Οι οδηγίες του ΠΟΥ, CDC και ΕΛΙΝΥΑΕ διαψεύδουν ανάρτηση για τις μάσκες προσώπου

Ξεπερνώντας τις 1100 κοινοποιήσεις, εικόνα στη σελίδα “Διασώστες Εκάβ” ισχυρίζεται πως οι μάσκες τύπου FFP2 και N95 δεν προστατεύουν από τον κορωνοϊό. Ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός δεν συμβαδίζει με τους κανόνες που έχουν εκδώσει το ECDC, ο ΠΟΥ καθώς και το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας.

Ο πίνακας όπως φαίνεται στην ιστοσελίδα “Διασώστες Εκάβ“:

Τι ισχύει;

Αρχικά πρέπει να τονίσουμε ότι σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει για τις μάσκες N95 και FFP2 το μικρότερο μέγεθος σωματιδίου που μπορούν να φιλτράρουν δεν είναι 300 νανόμετρα αλλά κυμαίνεται στο εύρος 20-50 νανόμετρα στη περίπτωση των N95 και 49-59 νανόμετρα στη περίπτωση των FFP2.[πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4][πηγή 5]

Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), η χρήση του προσωπικού προστατευτικού εξοπλισμού για το υγειονομικό προσωπικό ορίζεται με βάση θεσμοθετημένα πρότυπα (standards). Οι μάσκες αποτελούν προσωπικό προστατευτικό εξοπλισμό και σύμφωνα με τον CDC ταξινομούνται στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Εθνικών Standards (ANSI) καθώς και στην Ένωση Προώθησης Υγειονομικού Υλικού (AAMI) ανάλογα με την απόδοσή τους σε ό,τι αφορά την προστασία από υγρά και τη μόνωση από αέρια. [πηγή]

Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC)

Το κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών δεν προτείνει την χρήση των μασκών υψηλής αναπνευστικής προστασίας έξω από το εργασιακό περιβάλλον (το ιατρικό) στην κοινωνία. Συνήθως, οι αναπνευστικές λοιμώξεις μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο είτε όταν αυτοί βρίσκονται σε στενή επαφή (εντός 2 μέτρων), είτε με τη μεταφορά του ιού από μια μολυσμένη επιφάνεια στο στόμα, τη μύτη ή τα μάτια μέσω των χεριών χωρίς αυτό να αποτελεί κύρια πηγή μετάδοσης.

Αντί αυτού, το CDC προτείνει τις καθημερινές δράσεις πρόληψης που δεν είναι άλλες από την αποφυγή των νοσούντων, την αποφυγή του αγγίγματος των ματιών ή της μύτης και την κάλυψη του βήχα ή του φταρνίσματος με ένα μαντηλάκι καθώς και το τακτικό και ενδελεχές πλύσιμο των χεριών. Όσοι είναι ασθενείς, οφείλουν να παραμένουν σπίτι και να αποφεύγουν τις επισκέψεις σε δημόσιους χώρους.

Ακόμη, συμβουλεύει το υγειονομικό προσωπικό όταν περιθάλπει νοσούντες από COVID-19 να χρησιμοποιεί μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας τύπου N95, όταν οι αντίστοιχες N95 χειρουργικού τύπου είναι σε έλλειψη. Ποια η διαφορά τους; Οι απλές N95 είναι πιστοποιημένες από το National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH) ενώ οι χειρουργικές N95 είναι πιστοποιημένες και από τον FDA. Μάλιστα στις ΗΠΑ, οι μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας πρέπει να πληρούν πρότυπα τα οποία έχουν προκαθοριστεί από το NIOSH. Διαχωρίζουμε τρεις κατηγορίες/κλάσεις.

