Ατεκμηρίωτοι ισχυρισμοί σχετικά με επίδραση του 5G στα μόρια οξυγόνου που απορροφά ο οργανισμός

Σε δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα βρίσκουμε τον ισχυρισμό πως η τεχνολογία 5G επηρεάζει τα μόρια οξυγόνου προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα στους ανθρώπους και πως με αυτό το τρόπο συμβάλει και στην επιδείνωση της νόσου COVID-19. Αυτοί οι ισχυρισμοί δεν έχουν καμία επιστημονική βάση.

Παραδείγματα: dimokratianews.gr, ygeia-sos.blogspot.com, molwnlave.com

Τα υπό εξέταση δημοσιεύματα αναφέρουν τα εξής:

Δρ Μέτσης: «Η τεχνολογία δεν μεταδίδει τη νόσο, αλλά η ενέργεια της συχνότητας (60 GHz) απορροφάται από τον οργανισμό.

Την ώρα που η Ελλάδα ετοιμάζεται να δημοπρατήσει τις νέες συχνότητες 5G, προκειμένου να μη χάσει το «τρένο της ανάπτυξης και της προόδου», ασθενείς με κορονοϊό που βρίσκονται σε περιοχές όπου λειτουργεί η τεχνολογία 5ης γενιάς κάνουν λόγο για στερητικό σύνδρομο οξυγόνου. Όπως διευκρινίζει στη «δημοκρατία» ο μηχανολόγος-ηλεκτρολόγος και μηχανικός περιβάλλοντος δρ Θεόδωρος Μέτσης, η τεχνολογία 5G δεν προωθεί ούτε μεταδίδει την ασθένεια, αλλά η ενέργεια της συχνότητάς της απορροφάται από το οξυγόνο.

«Η συχνότητα των 60 GHz έχει μήκος κύματος ίδιο με αυτό των μορίων του οξυγόνου, γεγονός που προκαλεί επίδραση. Τα μόρια του οξυγόνου στροβιλίζονται κάτω από τις συχνότητες των 60 GHz και φαίνεται να δημιουργούν πρόβλημα στην απορρόφηση του οξυγόνου από τους πνεύμονες ή μάλλον στην οξυγόνωση του αίματος» εξηγεί.

Η πρόταση “η συχνότητα των 60 GHz έχει μήκος κύματος ίδιο με αυτό των μορίων του οξυγόνου, γεγονός που προκαλεί επίδραση” είναι πλήρως εσφαλμένη.

Όταν μιλάμε για χημικούς δεσμούς, αυτό που μας ενδιαφέρει είναι πόση ενέργεια μεταφέρει ένας χημικός δεσμός έτσι ώστε να γνωρίζουμε πόση ενέργεια πρέπει να του δώσουμε για να διασπαστεί. Τα κύματα που παράγονται από τις κεραίες 5G λοιπόν, τα οποία είναι μια μορφή “μη-ιονίζουσας ακτινοβολίας”, δεν έχουν επαρκή ενέργεια για να σπάσουν τους δεσμούς μεταξύ ατόμων ή μορίων (να σημειωθεί εδώ πως οι δεσμοί μεταξύ δυο ατόμων όπως δυο ατόμων οξυγόνου αποτελούνται από ηλεκτρόνια). [πηγή]

Συγκεκριμένα, μιας και έγινε αναφορά στη συγκεκριμένη συχνότητα των 60GHZ είναι σκόπιμο να δούμε πόσο πολύ απέχει η ενέργεια που φέρουν αυτά τα κύματα από την ενέργεια που χρειάζεται για να επηρεαστούν τα ηλεκτρόνια ενός μορίου οξυγόνου.

Την ενέργεια μοριακών δεσμών την μετράμε στη μονάδα kJ/mol (κιλοτζάουλ ανά μολ) και ένα μόριο οξυγόνου αποτελείται από δυο άτομα οξυγόνου ενωμένα με ένα χημικό δεσμό ο οποίος φέρει ενέργεια ίση με περίπου 498kJ/mol. Τα κύματα συχνότητας 60GHZ αντιστοιχούν σε 0.023 kJ/mol ενέργειας, το οποίο σημαίνει ότι δεν έχουν σε καμία περίπτωση επαρκή ενέργεια για να επηρεάσουν τα ηλεκτρόνια του δεσμού.

Τα υπό εξέταση άρθρα συνεχίζουν:

Το πρόβλημα που παρατηρείται στους ασθενείς που εισάγονται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, σημειώνει ο δρ Μέτσης, παρουσιάζεται από τους πολλούς επιστήμονες ως έλλειψη οξυγόνου και όχι ως αναπνευστική αδυναμία των πνευμόνων. Πάντως, μόνο τυχαίο δεν μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι η πρώτη πόλη που εφάρμοσε την τεχνολογία 5G και με συχνότητες 60GHz ήταν η πόλη Ουχάν στην Κίνα, όπου οι νεκροί από τις επιπλοκές του Covid-19 ξεπέρασαν τους 40.000.

