαγγέλματος και κατάρτισης στατιστικών καθώς και για ζητήματα επαναπατρισμού των Ελλήνων ομογενών και μεταναστών, στοχεύοντας στον περιορισμό της μετανάστευσης (νόμιμης και παράνομης), η οποία θεωρούνταν επιβλαβής για την ελληνική κοινωνία και οικονομία.

Οι διατάξεις του νόμου, ήταν πολύ περιοριστικές για να μπορέσει κάποιος αλλοδαπός να έρθει και να εργαστεί στη χώρα. Άδεια εργασίας δίνονταν μόνο στην περίπτωση που ο αλλοδαπός καλούνταν από το κάποιον εργοδότη που ήθελε να τον προσλάβει. Η άδεια ήταν περιορισμένης χρονικής διάρκειας, το πολύ για έναν χρόνο, η οποία είχε ταυτόχρονα και την ιδιότητα της άδειας παραμονής στην χώρα για όσο καιρό θα διαρκούσε η απασχόληση. Η άδεια παραμονής- εργασίας μπορούσε να ανανεωθεί μέχρι και για 5 χρόνια, και μετά τη λήξη του διαστήματος αυτού ο αλλοδαπός υποχρεώνονταν να εγκαταλείψει τη χώρα.

Στις αρχές δεκαετίας του 1970, ξεκινά μια εισροή ξένων εργατών (από το Πακιστάν, την Αίγυπτο, το Μαρόκο, κλπ.). Οι οικονομικοί μετανάστες αυτοί σύμφωνα με κάποιους ήρθαν για να καλύψουν τα κενά που δημιούργησε η ελληνική μετανάστευση στην αγορά εργασίας καθώς και στην απροθυμία των Ελλήνων να απασχοληθούν σε κάποιες εργασίες, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι έγινε σκόπιμα από τους βιομηχάνους για λόγους συμπίεσης των μισθών και για την μεγιστοποίηση τους κέρδους τους.

Ανεξάρτητα από τους λόγους που συνέβη, ήταν πολύ δύσκολο για τους αλλοδαπούς να αποκτήσουν άδεια εργασίας, οι περισσότεροι από αυτούς ζούσαν κι εργάζονταν παράνομα. Το δυσάρεστο στο ζήτημα αυτό δεν είναι φυσικά ότι ο αριθμός των παράνομων ξένων εργατών που παραμένει ουσιαστικά άγνωστος (Έμκε – Πουλοπούλου, 1990), αλλά οι πολύ κακές συνθήκες διαβίωσης κι απασχόλησής τους, οι οποίες είναι τελείως ανεξέλεγκτες (Μουσούρου, 2003).

Μεταξύ των αλλοδαπών υπάρχουν και Πακιστανοί εργάτες που προσκαλούνται να δουλέψουν αρχικά στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, την υφαντουργία αλλά και τα ποντοπόρα πλοία. (Έκθεση Υπουργείου εσωτερικών σελ. 35 και ΕΛΙΑΜΕΠ Δερμεντζόπουλος 2009, Leghari 2009, Τριανταφυλλίδου, 2010 σελ. 13)

Κάποια -σύγχρονα- δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για ύπαρξη διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Πακιστάν, τη δεκαετία του 1970, αφενός δεν αναφέρουν κάποια επίσημη πηγή κι αφετέρου εμείς από την έρευνά μας δεν κατορθώσαμε να εντοπίσουμε κάποια. Επιπρόσθετα, όπως θα διαβάσετε παρακάτω τα δημοσιεύματα της εποχής δεν συνηγορούν σε κάτι τέτοιο. Επομένως, μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου θεωρούμε σοβαρή την πιθανότατα να μην υπήρξε. Υπόψη ότι το Πακιστάν εγκαθίδρυσε Πρεσβεία στην Αθήνα το 1975 (αντίστοιχα η Ελλάδα ίδρυσε πρεσβεία στο Ισλαμαμπάντ το 1987).