1. Τύπου N: Δεν υπάρχει αντίσταση ελαίων. Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στις N95, N99 και N100. Ο αριθμός που ακολουθεί το γράμμα συμβολίζει το ποσοστό φιλτραρίσματος των σωματιδίων.
2. Τύπου R: Αντίσταση σε έλαια έως και 8 ώρες. Ομοίως εντοπίζουμε διαφοροποιήσεις στις R95, R99 και R100.
3. Τύπου P: Πλήρης αντίσταση σε έλαια. Υπάρχουν επίσης P95, P99 και P100.

Στην Ευρώπη, τηρούνται επίσης πρότυπα (βλ 149:2001) τα οποία είναι ορισμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης. Ως εκ τούτου, προκύπτουν 3 κατηγορίες μασκών υψηλής αναπνευστικής προστασίας (όπως και στις ΗΠΑ). Αναλυτικά:

1. FFP1: Η μάσκα τύπου FFP1 είναι η μάσκα με τις μικρότερες δυνατότητες φιλτραρίσματος αερολυμάτων φιλτράροντας τουλάχιστον το 80% με ποσοστό διαρροής που αγγίζει το 22%. Η συγκεκριμένη μάσκα χρησιμοποιείται κυρίως από εργάτες που ασχολούνται με ανακαινίσεις για την αποφυγή εισπνοής της σκόνης.
2. FFP2: Η μάσκα τύπου FFP2 φιλτράρουν τουλάχιστον το 94% των αερολυμάτων ενώ το ποσοστό διαρροής αγγίζει το 8%. Χρησιμοποιούνται κυρίως στον τομέα των κατασκευών και της γεωργίας. Ακόμα, χρησιμοποιούνται από τους επαγγελματίες υγείας σήμερα για την προστασία από τον SARS-CoV-2.
3. FFP3: Η μάσκα τύπου FFP3 αποτελεί τη μάσκα με τις υψηλότερες δυνατότητες φιλτραρίσματος με δυνατότητες που ξεπερνούν το 99% και με το ποσοστό της διαρροής να είναι μικρότερο του 2% στο εσωτερικό, προστατεύοντας από πολύ μικρά σωματίδια όπως ο αμίαντος.

Στην Ευρώπη, οι φροντιστές ασθενών από COVID-19, είναι απαραίτητο να φορούν μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας τύπου FFP2 ή FFP3 για φιλτράρισμα των σωματιδίων και των αερολυμάτων. [πηγή 1] [πηγή 2]

Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Στις 19/3/2020 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε οδηγίες σχετικά με τη χρήση των μασκών μέσα αλλά και έξω από το σπίτι. Οι οδηγίες αφορούσαν επίσης τη φροντίδα ασθενών COVID-19 από το υγειονομικό προσωπικό.

Επομένως, ο ΠΟΥ συστήνει τη χρήση ιατρικής μάσκας υψηλής αναπνευστικής προστασίας ο τύπος της οποίας να συνάδει με τα ορισμένα από το NIOSH πρότυπα (όπως N95) ή με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα (όπως η FFP2) όταν το προσωπικό προβαίνει σε διαδικασίες ή/και επεμβάσεις που δημιουργούν αερολύματα.

Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας

Στις 14/3/2020, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών υποθέσεων σε συνεργασία με τον Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας εξέδωσαν επίσης κατευθυντήριες οδηγίες και μέτρα πρόληψης για τον κορωνοϊό. Αναφορικά με τις μάσκες, ακολουθώντας το Ευρωπαϊκό πρότυπο, καθιστούν σαφές πως ανάμεσα στον προστατευτικό εξοπλισμό βρίσκονται και οι μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας τύπου FFP2 ή FFP3.

Θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφέραμε πως, ιδιαίτερη μνεία έγινε και από τον εκπρόσωπο τύπου του Υπουργείου Υγείας και λοιμοξιωλόγο κ. Σωτήρη Τσιόδρα για τις μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας και τη χρήση τους. Ο κ. Τσιόδρας αναφέρει χαρακτηριστικά:

Τις τελευταίες ημέρες σε παγκόσμιο επίπεδο έχει προκύψει η ανάγκη να διαφυλάξουμε τις μάσκες υψηλής (αναπνευστικής) προστασίας, για διαδικασίες… ιατρικές που προξενούν υψηλό αριθμό αεροσταγονιδίων και όχι για όλους του επαγγελματίες υγείας οι οποίοι μπορούν να κυκλοφορούν, με πολύ υψηλή ασφάλεια, με την απλή χειρουργική μάσκα. Όπως με διαβεβαίωσαν πριν από λίγο συνάδελφοι από το Ευρωπαϊκό κέντρο πρόληψης νοσημάτων (ECDC) είναι σωστή τακτική, την έχουν υιοθετήσει όλες οι χώρες και οι οδηγίες του ΕΟΔΥ είναι συμβατές με αυτή την πρακτική αυτό δείχνει την σωστή προετοιμασία, για όλα τα ενδεχόμενα. Είναι μια σημαντική στρατηγική αυτή τη στιγμή και δεν δείχνει αδυναμία. Ετοιμαζόμαστε για το μέλλον το οποίο ελπίζουμε να μην είναι, αλλά μπορεί και να είναι δύσκολο. (…)

Χειρουργικές μάσκες και Μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας

Χειρουργική μάσκα είναι ένα ιατρικό εργαλείο το οποίο μπορεί να προμηθευτεί κανείς από ένα φαρμακείο και η οποία προστατεύει από τη μετάδοση μολυσματικών παραγόντων σε μορφή σταγονιδίων. Αυτά τα σταγονίδια μπορούν να είναι σίελος ή εκκρίσεις της άνω αναπνευστικής οδού κατά την εκπνοή εκείνου που τη φοράει.

Αν φορεθεί από το θεράποντα, η χειρουργική μάσκα προστατεύει τον ασθενή και το περιβάλλον του (επιφάνειες, αέρας, εξοπλισμός). Αν φορεθεί από ασθενή της COVID-19, προλαμβάνει την μετάδοση του ιού από τον ασθενή στο περιβάλλον του. Αυτές οι μάσκες δεν πρέπει να φοριούνται για παραπάνω από 3 έως 8 ώρες.

Οι μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας αποτελούν προστατευτικό εξοπλισμό που προστατεύει εκείνον που τη φορά σε ό,τι αφορά την εισπνοή αερολυμάτων (σκόνη καπνός) και ατμούς ή αέρια που είναι επιβλαβή για την υγεία. Οι μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας δεν είναι διαθέσιμες στα φαρμακεία. Ωστόσο, προστατεύουν τον χρήστη από αερομεταφερόμενους μολυσματικούς παράγοντες, όπως για παράδειγμα από την μόλυνση ιών όπως ο κορωνοϊός, ο SARS, o H1N1 και άλλοι. [πηγή]

Δείτε εδώ περισσότερα για τις διαφορές ανάμεσα στις χειρουργικές μάσκες και στις μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας N95.

Συμπέρασμα

Εν κατακλείδι, σύμφωνα με τα ανωτέρω συνάγουμε το συμπέρασμα πως οι μάσκες N95 και FFP2 αποτελούν μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας οι οποίες προτείνονται από το CDC, τον ΠΟΥ και τον ΕΟΔΥ για χρήση από το υγειονομικό προσωπικό που έρχεται σε επαφή με υψηλό αριθμό αεροσταγονιδίων, ασθενών COVID-19. Ακόμη επαγγελματίες υγείας που δεν έρχονται επαφή με τα αερολύματα ασθενών COVID-19, μπορούν να κυκλοφορούν όντας ασφαλείς με την απλή χειρουργική μάσκα Τόσο οι σχετικές μελέτες στη κάθε μάσκα ξεχωριστά όσο και οι αναφορές των αρμόδιων φορέων δεν συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι η χρήση μάσκας τύπου N95 ή FFP2 δε μπορεί να προστατέψει από το νέο κορωνοϊό.