H Wuhan ήταν μια από τις πρώτες πόλεις στη Κίνα στις οποίες εφαρμόστηκε πιλοτικά η τεχνολογία του 5G αλλά δεν είναι επιβεβαιωμένο πως ήταν η πρώτη. Σε κάθε περίπτωση η Κίνα δεν ήταν η πρώτη χώρα στο κόσμο που ξεκίνησε δοκιμές με το 5G καθώς οι δοκιμές στη Κίνα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2019 ενώ από τον Μάρτιο του 2018 η εταιρία O2 είχε ξεκινήσει ήδη δοκιμές με το 5G στο Ηνωμένο Βασίλειο. [πηγή 1][πηγή 2]

Στα τέλη Οκτωβρίου 2019 ανακοινώθηκε η έναρξη εμπορικής χρήσης του 5G σε πολλές πόλεις της Κίνας, τις πιο πολυπληθείς: π.χ. Πεκίνο, Σαγκάη, Guangzhou, συμπεριλαμβανομένης και της Wuhan. Ωστόσο, η πρώτη εφαρμογή του 5G δεν συνέβη στην Κίνα αλλά στη Νότιο Κορέα, που έχει υιοθετήσει την τεχνολογία ήδη από τον Απρίλιο του 2019. Παρά το γεγονός πως η Νότια Κορέα χρησιμοποιεί τη συγκεκριμένη τεχνολογία, τα κρούσματα και οι νεκροί κυμάνθηκαν σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σε σχέση με χώρες που δεν έχουν υιοθετήσει ακόμη το 5G.

«Η μελέτη του Ισπανού βιολόγου Bartomeu Payeras i Cifre για την έξαρση της πανδημίας στο κρατίδιο Σαν Μαρίνο, όπου εφαρμόσθηκε σχεδόν καθολικά η 5G από το 2018, αλλά και η επίδραση που έχει η συχνότητα 60 GHz στο οξυγόνο, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι ιδιότητες των συχνοτήτων παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της νόσου και την επιδείνωση των συμπτωμάτων» αναφέρει ο Ελληνας επιστήμονας, διευκρινίζοντας για ακόμη μία φορά πως η τεχνολογία 5G δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με τη μετάδοση το ιού.

Η “μελέτη” στην οποία γίνεται αναφορά είναι ένα αρχείο pdf με τίτλο “Estudio de la correlación entre casos de coronavirus y la presencia de redes 5G” (μελέτη της συσχέτισης μεταξύ των περιπτώσεων κορωνοϊού και της παρουσίας κεραιών 5G). [πηγή]

Πρόκειται για έγγραφο που εξέδωσε και διαμοιράστηκε ο Bartomeu Payeras i Cifre, δεν είναι επιστημονική μελέτη, δεν δημοσιεύτηκε σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό ούτε φυσικά πέρασε τη διαδικασία peer-review για να εξακριβωθεί η ποιότητα της μεθοδολογίας και των συμπερασμάτων ή πιθανά λάθη. Αυτού του είδους το έγγραφο δεν έχει απολύτως καμία βαρύτητα στο πλαίσιο συζήτησης το 5G και τους ισχυρισμούς περί επικινδυνότητας του στην ανθρώπινη υγεία. Ο Bartomeu Payeras i Cifre ισχυρίζεται επίσης (λανθασμένα) πως το Σαν Μαρίνο ήταν η πρώτα χώρα που εφάρμοσε το 5G, ωστόσο όπως προαναφέραμε, η Νότια Κορέα ήταν αυτή που πρώτη χρησιμοποίησε μαζικά τη συγκεκριμένη τεχνολογία.

Συμπέρασμα

Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως οι ισχυρισμοί που βρίσκονται στα υπό εξέταση άρθρα δεν έχουν καμία επιστημονική βάση. Το 5G δεν μπορεί να επηρεάσει μόρια οξυγόνου ενώ δεν υπάρχει καμία αξιόπιστη επιστημονική μελέτη που να έχει κάνει την οποιαδήποτε σύνδεση μεταξύ αυτής της τεχνολογίας και αναπνευστικών ή άλλων προβλημάτων υγείας.

Ενημέρωση 5/11/2020:

Μετά από email που στάλθηκε στη σελίδα μας από εκπρόσωπο της εφημερίδας “Δημοκρατία” με ένσταση σχετικά με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο εν λόγω άρθρο προβαίνουμε σε παρουσίαση των ισχυρισμών που έγιναν σε αυτό το email μαζί με τις απαντήσεις μας. Οι ισχυρισμοί της εφημερίδας μαζί με τις απαντήσεις μας βρίσκονται παρακάτω.

Στο πλαίσιο κατάλληλης απάντησης στους ισχυρισμούς σας (του εκπρόσωπου της εφημερίδας Δημοκρατία ο οποίος έστειλε το email με τις προαναφερθείσες ενστάσεις) κρίναμε σκόπιμο να σπάσουμε το κείμενο σας σε τμήματα και να απαντήσουμε ξεχωριστά στο κάθε σημείο, αριθμώντας τα για ευκολία αναζήτησης.

1. H θέση ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία δεν έχει αρκετή ενέργεια για να σπάσει τους χημικούς δεσμούς είναι  ψευδοεπιστημονική και την επικαλούνται μόνο ημιμαθείς και πονηροί για ιδιοτελείς σκοπούς. Η μικροκυματική ακτινοβολία μπορεί να σπάσει χημικούς δεσμούς με ένα  πολύπλοκο μηχανισμό τον οποίο κατανοούν μόνο εξειδεικευμένοι επιστήμονες, και βεβαίως όχι δημοσιογράφει των hoaxes.