Παρακάτω θα δούμε μερικά άρθρα, από τον τύπο της εποχής που επιβεβαιώνουν την εισροή, τα προβλήματα και την έξοδο των Πακιστανών οικονομικών μεταναστών ταξινομημένα χρονολογικά ώστε να αποτυπώσουμε όσο γίνεται καλύτερα την εικόνα του θέματος.

Ξεκινάμε από ένα δημοσίευμα της εφημερίδας Ταχυδρόμου της 16/9/1972 που αναφέρει για τα ναυπηγεία και τους αλλοδαπούς εργάτες.

Στο φύλλο της 5/11/1972, η εφημερίδα το Βήμα φιλοξενεί άρθρο με τίτλο «Η πρόσκλησις των ξένων εργατών», στην οποία γίνεται αναφορά σε δήλωση του προέδρου του ΣΕΒ για την πρόσκληση 10,000 αλλοδαπών εργατών.

Λίγους μήνες αργότερα, 11/2/1973 στην Εφημερίδα το ΒΗΜΑ διαβάζουμε για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των Πακιστανών

Λίγο μετά την πτώση της χούντας (24 Ιουλίου 1974) τα δημοσιεύματα (με χρονολογική σειρά επίσης) αναφέρουν τα εξής:

Οικονομικός ταχυδρόμος 2 Μαΐου 1974

Εφημερίδα το Βήμα της 14/7/1974.

Στο παρακάτω άρθρο αναφέρεται και πάλι ότι ο ΣΕΒ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών) είχε ζητήσει το καλοκαίρι του 1972, από την τότε κυβέρνηση να προβεί σε διακρατικές συμφωνίες για 10.000 ξένους εργαζόμενους μέσω μαζικών μετακλήσεων όποτε αυτοί το κρίνουν απαραίτητο. Αν και το αίτημα επίσημα δεν έγινε δεκτό, η επίσημη πολιτική ήταν αντιφατική κι ο κρατικός μηχανισμός επέδειξε μεγάλη “ανοχή”, αφού αλλοδαποί κατέκλυσαν την αγορά. Ήδη στη χώρα εργάζονται 20-30 χιλιάδες αλλοδαποί (από την Αίγυπτο, το Πακιστάν, τη Λιβύη, τον Λίβανο, την Ινδία κ.α.), που στην πλειονότητά τους δεν διαθέτουν άδεια εργασίας, κι αμείβονται με πολύ χαμηλά ημερομίσθια και χωρίς ασφάλιση.

Ένα μήνα πριν, τον Ιούνιο του 1974, το Εργατικό Κέντρο Αθηνών μιλούσε για τον κίνδυνο από τη συμπαιγνία της κυβέρνησης (δικτατορίας) με τους βιομηχάνους για την εκμετάλλευση αλλοδαπών, ρίχνοντας έτσι τα μεροκάματα κι οδηγώντας περαιτέρω τους Έλληνες εργάτες σε μετανάστευση.

“Κληρονομιά της δικτατορίας” ονομάζει τους αλλοδαπούς εργάτες το ΒΗΜΑ στο παρακάτω άρθρο της 8/7/1975, οι οποίοι κινδυνεύουν με απέλαση.

Λίγους μήνες αργότερα, η ίδια εφημερίδα (Βήμα της 12/10/1975) γράφει ότι η χούντα είχε φέρει αλλοδαπούς εργάτες (θύματα), οι οποίοι εκδιώκονται τώρα από την κυβέρνηση Καραμανλή.

Το δημοσίευμα σε μεγέθυνση:

καταλήγοντας:

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, το 1981 είχαν απομείνει (καταγεγραμμένοι) 1.829 Πακιστανοί στην Ελλάδα, εκ των οποίων οι 1.349 ήταν παράνομοι (Lasarescu & Broersma, 2010:387).

H σχέση πάντως των Πακιστανών εργατών με τα ναυπηγεία θα συνεχιστεί για πολλά χρόνια ακόμη.

Εν κατακλείδι, ο ισχυρισμός ότι ο “Παπαδόπουλος έδιωξε Πακιστανούς” είναι ψευδής. Τουναντίον, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέσαμε παραπάνω, ήταν αυτός που βοήθησε στην μετεγκατάστασή τους, υπό άθλιες μάλιστα εργασιακές συνθήκες.