Είναι γνωστό και τεκμηριωμένο με χιλιάδες επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή έγκριτα επιστημονικά περιοδικά ότι η μικροκυματική ακτινοβολία θραύει τους χημικούς δεσμούς του DNA/RNA. Επί παραδείγματι η μικροκυματική ακκτινοβολία καταστρέφει τους ιούς, κάτι που είναι γνωστό από τη δεκαετία του 1960, 1980 (https://www.jstor.org/stable/3627884?seq=1). Επίσης η μικροκυματική ακτινοβολία συσσωρεύει  ενέργεια στα κύτταρα σε συντονισμό με τις ακουστικές συχνότητες του μορίου.

Επίσης η μικροκυματική ακτινοβολία συσσωρεύει  ενέργεια στα κύτταρα σε συντονισμό με τις ακουστικές συχνότητες του μορίου. Η επιστημονική έρευνα δημοσιεύθηκε στο Scientific reports Nature το 2015 (esearchgate.net/publication/286509766_Efficient_Structure_Resonance_Energy_Transfer_from_Microwaves_to_Confined_Acoustic_Vibrations_in_Viruses), όπου μία μόνο δημοσίευση είναι αρκετή για να εξασφαλίσει σε κάποιον πανεπιστημιακή έδρα.

Απάντηση:

Τα άτομα αποτελούνται από πρωτόνια και νετρόνια, που δομούν το πυρήνα, και ηλεκτρόνια που περιστρέφονται γύρω από τον πυρήνα. Τα ηλεκτρόνια έχουν αρνητικό φορτίο, τα πρωτόνια θετικό και τα νετρόνια δεν έχουν φορτίο. Έτσι όταν ο αριθμός των ηλεκτρονίων είναι ίδιος με αυτόν των πρωτονίων το φορτίο του ατόμου είναι ουδέτερο. Αν κάποιο από τα ηλεκτρόνια απομακρυνθεί από το άτομο τα πρωτόνια είναι πλέον περισσότερα από τα ηλεκτρόνια άρα το άτομο έχει θετικό φορτίο ενώ αν προσληφθεί ένα επιπλέον ηλεκτρόνιο το φορτίο του ατόμου είναι πλέον αρνητικό γιατί τα ηλεκτρόνια είναι περισσότερα από τα πρωτόνια. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται ιονισμός και τα άτομα αυτά ονομάζονται ιόντα.

Αυτά τα άτομα είναι πλέον πολύ δραστικά και μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές σε σημαντικά μόρια του οργανισμού όπως το DNA με συνέπεια τη πρόκληση μεταλλάξεων οι οποίες μπορούν δυνητικά να οδηγήσουν στην ανάπτυξη καρκινικών όγκων .

Ιονίζουσες είναι οι ακτινοβολίες που μεταφέρουν ενέργεια ικανή να εισχωρήσει στην ύλη, να προκαλέσει ιοντισμό των ατόμων, να διασπάσει βίαια χημικούς δεσμούς και να προκαλέσει βιολογικές βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ η μη-ιονίζουσα, ή γνωστή και ως ηλεκτρομαγνητική, είναι η ακτινοβολία που μεταφέρει σχετικά μικρή ενέργεια, που δεν προκαλεί ιονισμό, είναι ικανή όμως να προκαλέσει ηλεκτρικές, χημικές και θερμικές επιδράσεις στον οργανισμό.

Με απλά λόγια λοιπόν η ακτινοβολία με μεγαλύτερο δείκτη επικινδυνότητας είναι η ιονίζουσα χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η μη-ιονίζουσα είναι πλήρως ακίνδυνη σε κάθε πλαίσιο. Τα κινητά τηλέφωνα το wifi και οι τεχνολογίες όπως το 5G εκπέμπουν ραδιοκύματα, μια μορφή μη-ιονίζουσας ακτινοβολίας η οποία έχει εξεταστεί ήδη για πολλές δεκαετίες όσον αφορά την ασφάλεια της. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3]

Στο μήνυμά σας αναφέρετε χαρακτηριστικά πως:

H θέση ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία δεν έχει αρκετή ενέργεια για να σπάσει τους χημικούς δεσμούς είναι  ψευδοεπιστημονική και την επικαλούνται μόνο ημιμαθείς και πονηροί για ιδιοτελείς σκοπούς. Η μικροκυματική ακτινοβολία μπορεί να σπάσει χημικούς δεσμούς με ένα  πολύπλοκο μηχανισμό τον οποίο κατανοούν μόνο εξειδεικευμένοι επιστήμονες, και βεβαίως όχι δημοσιογράφει των hoaxes.

Αυτός ο ισχυρισμός έρχεται σε άμεση αντίθεση με την εδραιωμένη θέση της επιστημονικής κοινότητας για την φύση της μη-ιονίζουσας ακτινοβολίας. Όπως αναφέρουμε και στο άρθρο μας για το 5G και τους ισχυρισμούς περί επίδρασης του στα μόρια οξυγόνου, οι μορφή ακτινοβολίας στην οποία ανήκει και το 5G δεν διαθέτει επαρκή ενέργεια για να σπάσει χημικούς δεσμούς. Με απλά λόγια είναι σαν να ισχυρίζεστε πως ένα παιδί μπορεί να σηκώσει ένα αυτοκίνητο με τα χέρια του, κάτι το οποίο είναι προφανώς αδύνατο καθώς δεν διαθέτει επαρκή σωματική δύναμη. Το ίδιο ισχύει και με το 5G στο πλαίσιο διάσπασης χημικών δεσμών. Συγκεκριμένα στο άρθρο μας εξηγούμε αυτή την αρχή κάνοντας τη σύγκριση με πραγματικά νούμερα.

Συνεχίζετε λέγοντας:

Επί παραδείγματι η μικροκυματική ακκτινοβολία καταστρέφει τους ιούς, κάτι που είναι γνωστό από τη δεκαετία του 1960, 1980 (https://www.jstor.org/stable/3627884?seq=1).

Παρότι η πρακτική της παράθεσης μεμονωμένων μελετών και δεδομένων προς υποστήριξη μιας θέσης (cherry-picking) δεν αποτελεί στέρεη πρακτική εντός της επιστημονικής κοινότητας, πρέπει να τονίσουμε ότι η μελέτη που παραθέσατε εδώ δεν υποστηρίζει τη θέση σας.

Αν διαβάσετε τη μελέτη προσεκτικά θα δείτε ότι αναφέρει χαρακτηριστικά:

It has recently been shown that isolated DNA can resonantly absorb microwaves and that damage results from the vibrations of the DNA. However, it has not been shown that this occurs in organized biological systems.

It was found that both Tobacco Mosaic Virus and Wheat Streak Mosaic Virus are inactivated after exposure to microwave energy. Further experimentation revealed that interrrupted expossure times which prevented the suspensions from becoming heated did not produce an effect. However, when exposure times were long enough to heat the suspensions, the viruses were inactivated indicating that damage to these viruses was thermally induced.

Με απλά λόγια χρησιμοποιείτε ως τεκμήριο για τον ισχυρισμό ότι η μη ιονίζουσα ακτινοβολία καταστρέφει το DNA ανθρώπων μια μελέτη του 1985 στην οποία οι ερευνητές έβαλαν πρακτικά ιούς σε φούρνο μικροκυμάτων για να δουν την έκταση της ζημιάς που θα προκαλούσε αυτή έκθεση.

Η μελέτη εξέτασε πώς επηρεάζει ιούς σε δοκιμαστικούς σωλήνες η ακτινοβόληση με μικροκυματική ακτινοβολία και αυτό που κατέστησε τους ιούς αδρανείς ήταν η θερμότητα που παράχθηκε από την ακτινοβόληση του μέσου στο οποίο βρίσκονταν, όχι τα ίδια τα μικροκύματα. Στα συμπεράσματα της μελέτης, οι ίδιοι οι ερευνητές, αναφέρουν πως οι επιδράσεις στο γενετικό υλικό των ιών ήταν αποτέλεσμα θερμότητας ενώ πουθενά στη μελέτη δεν αποδεικνύεται διάσπαση των χημικών δεσμών του γενετικού υλικού των ιών από την μικροκυματική ακτινοβολία.

 Αναφέρετε παρακάτω:

Επίσης η μικροκυματική ακτινοβολία συσσωρεύει  ενέργεια στα κύτταρα σε συντονισμό με τις ακουστικές συχνότητες του μορίου. Η επιστημονική έρευνα δημοσιεύθηκε στο Scientific reports Nature το 2015 (esearchgate.net/publication/286509766_Efficient_Structure_Resonance_Energy_Transfer_from_Microwaves_to_Confined_Acoustic_Vibrations_in_Viruses), όπου μία μόνο δημοσίευση είναι αρκετή για να εξασφαλίσει σε κάποιον πανεπιστημιακή έδρα.

Ο σύνδεσμος που μας στείλατε ως πηγή για την μελέτη του Nature το 2015 δεν λειτουργεί επομένως δεν παραπέμπει πουθενά. Ωστόσο ο ισχυρισμός σας μας κίνησε το ενδιαφέρον επομένως βρήκαμε τη μελέτη την οποία πιθανόν θέλατε να παραθέσετε. Η εν λόγω μελέτη λοιπόν δημοσιεύτηκε στο Nature το 2015 με τίτλο “Efficient Structure Resonance Energy Transfer from Microwaves to Confined Acoustic Vibrations in Viruses”. [πηγή]

Οι ερευνητές ήθελαν να αναπτύξουν μια πιο αποτελεσματική μέθοδο εξουδετέρωσης ιών και συνεπώς εξέτασαν την υπόθεση πως, εφόσον το περίβλημα των ιών δονείται με μια συγκεκριμένη συχνότητα, αν κατάφερναν με κάποιο τρόπο να προκαλέσουν συντονισμό στο περίβλημα με εφαρμογή μιας κατάλληλης εξωτερικής συχνότητας το περίβλημα του ιού θα έσπαγε καθιστώντας τον αδρανή. Αρχικά, η μελέτη αφορούσε ελεύθερους ιούς, όχι ιούς που είχαν ήδη προσβάλει κάποιον ξενιστή και τα αποτελέσματα της μελέτης ήταν όντως ενθαρρυντικά.

Ωστόσο, όπως είπαμε, το μόνο που έλεγξαν οι ερευνητές ήταν αν η χρήση μικροκυμάτων θα μπορούσε να προκαλέσει συντονισμό και να καταστρέψει το περίβλημα των ιών μηχανικά, όχι με άμεση προσφορά ενέργειας η οποία θα διασπούσε τους χημικούς δεσμούς του περιβλήματος. Επίσης οι ερευνητές ήταν ξεκάθαροι όσον αφορά το γενετικό υλικό των ιών:

The real-time reverse transcription polymerase chain reaction (real-time RT-PCR) method¹¹ was further performed to confirm that the main inactivation mechanism is through physically fracturing the viruses while the RNA genome was not degraded by the microwave illumination, supporting the fact that our studied SRET mechanism is fundamentally different from the microwave thermal heating effect. These results provide a pathway toward establishing a new epidemic prevention strategy in the open public for airborne viruses.

Επομένως το γενετικό υλικό των ιών δεν επηρεάστηκε καθόλου από τη διαδικασία.

 2. 3.1) Το 2011 το διεθνές Ινστιτούτο έρευνας Καρκίνου International Agency of Research of Cancer (IARC) κατηγοριοποίησε τις ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες με συχνότητες μεταξύ 3 KHz-300GHz ως πιθανό αίτιο πρόκλησης ανθρωπογενούς καρκινογένεσης.

https://www.iarc.fr/wp-content/uploads/2018/07/pr208_E.pdf

Απάντηση:

Ο IARC κατατάσσει χημικούς και άλλους παράγοντες σε βαθμίδες ανάλογα με τις πιθανότητες που υπάρχουν να αυξάνουν το κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου. Στο συγκεκριμένο οδηγό αναλύονται ενδελεχώς όλες οι διαφορετικές βαθμίδες. [πηγή]

Για την κατηγορία 2Β βλέπουμε τα εξής:

Αυτός ο παράγοντας είναι πιθανόν καρκινογόνος για τους ανθρώπους.

Αυτή η κατηγορία χρησιμοποιείται για παράγοντες σχετικά με τους οποίους έχουμε περιορισμένες αποδείξεις ανάπτυξης καρκίνου σε ανθρώπους και μη επαρκείς αποδείξεις ανάπτυξης καρκίνου σε πειραματόζωα.

Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί όταν έχουμε ανεπαρκή στοιχεία ανάπτυξης καρκίνου σε ανθρώπους αλλά επαρκή στοιχεία ανάπτυξης καρκίνου σε πειραματόζωα.

Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχουν ανεπαρκή στοιχεία ανάπτυξης καρκίνου σε ανθρώπους και μη επαρκή στοιχεία ανάπτυξης καρκίνου σε πειραματόζωα αλλά λόγω λογικοφανή και αποδείξιμου πιθανού μηχανισμού ανάπτυξης καρκίνου μέσω του εν λόγω παράγοντα, αυτός μπορεί να ταξινομηθεί στην εν λόγω κατηγορία.

Αυτό που λέει η παράγραφος για τη κατηγορία 2Β λοιπόν είναι πως, εφόσον έχουμε ένα πιθανό τρόπο που θα μπορούσε μια ουσία να προκαλέσει καρκίνο, δηλαδή αν μπορούμε να πούμε με ποιο τρόπο θα μπορούσε δυνητικά να προκαλέσει καρκίνο, σε συνδυασμό με ελάχιστα-ανεπαρκή στοιχεία ανάπτυξης καρκίνου σε πειραματόζωα τότε η εκάστοτε ουσία ή παράγοντας που εξετάζουμε μπορεί κάλλιστα να μπει σε αυτή τη κατηγορία.

Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι στη κατηγορία 2B ανήκουν οι πίκλες και το εκχύλισμα φύλλων από Aloe Vera. Συνεπώς στο πλαίσιο ανάλυσης κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία, οι ουσίες που βρίσκονται στη κατηγορία 2Β δεν θα έπρεπε να αποτελούν αντικείμενο φόβου.

Με απλά λόγια, η εν λόγω κατάταξη δεν αναιρεί το γεγονός ότι το ρίσκο που έχει ένας πολίτης από αυτές τις συχνότητες, στο βαθμό που εκτίθεται στη καθημερινότητα του, είναι πρακτικά ανύπαρκτο.

3. 3.2) Το βιβλίο του καθηγητού Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Χρήστου Γεωργίου για το οξειδωτικό στρες και την καταστροφή των κυττάρων που επάγεται σε αυτά από την ΗΑ. Georgiou CD (2010) Oxidative stress-induced biological damage by low-level EMFs: Mechanism of free radical pair electron-spin polarization and biochemical amplification. In: Giuliani L, Soffritti M (ed) European Journal of Oncology-Library Non-thermal effects and mechanisms of interaction between electromagnetic fields and living matter an ICEMS Monograph, Bologna Italy: National Institute for the Study and Control of Cancer and Environmental Diseases “Bernardino Ramazzini”, pp. 63–113.

Απάντηση:

H “μελέτη” για την οποία κάνετε λόγο εδώ δημοσιεύτηκε το 2010 με 2 χορηγούς, το ίδρυμα Ramazzini και την “Διεθνή Επιτροπή για την Ασφάλεια της Ηλεκτρομαγνητικής Ακτινοβολίας”, έναν μη-επίσημο, μη-αναγνωρισμένο οργανισμό ο οποίος στη σελίδα του έχει αναρτημένο βίντεο με τίτλο “Είναι τα κινητά τηλέφωνα σαν τα τσιγάρα;”, ενώ στο καταστατικό τους χαρακτηρίζονται ως “οργανισμός ο οποίος συστάθηκε ώστε να προωθήσει έρευνες για τη προστασία του κοινού από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία”. [πηγή 1][πηγή 2]

Για να εξηγήσουμε το πρόβλημα με μια αναλογία είναι σαν να εξετάζουμε την αξιοπιστία μιας μελέτης η οποία προσπαθεί να βρει αν τα αναψυκτικά είναι καλά για την υγεία ενώ χρηματοδοτείται από την Coca Cola. Παρότι η χρηματοδότηση από μόνη της δεν αναιρεί αυτόματα τη μελέτη μας δίνει μια ιδέα για τη πιθανή προκατάληψη των ερευνητών και κατά συνέπεια των αποτελεσμάτων.

Προσπερνώντας ωστόσο το προφανές πρόβλημα της αντικειμενικότητας, η μελέτη (δεν είναι ακριβώς μελέτη, αλλά συλλογή μεμονωμένων μελετών – όχι μετά-ανάλυση, απλά αυτούσια παράθεση τους – σχετικά με διάφορα πειράματα εφαρμογής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας σε ζωντανούς οργανισμούς και ιστούς μέσα στην οποία βρίσκεται και η μελέτη του κ. Γεωργίου που αναφέρατε) μεταξύ άλλων πήρε θέση και για το αν ισχύει το φαινόμενο της “ηλεκτρομαγνητικής υπερευαισθησίας” αναφέροντας πως είναι πραγματικό φαινόμενο.

Η “ηλεκτρομαγνητική υπερευαισθησία” είναι ο ισχυρισμός ότι ηλεκτρομαγνητικά κύματα όπως αυτά που εκπέμπονται από κινητά τηλέφωνα επηρεάζουν την υγεία κάποιων ανθρώπων που «πάσχουν» από αυτό το σύνδρομο. Ωστόσο δε πρόκειται για αναγνωρισμένη ιατρική διάγνωση και μέχρι στιγμής δεν έχει τεκμηριωθεί η ύπαρξή της από σχετικές μελέτες.

Σε πολλές εκ των μελετών που έχουν γίνει για να εξακριβωθεί η εγκυρότητα του φαινομένου, εξετάστηκε αν η επαφή με ηλεκτρομαγνητικά πεδία επηρέαζε την υγεία των συμμετεχόντων οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι πάσχουν από «ηλεκτρομαγνητική υπερευαισθησία». Η μέθοδος που επιστρατεύτηκε ήταν η τυφλή δοκιμή, δηλαδή οι συμμετέχοντες δεν ήταν ενήμεροι για την ύπαρξη ή όχι των πεδίων κατά τη διάρκεια της εξέτασης.

Από αυτές τις δοκιμές βρέθηκε ότι οι συμμετέχοντες δε μπορούσαν να διακρίνουν την ύπαρξη ηλεκτρομαγνητικών πεδίων και μια σειρά επαναληπτικών μελετών δεν κατάφεραν να εξακριβώσουν το φαινόμενο ή απέδωσαν τα αποτελέσματα στο φαινόμενο “nocebo” δηλαδή την ψυχοσωματική εκδήλωση συμπτωμάτων λόγω αρνητικών προσδοκιών του ασθενούς σχετικά με τη διάγνωση ή τη θεραπεία.

Μέχρι σήμερα έχει διεξαχθεί πληθώρα μελετών και ανασκοπήσεων ερευνών οι οποίες δεν έχουν καταφέρει να επιβεβαιώσουν ότι πρόκειται για πραγματική πάθηση. Όπως επιβεβαιώνει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μετά από ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας πάνω στο θέμα η “υπερευαισθησία στον ηλεκτρομαγνητισμό” δεν αποτελεί επίσημη ιατρική διάγνωση. [πηγή 1][πηγή 2][πηγή 3][πηγή 4][πηγή 5][πηγή 6][πηγή 7][πηγή 8]

Η συλλογή μελετών που παρουσιάζει το ίδρυμα Ramazzini λοιπόν είναι η επιτομή της επιλεκτικής παράθεσης στοιχείων προς υποστήριξη μιας a priori άποψης γεγονός το οποίο, κρίνοντας από τις ψευδοεπιστημονικές ιδέες που υποστηρίζει και τους χρηματοδότες της μελέτης δεν αφήνει κανένα περιθώριο για σοβαρή αντιμετώπιση των συμπερασμάτων της.

4. “3.3) Προσφάτως, εμφανίστηκε στο επιστημονικό περιοδικό Scientific American, που μαζί με το επιστημονικό περιοδικό Nature, αποτελούν τα πλέον έγκυρα επιστημονικά περιοδικά  στον κόσμο, ένα «άρθρο θέσης» ένθα τεκμηριώνεται η θέση ότι «δεν έχουμε κανένα λόγο να πιστεύουμε ότι το σύστημα 5G είναι ασφαλές»

https://blogs.scientificamerican.com/observations/we-have-no-reason-to-believe-5g-is-safe/

Το άρθρο ισχυρίζεται ότι πλείστες επιστημονικές δημοσιεύσεις τεκμηριώνουν πλέον την θέση ότι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία (ΗΑ) είναι επικίνδυνη ακόμα και σε πολύ μικρές εντάσεις και ότι η μέχρι τώρα υιοθετημένη θέση   των   «ακίνδυνων» θερμικών  επιδράσεων  της ΗΑ στον άνθρωπο επιστημονικά  έχει καταρριφτεί.”

Απάντηση:

To Scientific American δεν είναι επιστημονικό περιοδικό, είναι περιοδικό στο οποίο δημοσιεύονται άρθρα περί επιστήμης, όπως το Science Illustrator ή το National Geographic. [πηγή]

Παρότι ένα άρθρο τους λοιπόν μπορεί να έχει ενδιαφέρον στο πλαίσιο ενημέρωσης, δεν είναι σε καμία περίπτωση επιστημονική μελέτη η οποία έχει περάσει peer-review και τα συμπεράσματα της οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε ερευνητικά ή στο πλαίσιο του εν λόγω θέματος.

Πιθανόν να μπερδευτήκατε με το επιστημονικό περιοδικό Science, το οποίο είναι όντως περιοδικό στο οποίο δημοσιεύονται επιστημονικές έρευνες. [πηγή]

5. 3.4) Το Ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα REFLEX απέδειξε ότι η έκθεση ανθρωπίνων κυττάρων εκτεθειμένων σε ΗΑ κινητών τηλεφώνων σπάει την διπλή έλικα του DNA  το ίδιο αποτελεσματικά όπως και οι επικίνδυνες ακτίνες γάμμα που εκπέμπονται από ραδιενεργούς πυρήνες

https://www.jrseco.com/eu-reflex-study-shows-dna-damage-caused-by-radiation-from-wireless-devices-and-mobile-phones/

Απάντηση:

Παρότι το εν λόγω πρόγραμμα είναι πραγματικό, αμελήσατε να εξετάσετε τι ακολούθησε της δημοσίευσης των μελετών του προγράμματος “REFLEX”. Η σωστή επιστημονική πρακτική επιτάσσει, όταν διεξάγεται μια τόσο σημαντική σειρά ερευνών να γίνονται στη συνέχεια επαναληπτικά πειράματα ώστε να εδραιωθούν τα συμπεράσματα των ερευνητών. Ενώ λοιπόν ορισμένα από τα συμπεράσματα του “REFLEX” επιβεβαιώθηκαν από επαναληπτικά πειράματα, τα συμπεράσματα που θα συνηγορούσαν υπέρ της θέσης σας δεν επιβεβαιώθηκαν.

Συγκεκριμένα, δεν παρατηρήθηκαν συνεπή αποτελέσματα βλάβης DNA λόγω έκθεσης σε ηλεκτρομαγνητικά κύματα ενώ οι αμυδρές επιδράσεις που παρατηρήθηκαν στο DNA (κάτω από ιδιαίτερες πειραματικές συνθήκες) ήταν σύμφωνα με τους ερευνητές αποτέλεσμα μηχανισμών αντιμετώπισης στρες του κυττάρου λόγω των ιδιαίτερα ακραίων συνθηκών στα οποία εκτέθηκε (κυρίως όσων αφορά τη θερμοκρασία, συνθήκες οι οποίες δεν προσομοιάζουν σε καμία περίπτωση, ούτε κατ’ αναλογία, τις συνθήκες στις οποίες ζει ένας άνθρωπος) όχι αποτέλεσμα άμεσης επίδρασης της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στο μόριο του DNA. [πηγή]

6. 3.5) Το εθνικό πρόγραμμα νανοτοξικολογίας των ΗΠΑ κατέληξε ότι «υπάρχουν καθαρές ενδείξεις ότι η έκθεση πειραματόζωων σε ΗΑ  προκαλεί καρκίνο  του μυοκαρδίου και ότι υπάρχουν μερικές ενδείξεις ότι η ΗΑ προκαλεί καρκίνο του εγκεφάλου και των επινεφριδίων στα πειραματόζωα.

https://ntp.niehs.nih.gov/whatwestudy/topics/cellphones/index.html?utm_source=direct&utm_medium=prod&utm_campaign=ntpgolinks&utm_term=cellphone)

Απάντηση:

Αρχικά, η μελέτη στην οποία αναφέρεστε διεξήχθει από το Εθνικό Πρόγραμμα Τοξικολογίας των ΗΠΑ (National Toxicology Program), δεν υπάρχει πρόγραμμα “νανο-τοξικολογίας”.

Η εν λόγω μελέτη λοιπόν εξέθεσε μεγάλες ομάδες ποντικών και αρουραίων σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία για 9 ώρες κάθε μέρα ξεκινώντας την έκθεση πριν καν γεννηθούν, ενώ δηλαδή ήταν ακόμα έμβρυα και συνέχισαν την έκθεση μέχρι να φτάσουν 2 ετών (η αναλογία με την ανθρώπινη ηλικία με βάση τους ερευνητές είναι τα 70 χρόνια).

Η μελέτη βρήκε όντως αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ενός συγκεκριμένου τύπου καρκινικού όγκου στη καρδιά των αρσενικών ποντικών που εκτέθηκαν. Το πρόβλημα ωστόσο είναι πως οι δόσεις ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που δέχτηκαν τα πειραματόζωα ήταν υπερβολικά υψηλές και δεν πλησίαζαν σε καμία περίπτωση τα ποσά ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στα οποία εκτίθενται (κατ’ αναλογία πάντα) οι άνθρωποι στη καθημερινότητα τους.

Οι ίδιοι οι υπεύθυνοι του προγράμματος μάλιστα, αναγνωρίζοντας τις αδυναμίες της μελέτης τόνισαν πως τα αποτελέσματα της έρευνας τους ΔΕΝ μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα στους ανθρώπους.

7. 3.6) Παρά το γεγονός ότι εκατοντάδες ειδικοί επιστήμονες και καθηγητές  από όλο τον κόσμο έχουν δημιουργήσει μία πλήρη διαδικτυακή πλατφόρμα, σχετική με τις επικίνδυνες  επιπτώσεις της μη ιοινίζουσας ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας στην ανθρώπινη υγεία, όπου ο κάθε ενδιαφερόμενος είναι σε θέση να ενημερωθεί υπεύθυνα και αναλυτικά για τα επιστημονικά, οι κρατικοί φορείς στην Κύπρο και στην Ελλάδα αγνοούν την πληθώρα των ευκόλως προσβάσιμων στοιχείων,  υιοθετώντας μία άκρως επικίνδυνη θέση για την δημόσια υγεία.

https://bioinitiative.org/table-of-contents/

Απάντηση:

Αυτή η σελίδα δεν αποτελεί επίσημα αναγνωρισμένο επιστημονικό φορέα, ούτε επιστημονική μελέτη επομένως η παράθεση της ως τεκμήριο δεν έχει απολύτως καμία βάση στο πλαίσιο του υπό εξέταση θέματος.

8. 3.7) Την έκθεση του Διεθνές Ινστιτούτου Έρευνας Καρκίνου επί της επικινδυνότητας των ΗΑ για την ανθρώπινη υγεία.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK304630/pdf/Bookshelf_NBK304630.pdf

Απάντηση:

Ο σύνδεσμος που δίνετε είναι για τη κατάταξη 2Β του IARC για την οποία απαντήσαμε ήδη στο σημείο 2

9. 3.8 Την έκθεση του υπουργείου περιβάλλοντος της Ινδίας.

Απάντηση:

Αφενός σε αυτό το σημείο του μηνύματος σας δεν δίνετε σύνδεσμο της δήλωσης που επικαλείστε, επομένως δεν μπορούμε να εντοπίσουμε σε ποια έκθεση αναφέρεστε.

10. 3.9 Την επιστημονική δημοσίευση του καθηγητή Ογκολογίας Lenard Hardel στο επιστημονικό περιοδικό INTERNATIONAL JOURNAL OF ONCOLOGY 51: 405-413, 2017.

Απάντηση:

Δεδομένου του ότι κλείνετε με αυτή τη παράθεση, πρέπει να πούμε αρχικά ότι οι απόψεις του Dr. Hardell αποτελούν την απόκλιση στο πλαίσιο εξέτασης του εικαζόμενου κινδύνου από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Η συντριπτική πλειοψηφία των στοιχείων συνηγορεί υπέρ της θέσης πως, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να υποστηρίζουν ότι η έκθεση σε αυτή τη μορφή ακτινοβολίας είναι επικίνδυνη για τους ανθρώπους και μια ανασκόπηση στοιχείων από έναν ερευνητή δεν είναι σε καμία περίπτωση επαρκής για να καταρρίψει τον προαναφερθέντα όγκο δεδομένων.

Συγκεκριμένα σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών (FCC), τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO), την Επιστημονική Επιτροπή για τους Πρόσφατα Αγνωρισμένους Κινδύνους Υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (SCENIHR)και αρκετούς άλλους επίσημους φορείς οι οποίοι έκαναν ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να στηρίζουν την εικαζόμενη αιτιώδη σχέση μεταξύ ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και βλάβης στο γενετικό υλικό η οποία μπορεί μεταξύ άλλων να οδηγήσει και σε προβλήματα όπως η καρκινογένεση.

Με βάση όλα τα στοιχεία που παρουσιάσαμε δεν αιτιολογείται αλλαγή στο αρχικό μας άρθρο ή οποιαδήποτε διόρθωση. Το email που στάλθηκε στη σελίδα μας αποτελούσε συλλογή παραποιήσεων πραγματικών επιστημονικών δεδομένων ή/και απόψεων μεμονωμένων επιστημόνων πάνω στο υπό εξέταση θέμα. Στο πλαίσιο της εδραίωσης επιστημονικής συναίνεσης ωστόσο το βάρος πέφτει στον όγκο των στοιχείων όχι σε μεμονωμένες μελέτες ή απόψεις ερευνητών.